سعید رضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی:
«مقام معظم رهبری در مرحله سوم آزمایش بالینی واکسن برکت واکسن را دریافت کردهاند و خود را در معرض آزمایش قرار دادهاند»
—————-
مرحله سوم آزمایش بالینی، همان کارآزمایی بالینی فاز سوم کاندید واکسن برکت میباشد که در گروه سنی ۱۸ تا ۷۵ سال انجام میشود و شرکت کنندگان به صورت تصادفی در گروه کاندید واکسن و واکسن نما قرار میگیرند. این مرحله با کنترلها و ارزیابی های مشخصی انجام میشود و فرد دریافت کننده نمیداند کاندید واکسن فعال را دریافت میکند و یا واکسن نما را. قبلا هم محقق اصلی این پروژه، خانم دکتر محرز با وجود سن بالای ۷۵ سال در این فاز آزمایشی شرکت کرده بودند.
به دستور رهبری، رئیس جمهور و وزیر بهداشت، ایران در کارآزمایی بالینی فاز سوم کاندیدهای واکسن خارجی (از جمله چین) شرکت نکرد تا مردم مورد آزمایش قرار نگیرند مگر این که تولید مشترک وجود داشته باشد. (به این معنی که هنوز فاز سوم، فاز آزمایشی است ونمیتوان قبل از انجام آن، واکسن را به شکل عمومی تزریق کرد) و خوب حالا بدون انجام این فاز آزمایشی، مجوز تزریق عمومی داده شده است.
«مقام معظم رهبری در مرحله سوم آزمایش بالینی واکسن برکت واکسن را دریافت کردهاند و خود را در معرض آزمایش قرار دادهاند»
—————-
مرحله سوم آزمایش بالینی، همان کارآزمایی بالینی فاز سوم کاندید واکسن برکت میباشد که در گروه سنی ۱۸ تا ۷۵ سال انجام میشود و شرکت کنندگان به صورت تصادفی در گروه کاندید واکسن و واکسن نما قرار میگیرند. این مرحله با کنترلها و ارزیابی های مشخصی انجام میشود و فرد دریافت کننده نمیداند کاندید واکسن فعال را دریافت میکند و یا واکسن نما را. قبلا هم محقق اصلی این پروژه، خانم دکتر محرز با وجود سن بالای ۷۵ سال در این فاز آزمایشی شرکت کرده بودند.
به دستور رهبری، رئیس جمهور و وزیر بهداشت، ایران در کارآزمایی بالینی فاز سوم کاندیدهای واکسن خارجی (از جمله چین) شرکت نکرد تا مردم مورد آزمایش قرار نگیرند مگر این که تولید مشترک وجود داشته باشد. (به این معنی که هنوز فاز سوم، فاز آزمایشی است ونمیتوان قبل از انجام آن، واکسن را به شکل عمومی تزریق کرد) و خوب حالا بدون انجام این فاز آزمایشی، مجوز تزریق عمومی داده شده است.
نمودار، تعداد دز واکسن کووید-۱۹ تزریق شده (آبی: دز اول و قرمز: دز دوم) در ایران در ۳۰ روز گذشته را نشان می دهد.
متوسط تزریق دز اول و دوم در ۳۰ روز گذشته به ترتیب ۱۰۲۲۴ و ۴۸۳۹۱ دز بوده است.
۲۴ خرداد، برکت مجوز اضطراری گرفت و در این ۲۰ روز، متوسط تزریق روزانه دز اول، ۵۴۵۶ دز بوده است. به عبارتی در این ۲۰ روز فقط ۱۰۹۱۲۰ نفر در کشور موفق به دریافت واکسن برای اولین بار شده اند.
کاندید واکسن سوبرانا۲ نیز که در تاریخ هشتم تیر ماه مجوز گرفته است و هنوز بنابر اخبار رسمی، تولید، دریافت، توزیع و تزریقی از آن نداشته ایم.
از ۱۴ خرداد تعداد دز دوم تزریق شده از دز اول بیشتر بوده است (به غیر از دو روز).
از کل جمعیت ایران، ۵/۳۱ درصد حداقل یک دز و ۲/۳۶ درصد هر دو دز را دریافت کرده اند. تقریبا ۳۰ روز طول کشیده است تا از ۵ درصد برای حداقل یک دز به ۵/۳۱ درصد برسیم.
۸۲ درصد از واکسن های وارد شده مصرف شده و ۱۳۹۵۸۵۵ (احتمالا فقط ساینوفارم) دز دیگر باقی مانده است. البته احتمالا باید ۳۶۰ هزار دز برکت به این تعداد اضافه کنیم ولی تعداد رسمی و دقیق را نمی دانیم.
متوسط تزریق دز اول و دوم در ۳۰ روز گذشته به ترتیب ۱۰۲۲۴ و ۴۸۳۹۱ دز بوده است.
۲۴ خرداد، برکت مجوز اضطراری گرفت و در این ۲۰ روز، متوسط تزریق روزانه دز اول، ۵۴۵۶ دز بوده است. به عبارتی در این ۲۰ روز فقط ۱۰۹۱۲۰ نفر در کشور موفق به دریافت واکسن برای اولین بار شده اند.
کاندید واکسن سوبرانا۲ نیز که در تاریخ هشتم تیر ماه مجوز گرفته است و هنوز بنابر اخبار رسمی، تولید، دریافت، توزیع و تزریقی از آن نداشته ایم.
از ۱۴ خرداد تعداد دز دوم تزریق شده از دز اول بیشتر بوده است (به غیر از دو روز).
از کل جمعیت ایران، ۵/۳۱ درصد حداقل یک دز و ۲/۳۶ درصد هر دو دز را دریافت کرده اند. تقریبا ۳۰ روز طول کشیده است تا از ۵ درصد برای حداقل یک دز به ۵/۳۱ درصد برسیم.
۸۲ درصد از واکسن های وارد شده مصرف شده و ۱۳۹۵۸۵۵ (احتمالا فقط ساینوفارم) دز دیگر باقی مانده است. البته احتمالا باید ۳۶۰ هزار دز برکت به این تعداد اضافه کنیم ولی تعداد رسمی و دقیق را نمی دانیم.
ظاهرا ایران قرار است واکسن های مازاد بر نیاز کشور عمان را در مقابل نفت و در صورت تایید شرکتهای چینی و روسی تولید کننده واکسن و با رعایت ملاحظات بهداشتی و ... خریداری کند.
