اگر شرکت در مطالعه فاز سوم برای آزمایشِ واکسن است، چرا قبل از اتمام این فاز به برکت مجوز داده شد؟
خیلی از کارشناسان معتقدند یکی از دلایل این که ما از کشورهای همسایه (ترکبه، امارات و ...) در میزان واکسیناسیون عقب هستیم، عدم مشارکت ما در مطالعه بالینی فاز سوم برخی کشورها مثل چین است. علت این عدم مشارکت چه بوده است؟
وزیر بهداشت گفته اند این کار به دستور رهبری، رئیس جمهور و من بوده که اجازه ندادیم مردم ما مورد آزمایش (در فاز سوم قرار بگیرند) و حرمت ایرانی را فدا کنند. اجازه فقط به شرطی داده میشده است که قرار داد تولید مشترک وجود داشته باشد. اگر این کار باعث شده باشد ایران واکسن کمتری در نهایت دریافت کند، که کارشناسان بر این باورند، این باعث شده تا به خاطر کندی روند واکسیناسیون در ایران، جان بسباری از عزیزانمان از دست برود.
مشخصا مطالعه فاز سوم خیلی از واکسنها و دارو ها در خیلی از کشورها صورت گرفته و باز هم به همین شکل پیش میرود. ابزار مهم علم برای حل مسئله پژوهش است و در پزشکی کارآزمایی بالینی از مهمترین ارکان آن است. این که ایشان شرایط کنترل شده فاز سوم برای تست واکسن خارجی را نپذیرفته اند تا مردمشان مورد آزمایش قرار نگیرند را در شرایطی گفته می شود که کاندید واکسن برکت را بدون داده از فاز سوم مجوز دادند و حتی کاندید واکسن بهارات هند را نیز بدون داده از فاز سوم مورد استفاده قرار دادند.
قبلا دکتر حیدر محمدی از سازمان غذا و دارو در این زمینه گفته بودند "که نهادهای تصمیم گیر مثل کمیسیون بهداشت مجلس و شورای امنیت ملی و ... نپذیرفتند و اسمش را میگذاشتند موش آزمایشگاهی...توجیه کردن مسوولان در این زمینه سخت بود اما واقعا مشکلی از نظر جامعه پزشکی نداشتیم."
ظاهرا اما در راس وزارت بهداشت با این موضوع مخالف بوده اند و استاد ملک زاده در نامه استعفای خود اشاره کرده بودند که جناب وزیر درک درستی از تحقیق و پژوهش ندارند.
خیلی از کارشناسان معتقدند یکی از دلایل این که ما از کشورهای همسایه (ترکبه، امارات و ...) در میزان واکسیناسیون عقب هستیم، عدم مشارکت ما در مطالعه بالینی فاز سوم برخی کشورها مثل چین است. علت این عدم مشارکت چه بوده است؟
وزیر بهداشت گفته اند این کار به دستور رهبری، رئیس جمهور و من بوده که اجازه ندادیم مردم ما مورد آزمایش (در فاز سوم قرار بگیرند) و حرمت ایرانی را فدا کنند. اجازه فقط به شرطی داده میشده است که قرار داد تولید مشترک وجود داشته باشد. اگر این کار باعث شده باشد ایران واکسن کمتری در نهایت دریافت کند، که کارشناسان بر این باورند، این باعث شده تا به خاطر کندی روند واکسیناسیون در ایران، جان بسباری از عزیزانمان از دست برود.
مشخصا مطالعه فاز سوم خیلی از واکسنها و دارو ها در خیلی از کشورها صورت گرفته و باز هم به همین شکل پیش میرود. ابزار مهم علم برای حل مسئله پژوهش است و در پزشکی کارآزمایی بالینی از مهمترین ارکان آن است. این که ایشان شرایط کنترل شده فاز سوم برای تست واکسن خارجی را نپذیرفته اند تا مردمشان مورد آزمایش قرار نگیرند را در شرایطی گفته می شود که کاندید واکسن برکت را بدون داده از فاز سوم مجوز دادند و حتی کاندید واکسن بهارات هند را نیز بدون داده از فاز سوم مورد استفاده قرار دادند.
قبلا دکتر حیدر محمدی از سازمان غذا و دارو در این زمینه گفته بودند "که نهادهای تصمیم گیر مثل کمیسیون بهداشت مجلس و شورای امنیت ملی و ... نپذیرفتند و اسمش را میگذاشتند موش آزمایشگاهی...توجیه کردن مسوولان در این زمینه سخت بود اما واقعا مشکلی از نظر جامعه پزشکی نداشتیم."
ظاهرا اما در راس وزارت بهداشت با این موضوع مخالف بوده اند و استاد ملک زاده در نامه استعفای خود اشاره کرده بودند که جناب وزیر درک درستی از تحقیق و پژوهش ندارند.
آمار امروز واکسن کووید-۱۹ درایران، تزریق تعداد ۹۵۸۸۰ دز را نشان میدهد که شامل ۳۲۶۰ دز اول و ۹۲۶۲۰ دز دوم بوده است.
ظاهرا خانم دکتر محرز در مورد نامه کمیته اخلاق که مخالف مجوز دادن به این شکل به واکسن بوده و هستند، در پاسخ به فانا گفته اند که:
«این نامه برای من هم سوال برانگیز شد اما مشخص شد که مربوط به دو هفته قبل از دادن مجوز مصرف اضطراری به واکسن کوو ایران برکت بود و شاید انتشار آن با هدف نگران کردن مردم نسبت به این واکسن انجام شد.»
میدانیم که نامه مربوط به ۱۸ خرداد است و ۲۴ خرداد هم برکت مجوز گرفت. اما از خیلی قبل تر وزیر بهداشت در مورد دادن مجوز بدون سپری شدن فاز سوم صحبت کرده بودند. نکته مهم این است جای جای این نامه نشان از مبارزه با شبه علم و تضاد منافع دارد و در بندهای آن به رعایت اصول علمی و اخلاقی در دادن مجوز اضطراری اشاره شده است. به این معنی که فعلا تا فاز سوم انجام نشده و داده ای از آن نیست باید این قواعد در دادن مجوز ها رعایت شود. اصلا نکته اصلی نامه این بوده که تاریخش قبل از دادن مجوز بوده تا جلوی این کار گرفته شود اما متاسفانه به آن توجهی نشد و جناب وزیر و سازمان غذا و دارو هم کوچکترین حرفی در مورد آن نزدند.
