فلسفه شعارِ کاملا علمیِ «بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است» چیست؟

از آنجایی که در شرایط پاندمی و اضطرار هستیم و دیرتر واکسینه شدن و یا دریافت دز بوستر می‌تواند باعث بازی با جان انسان‌ها شود، اینجا برای این که زمان را از دست ندهیم، حتی با این که می‌دانیم بعضی واکسنها از بعضی دیگر تاثیرگذاری کمتری هم دارند، اما سعی می‌کنیم با یکی از واکسنهای تایید شده، خود را واکسینه کنیم. چرا که به واکسن با کیفیت بهتر و بیشتر (علی رغم همه تلاشها تا آن لحظه) دسترسی نداریم و سعی می‌کنیم از آنچه در دسترس است استفاده کنیم. این کار برای واکسنهایی می‌تواند صورت بگیرد که مبنای مجوز دادن به آنها روش علمی باشد و این کار هم به صورت شفاف صورت گرفته باشد. یعنی روش علمی این واکسن را در اختیار ما گذاشته باشد و نه سیاست و یا هر چیز دیگر که تنها پناه ما برای حفظ سلامت مردم، علم است. در این شرایط همین روش علمی به ما می‌گوید که بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است. به این معنی که می‌دانیم فرضا عملکرد مودرنا از فایزر و فایزر از جانسن بهتر است، اما چون اولا در شرایط اضطرار هستیم و پای جان انسانها در میان است، و دوما هر سه واکسن بر مبنای روش علمی و به صورت شفاف مجوز گرفته‌اند، پس زمان را از دست نمی‌دهیم‌و‌ از در دسترس ترین واکسن استفاده می‌کنیم.

اما یک زمانی هم هست که پشت شعار علمی «در دسترس ترین واکسن، بهترین واکسن است» پنهان می‌شویم.
مثلا با این که توانایی فراهم کردن واکسنهای بهتر و با کیفیت تر را داریم و حتی خودمان هم رسما این را اعلام می‌کنیم، اما یکباره بر خلاف حقیقت، پشت عبارت شواهد علمی معتبر پنهان می‌شویم و ورود واکسن بهتر را کنسل می‌کنیم و یا به واکسنهایمان قبل از داشتن داده فاز سوم مجوز می‌دهیم و یا وقتی مجوز می‌دهیم در دادن مجوز شفاف عمل نمی‌کنیم و یا حتی یک پری پرینت از مطالعات بالینی واکسنهایمان را منتشر نمی‌کنیم و یا حتی آماری از تحویل و تزریق آنها نمی‌دهیم.
این قدامات دیگر روش علمی محسوب نمی‌شود و شامل دخالت سیاست در علم است. در این شرایط اما می‌توانیم زیرکانه کم کاری خودمان در تهیه واکسن بهتر و یا عدم رعایت روش علمی در مجوز دادن به واکسن ها را با شعار «در دسترس ترین واکسن، بهترین واکسن است» جبران کنیم.

کانال تلگرامی @Scientometric

معاون تحقیقات وزارت بهداشت:

«واکسن ویژه اُمیکرون که توسط برکت تولید شده هفته آینده وارد فاز مطالعه بالینی می شود، این نوع واکسن در مطالعات نشان داده که می تواند در برابر ویروس اُمیکرون حفاظت خوبی ایجاد کند که در صورت اثبات این اثربخشی، تولیدکنندگان آن می توانند تعداد قابل قبولی از این نوع واکسن را در اختیار وزارت بهداشت قرار دهند.»

ادعای تولید قابل قبولی از برکت برای امیکرون، در حالی است که ما البته هنوز نمی‌دانیم چقدر از برکتِ فعلی تحویل وزارت بهداشت شده و چه تعداد از آن به مردم تزریق شده است. اخیرا کل واکسن ایرانی تحویلی به وزارت بهداشت و‌نه فقط برکت، ۳۰ میلیون گفته شده بود.
همچنین، در مطالعه حیوانی انجام شده برای این کاندید واکسن، مقایسه با واکسن فعلی برکت یا واکسن دیگری صورت نگرفته است. همچنین مطالعه مقایسه دز بوستر این کاندید واکسن با دز بوستر واکسن فعلی برکت انجام نشده است.