این طور که به من گفته شد این مربوط به مصوبات ستاد ملی کرونا در حدود یک هفته قبل است و یکی از همراهان کانال برای من ارسال کرده اند.
تاجایی که من میدانم البته عمان از فایزر و استرازنکا استفاده میکرده است!
هیچ وقت در کشور تعداد دز تزریق شده به ۲۶۰ هزار دز نرسیده بوده است.
این طور که به من گفته شد این مربوط به مصوبات ستاد ملی کرونا در حدود یک هفته قبل است و یکی از همراهان کانال برای من ارسال کرده اند.
تاجایی که من میدانم البته عمان از فایزر و استرازنکا استفاده میکرده است!
هیچ وقت در کشور تعداد دز تزریق شده به ۲۶۰ هزار دز نرسیده بوده است.
با وجود واریانت غالب دلتا در اسرائیل (۹۰٪)، ده روز متوالی است که مرگ ناشی از کووید-۱۹ در این کشور صفر مورد بوده است.
تاثیرگذاری واکسنهای فایزر، استرازنکا و کووکسینِ بهارات هند (هر دو دز) علیه هر نوع مورد علامت دار کووید-۱۹ ناشی از واریانت دلتا چقدر است؟
✅ فایزر: ۸۸٪ (مطالعه انگلستان)، ۷۹٪ (مطالعه اسکاتلند)،
شاید تاثیرگذاری از این مقدار کمتر باشد و داده های اولیه از اسرائیل از یک گزارش خبری دو مقدار ۶۴٪ و بین ۶۰ تا ۸۰٪ درصد را نشان میدهد.
✅ کووکسین بهارت هند: ۶۵/۲ (۳۳/۱ تا ۸۳)
✅ استرازنکا: ۶۰٪ (هر دو مطالعه انگلستان و اسکاتلند)
✅ دو دز فایزر و استرازنکا علیه موارد بستری واریانت دلتا به ترتیب ۹۶ و ۹۲ درصد تاثیرگذاری داشته اند.
✅ تا به حال پنج واکسن فایزر، استرازنکا، کووکسین، جانسن و مادرنا مطالعات آزمایشگاهی خود را که نشان دهنده موثر بودن واکسنشان علیه واریانت دلتا بوده منتشر کرده اند.
✅ فایزر: ۸۸٪ (مطالعه انگلستان)، ۷۹٪ (مطالعه اسکاتلند)،
شاید تاثیرگذاری از این مقدار کمتر باشد و داده های اولیه از اسرائیل از یک گزارش خبری دو مقدار ۶۴٪ و بین ۶۰ تا ۸۰٪ درصد را نشان میدهد.
✅ کووکسین بهارت هند: ۶۵/۲ (۳۳/۱ تا ۸۳)
✅ استرازنکا: ۶۰٪ (هر دو مطالعه انگلستان و اسکاتلند)
✅ دو دز فایزر و استرازنکا علیه موارد بستری واریانت دلتا به ترتیب ۹۶ و ۹۲ درصد تاثیرگذاری داشته اند.
✅ تا به حال پنج واکسن فایزر، استرازنکا، کووکسین، جانسن و مادرنا مطالعات آزمایشگاهی خود را که نشان دهنده موثر بودن واکسنشان علیه واریانت دلتا بوده منتشر کرده اند.
Scientometrics
نمودار، تعداد دز واکسن کووید-۱۹ تزریق شده (آبی: دز اول و قرمز: دز دوم) در ایران در ۳۰ روز گذشته را نشان می دهد. متوسط تزریق دز اول و دوم در ۳۰ روز گذشته به ترتیب ۱۰۲۲۴ و ۴۸۳۹۱ دز بوده است. ۲۴ خرداد، برکت مجوز اضطراری گرفت و در این ۲۰ روز، متوسط تزریق روزانه…
آمار امروز تزریق واکسن کووید-۱۹ در ایران، تزریق تنها ۲۴۳۷۵ دز شامل ۱۱۵۸۹ دز اول و ۱۲۷۸۶ دز دوم را نشان میدهد.
در کشور ما در دو نوبت (۱۶ فروردین و ۲۶ اردیبهشت) و در مجموع ۲۱۲۵۸۰۰ دز استرازنکا وارد شده و احتمالا همه صرف دز اول شده اند.
هنوز ۲۴۷۳۹۸۸ نفر دز دوم را دریافت نکرده اند که اگر از مقدار ۲۱۲۵۸۰۰ دز استرازنکا که وارد شده کم کنیم، ۳۴۸۱۸۸ نفر باقی میماند که احتمالا اینها با همان ساینوفارمهای جدید در طول حدودا یکماه گذشته واکسینه شده اند.
از آنجایی که اولین محموله استرازنکا در ۱۶ فروردین به ایران وارد شده و این واکسن در فاصله سه ماهه زده میشود، احتمالا از ۱۶ تیر به بعد زمان تزریق دز دوم استرازنکا در ایران خواهد بود.
به این ترتیب ساینوفارمهای باقی مانده (و برکت با هر تعداد که هست!) از این به بعد بیشتر صرف دز اول میشود و آمار دز اول نسبت به روزهای قبل مقداری افرایش پیدا میکند. این وسط باید به برکت هم توجه کرد که هر روز در مورد آن یک عدد میگویند.
البته اینها فقط بر اساس احتمالات است که اینجا گفتم. چون در کشور ما کمترین میزان شفافیت در مورد تزریق روزانه واکسن (نوع آن، استان محل تزریق، گروه سنی و عوارض) وجود دارد.
در کشور ما در دو نوبت (۱۶ فروردین و ۲۶ اردیبهشت) و در مجموع ۲۱۲۵۸۰۰ دز استرازنکا وارد شده و احتمالا همه صرف دز اول شده اند.
هنوز ۲۴۷۳۹۸۸ نفر دز دوم را دریافت نکرده اند که اگر از مقدار ۲۱۲۵۸۰۰ دز استرازنکا که وارد شده کم کنیم، ۳۴۸۱۸۸ نفر باقی میماند که احتمالا اینها با همان ساینوفارمهای جدید در طول حدودا یکماه گذشته واکسینه شده اند.
از آنجایی که اولین محموله استرازنکا در ۱۶ فروردین به ایران وارد شده و این واکسن در فاصله سه ماهه زده میشود، احتمالا از ۱۶ تیر به بعد زمان تزریق دز دوم استرازنکا در ایران خواهد بود.