این طور که خانم دکتر محرز فرموده اند، انگار که تاریخ نامه قدیمی بوده و حالا با گذشت زمان مشکلات مطرح شده در آن برطرف شده است؟ اما میدانیم که موضوع اصلی در این نامه دادن مجوز بدون طی فاز سوم بوده و این هنوز هم اتفاق نیفتاده است.
در قسمت مهمی از این نامه کمیته اخلاق که کمتر به آن توجه شد میخوانیم که:
«متاسفانه تعداد محدودی از محققین کارآزمایی بالینی واکسنها خارج از چارچوب ضوابط مصوب اظهار نظرهایی کرده اند که از طرف کمیته به ایشان تذکراتی داده شده است و انتظار میرود در چارچوب وظایف خود به عنوان مجریان این طرح های پژوهشی از اظهار نظر در خصوص اثربخشی واکسن قبل از اتمام مطالعه پرهیز نمایند تا اعتماد به نظام پژوهشی کشور خدشه دار نشود»
آیا وقت آن نشده است که با فردی که مرتبا قوانین اخلاق در پژوهش را زیرپا میگذارند و در مورد کمیته ملی اخلاق این طور نظر میدهند و قبلا هم از کمیته اخلاق تذکر گرفته و در ترایال فاز سوم شرکت کرده در حالی که سنشان بالاتر از ۷۵ سال بوده، برخورد جدی تری صورت بگیرد؟ مشخصا همان طور که در نامه کمیته اخلاق اشاره شده این گونه رفتارها از محقق اصلی پروژه منجر به بی اعتمادی به این پروژه پژوهشی و تردید در واکسن می شود و این نیز بر سلامت مردم اثر میگذارد.
«این نامه برای من هم سوال برانگیز شد اما مشخص شد که مربوط به دو هفته قبل از دادن مجوز مصرف اضطراری به واکسن کوو ایران برکت بود و شاید انتشار آن با هدف نگران کردن مردم نسبت به این واکسن انجام شد.»
میدانیم که نامه مربوط به ۱۸ خرداد است و ۲۴ خرداد هم برکت مجوز گرفت. اما از خیلی قبل تر وزیر بهداشت در مورد دادن مجوز بدون سپری شدن فاز سوم صحبت کرده بودند. نکته مهم این است جای جای این نامه نشان از مبارزه با شبه علم و تضاد منافع دارد و در بندهای آن به رعایت اصول علمی و اخلاقی در دادن مجوز اضطراری اشاره شده است. به این معنی که فعلا تا فاز سوم انجام نشده و داده ای از آن نیست باید این قواعد در دادن مجوز ها رعایت شود. اصلا نکته اصلی نامه این بوده که تاریخش قبل از دادن مجوز بوده تا جلوی این کار گرفته شود اما متاسفانه به آن توجهی نشد و جناب وزیر و سازمان غذا و دارو هم کوچکترین حرفی در مورد آن نزدند.
این طور که خانم دکتر محرز فرموده اند، انگار که تاریخ نامه قدیمی بوده و حالا با گذشت زمان مشکلات مطرح شده در آن برطرف شده است؟ اما میدانیم که موضوع اصلی در این نامه دادن مجوز بدون طی فاز سوم بوده و این هنوز هم اتفاق نیفتاده است.
در قسمت مهمی از این نامه کمیته اخلاق که کمتر به آن توجه شد میخوانیم که:
«متاسفانه تعداد محدودی از محققین کارآزمایی بالینی واکسنها خارج از چارچوب ضوابط مصوب اظهار نظرهایی کرده اند که از طرف کمیته به ایشان تذکراتی داده شده است و انتظار میرود در چارچوب وظایف خود به عنوان مجریان این طرح های پژوهشی از اظهار نظر در خصوص اثربخشی واکسن قبل از اتمام مطالعه پرهیز نمایند تا اعتماد به نظام پژوهشی کشور خدشه دار نشود»
آیا وقت آن نشده است که با فردی که مرتبا قوانین اخلاق در پژوهش را زیرپا میگذارند و در مورد کمیته ملی اخلاق این طور نظر میدهند و قبلا هم از کمیته اخلاق تذکر گرفته و در ترایال فاز سوم شرکت کرده در حالی که سنشان بالاتر از ۷۵ سال بوده، برخورد جدی تری صورت بگیرد؟ مشخصا همان طور که در نامه کمیته اخلاق اشاره شده این گونه رفتارها از محقق اصلی پروژه منجر به بی اعتمادی به این پروژه پژوهشی و تردید در واکسن می شود و این نیز بر سلامت مردم اثر میگذارد.
ای کاش تزریق روزانه واکسن به تفکیک نوع آن (استرازنکا، ساینوفارم، کاندید واکسن برکت و ... ) اعلام میشد. ۱۳ روز است که از مجوز دادن غیر علمی به برکت میگذرد و میانگین تزریق روزانه دز اول حدودا ۵ هزار دز بوده است. البته حتی اگر واکسن به اندازه کافی هم بود این روش مجوز دادن علمی نبود ولی حالا که تزریق روزانه این مقدار است، علت این همه بحث و ... واقعا چه بوده است؟
ای کاش تزریق روانه واکسن به تفکیک گروه سنی و اولویتها و به تفکیک استان هم اعلام میشد.
حدود ۵/۷ میلیون دز واکسن در کشور تزریق شده ولی هیچ گزارشی از عوارض احتمالی داده نشده است. حدود ۲ میلیون دز استرازنکا تزریق شده و هیچ گزارشی از عارضه TTS داده نشده است. این فقط به افراد فرصت طلب برای ایجاد تردید در واکسن امکان فعالیت بیشتر میدهد.
ای کاش سامانه ای برای گزارش تزریق روزانه، عوارض و نوبت دهی وجود داشت.
ای کاش مجوز برکت را منتشر میکردند. میدانستیم چه کسانی از غذا و دارو به آن مجوز دادند در حالی که داده اثربخشی و بی خطری فاز سوم را نداشتند. رفتار غیر علمی اعضای کمسیون مربوطه از سازمان غذا و دارو در تاریخ علمی-پژوهشی ایران خواهد ماند و در مقابل آن برخورد روشنگرانه کمیته اخلاق هم ثبت میشود.
ای کاش آمار روزانه ابتلا و مرگ هم به تفکیک استان در دسترس بود.
ای کاش توضیح میدادید اگر به شرکت در فاز سوم واکسنهای چینی و... به خاطر مورد تست قرار گرفتن مجوز ندادید، چرا به برکت بدون فاز سوم مجوز تزریق عمومی دادید؟
ای کاش...