کانال تلگرامی @Scientometric

این فرمایش معاونت تحقیقات برای شروع فاز بالینی کاندید واکسن جدید برکت برای امیکرون، بدون ذکر مصوبه کمیته اخلاق و یا حتی نام بردن از آن کمیته، چه پیامی برای اعضای این کمیته دارد؟ چه مفهومی برای جایگاه کمیته اخلاق دارد؟

مطمئنا صرف انجام کار پژوهشی با در نظر گرفتن فواید احتمالی آن، ملزومات اخلاقی، تعارض منافع و … هیچ مشکلی ندارد اما جدای از کمبودهای ذکر شده برای مطالعه ی حیوانی، اصلا آیا برکت و یا هر واکسن دیگری در داخل کشور‌، تاثیر واکسن فعلی‌اش را برای امیکرون و … ارزیابی کرده که می‌خواهد واکسن جدید برای امیکرون تست کند؟

باید دید که در دوره‌ی جدید هم کمیته اخلاق می‌تواند همچنان جایگاه خود را حفظ کند؟

کانال تلگرامی @Scientometric

کارآزمایی بالینی دیگری این بار از مالزی در مجله‌ی JAMA Intern Med منتشر شده و بازهم بی تاثیر بودن استفاده از آیورمکتین در درمان کووید-۱۹ را نشان داده است.

من قبلا این تریال را بررسی کرده بودم که از لینک زیر می‌توانید آن را ببینید.

https://news.1rj.ru/str/scientometric/4715

گزارش خبری از مطالعه داروی مولنوپیراویر در هند (داروی Movfor) نشان داده است که در یک کارآزمایی بالینی فاز سوم روی ۱۲۱۸ بیمار کووید-۱۹، ریسک بستری توسط این دارو تا بیش از ۶۵٪ نسبت به گروه درمان استاندارد کاهش داشته است. شرکت Hetero در قرارداد با مرک از آوریل ۲۰۲۱ برای تولید و توزیع دارو در هند و کشورهای با درآمد کم بوده است. این در حالی است که ترایال خود مرک کاهش ۳۰٪ در بستری را نشان داده بود.

کانال تلگرامی @Scientometric

این فرمایش معاونت تحقیقات برای شروع فاز بالینی کاندید واکسن جدید برکت برای امیکرون، بدون ذکر مصوبه کمیته اخلاق و یا حتی نام بردن از آن کمیته، چه پیامی برای اعضای این کمیته دارد؟ چه مفهومی برای جایگاه کمیته اخلاق دارد؟

مطمئنا صرف انجام کار پژوهشی با در نظر گرفتن فواید احتمالی آن، ملزومات اخلاقی، تعارض منافع و … هیچ مشکلی ندارد اما جدای از کمبودهای ذکر شده برای مطالعه ی حیوانی، اصلا آیا برکت و یا هر واکسن دیگری در داخل کشور‌، تاثیر واکسن فعلی‌اش را برای امیکرون و … ارزیابی کرده که می‌خواهد واکسن جدید برای امیکرون تست کند؟

باید دید که در دوره‌ی جدید هم کمیته اخلاق می‌تواند همچنان جایگاه خود را حفظ کند؟

امروز ۲۴۲ مورد فوت شده ناشی از کووید-۱۹ گزارش شده که از ۱۹ مهر تاکنون یک رکورد محسوب می‌شود. در هفت روز گذشته به طور متوسط روزانه ۱۸۹ نفر به علت کووید-۱۹ فوت کرده‌اند.