به این ترتیب ساینوفارمهای باقی مانده (و برکت با هر تعداد که هست!) از این به بعد بیشتر صرف دز اول میشود و آمار دز اول نسبت به روزهای قبل مقداری افرایش پیدا میکند. این وسط باید به برکت هم توجه کرد که هر روز در مورد آن یک عدد میگویند.
البته اینها فقط بر اساس احتمالات است که اینجا گفتم. چون در کشور ما کمترین میزان شفافیت در مورد تزریق روزانه واکسن (نوع آن، استان محل تزریق، گروه سنی و عوارض) وجود دارد.
اثربخشی واکسنهای فایزر، مادرنا و استرازنکا علیه واریانتهای مختلف در کانادا:
تک دز فایزر، مادرنا و استرازنکا علیه هر نوع عفونت علامت دار کووید-۱۹ تاثیرگذاری ۵۶، ۷۲ و ۶۷ درصد داشته اند. این مقادیر برای جلوگیری از بستری یا مرگ ۷۸، ۹۶ و ۸۸ درصد بوده است. همچنین دو دز فایزر علیه عفونت علامت دار واریانت دلتا تاثیرگذاری ۸۷ درصد داشته است.
تک دز فایزر، مادرنا و استرازنکا علیه هر نوع عفونت علامت دار کووید-۱۹ تاثیرگذاری ۵۶، ۷۲ و ۶۷ درصد داشته اند. این مقادیر برای جلوگیری از بستری یا مرگ ۷۸، ۹۶ و ۸۸ درصد بوده است. همچنین دو دز فایزر علیه عفونت علامت دار واریانت دلتا تاثیرگذاری ۸۷ درصد داشته است.
نمودار در پایین پست، ضریب نفوذ مجلات ایرانی را در سال ۲۰۱۹ (قرمز) و ۲۰۲۰ (آبی) نشان میدهد.
✅ در بین 40 مجله ی ISI از ایران با Impact Factor، فقط ۶ مجله کاهش در میزان این شاخص داشته اند:
مجله ی Iranian Journal of Parasitology با 0.006 واحد کاهش
مجله ی Iranian Journal of Pediatrics با 0.006 واحد کاهش
مجله ی Hepatitis Monthly با 0.045 واحد کاهش
مجله ی Journal of Environmental Health Science and Engineering با 0.049 واحد کاهش
مجله ی Iranian Journal of Kidney Diseases با 0.141 واحد کاهش
مجله ی Iranian Journal of Fuzzy Systems با 0.176 واحد کاهش
✅ دو مجله زیر نیز بیشترین میزان افزایش در شاخص Impact Factor را داشته اند:
مجله ی Journal of Nanostructure in Chemistry با 2.314 واحد افزایش
مجله ی International Journal of Health Policy and Management با 1.186 واحد افزایش
✅ پنج مجله با بیشترین میزان شاخص Impact Factor در بین این 40 مجله:
مجله ی Journal of Nanostructure in Chemistry با شاخص 6.391
مجله ی International Journal of Health Policy and Management با شاخص 5.007
مجله ی BioImpacts با شاخص 3.831
مجله ی DARU-Journal of Pharmaceutical Sciences با شاخص 3.117
مجله ی International Journal of Environmental Science and Technology با شاخص 2.86
✅ پنج مجله با کمترین میزان شاخص Impact Factor در بین این 40 مجله: (همگی از ناشر کوثر و احتمالا به دلیل نبودن در پابمد)
مجله ی Jundishapur Journal of Microbiology با شاخص 0.747
مجله ی Hepatitis Monthly با شاخص 0.66
مجله ی Iranian Red Crescent Medical Journal با شاخص 0.611
مجله ی Iranian Journal of Pediatrics با شاخص 0.364
مجله ی Iranian Journal of Radiology با شاخص 0.212
از این ناشر، مجله ی Iranian Journal of Biotechnology ، مقدار 0.698 واحد افزایش داشته است
✅ سه مجله ی Journal of Nanostructure in Chemistry و International Journal of Health Policy and Management و Iranian Journal of Fuzzy Systems از مجلات Q1 و مجله ی BioImpacts از دسته ی Q2 می باشند. بقیه مجلات در دسته بندی Q3 و Q4 قرار دارند
✅ در بین 40 مجله ی ISI از ایران با Impact Factor، فقط ۶ مجله کاهش در میزان این شاخص داشته اند:
مجله ی Iranian Journal of Parasitology با 0.006 واحد کاهش
مجله ی Iranian Journal of Pediatrics با 0.006 واحد کاهش
مجله ی Hepatitis Monthly با 0.045 واحد کاهش
مجله ی Journal of Environmental Health Science and Engineering با 0.049 واحد کاهش
مجله ی Iranian Journal of Kidney Diseases با 0.141 واحد کاهش
مجله ی Iranian Journal of Fuzzy Systems با 0.176 واحد کاهش
✅ دو مجله زیر نیز بیشترین میزان افزایش در شاخص Impact Factor را داشته اند:
مجله ی Journal of Nanostructure in Chemistry با 2.314 واحد افزایش
مجله ی International Journal of Health Policy and Management با 1.186 واحد افزایش
✅ پنج مجله با بیشترین میزان شاخص Impact Factor در بین این 40 مجله:
مجله ی Journal of Nanostructure in Chemistry با شاخص 6.391
مجله ی International Journal of Health Policy and Management با شاخص 5.007
مجله ی BioImpacts با شاخص 3.831
مجله ی DARU-Journal of Pharmaceutical Sciences با شاخص 3.117
مجله ی International Journal of Environmental Science and Technology با شاخص 2.86
✅ پنج مجله با کمترین میزان شاخص Impact Factor در بین این 40 مجله: (همگی از ناشر کوثر و احتمالا به دلیل نبودن در پابمد)
مجله ی Jundishapur Journal of Microbiology با شاخص 0.747
مجله ی Hepatitis Monthly با شاخص 0.66
مجله ی Iranian Red Crescent Medical Journal با شاخص 0.611
مجله ی Iranian Journal of Pediatrics با شاخص 0.364
مجله ی Iranian Journal of Radiology با شاخص 0.212
از این ناشر، مجله ی Iranian Journal of Biotechnology ، مقدار 0.698 واحد افزایش داشته است
✅ سه مجله ی Journal of Nanostructure in Chemistry و International Journal of Health Policy and Management و Iranian Journal of Fuzzy Systems از مجلات Q1 و مجله ی BioImpacts از دسته ی Q2 می باشند. بقیه مجلات در دسته بندی Q3 و Q4 قرار دارند
Telegram
Scientometrics
Scientometrics
اسرائیل هم گفته است تزریق دز سوم فایزر را در افراد با ضعف ایمنی مثل دریافت کنندگان پیوند عضو و بیماران سرطانی را بررسی و احتمالا شروع خواهد کرد. دریافت دز بوستر برای افراد مسن هم بحث و پیگیری خواهد شد. از طرفی گفته شده است که اسرائیل در حال جستجو برای کشوری…
اسرائیل واکسنهای فایزر در حال انفضا را به کره جنوبی ارسال میکند و بعدا در سپتامبر همان تعداد را از این کشور دریافت خواهد کرد.