ای کاش تزریق روانه واکسن به تفکیک گروه سنی و اولویتها و به تفکیک استان هم اعلام میشد.
حدود ۵/۷ میلیون دز واکسن در کشور تزریق شده ولی هیچ گزارشی از عوارض احتمالی داده نشده است. حدود ۲ میلیون دز استرازنکا تزریق شده و هیچ گزارشی از عارضه TTS داده نشده است. این فقط به افراد فرصت طلب برای ایجاد تردید در واکسن امکان فعالیت بیشتر میدهد.
ای کاش سامانه ای برای گزارش تزریق روزانه، عوارض و نوبت دهی وجود داشت.
ای کاش مجوز برکت را منتشر میکردند. میدانستیم چه کسانی از غذا و دارو به آن مجوز دادند در حالی که داده اثربخشی و بی خطری فاز سوم را نداشتند. رفتار غیر علمی اعضای کمسیون مربوطه از سازمان غذا و دارو در تاریخ علمی-پژوهشی ایران خواهد ماند و در مقابل آن برخورد روشنگرانه کمیته اخلاق هم ثبت میشود.
ای کاش آمار روزانه ابتلا و مرگ هم به تفکیک استان در دسترس بود.
ای کاش توضیح میدادید اگر به شرکت در فاز سوم واکسنهای چینی و... به خاطر مورد تست قرار گرفتن مجوز ندادید، چرا به برکت بدون فاز سوم مجوز تزریق عمومی دادید؟
ای کاش...
Scientometrics pinned «ظاهرا خانم دکتر محرز در مورد نامه کمیته اخلاق که مخالف مجوز دادن به این شکل به واکسن بوده و هستند، در پاسخ به فانا گفته اند که: «این نامه برای من هم سوال برانگیز شد اما مشخص شد که مربوط به دو هفته قبل از دادن مجوز مصرف اضطراری به واکسن کوو ایران برکت بود…»
در ترکیه تاکنون بیش از ۴۷ میلیون دز واکسن کووید-۱۹ تزریق شده و ۵۴٪ از جمعیت بزرگسال این کشور (بالای ۱۸ سال) حداقل یک دز واکسن دریافت کرده اند. متوسط تعداد ابتلای کووید-۱۹ در هفت روز گذشته برای ایران و ترکیه به ترتیب حدود ۱۰۰۰۰ و ۵۶۰۰ مورد بوده است.
در این تصویرها میتوان تاحدودی تاثیر واریانت دلتا را بر روند پاندمی دید. جایی که حتی در انگلستان هم موارد ابتلای جدید زیاد شده (بیشتر از اسرائیل و شاید به علت میزان پوشش کامل تر واکسن در اسرائیل)، اما در همین کشور انگلستان هنوز مرگ کووید-۱۹ زیاد نشده (پوشش واکسن). در مورد آفریقای جنوبی و روسیه هم ابتلا و هم مرگ زیاد شده (پوشش ناکافی واکسن). در این میان ایران احتمالا در شروع پیک پنجم است و شاید موارد جدید در آمریکا هم افرایشی شود و ماسک هم مثل اسرائیل مجددا اضافه شود. هند که پوشش ناکافی واکسن دارد، هم ابتلا و هم مرگش فعلا کاهشی است!
از کل واکسنهای کووید-۱۹ وارد شده به کشور (۷۸۴۷۸۰۰ دز) تاکنون ۵۸۰۴۲۸۶ دز تزریق شده است. این یعنی تقریبا ۷۴ درصد از واکسنهای وارد شده مصرف و تزریق شده و حدود ۲ میلیون دیگر باقی مانده است. در این محاسبه، تعداد کاندید واکسن برکت در نظر گرفته نشده است چون آمار رسمی از آن اعلام نشده است.
آمار امروز هم تزریق ۹۵۲۶۶ دز واکسن را نشان میدهد که شامل ۴۶۱۲ دز اول ۹۰۶۵۴ دز دوم بوده است. در هفت روز گذشته هیچ وقت تعداد دز اول تزریق شده به ۵ هزار دز نرسیده است. متوسط کل تزریهای انجام شده در هفت روز گذشته حدود ۶۷ هزار دز بوده است.
۵/۲۶ درصد از مردم حداقل یک دز و ۱/۶۴ درصد نیز هر دو دز را دریافت کرده اند.
۲۲ روز طول کشیده تا درصد افراد با حداقل یک دز از ۵ درصد به ۵/۲۶ درصد و درصد افراد با هر دو دز از ۰/۷۳ درصد به ۱/۶۴ درصد برسد.
با توجه به این که اولین محموله استرازنکا ۱۶ فروردین به ایران وارد شده و این واکسن در ایران با فاصله سه ماهه تزریق میشود، هنوز مشکل دز دوم در مورد استرازنکا نداشته ایم.
آمار امروز هم تزریق ۹۵۲۶۶ دز واکسن را نشان میدهد که شامل ۴۶۱۲ دز اول ۹۰۶۵۴ دز دوم بوده است. در هفت روز گذشته هیچ وقت تعداد دز اول تزریق شده به ۵ هزار دز نرسیده است. متوسط کل تزریهای انجام شده در هفت روز گذشته حدود ۶۷ هزار دز بوده است.
۵/۲۶ درصد از مردم حداقل یک دز و ۱/۶۴ درصد نیز هر دو دز را دریافت کرده اند.
۲۲ روز طول کشیده تا درصد افراد با حداقل یک دز از ۵ درصد به ۵/۲۶ درصد و درصد افراد با هر دو دز از ۰/۷۳ درصد به ۱/۶۴ درصد برسد.
با توجه به این که اولین محموله استرازنکا ۱۶ فروردین به ایران وارد شده و این واکسن در ایران با فاصله سه ماهه تزریق میشود، هنوز مشکل دز دوم در مورد استرازنکا نداشته ایم.
ترکیب استرازنکا و فایزر
✅ ترایال Com-COV به شکل non-inferiority به بررسی ایمنی زایی
و همچنین عوارض ترکیب واکسن ها در در گروه سنی بالای ۵۰ سال میپردازد. در این مطالعه هشت گروه وجود دارد و ترکیب واکسن ها به این گونه بوده است: هر دو دز استرازنکا، هر دو دز فایزر، اول فایزر بعد استرازنکا و اول استرازنکا و بعد فایزر و تزریق در فاصله ی ۴ یا ۱۲ هفته بوده است.