کانال تلگرامی @Scientometric

بعد از این که مطالعه اپیدمیولوژیک منتشر شده در مجله‌ی ساینس، عفونت با ویروس اپشتین بار (EBV) را به عنوان عامل مهم و اصلی ایجاد بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) مطرح کرد، حالا محققین احتمالا علت این رابطه مهم بین EBV و MS را نیز دریافته‌اند. احتمالا آنتی‌بادی های تولید شده علیه پروتئین‌های ویروسی، علیه پروتئین های تولید شده توسط سلولهای گلیال مغز نیز واکنش نشان می‌دهند. از مقاله نیچر
(high-affinity molecular mimicry between the EBV trannoscription factor EBNA1 and the CNS protein GlialCAM,)

کانال تلگرامی @Scientometric

رتبه ی برخی کشورها بر اساس پوشش کامل (دو دز) واکسن کووید-۱۹

ایران در رتبه ی ۵۹

امارات (۱)، چین (۵)، کوبا (۷)، کره جنوبی (۸)، کانادا (۱۳)، ژاپن (۱۶)، کویت (۱۹)، فرانسه (۲۷)، قطر (۲۸)، آلمان (۳۲)، بریتانیا (۴۱)، بحرین (۴۷)، عربستان (۵۱)، اسرائیل (۵۷)، ایران (۵۹)، آمریکا (۶۴)، ترکیه (۶۹)، عمان (۷۴)، هند (۸۰)، روسیه (۹۳)، پاکستان (۱۰۶)

کانال تلگرامی @Scientometric

بریتانیا برنامه تزریق دز چهارم واکسن کووید-۱۹ را برای افراد بالای ۷۵ سال و همچینن افراد دارای نقص ایمنی با سن حداقل ۱۲ سال اعلام کرده است.

کانال تلگرامی @Scientometric

#پوشش_واکسیناسیون ایران

بر اساس کل جمعیت (۸۴ میلیون نفر):

✅ حداقل یک دز: ۷۴/۰۷ ٪

✅ هر دو دز: ۶۵/۶۲ ٪

✅ دز بوستر: ۲۶/۶۰ ٪

✅ متوسط تزریق (هر سه دز) در هفت روز گذشته: ۲۵۶٫۰۰۷

✅ متوسط تزریق دز سوم در هفت روز گذشته: ۱۲۷٫۰۲۳

✅ پیش‌بینی زمان رسیدن به پوشش کامل (دو دز) واکسیناسیون برای ۷۵٪ از کل جمعیت و بر اساس سرعت متوسط تزریق دو دز در هفت روز گذشته: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

✅ ۲۳/۰۲ میلیون نفر از جمعیت واجد‌ شرایط دریافت دز سوم، هنوز آن را دریافت نکرده‌اند.

🔴 متاسفانه آمار تزریق واکسن به تفکیک نوع آن اعلام نمی‌شود. نمی‌دانیم چقدر موجودی استرازنکا، برکت و یا ... داریم.

کانال تلگرامی @Scientometric

دبیر کمیته علمی کشوری کرونا: “میزان مصرف آزیترومایسین به طور قابل توجهی افزایش یافته و مصرف آن در بهمن ماه، بیش از سه برابر ماه های قبل بوده که زنگ خطر جدی است. آزیترومایسین آنتی بیوتیک مناسبی است اما در صورت مصرف بالا، باعث مقاومت میکروبی و نیز عوارضی مانند عوارض قلبی، عروقی و گوارشی برای بیماران می شود.”

مطالعه ای که اخیرا در لنست منتشر شده، نشان می‌دهد که در ۲۰۱۹ نزدیک به پنج میلیون نفر، از بیماری هایی فوت شده اند که در آن مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها دخیل بوده است (مدل‌سازی). مرگ‌ ۱/۲ میلیون نفر از این تعداد، مستقیما ناشی از مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها بوده است. این یعنی مرگ ناشی از مقاومت به آنتی بیوتیک ها از مرگ ناشی از اچ آی وی/ایدز (۸۶۴ هزار نفر) و یا مالاریا (۶۴۳ هزار نفر) بیشتر بوده است. مطالعه‌‌ی‌دیگر در ۲۰۱۶ نشان داده بوده است که اگر وضعیت به همین شکل باقی بماند تا ۲۰۵۰ تا ۱۰ میلیون نفر ممکن است سالیانه به علت مقاومت دارویی جان خود را از دست بدهند.