اسرائیل در ۲۴ ساعت گذشته ۴۹۶ مورد مبتلای جدید گزارش کرده که از ماه مارس بیشترین تعداد بوده است و بالاخره بعد از ده روز متوالی بدون مرگ، یک مورد مرگ ناشی از کووید-۱۹ هم گزارش کرده است.
اسرائیل در ۲۴ ساعت گذشته ۴۹۶ مورد مبتلای جدید گزارش کرده که از ماه مارس بیشترین تعداد بوده است و بالاخره بعد از ده روز متوالی بدون مرگ، یک مورد مرگ ناشی از کووید-۱۹ هم گزارش کرده است.
آیا راهی برای پیشگیری از ظهور واریانت های جدید ویروس کرونا وجود دارد؟
یک پژوهش تازه نشان می دهد که واکسیناسیون عمومی می تواند مانع بروز واریانت های جدید بشود. تغییر در ژنوم ویروس همواره اتفاق می افتد اما در تعامل با فشار سیستم ایمنی انسان، دایره انتخاب ویروس تنگ تر می شود. بررسی ژنوم ۱/۸ میلیون ویروس از افراد مبتلا در ۱۸۳ کشور نشان می دهد در کشورهایی با میزان بالای واکسیناسیون (۲۵ کشور) تعداد واریانت های جدید با ضریب رگرسیون ۰/۷۲کاهش داشته است.
از طرف دیگر در بیمارانی که واکسن زدهاند و مبتلا به کرونا شدهاند تعداد واریانت ها از بیمارانی که واکسن نزدهاند به مراتب کمتر است.
واکسیناسیون عمومی راهی موثر برای جلوگیری از ظهور واریانت های خطرناک در آینده می باشد.
ENikoopourاز توئیتر
یک پژوهش تازه نشان می دهد که واکسیناسیون عمومی می تواند مانع بروز واریانت های جدید بشود. تغییر در ژنوم ویروس همواره اتفاق می افتد اما در تعامل با فشار سیستم ایمنی انسان، دایره انتخاب ویروس تنگ تر می شود. بررسی ژنوم ۱/۸ میلیون ویروس از افراد مبتلا در ۱۸۳ کشور نشان می دهد در کشورهایی با میزان بالای واکسیناسیون (۲۵ کشور) تعداد واریانت های جدید با ضریب رگرسیون ۰/۷۲کاهش داشته است.
از طرف دیگر در بیمارانی که واکسن زدهاند و مبتلا به کرونا شدهاند تعداد واریانت ها از بیمارانی که واکسن نزدهاند به مراتب کمتر است.
واکسیناسیون عمومی راهی موثر برای جلوگیری از ظهور واریانت های خطرناک در آینده می باشد.
ENikoopourاز توئیتر
بر اساس مطالعه ای (کارآزمایی بالینی دو سو کور با نام IVERCOR-COVID19) روی ۵۰۱ نفر بیمار مبتلا به کووید-۱۹ غیر بستری در آرژانتین که مقاله آن در BMC Infectious Diseases منتشر شده، مشخص شده است که آیورمکتین در کمتر کردن میزان بستری موثر نیست و همین طور مدت زمانی که طول کشیده تا افراد بستری شوند بین دو گروه مطالعه (پلاسبو و آیورمکتین) متفاوت نبوده است. اما مدت زمان رسیدن به تهویه مکانیکی از زمان ورود به مطالعه در گروه آیورمکتین به شکل معناداری کمتر بوده است.
در یک هفته گذشته، کدام کشورها بیشترین درصد از جمعیت خود را واکسن زده اند؟
گرینلد: ۱۳/۹ درصد
پرتغال: ۱۱/۶ درصد
کانادا: ۹/۳ درصد
اروگوئه: ۸/۱ درصد
لوکزامبورگ: ۸ درصد
سنگاپور: ۷/۹ درصد
و البته چین: ۷/۸ درصد
گرینلد: ۱۳/۹ درصد
پرتغال: ۱۱/۶ درصد
کانادا: ۹/۳ درصد
اروگوئه: ۸/۱ درصد
لوکزامبورگ: ۸ درصد
سنگاپور: ۷/۹ درصد
و البته چین: ۷/۸ درصد
نتایج یک مطالعه کارآزمایی بالینی فاز دوم (Nature Medicine) نشان میدهد که پیوند میکربیوم مدفوع (single-dose oral FMT) و استفاده روزانه از مکمل فیبر (low-fermentable fiber supplementation) برای شش هفته، حساسیت به انسولین را در بیماران با سندروم متابولیک و چاقی مفرط بهبود میبخشد.
Scientometrics
آمار امروز تزریق واکسن کووید-۱۹ در ایران، تزریق تنها ۲۴۳۷۵ دز شامل ۱۱۵۸۹ دز اول و ۱۲۷۸۶ دز دوم را نشان میدهد. در کشور ما در دو نوبت (۱۶ فروردین و ۲۶ اردیبهشت) و در مجموع ۲۱۲۵۸۰۰ دز استرازنکا وارد شده و احتمالا همه صرف دز اول شده اند. هنوز ۲۴۷۳۹۸۸ نفر…
آمار امروز تزریق واکسن کووید-۱۹ در ایران، تزریق تنها ۳۹۰۶۵ دز شامل ۲۲۴۲۲ دز اول و ۱۶۶۴۳ دز دوم را نشان میدهد. احتمالا برای تزریق دز دوم از این به بعد باید منتظر ورود واکسن استرازنکا باشیم.