نسبت میانگین هندسی یا GMR از سطح IgG ضد اسپایک یک ماه بعد از تزریق دز دوم بین گروهها سنجیده و مقایسه شده است.
۸۳۰ نفر در مطالعه بررسی شده اند و برای ۴۶۳ نفر نیز نتایج ۲۸ روز بعد از دز دوم (فعلا برای فاصله بین دز ۴ هفته) آماده بوده است. میانگینی سنی شرکت کنندگان حدود ۵۸ سال بوده است.
برای تزریق ترکیبی، non-inferiority برای استرازنکا/فایزر نسبت به هر دو دز استرازنکا ثابت شده است.
مقدار GMR برابر با ۹/۲ بوده (تولید آنتی بادی حدودا ۹ برابر) که از مقدار مارژین ۰/۶۳ برای non-inferiority بیشتر بوده است اما محققین نتوانسته اند این را برای فایزر/استرازنکا نسبت به هر دو دز فایزر نشان دهند و مقدار GMR برابر با ۰/۵۱ بوده که از مارژین ۰/۶۳ کمتر بوده است.
به هرجهت مقدار میانگین هندسی در هر دو روش ترکیبی نسبت استرازنکا/استرازنکا بیشتر بوده است.
مقدار عددی آنتی بادی به ترتیب در فایزر/فایزر، استرازنکا/فایزر، فایزر/استرازنکا و استرازنکا/استرازنکا بیشتر بوده است.
میانگین هندسی پاسخ سلول تی نیز به ترتیب در استرازنکا/فایزر، فایزر/استرازنکا، فایزر/فایزر و استرازنکا/استرازنکا بیشتر بوده است.
(تصویر پایین پست)
مقاله این پروژه فعلا به صورت پری پرینت برای لنست در دسترس قرار گرفته است.
✅ قبلا در مقاله ای دیگر از این پروژه در لنست نشان داده شده بود که میزان systemic reactogenicity در گروه واکسنِ متفاوت برای دز دوم نسبت به گروه واکسن مشابه برای دز دوم بیشتر بوده که منجر به مصرف بیشتر استامینوفن هم شده است. (همه کوتاه مدت بوده اند). در این پروژه هم عوارض جدی مرتبط با واکسن گزارش نشده است.
✅ مطالعه ی CombivacS (ترایال فاز دوم) هم در اسپانیا روی افراد زیر ۶۰ سال (در نتایج اولیه خود) نشان داده بود که افراد میتوانند بعد از دریافت دز اول استرازنکا، دز دوم را از فایزر دریافت کنند. در این پروژه، ۴۴۲ نفر بعد از دز اول استرازنکا، دز دوم فایزر را در فاصله ۸ تا ۱۲ هفته دریافت کرده اند. تعداد ۲۲۱ نفر نیز به عنوان گروه کنترل (بدون دریافت واکسن دیگر یا پلاسبو) بوده اند. تزریق فایزر به عنوان دز دوم، هم ایمن (بدون عوارض اضافه تر) بوده و هم به خوبی باعث تحریک سیستم ایمنی و ایجاد آنتی بادی های خنثی کننده بیشتر در نمونه آزمایشگاهی (و بیشتر از حالتی که دز دوم استرازنکا باشد) شده است.
✅ ترایال دیگری با نام Cov-Boost در انگلستان برای بررسی دز سوم ترکیبی برای افرادی که بیش از ۷۰ روز قبل با دو دز فایزر یا دو دز استرازنکا واکسینه شده اند در حال انجام است
✅ ترایال Com-COV به شکل non-inferiority به بررسی ایمنی زایی
و همچنین عوارض ترکیب واکسن ها در در گروه سنی بالای ۵۰ سال میپردازد. در این مطالعه هشت گروه وجود دارد و ترکیب واکسن ها به این گونه بوده است: هر دو دز استرازنکا، هر دو دز فایزر، اول فایزر بعد استرازنکا و اول استرازنکا و بعد فایزر و تزریق در فاصله ی ۴ یا ۱۲ هفته بوده است.
نسبت میانگین هندسی یا GMR از سطح IgG ضد اسپایک یک ماه بعد از تزریق دز دوم بین گروهها سنجیده و مقایسه شده است.
۸۳۰ نفر در مطالعه بررسی شده اند و برای ۴۶۳ نفر نیز نتایج ۲۸ روز بعد از دز دوم (فعلا برای فاصله بین دز ۴ هفته) آماده بوده است. میانگینی سنی شرکت کنندگان حدود ۵۸ سال بوده است.
برای تزریق ترکیبی، non-inferiority برای استرازنکا/فایزر نسبت به هر دو دز استرازنکا ثابت شده است.
مقدار GMR برابر با ۹/۲ بوده (تولید آنتی بادی حدودا ۹ برابر) که از مقدار مارژین ۰/۶۳ برای non-inferiority بیشتر بوده است اما محققین نتوانسته اند این را برای فایزر/استرازنکا نسبت به هر دو دز فایزر نشان دهند و مقدار GMR برابر با ۰/۵۱ بوده که از مارژین ۰/۶۳ کمتر بوده است.
به هرجهت مقدار میانگین هندسی در هر دو روش ترکیبی نسبت استرازنکا/استرازنکا بیشتر بوده است.
مقدار عددی آنتی بادی به ترتیب در فایزر/فایزر، استرازنکا/فایزر، فایزر/استرازنکا و استرازنکا/استرازنکا بیشتر بوده است.
میانگین هندسی پاسخ سلول تی نیز به ترتیب در استرازنکا/فایزر، فایزر/استرازنکا، فایزر/فایزر و استرازنکا/استرازنکا بیشتر بوده است.
(تصویر پایین پست)
مقاله این پروژه فعلا به صورت پری پرینت برای لنست در دسترس قرار گرفته است.
✅ قبلا در مقاله ای دیگر از این پروژه در لنست نشان داده شده بود که میزان systemic reactogenicity در گروه واکسنِ متفاوت برای دز دوم نسبت به گروه واکسن مشابه برای دز دوم بیشتر بوده که منجر به مصرف بیشتر استامینوفن هم شده است. (همه کوتاه مدت بوده اند). در این پروژه هم عوارض جدی مرتبط با واکسن گزارش نشده است.