در مورد آزیترومایسین، این مطالعات مهم که در مجلات خانواده لنست و جاما منتشر شده است را ببینید:

✅ ترایال PRINCIPLE بی اثر بودن استفاده از آزیترومایسین (دوره سه روزه) و داکسی سایکلین (دوره هفت روزه) را در بیماران سرپایی کووید-۱۹ با سن بالای ۵۰ سال نشان داده است.

✅ ترایال ریکاوری نیز بی اثر بودن استفاده از آزیترومایسین در بیماران بستری کووید-۱۹ را نیز نشان داده است.

✅ ترایال ATOMIC2 (به صورت Open label) نیز بی اثر بودن استفاده از دز بالای آزیترومایسین (۵۰۰ میلی‌گرم روازنه برای ۱۴ روز) را در کاهش مرگ و میزان بستری (در طول ۲۸ روز از تصادفی سازی) بیماران کووید-۱۹ خفیف تا متوسط مراجعه کننده به بیمارستان (۲۹۲ نفر با میانگین سنی حدود ۴۶ سال) و با سن حداقل ۱۸ سال نشان داده است.

✅ مطالعه ی کارآزمایی بالینی همراه با گروه پلاسبو، روی ۲۶۳ بیمار سرپایی مبتلا به کووید-۱۹ نشان می‌دهد که استفاده از تک دز آزیترومایسین، (۱/۲ گرم) منجر به افزایش احتمال بدون علامت شدن (likelihood of being symptom free) تا روز ۱۴ نشده است.

🔴‌دستورالعمل های موسسه ملی سلامت آمریکا، سازمان بهداشت جهانی و همچنین کمیته علمی ایران، توصیه به عدم استفاده از آزیترومایسین به عنوان درمان کووید-۱۹ دارند. البته این فقط شامل آزیترومایسین نیست وبرای دیگر آنتی بیوتکی ها از جمله تاوانکس نیز هیچ شواهد علمی برای استفاده در درمان کووید-۱۹ نیست و هیچ کدام از این دستورالعمل ها نیز این آنتی بیوتیک ها به عنوان درمان کووید-۱۹ توصیه نمی‌کنند.

بر اساس وبسایت کمیته ملی اخلاق، هنوز کد یا مصوبه‌ای برای شروع مطالعه بالینی کاندید واکسن برکت برای امیکرون ثبت نشده است. اما این مهم نیست. مهم نیست که اصلا آیا کمیته اخلاق جلسه ای برای این مورد برگزار می‌کند یا خیر. چرا که معاون محترم تحقیقات از هفته قبل اعلام کرده‌اند که این هفته برکت مطالعه بالینی‌اش را آغاز می‌کند. به این صورت کار اعضای کمیته اخلاق هم راحت می‌شود!

اما آیا این همان کمیته اخلاقی است که نامه‌ی شجاعانه در مورد غیر علمی بودن اعطای مجوز به برکت قبل از فاز سوم را منتشر کرد؟ احتمالا اعضای کمیته اخلاق به خاطر این کار به معاون تحقیقات تذکر می‌دهند؟/راه و روش کار در یک نهاد علمی را به او گوشزد می‌کنند؟/ استعفا می‌دهند؟/بیانیه رسمی می‌دهند؟/جایگاه کمیته اخلاق را حفظ می‌کنند؟/
و یا سکوت اختیار می‌کنند و جایگاه خود را حفظ می‌کنند؟

کانال تلگرامی @Scientometric

همه جای دنیا، مقالات و کنگره های مربوط به کووید-19 را رایگان کرده اند.
در ایران نیز سامانه آموزش آنلاین معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران کنگره کووید-19 با دریافت هزینه برگزار می کند.