سخنگوی دولت هم گفته اند که «تاکنون فقط از ۲ واکسن پاستور و برکت رونمایی شده است.بیش از دو میلیون دز واکسن برکت در کشور تولید شده است که این تعداد در حال طی کردن مراحل تست پایداری و تست فنی هستند. بیش از 350 هزار دز واکسن برکت برچسب گذاری شده و آماده تزریق است.»
وزیر بهداشت هم گفته اند که از هفته بعد تزریق پاستور شروع میشود.
سخنگوی دولت هم گفته اند که «تاکنون فقط از ۲ واکسن پاستور و برکت رونمایی شده است.بیش از دو میلیون دز واکسن برکت در کشور تولید شده است که این تعداد در حال طی کردن مراحل تست پایداری و تست فنی هستند. بیش از 350 هزار دز واکسن برکت برچسب گذاری شده و آماده تزریق است.»
وزیر بهداشت هم گفته اند که از هفته بعد تزریق پاستور شروع میشود.
پیش مقاله مرحله ی پیش بالینی کاندید واکسن SpikoGen یا Covax-19 از استرالیا در دسترس قرار گرفته است. این کاندید واکسن در ایران (سیناژن) فعلا در فاز دوم کارآزمایی بالینی قرار دارد.
https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.07.03.451026v1
https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.07.03.451026v1
۱۰ توصیهی مبتنی بر شواهد (بر اساس دانش کنونی ما از پیشگیری و درمان کووید-۱۹) از مجلهی Nature medicine که هم برای عموم مردم و هم کادر درمان اهمیت دارد
قسمت اول، توصیه ها برای عموم:
۱. در زمان حضور در اجتماع، از ماسکهایی که به خوبی اندازهی صورت باشند، استفاده کنید. ماسک N95 از همه بهتر است و اگر در دسترس نیست، دو ماسک بزنید.
۲. از حضور در اماکن شلوغ بویژه سربسته خودداری کنید. فاصلهگذاری بالای یک متر کمک میکند. تهویهی مناسب نیز بسیار مهم میباشد.
۳. اگر علائم دارید حتما تست بدهید. اکثر بیماران، نیازی به درمان پیچیده ندارند به شرطی که دما و سطح اکسیژن خون به صورت مداوم بررسی بشود. به این شرط، خوردن مایعات کافی و استفاده از استامینوفن کفایت میکند و چیز دیگری لازم نیست. اگر علائم خفیف هم دارید حتما در خانه بمانید و خود را ایزوله کنید.
۴. اگر در نفس کشیدن هنگام استراحت یا فعالیت مشکل دارید و یا سطح اکسیژن خون به زیر ۹۲٪ می رسد، حتما به پزشک مراجعه کنید. خوابیدن روی شکم میتواند به بالا بردن سطح اکسیژن کمک کند.
۵. در صورت دسترسی به واکسن از آن استفاده کنید، حتی اگر قبلا کرونا گرفته اید.
قسمت دوم. توصیه ها برای کادر درمان:
۶. درمانهای نامعتبر یا بیتاثیر تجویز نکنید. در حال حاضر دادهی کافی برای توصیه به این موارد نیست:
favipiravir, ivermectin, azithromycin, doxycycline, oseltamivir, lopinavir–ritonavir, hydroxychloroquine, itolizumab, bevacizumab, IFN-α2b, fluvoxamine،
پلاسمای افراد بهبودیافته و ترکیبات گیاهی.
هیچ کدام از این موارد در حال حاضر توسط WHO توصیه نمیشوند. اگر شواهد جدیدی به دست بیاید، ممکن است این لیست تغییر کند.
۷. دو داروی رمدسیویر و توسیلیزومب فقط در موارد خاص باید استفاده بشوند.
رمدسیویر، فقط در بعضی مطالعات، اثر محدودی بر کوتاه کردن دورهی بهبود در بیمارانی که نیاز به اکسیژن داشته اند، داشته است. کمکی به کاهش ریسک مرگ نمیکند و در شرایط دیگر بیماری اندیکاسیونی ندارد.
توسیلیزومب فقط در بیمارانی که به شدت بیمار باشند و درمان استروییدی هم بگیرند و علائم التهاب و افزایش سریع نیاز به اکسیژن دارند موثر میباشد. در شرایط دیگر سودی ندارد و احتمالا مضرمیباشد.
۸. استفاده از استروییدها باید محتاطانه و فقط در بیمارانی که هیپوکسی دارند باشد. قند خون باید مونیتور بشود و در محدودهی نرمال نگه داشته شود تا ریسک عفونتهای ثانویهی قارچی هم کاهش پیدا کند. سود استروییدها فقط در افرادی که نیاز به اکسیژن دارند میباشد و در سایر افراد ممکن است خطرناک باشد.
۹. به طور روتین از ابزارهایی مثل سیتیاسکن و بیومارکرهای التهابی که تاثیری روی روند درمان ندارند نباید استفاده شود. هیچ دادهای استفاده از آنها را برای ارزیابی وخامت بیماری و یا تعیین پروتکل درمانی توصیه نمیکند.
۱۰. از مدیریت بیماریهای مهم غیرکرونایی در حین همهگیری غافل نشوید. از بیماریهایی مثل سرطان، سل، بیماریهای قلبی و کلیوی، و شرایطی مثل سلامت روان، زایمان، مراقبتهای پیش از زایمان، واکسیناسیونهای کودکان در طی همهگیری غفلت شده است.
با مقداری جابهجایی از توئیتر Mehrnoosh
در دو تصویر زیر از توئیتر Moshfah این توصیه ها را میبینید:
قسمت اول، توصیه ها برای عموم:
۱. در زمان حضور در اجتماع، از ماسکهایی که به خوبی اندازهی صورت باشند، استفاده کنید. ماسک N95 از همه بهتر است و اگر در دسترس نیست، دو ماسک بزنید.
۲. از حضور در اماکن شلوغ بویژه سربسته خودداری کنید. فاصلهگذاری بالای یک متر کمک میکند. تهویهی مناسب نیز بسیار مهم میباشد.
۳. اگر علائم دارید حتما تست بدهید. اکثر بیماران، نیازی به درمان پیچیده ندارند به شرطی که دما و سطح اکسیژن خون به صورت مداوم بررسی بشود. به این شرط، خوردن مایعات کافی و استفاده از استامینوفن کفایت میکند و چیز دیگری لازم نیست. اگر علائم خفیف هم دارید حتما در خانه بمانید و خود را ایزوله کنید.