✅ مطالعه ی CombivacS (ترایال فاز دوم) هم در اسپانیا روی افراد زیر ۶۰ سال (در نتایج اولیه خود) نشان داده بود که افراد میتوانند بعد از دریافت دز اول استرازنکا، دز دوم را از فایزر دریافت کنند. در این پروژه، ۴۴۲ نفر بعد از دز اول استرازنکا، دز دوم فایزر را در فاصله ۸ تا ۱۲ هفته دریافت کرده اند. تعداد ۲۲۱ نفر نیز به عنوان گروه کنترل (بدون دریافت واکسن دیگر یا پلاسبو) بوده اند. تزریق فایزر به عنوان دز دوم، هم ایمن (بدون عوارض اضافه تر) بوده و هم به خوبی باعث تحریک سیستم ایمنی و ایجاد آنتی بادی های خنثی کننده بیشتر در نمونه آزمایشگاهی (و بیشتر از حالتی که دز دوم استرازنکا باشد) شده است.
✅ ترایال دیگری با نام Cov-Boost در انگلستان برای بررسی دز سوم ترکیبی برای افرادی که بیش از ۷۰ روز قبل با دو دز فایزر یا دو دز استرازنکا واکسینه شده اند در حال انجام است
Telegram
Scientometrics
🔴 افرایش فاصله بین دو دز استرازنکا تا ۴۴ هفته میتواند ایمنی زایی را بیشتر کند.
✅ در یک پیش مقاله برای لنست، افراد ۱۸ تا ۵۵ سال از فاز ۱/۲ یا ۲/۳ مطالعه استرازنکا با دریافت یک یا دو دز فراخوانده شده اند و دز دوم و یا سوم را با فاصله و تاخیر دریافت کرده اند و در این مطالعه عوارض و ایمنی زایی این کار بررسی شده است. ۳۰ نفر دز دوم را با تاخیر و با میانه فاصله ۴۴ هفته از دز اول گرفته اند و تیتر آنتی بادی با فاصله بیشتر بین دو دز (۴۴ تا ۴۶ هفته، ۱۲ تا ۲۵ هفته و ۱۲ هفته) بیشتر شده است. همچنین ۹۰ نفر نیز دز سوم را دریافت کرده اند و تیتر آنتی بادی وپاسخ سلولتی به شکل قابل توجهی بیشتر از مقدار در ۲۸ روز بعد از دز دوم بوده است. مقدار Reactogenicity بعد از دز دوم با تاخیر یا دز سوم نیز کمتر از مقدار مربوط به دز اول بوده است.
✅ قبلا نشان داده شده بود که افزایش فاصله بین دو دز برای استرازنکا تا ۱۲ هفته میتواند تاثیرگذاری این واکسن را در جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ بیشتر کند.
✅ مطالعه ای از انگلستان نشان داده بود که به تاخیر انداختن دز دوم واکسن فایزر در افراد با سن بالای ۸۰ سال توانسته میزان پاسخ آنتی بادی را بیش از سه برابرکند. ۱۷۵ نفر بالای ۸۰ سال، دز دوم فایزر خود یا در سه هفته و یا در ۱۱ تا ۱۲ هفته دریافت کرده اند. میزان پیک آنتی بادی در افراد با تاخیر در دریافت دز دوم ۳/۵ برابر افراد با دریافت دز دوم در زمان معمول سه هفته بوده است. میزان پیک پاسخ سلول تی در افراد با تاخیر در دریافت دز دوم کمتر بوده است اما به هر جهت این باعث کاهش سطح آنتی بادی با سرعت بیشتر و در طول ۹ هفته بعد از دز بوستر نشده است.
🔴 وقتی سیاست افرایش فاصله بین دو دز را در نظر میگیریم و سعی میکنیم افراد بیشتری را با حداقل یک دز ایمن کنیم باید به فاکتورهای مختلفی توجه کنیم: مقدار اثربخشی تک دز برای واریانت دلتا یا بتا و یا حتی همان ویروس اصلی عامل کووید-۱۹، مقدار واکسن موجود و این که بعدا چقدر میتواند به موقع در دسترس قرار بگیرد تا دز دوم در زمان مناسب زده شود، شدت لاک داون موجود در کشور که بتواند تا زدن دز دوم و کسب ایمنی بیشتر مقداری خیال ما را از کمتر شدن انتقال راحت کند و ...
✅ در یک پیش مقاله برای لنست، افراد ۱۸ تا ۵۵ سال از فاز ۱/۲ یا ۲/۳ مطالعه استرازنکا با دریافت یک یا دو دز فراخوانده شده اند و دز دوم و یا سوم را با فاصله و تاخیر دریافت کرده اند و در این مطالعه عوارض و ایمنی زایی این کار بررسی شده است. ۳۰ نفر دز دوم را با تاخیر و با میانه فاصله ۴۴ هفته از دز اول گرفته اند و تیتر آنتی بادی با فاصله بیشتر بین دو دز (۴۴ تا ۴۶ هفته، ۱۲ تا ۲۵ هفته و ۱۲ هفته) بیشتر شده است. همچنین ۹۰ نفر نیز دز سوم را دریافت کرده اند و تیتر آنتی بادی وپاسخ سلولتی به شکل قابل توجهی بیشتر از مقدار در ۲۸ روز بعد از دز دوم بوده است. مقدار Reactogenicity بعد از دز دوم با تاخیر یا دز سوم نیز کمتر از مقدار مربوط به دز اول بوده است.
✅ قبلا نشان داده شده بود که افزایش فاصله بین دو دز برای استرازنکا تا ۱۲ هفته میتواند تاثیرگذاری این واکسن را در جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ بیشتر کند.
✅ مطالعه ای از انگلستان نشان داده بود که به تاخیر انداختن دز دوم واکسن فایزر در افراد با سن بالای ۸۰ سال توانسته میزان پاسخ آنتی بادی را بیش از سه برابرکند. ۱۷۵ نفر بالای ۸۰ سال، دز دوم فایزر خود یا در سه هفته و یا در ۱۱ تا ۱۲ هفته دریافت کرده اند. میزان پیک آنتی بادی در افراد با تاخیر در دریافت دز دوم ۳/۵ برابر افراد با دریافت دز دوم در زمان معمول سه هفته بوده است. میزان پیک پاسخ سلول تی در افراد با تاخیر در دریافت دز دوم کمتر بوده است اما به هر جهت این باعث کاهش سطح آنتی بادی با سرعت بیشتر و در طول ۹ هفته بعد از دز بوستر نشده است.