داده های جدید از مطالعه‌ی SIREN که بزرگترین مطالعه در نوع خود در جهان است (بین هفتم دسامبر ۲۰۲۰ تا ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۱) نشان می‌دهد که صرف نظر از این که شما قبلا به کووید-۱۹ مبتلا شده باشید و یا خیر، واکسیناسیون کووید-۱۹ می‌تواند سطح بالاتری از محافظت در برابر ابتلا به کووید-۱۹ را به شکل قابل توجهی ایجاد کند. اما همین مطالعه کاهش محافظت در طول زمان را نشان داده که این اهمیت تزریق دز بوستر را نشان می‌دهد.


در مطالعه‌ی کوهورت آینده نگر SIREN، نزدیک به ۳۶ هزار نفر از پرسنل بهداشتی درمانی بریتانیا (۸۴٪ خانم و میانه سنی ۴۶ سال) که از نظر کووید-۱۹ بدون علامت بوده‌اند و به طور مرتب تست PCR می‌شده اند، جهت بررسی ایمنی ناشی از واکسن و ابتلای قبلی مورد بررسی قرار گرفته اند.

۲۷٪ از شرکت کنندگان سابقه ابتلای قبلی به کووید-۱۹ داشته‌اند. ۹۴/۹ درصد از کل شرکت کنندگان دو دز واکسن زده بوده اند (۷/۸ درصد استرازنکا و بقیه فایزر).

در گروه با و بدون سابقه قبلی ابتلا، به ترتیب نزدیک به ۱۳۲ هزار و ۳۶۰ هزار تست پی سی آر در طول مدت پیگیری انجام شده است. میانگین فاصله بین دو تست حدودا بین ۱۴ تا ۱۵ روز بوده است.


۱- در افراد واکسینه نشده و با سابقه‌ی قبلی ابتلا به کووید-۱۹، خطر ابتلای مجدد ۸۶٪ کاهش داشته است. نشان داده شده که این محافظتِ ناشی از ابتلای قبلی بعد از گذشت یکسال، از ۸۶٪ به ۶۹٪ کاهش پیدا می‌کند. در مجموع حفاظت ناشی از ابتلای قبلی در سال اول بعد از ابتلا ۵۴٪ بیشتر از زمان یکسال بعد از ابتلا بوده است.

۲- اگر افراد با سابقه قبلی ابتلا به کووید-۱۹، دو دز فایزر هم زده باشند، تاثیرگذاری حتی بعد از گذشت بیش از یکسال از ابتلای قبلی و همین طور در فاصله ی ۱۹۴ تا ۲۶۲ روز بعد از دز دوم ۹۵٪ خواهد بود. در واقع اینجا کاهش ایمنی در طول زمان (یکسال بعد از ابتلا و شش ماه بعد از دز واکسیناسیون) دیده نشده است.

۳- در‌گروه بدون سابقه قبلی ابتلا، تاثیرگذاری دو دز فایزر (تزریق دو دز با فاصله حداقل شش هفته) و در فاصله‌ی بین ۱۴ تا ۷۳ روز بعد از دز دوم، ۸۵٪ برآورد شده که بعد از۱۳۴ تا ۱۹۳ روز، به ۶۸٪ و بعد از ۱۹۴ تا ۲۳۹ روز بعد از دز دوم به ۵۱٪ کاهش پیدا کرده است. این مقادیر وقتی دز دوم به فاصله حداکثر شش هفته از دز اول زده شده است، ۸۹، ۵۰ و ۵۳ درصد برآورد شده است. تاثیرگذاری در روش های فاصله زیاد و فاصله کم بین دو دز، تفاوت معناداری نداشته است. البته باید در نظر داشت که زمان کاهش تاثیرگذاری واکسنها با بروز واریانت دلتا همزمان بوده است.