۴. اگر در نفس کشیدن هنگام استراحت یا فعالیت مشکل دارید و یا سطح اکسیژن خون به زیر ۹۲٪ می رسد، حتما به پزشک مراجعه کنید. خوابیدن روی شکم میتواند به بالا بردن سطح اکسیژن کمک کند.
۵. در صورت دسترسی به واکسن از آن استفاده کنید، حتی اگر قبلا کرونا گرفته اید.
قسمت دوم. توصیه ها برای کادر درمان:
۶. درمانهای نامعتبر یا بیتاثیر تجویز نکنید. در حال حاضر دادهی کافی برای توصیه به این موارد نیست:
favipiravir, ivermectin, azithromycin, doxycycline, oseltamivir, lopinavir–ritonavir, hydroxychloroquine, itolizumab, bevacizumab, IFN-α2b, fluvoxamine،
پلاسمای افراد بهبودیافته و ترکیبات گیاهی.
هیچ کدام از این موارد در حال حاضر توسط WHO توصیه نمیشوند. اگر شواهد جدیدی به دست بیاید، ممکن است این لیست تغییر کند.
۷. دو داروی رمدسیویر و توسیلیزومب فقط در موارد خاص باید استفاده بشوند.
رمدسیویر، فقط در بعضی مطالعات، اثر محدودی بر کوتاه کردن دورهی بهبود در بیمارانی که نیاز به اکسیژن داشته اند، داشته است. کمکی به کاهش ریسک مرگ نمیکند و در شرایط دیگر بیماری اندیکاسیونی ندارد.
توسیلیزومب فقط در بیمارانی که به شدت بیمار باشند و درمان استروییدی هم بگیرند و علائم التهاب و افزایش سریع نیاز به اکسیژن دارند موثر میباشد. در شرایط دیگر سودی ندارد و احتمالا مضرمیباشد.
۸. استفاده از استروییدها باید محتاطانه و فقط در بیمارانی که هیپوکسی دارند باشد. قند خون باید مونیتور بشود و در محدودهی نرمال نگه داشته شود تا ریسک عفونتهای ثانویهی قارچی هم کاهش پیدا کند. سود استروییدها فقط در افرادی که نیاز به اکسیژن دارند میباشد و در سایر افراد ممکن است خطرناک باشد.
۹. به طور روتین از ابزارهایی مثل سیتیاسکن و بیومارکرهای التهابی که تاثیری روی روند درمان ندارند نباید استفاده شود. هیچ دادهای استفاده از آنها را برای ارزیابی وخامت بیماری و یا تعیین پروتکل درمانی توصیه نمیکند.
۱۰. از مدیریت بیماریهای مهم غیرکرونایی در حین همهگیری غافل نشوید. از بیماریهایی مثل سرطان، سل، بیماریهای قلبی و کلیوی، و شرایطی مثل سلامت روان، زایمان، مراقبتهای پیش از زایمان، واکسیناسیونهای کودکان در طی همهگیری غفلت شده است.
با مقداری جابهجایی از توئیتر Mehrnoosh
در دو تصویر زیر از توئیتر Moshfah این توصیه ها را میبینید:
Telegram
Scientometrics
مطالعه متاآنالیز (۲۴ کارآزمایی بالینی با ۳۳۲۸ نفر) نشان داده شده است که استفاده از آیورمکتین در کووید-۱۹ میتواند
۱- باعث کاهش مارکرهای التهابی مثل (CRP، دی دایمر و فریتین) شود.
۲- پاک شدن ویروسی (viral clearance) را سرعت ببخشد و این وابسته به دز دارو و مدت زمان استفاده از آن بوده است.
۳- در بیماران متوسط و شدید (۱۱ مطالعه)، ریسک مرگ را تا ۵۶٪ کاهش دهد.
۴- منجر به بهبود وضعیت بالینی و کمتر شدن میزان بستری شود.
البته این مطالعه هم محدودیت های خود را داشته است. از جمله این که بسیاری از مطالعات وارد شده در این متاآنالیز هنوز داروی نشده اند و دزهای مختلفی از دارو نیز در این مطالعات استفاده شده است. از ۲۴ مطالعه بررسی شده فقط ۹ مورد low risk of bias بوده، فقط ۱۰ مورد پلاسبو داشته و فقط هشت مورد داوری شده اند. فعلا سازمان بهداشت جهانی توصیه میکند تا از این دارو فقط در کارآزمایی بالینی استفاده شود. برای این که تجربه هایی مثل هیدروکسی کلروکین تکرار نشود، همچنان باید منتظر نتایج چندین ترایال بزرگ در این زمینه ماند. حداقل ۵ ترایال بزرگ در حال بررسی این موضوع هستند که من قبلا به چهار مورد از آنها اشاره کرده بودم.
۱- باعث کاهش مارکرهای التهابی مثل (CRP، دی دایمر و فریتین) شود.
۲- پاک شدن ویروسی (viral clearance) را سرعت ببخشد و این وابسته به دز دارو و مدت زمان استفاده از آن بوده است.
۳- در بیماران متوسط و شدید (۱۱ مطالعه)، ریسک مرگ را تا ۵۶٪ کاهش دهد.
۴- منجر به بهبود وضعیت بالینی و کمتر شدن میزان بستری شود.
البته این مطالعه هم محدودیت های خود را داشته است. از جمله این که بسیاری از مطالعات وارد شده در این متاآنالیز هنوز داروی نشده اند و دزهای مختلفی از دارو نیز در این مطالعات استفاده شده است. از ۲۴ مطالعه بررسی شده فقط ۹ مورد low risk of bias بوده، فقط ۱۰ مورد پلاسبو داشته و فقط هشت مورد داوری شده اند. فعلا سازمان بهداشت جهانی توصیه میکند تا از این دارو فقط در کارآزمایی بالینی استفاده شود. برای این که تجربه هایی مثل هیدروکسی کلروکین تکرار نشود، همچنان باید منتظر نتایج چندین ترایال بزرگ در این زمینه ماند. حداقل ۵ ترایال بزرگ در حال بررسی این موضوع هستند که من قبلا به چهار مورد از آنها اشاره کرده بودم.