🔴 وقتی سیاست افرایش فاصله بین دو دز را در نظر میگیریم و سعی میکنیم افراد بیشتری را با حداقل یک دز ایمن کنیم باید به فاکتورهای مختلفی توجه کنیم: مقدار اثربخشی تک دز برای واریانت دلتا یا بتا و یا حتی همان ویروس اصلی عامل کووید-۱۹، مقدار واکسن موجود و این که بعدا چقدر میتواند به موقع در دسترس قرار بگیرد تا دز دوم در زمان مناسب زده شود، شدت لاک داون موجود در کشور که بتواند تا زدن دز دوم و کسب ایمنی بیشتر مقداری خیال ما را از کمتر شدن انتقال راحت کند و ...
علت این که بدون تولید دز کافی از کاندید واکسن برکت و بدون نتایج تاثیرگذاری و بی خطری فاز سوم و با عجله به آن مجوز دادند چه بود؟
بنابرآنچه جناب دکتر رئیسی گفته اند فعلا
فقط ۲۰۰ هزار از کاندید واکسن برکت در کشور توزیع شده است. از این تعداد هم فعلا ۳۰ هزار دز تزریق شده و گفته اند تزریق های برکت از دیروز (ششم تیر) شروع شده است. ایشان پیش بینی کرده اند که تا آخر تیر تولید به ۳ میلیون و از شهریور به بعد به ماهی ۱۰ میلیون برسد. قبلا هر کدام از مسئولین عددهای متفاوتی از میران تولید فعلی و آینده برکت گفته اند.
۱۵ روز از دادن مجوز اضطراری به برکت میگذرد. حدودا ده روز قبل رئیس غذا و دارو گفته بودند که تزریق برکت شروع شده است!
دکتر رئیسی گفته اند که “تا پایان سال ۶۰ میلیون نفر از جمعیت هدف، حداقل یک دوز واکسن برکت را دریافت خواهند کرد.”
در مورد پاستور گفته اند که این هفته یا هفته آینده مجوز میگیرد و این را هم اعلام کرده اند که اگر نتایج کارآزمایی بالینی آن با موفقیت طی شود برای افراد زیر ۱۸ سال مفید خواهد بود و می توان برای واکسینه کردن دانش آموزان هم از آن استفاده کرد
ایشان همچنین اعلام کرده اند که
✅ از هفته آینده، به صورت هفتگی قریب به یک میلیون و ۷۰۰ هزار دُز واکسن ایرانی و خارجی به دست مان خواهد رسید که این روند 6 هفته ادامه پیدا خواهد کرد. ان شاالله طی این 6 هفته حدود ۹ میلیون دُز واکسن به دست مان خواهد رسید،
✅ به محض اینکه هفته آینده محموله اول به دست مان رسید واکسیناسیون افراد ۶۵ سال به بالا را آغاز خواهیم کرد. جمعیت این گروه حدود یک میلیون و ٨٠٠ هزار نفر است.
✅ یک هفته تا ١٠ روز بعد فراخوانی برای افراد ۶۰ سال به بالا که جمعیت آنها ٢ میلیون و ۴۶٠ هزار نفر است، خواهیم داد که به این ترتیب فاز دوم واکسیناسیون به پایان می رسد.
✅ اینکه میگویند چرا فاز سه واکسن داخلی طی نشده است و تزریق می شود؛ مگر سینووک، سینوفارم و اسپوتنیک در چه مرحله ای استفاده شده اند؟ (در ایران سینوفارم و اسپوتنیک بعد از فاز سوم استفاده شدند، در ترکیه هم سینووک به همین صورت، البته کشورهایی بوده اند که بدون داده از فاز سوم مجوز داده اند مثل کوبا و روسیه و ... ولی مهم کشور نیست و مهم روش علمی است چون این با جان انسان ها سرو کار دارد.) این واکسن ها هم در همین مرحله تزریق شده اند و مهمتر از همه اینکه مقام معظم رهبری اعتماد و این واکسن را دریافت کردند که بالاترین اطمینان بخشی به جامعه است (روش غیر علمی و مبتنی بر شبه علم) که ان شاالله این واکسن تزریق خواهد شد.
✅ واکسن رازی هم به احتمال خیلی زیاد طی یک تا دو ماه آینده یا نهایتا شهریور ماه به بازار خواهد آمد و شاید زودتر هم این اتفاق بیافتد
بنابرآنچه جناب دکتر رئیسی گفته اند فعلا
فقط ۲۰۰ هزار از کاندید واکسن برکت در کشور توزیع شده است. از این تعداد هم فعلا ۳۰ هزار دز تزریق شده و گفته اند تزریق های برکت از دیروز (ششم تیر) شروع شده است. ایشان پیش بینی کرده اند که تا آخر تیر تولید به ۳ میلیون و از شهریور به بعد به ماهی ۱۰ میلیون برسد. قبلا هر کدام از مسئولین عددهای متفاوتی از میران تولید فعلی و آینده برکت گفته اند.
۱۵ روز از دادن مجوز اضطراری به برکت میگذرد. حدودا ده روز قبل رئیس غذا و دارو گفته بودند که تزریق برکت شروع شده است!
دکتر رئیسی گفته اند که “تا پایان سال ۶۰ میلیون نفر از جمعیت هدف، حداقل یک دوز واکسن برکت را دریافت خواهند کرد.”
در مورد پاستور گفته اند که این هفته یا هفته آینده مجوز میگیرد و این را هم اعلام کرده اند که اگر نتایج کارآزمایی بالینی آن با موفقیت طی شود برای افراد زیر ۱۸ سال مفید خواهد بود و می توان برای واکسینه کردن دانش آموزان هم از آن استفاده کرد
ایشان همچنین اعلام کرده اند که
✅ از هفته آینده، به صورت هفتگی قریب به یک میلیون و ۷۰۰ هزار دُز واکسن ایرانی و خارجی به دست مان خواهد رسید که این روند 6 هفته ادامه پیدا خواهد کرد. ان شاالله طی این 6 هفته حدود ۹ میلیون دُز واکسن به دست مان خواهد رسید،
✅ به محض اینکه هفته آینده محموله اول به دست مان رسید واکسیناسیون افراد ۶۵ سال به بالا را آغاز خواهیم کرد. جمعیت این گروه حدود یک میلیون و ٨٠٠ هزار نفر است.
✅ یک هفته تا ١٠ روز بعد فراخوانی برای افراد ۶۰ سال به بالا که جمعیت آنها ٢ میلیون و ۴۶٠ هزار نفر است، خواهیم داد که به این ترتیب فاز دوم واکسیناسیون به پایان می رسد.
✅ اینکه میگویند چرا فاز سه واکسن داخلی طی نشده است و تزریق می شود؛ مگر سینووک، سینوفارم و اسپوتنیک در چه مرحله ای استفاده شده اند؟ (در ایران سینوفارم و اسپوتنیک بعد از فاز سوم استفاده شدند، در ترکیه هم سینووک به همین صورت، البته کشورهایی بوده اند که بدون داده از فاز سوم مجوز داده اند مثل کوبا و روسیه و ... ولی مهم کشور نیست و مهم روش علمی است چون این با جان انسان ها سرو کار دارد.) این واکسن ها هم در همین مرحله تزریق شده اند و مهمتر از همه اینکه مقام معظم رهبری اعتماد و این واکسن را دریافت کردند که بالاترین اطمینان بخشی به جامعه است (روش غیر علمی و مبتنی بر شبه علم) که ان شاالله این واکسن تزریق خواهد شد.
✅ واکسن رازی هم به احتمال خیلی زیاد طی یک تا دو ماه آینده یا نهایتا شهریور ماه به بازار خواهد آمد و شاید زودتر هم این اتفاق بیافتد
Telegram
IFDAna رسانه غذا و دارو
🔴 ۴ واکسن داخلی دیگر در نوبت اخذ مجوز مصرف عمومی
🔸 رئیس سازمان غذاودارو: صدور مجوز مصرف دومین واکسن تولید داخل طی روزهای آتی
@IFDAnews 🍏💊
🔸 رئیس سازمان غذاودارو: صدور مجوز مصرف دومین واکسن تولید داخل طی روزهای آتی
@IFDAnews 🍏💊
❤1
در اسرائیل، در ۲۴ ساعت گذشته ۳۰۸ مورد کووید-۱۹ جدید گزارش شده که بیشترین رکورد از ۲۲ آوریل بوده و البته مرگی گزارش نشده است. موارد جدید انگلستان ۲۲۸۶۸ نفر بوده (رکورد در پنج ماه گذشته) و ۳ مرگ گزارش شده است. آمار برای آمریکا ۵۸۸۳ مورد ابتلا و ۱۱۳ مرگ بوده است.
رئیس جمهور جدید تانزانیا برای اولین بار در این کشور در بیش از یکسال گذشته آمار کووید-۱۹ را اعلام کرد: ۱۰۰ مورد فعال که ۷۰ نفر تحت تهویه مکانیکی هستند.
رئیس جمهور جدید تانزانیا برای اولین بار در این کشور در بیش از یکسال گذشته آمار کووید-۱۹ را اعلام کرد: ۱۰۰ مورد فعال که ۷۰ نفر تحت تهویه مکانیکی هستند.
نتایج مطالعه کارآزمایی بالینی دو سوکور فاز ۱/۲ (۷۲ نفر در فاز یک و ۴۸۰ نفر در فاز دوم) واکسن کروناوک یا همان ساینووک از چین (در دو دز با فاصله ی ۲۸ روز) و برای گروه سنی ۳ تا ۱۷ سال در مجله ی Lancet Infectious Diseases منتشر شده و تولید سطح بالای آنتی بادی های خنثی کننده را نشان میدهد واستفاده از دز ۳ میکروگرم برای مطالعات بعدی در این گروه سنی توصیه شده است.
دو واکسن ساینوفارم و ساینووک در چین برای استفاده در گروه سنی ۳ تا ۱۷ سال مجوز گرفته اند و از قبل برای گروه سنی بالای ۱۸ سال استفاده میشوند.
دو واکسن ساینوفارم و ساینووک در چین برای استفاده در گروه سنی ۳ تا ۱۷ سال مجوز گرفته اند و از قبل برای گروه سنی بالای ۱۸ سال استفاده میشوند.
مطالعه متاآنالیز مجله Clinical Infectious Diseases:
آیورمکتین نمیتواند یک گزینه درمانی برای بیماران کووید-۱۹ باشد و فعلا باید در کارآزمایی های بالینی دیگر مرود بررسی قرار بگیرد.
استفاده از داروی آیورمکتین در بیماران کووید-۱۹ (اکثرا با شدت بیماری خفیف) در مقایسه با درمان استاندارد و یا پلاسبو نمیتواند مرگ و میر کلی، طول مدت بستری و یا پاک شدن ویروس (viral clearance) را کاهش دهد. این دارو روی میزان عوارض جدی هم اثری نداشته است.
این نتیجه بر اساس ده مطالعه RCT شامل ۱۱۷۳ نفر بوده است. شدت بیماری در هشت مطالعه خفیف، در یک مطالعه متوسط و در یک مطالعه خفیف و متوسط بوده است. در سه مطالعه که خطر سوگیری در آنها شدید بوده، آیورمکتین باعث کاهش مرگ و میرکلی شده است. ترایال بزرگ principle در انگلستان هم این دارو را در بیماران سرپایی بررسی میکند.
آیورمکتین نمیتواند یک گزینه درمانی برای بیماران کووید-۱۹ باشد و فعلا باید در کارآزمایی های بالینی دیگر مرود بررسی قرار بگیرد.
استفاده از داروی آیورمکتین در بیماران کووید-۱۹ (اکثرا با شدت بیماری خفیف) در مقایسه با درمان استاندارد و یا پلاسبو نمیتواند مرگ و میر کلی، طول مدت بستری و یا پاک شدن ویروس (viral clearance) را کاهش دهد. این دارو روی میزان عوارض جدی هم اثری نداشته است.
این نتیجه بر اساس ده مطالعه RCT شامل ۱۱۷۳ نفر بوده است. شدت بیماری در هشت مطالعه خفیف، در یک مطالعه متوسط و در یک مطالعه خفیف و متوسط بوده است. در سه مطالعه که خطر سوگیری در آنها شدید بوده، آیورمکتین باعث کاهش مرگ و میرکلی شده است. ترایال بزرگ principle در انگلستان هم این دارو را در بیماران سرپایی بررسی میکند.
Scientometrics
کاندید واکسن کووید-۱۹ با نام Turkovac (و نام قبلی ERUCOV-VAC) از کشور ترکیه، وارد فاز سوم مطالعه کارآزمایی بالینی خود شده و قرار است این مطالعه در کشورهای ترکیه، آذربایجان، مجارستان، لهستان و ازبکستان انجام شود. هنوز مقاله ای از فاز یک و دو منتشر نشده است.…
کارآزمایی بالینی فاز سوم (دو سو کور) کاندید واکسن Turkovac (دو دز به فاصله ۲۸ روز) از کشور ترکیه، بدون گروه پلاسو و در مقایسه با گروه کنترل سینووک، روی ۴۰۸۰۰ نفر (۱۸ تا ۵۵ سال) در کشورهای ترکیه، آذربایجان، مجارستان، لهستان و ازبکستان انجام میشود.