Scientometrics
تاثیرگذاری واکسنهای فایزر، استرازنکا و کووکسینِ بهارات هند (هر دو دز) علیه هر نوع مورد علامت دار کووید-۱۹ ناشی از واریانت دلتا چقدر است؟ ✅ فایزر: ۸۸٪ (مطالعه انگلستان)، ۷۹٪ (مطالعه اسکاتلند)، شاید تاثیرگذاری از این مقدار کمتر باشد و داده های اولیه از اسرائیل…
در مورد داده های اسرائیل از تاثیرگذاری فایزر علیه واریانت دلتا:
داده های وزارت بهداشت اسرائیل نشان داده است که در ماه گذشته (که واریانت دلتا بیش از ۹۰٪ موارد بوده)، تاثیرگذاری فایزر در مقابل عفونت و موارد علامت دار به ترتیب ۶۴ و ۶۴/۲ درصد بوده است. این مقدار برای بیماری شدید و بستری به ترتیب ۹۳/۴ و ۹۳ درصد بوده است. این در حالی است که در ماه قبل تر از آن، تاثیرگذاری برای همه این موارد حداقل ۹۴٪ بوده و برای بستری و موارد شدید بالای ۹۸٪ بوده است.
مطالعه اسرائیل مشاهده ای بوده و نه کاآزمایی بالینی و مشخصا efficacy با effectiveness متفاوت است و بررسی به صورت negative binomial regression یا test negative design که سن، جنس و هفته (زمان) را کنترل میکند، انجام شده و میشود و اینجا بسیاری از متغیرهای مخدوشگر همچنان باقیمانند. افراد واکسینه نشده در اسرائیل کمتر بوده که این matching و مقایسه را سخت تر میکند. همین میزان واکسیناسیون بالا میتواند تاثیر غیر مستقیم روی افراد غیر واکسینه در پیشگیری از کووید-۱۹ داشته باشد. از طرفی تمایل و انگیزه تست دادن در افراد واکسینه شده و نشده متفاوت است و این نیز در محاسبه تاثیرگذاری در نظر گرفته نمیشود. وضعیت پاندمی در اسرائیل که خیلی در حجم کوچکتری در جریان است نیز باید در نظر گرفته شود. مسئله دیگر این است که محاسبه تاثیرگذاری برای موارد شدید و بستری کمی زود است و این ممکن است کمی با فاصله از وقوع عفونت علامت دار اولیه به شکل دقیق تر قابل انجام باشد. نکنه پایانی این که در مقایسه با داده های اسرائیل، داده های کانادا و انگلستان که تاثیرگذاری بالاتری را نشان میدهند، هم روی حجم نمونه بیشتر و هم در وضعیت پاندمی بزرگتر انجام شده است.
داده های وزارت بهداشت اسرائیل نشان داده است که در ماه گذشته (که واریانت دلتا بیش از ۹۰٪ موارد بوده)، تاثیرگذاری فایزر در مقابل عفونت و موارد علامت دار به ترتیب ۶۴ و ۶۴/۲ درصد بوده است. این مقدار برای بیماری شدید و بستری به ترتیب ۹۳/۴ و ۹۳ درصد بوده است. این در حالی است که در ماه قبل تر از آن، تاثیرگذاری برای همه این موارد حداقل ۹۴٪ بوده و برای بستری و موارد شدید بالای ۹۸٪ بوده است.
مطالعه اسرائیل مشاهده ای بوده و نه کاآزمایی بالینی و مشخصا efficacy با effectiveness متفاوت است و بررسی به صورت negative binomial regression یا test negative design که سن، جنس و هفته (زمان) را کنترل میکند، انجام شده و میشود و اینجا بسیاری از متغیرهای مخدوشگر همچنان باقیمانند. افراد واکسینه نشده در اسرائیل کمتر بوده که این matching و مقایسه را سخت تر میکند. همین میزان واکسیناسیون بالا میتواند تاثیر غیر مستقیم روی افراد غیر واکسینه در پیشگیری از کووید-۱۹ داشته باشد. از طرفی تمایل و انگیزه تست دادن در افراد واکسینه شده و نشده متفاوت است و این نیز در محاسبه تاثیرگذاری در نظر گرفته نمیشود. وضعیت پاندمی در اسرائیل که خیلی در حجم کوچکتری در جریان است نیز باید در نظر گرفته شود. مسئله دیگر این است که محاسبه تاثیرگذاری برای موارد شدید و بستری کمی زود است و این ممکن است کمی با فاصله از وقوع عفونت علامت دار اولیه به شکل دقیق تر قابل انجام باشد. نکنه پایانی این که در مقایسه با داده های اسرائیل، داده های کانادا و انگلستان که تاثیرگذاری بالاتری را نشان میدهند، هم روی حجم نمونه بیشتر و هم در وضعیت پاندمی بزرگتر انجام شده است.
دلتا در آمریکا هم تبدیل به واریانت غالب شده است. بر اساس گزارش سی دی سی، ۵۱/۷ درصد از موارد جدید در آمریکا از واریانت دلتا است که از برآرود هفته گذشته، ۲۶٪ افرایش داشته است. در آمریکا، ۵۵٪ حداقل یک دز و ۴۷/۴ درصد به صورت کامل واکسن دریافت کرده اند. ۱/۹ میلیارد نفر در دنیا حداقل یک دز واکسن دریافت کرده اند. تاکنون دلتا در ۱۰۴ کشور جهان گزارش شده است.
واکسن و واریانت دلتا (داده های فعلی)
به صورت کلی جدیدترین داده های انگلستان نشان میدهد که در تاثیرگذاری تک دز (۳۵٪) و هر دو دز (۷۹٪) واکسنهای مورد استفاده علیه واریانت دلتا و در مقایسه با آلفا به ترتیب ۱۴ و ۱۰ درصد کاهش دیده شده است. این مقادیر کاهش نسبت به آلفا و علیه بستری شدن به ترتیب ۲ و ۳ درصد بوده و تاثیرگذاری تکدز و هر دو دز واکسنها برای بستری مقابل دلتا به ترتیب ۸۰ و ۹۶٪ بوده است.