این توضیح را اضافه کنم که در ادامه منبع موجود آمده است که masking برای سه گروه انجام میشود:
Triple (Participant, Care Provider, Investigator)
این توضیح را اضافه کنم که در ادامه منبع موجود آمده است که masking برای سه گروه انجام میشود:
Triple (Participant, Care Provider, Investigator)
Scientometrics
دو ترایال از ترکیه (یکی به صورتopen label و فاز دوم و دیگری به صورت دو سو کور و فاز سوم) که در یک مقاله در نسخه ی پیش از داوری منتشر شده، نشان داده اند که استفاده از ترکیبی از فعال کننده های متابولیک یاCombined Metabolic Activators به همراه درمان استاندارد…
مطالعه استفاده از ترکیبی از فعال کننده های متابولیک یا CMA در درمان بیماران کووید-۱۹ که قبلا به صورت پری پرینت منتشر شده بود، حالا در مجله ی Advanced Science چاپ شده است:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/advs.202101222
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/advs.202101222
آنتی بادی های خنثی کنند، واکسن استرازنکا و فایزر، واریانتها
تیتر آنتیبادی خنثی کننده علیه واریانتهای مختلف (اصلی، آلفا، بتا و دلتا) در ۱۰۶ نفر (۵۰ نفر تک دز و ۶۳ نفر دو دز استرازنکا) با میانه سنی ۳۴ سال بررسی شده است. میانه فاصله بین دو دز هم ۶۳ روز بوده است. آنتی بادی خنثی کننده در افراد با دو دز در برابر ویروس اصلی در همه ایجاد شده که میانه تیتر آن نسبت به دو دز فایزر (بررسی در آنالیز قبلی) ۲/۱ برابر کمتر بوده است. میانه مقدار تیتر آنتی بادی خنثی کننده برای واریانتهای آلفا، بتا و دلتا نیز در مقایسه با دو دز فایزر به ترتیب ۲/۴، ۲/۵ و ۲/۵ برابر کاهش داشته است. این نکته را هم باید در نظر گرفت که سن افراد با استرازنکا نسبت به فایزر کمتر بوده است. وقتی زیرگروهی از افراد با مشابهت سنی بیشتر بررسی شده اند کاهش انتی بادی در مقایسه با فایزر بیشتر دیده شده است. شاید دز سوم استرازنکا ویا استفاده از روش ترکیب واکسنها (استرازنکا/فایزر موثر) مناسب باشد.
سطح بالاتری از آنتی بادی های خنثی کننده بعد از یک دز از استرازنکا در افراد با سابقه قبلی کووید-۱۹ نسبت به افراد بدون این سابقه دیده شده است. یعنی تک دز استرازنکا ایمنی افراد با سابقه قبلی کووید-۱۹ را مشابه واکسن mRNA تقویت میکند.
این نتایج در مطالعات آزمایشگاهی همسو با نتایج در مطالعات اثر بخشی این واکسنها در انگلستان بوده و این شاید نشان دهد که هنوز ارتباط بین سطح آنتی بادی های خنثی کننده و تاثیرگذاری واکسنها وجود دارد و کمک کننده است.
تیتر آنتیبادی خنثی کننده علیه واریانتهای مختلف (اصلی، آلفا، بتا و دلتا) در ۱۰۶ نفر (۵۰ نفر تک دز و ۶۳ نفر دو دز استرازنکا) با میانه سنی ۳۴ سال بررسی شده است. میانه فاصله بین دو دز هم ۶۳ روز بوده است. آنتی بادی خنثی کننده در افراد با دو دز در برابر ویروس اصلی در همه ایجاد شده که میانه تیتر آن نسبت به دو دز فایزر (بررسی در آنالیز قبلی) ۲/۱ برابر کمتر بوده است. میانه مقدار تیتر آنتی بادی خنثی کننده برای واریانتهای آلفا، بتا و دلتا نیز در مقایسه با دو دز فایزر به ترتیب ۲/۴، ۲/۵ و ۲/۵ برابر کاهش داشته است. این نکته را هم باید در نظر گرفت که سن افراد با استرازنکا نسبت به فایزر کمتر بوده است. وقتی زیرگروهی از افراد با مشابهت سنی بیشتر بررسی شده اند کاهش انتی بادی در مقایسه با فایزر بیشتر دیده شده است. شاید دز سوم استرازنکا ویا استفاده از روش ترکیب واکسنها (استرازنکا/فایزر موثر) مناسب باشد.
سطح بالاتری از آنتی بادی های خنثی کننده بعد از یک دز از استرازنکا در افراد با سابقه قبلی کووید-۱۹ نسبت به افراد بدون این سابقه دیده شده است. یعنی تک دز استرازنکا ایمنی افراد با سابقه قبلی کووید-۱۹ را مشابه واکسن mRNA تقویت میکند.
این نتایج در مطالعات آزمایشگاهی همسو با نتایج در مطالعات اثر بخشی این واکسنها در انگلستان بوده و این شاید نشان دهد که هنوز ارتباط بین سطح آنتی بادی های خنثی کننده و تاثیرگذاری واکسنها وجود دارد و کمک کننده است.
Scientometrics
بر اساس آنچه برنامه ماسک گزارش می دهد در ایران هم 32 شهرستان از شنبه در وضعیت قرمز قرار می گیرند و روند بستری در شهر تهران هم افزایشی شده و احتمال قرمز شدن آن وجود دارد.
برنامه ماسک: ۶۳ شهرستان در وضعیت قرمز گرفته و روند بستری در تهران همچنان افزایشی و قرمز شدن آن قطعی است
Scientometrics
از کل واکسنهای کووید-۱۹ وارد شده به کشور (۷۸۴۷۸۰۰ دز) تاکنون ۵۸۰۴۲۸۶ دز تزریق شده است. این یعنی تقریبا ۷۴ درصد از واکسنهای وارد شده مصرف و تزریق شده و حدود ۲ میلیون دیگر باقی مانده است. در این محاسبه، تعداد کاندید واکسن برکت در نظر گرفته نشده است چون آمار…
بر اساس آمار امروز، ۲۰۴۹ نفر دز اول و ۱۰۱۵۸۹ نفر دز دوم واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده اند. متوسط تزریق واکسن در هفت روز گذشته ۷۵۸۹۸ دز و این مقدار برای دز اول، ۳۰۳۷ بوده است.