🔴 تاثیرگذاری (هر دو دز) علیه هر نوع مورد علامت دار کووید-۱۹ ناشی از واریانت دلتا
✅ مادرنا:
تک دز مادرنا مقابل عفونت علامت دار : ۷۲٪ (۴۶ تا ۸۶) در مقابل ۶۱٪ (۵۶ تا ۶۶) برای فایزر (مطالعه انگلستان)
تک دز مادرنا ۷۲٪ (۵۷ تا ۸۲) از مطالعه ی کانادا
✅ فایزر:
۸۸٪ (مطالعه انگلستان)
۸۷٪ (مطالعه ی کانادا)
۷۹٪ (مطالعه اسکاتلند)
۶۴٪ (مطالعه اسرائیل)
✅ کووکسین بهارت هند:
۶۵/۲ (۳۳/۱ تا ۸۳)
✅ استرازنکا:
تک دز استرازنکا ۶۷٪ (مطالعه کانادا)
۶۰٪ (هر دو مطالعه انگلستان و اسکاتلند)
🔴 تاثیرگذاری علیه موارد شدید و بستری ناشی از کوید-۱۹ با واریانت دلتا:
✅ دو دز فایزر:
۹۶ درصد (مطالعه انگلستان)
علیه موارد شدید و بستری بر اساس مطالعه اسرائیل، ۹۳ و ۹۳/۴
✅ دو دز استرازنکا ۹۲ درصد (مطالعه انگلستان)
✅ بر اساس مطالعه ی کانادا، تک دز مادرنا، استرازنکا و فایزر علیه بستری یا مرگ به ترتیب ۹۶، ۸۸ و ۷۸٪ تاثیرگذاری دارند.
🔴 تا به حال پنج واکسن فایزر، استرازنکا، کووکسین، جانسن و مادرنا مطالعات آزمایشگاهی خود را که نشان دهنده موثر بودن واکسنشان علیه واریانت دلتا بوده منتشر کرده اند.
به صورت کلی جدیدترین داده های انگلستان نشان میدهد که در تاثیرگذاری تک دز (۳۵٪) و هر دو دز (۷۹٪) واکسنهای مورد استفاده علیه واریانت دلتا و در مقایسه با آلفا به ترتیب ۱۴ و ۱۰ درصد کاهش دیده شده است. این مقادیر کاهش نسبت به آلفا و علیه بستری شدن به ترتیب ۲ و ۳ درصد بوده و تاثیرگذاری تکدز و هر دو دز واکسنها برای بستری مقابل دلتا به ترتیب ۸۰ و ۹۶٪ بوده است.
🔴 تاثیرگذاری (هر دو دز) علیه هر نوع مورد علامت دار کووید-۱۹ ناشی از واریانت دلتا
✅ مادرنا:
تک دز مادرنا مقابل عفونت علامت دار : ۷۲٪ (۴۶ تا ۸۶) در مقابل ۶۱٪ (۵۶ تا ۶۶) برای فایزر (مطالعه انگلستان)
تک دز مادرنا ۷۲٪ (۵۷ تا ۸۲) از مطالعه ی کانادا
✅ فایزر:
۸۸٪ (مطالعه انگلستان)
۸۷٪ (مطالعه ی کانادا)
۷۹٪ (مطالعه اسکاتلند)
۶۴٪ (مطالعه اسرائیل)
✅ کووکسین بهارت هند:
۶۵/۲ (۳۳/۱ تا ۸۳)
✅ استرازنکا:
تک دز استرازنکا ۶۷٪ (مطالعه کانادا)
۶۰٪ (هر دو مطالعه انگلستان و اسکاتلند)
🔴 تاثیرگذاری علیه موارد شدید و بستری ناشی از کوید-۱۹ با واریانت دلتا:
✅ دو دز فایزر:
۹۶ درصد (مطالعه انگلستان)
علیه موارد شدید و بستری بر اساس مطالعه اسرائیل، ۹۳ و ۹۳/۴
✅ دو دز استرازنکا ۹۲ درصد (مطالعه انگلستان)
✅ بر اساس مطالعه ی کانادا، تک دز مادرنا، استرازنکا و فایزر علیه بستری یا مرگ به ترتیب ۹۶، ۸۸ و ۷۸٪ تاثیرگذاری دارند.
🔴 تا به حال پنج واکسن فایزر، استرازنکا، کووکسین، جانسن و مادرنا مطالعات آزمایشگاهی خود را که نشان دهنده موثر بودن واکسنشان علیه واریانت دلتا بوده منتشر کرده اند.
Scientometrics
آمار امروز تزریق واکسن کووید-۱۹ در ایران، تزریق تنها ۲۴۳۷۵ دز شامل ۱۱۵۸۹ دز اول و ۱۲۷۸۶ دز دوم را نشان میدهد. در کشور ما در دو نوبت (۱۶ فروردین و ۲۶ اردیبهشت) و در مجموع ۲۱۲۵۸۰۰ دز استرازنکا وارد شده و احتمالا همه صرف دز اول شده اند. هنوز ۲۴۷۳۹۸۸ نفر…
آمار امروز تزربق واکسن کووید-۱۹ در ایران، تزریق ۴۴۲۶۵ دز شامل ۹۹۰۴ دز اول و ۳۴۳۶۱ دز دوم را نشان میدهد.
دکتر رئیسی گفته اند که تا کنون ۳۸۰ هزار دز از برکت و ۱۳۰ هزار دز از پاستور در اختیار قرار گرفته است.
مشخص نکردند که چه مقدار تزریق شده است. این در حالی است که ۲۴ روز از مجوز اضطراری برکت میگذرد و معلوم نیست وقتی نه داده تاثیرگذاری و بی خطری در فاز سوم و نه تعداد دز کافی و قابل توجه از آن را داشتیم، چرا به آن مجوز داده شد.
آیا معاونت تحقیقات و فناوری که پیشنهاد بررسی واکسنهای تزریق شده از برکت و پاستور تا به دست آوردن داده های فاز سوم را میداد، برای این کار پیگیری و اقدامی هم کرده است؟
دکتر رئیسی گفته اند که تا کنون ۳۸۰ هزار دز از برکت و ۱۳۰ هزار دز از پاستور در اختیار قرار گرفته است.
مشخص نکردند که چه مقدار تزریق شده است. این در حالی است که ۲۴ روز از مجوز اضطراری برکت میگذرد و معلوم نیست وقتی نه داده تاثیرگذاری و بی خطری در فاز سوم و نه تعداد دز کافی و قابل توجه از آن را داشتیم، چرا به آن مجوز داده شد.
آیا معاونت تحقیقات و فناوری که پیشنهاد بررسی واکسنهای تزریق شده از برکت و پاستور تا به دست آوردن داده های فاز سوم را میداد، برای این کار پیگیری و اقدامی هم کرده است؟