۴- در گروه بدون سابقه‌ی قبلی ابتلا، تاثیرگذاری در مدت زمان ۱۴ تا ۷۳ روز بعد از دز دوم استرازنکا، ۵۸٪ بوده که به شکل معناداری در مقایسه با فایزر کمتر بوده است. در واقع در مدت زمان بین ۱۴ تا ۷۳ روز بعد از دز دوم، استفاده از فایزر با فاصله کمتر و بیشتر بین دو دز، به ترتیب ۷۴ و ۶۵٪ از استفاده از استرازنکا موثرتر بوده است.

کانال تلگرامی @Scientometric

آیا اگر با یک نوع از واریانت امیکرون (BA.1) مبتلا به کووید-۱۹ شدیم، امکان ابتلای مجدد با نوعِ دیگر این واریانت امیکرون (BA.2) در مدت زمان کوتاهی وجود دارد؟

بر اساس یک مطالعه از دانمارک که فعلا به صورت پیش مقاله منتشر‌ شده، ابتلای مجدد به این شکل می‌تواند اتفاق بیفتد ولی چنین چیزی نادر است و در این بررسی از دانمارک هیچ کدام از موارد ابتلای مجدد منجر به بستری نشده و اکثرا (نزدیک به ۹۰٪) از بین واکسینه نشده ها بوده‌اند.

در این مطالعه، ۴۷ بیمار کووید-۱۹ با ابتلای مجدد با BA.2 بررسی شده اند. ۴۲ نفر غیر واکسینه، ۳ نفر واکسینه با دو دز و ۲ نفر واکسینه با یک‌ دز بوده‌اند. در مدت پیگیری هم هیچ یک از این ۴۷ نفر بستری و یا فوت نشده‌اند. اکثر افراد جوان بوده اند. فقط ۴ نفر بین ۳۰ تا ۳۹ سال و بقیه زیر ۳۰ سال بوده اند. وایرال لود در عفونت مجدد به شکل قابل توجهی کمتر بوده است. در دیسکاشن مقاله آمده که با توجه به مدت زمان کوتاه بین دو ابتلا، شاید لازم باشد تعریف ابتلای مجدد (فاصله بین دو تست) تغییر یابد. اکثر افراد در هر دو عفونت اولیه و ثانویه علامت دار بوده اند. در عفونت مجدد در بین افراد مورد بررسی، ۸۵٪ علامت دار بوده اند اما اکثرا خفیف و با مدت کوتاه بوده است. میانگین مدت زمان علائم در هر دو عفونت اولیه و ثانویه چهار روز بوده است. توزیع علائم ذکر شده بین دو عفونت اولیه و ثانویه تفاوت قابل توجهی نداشته است.

در این بررسی ۱/۸ میلیون مبتلا در فاصله ی بین ۲۲ نوامبر ۲۰۲۱ تا ۱۱ فوریه ۲۰۲۱ ارزیابی شده و از بین آنها افراد (۱۸۷ نفر) با دو تست مثبت، در فاصله بیشتر از بیست روز و کمتر از ۶۰ روز، انتخاب شده اند که از این تعداد، ۴۷ نفر ابتلای مجدد با BA.2 بعد از BA.1 بوده‌اند.

کانال تلگرامی @Scientometric

نسخه جدید (یازدهم و برای دی ماه) از دستورالعمل کمیته علمی کشوری کووید-۱۹ برای تشخیص و درمان این بیماری به تازگی (؟) منتشر شده است که در پایین این پست، فایل پی دی اف آن قرار دارد و من خلاصه ای از آن را اینجا قرار می‌دهم:

✅ از مهمترین نکات، پایش مداوم سیر بیماری مثل کنترل تشدید، تداوم و یا برگشت مجدد تب، سچوریشن اکسیژن، ‌اختلال همودینامیک و … است.

✅ برای بیماران کووید-۱۹ در هیچ مرحله ای از بیماری، استفاده از هیدروکسی کلر‌وکین، فاویپیراویر، ایورمکتین، ترکیب سوفوسبوویر و داکلاتاسویر، اینترفرون ها و‌ پلاسمای دوره نقاهت توصیه نشده است.

✅ همچنین استفاده از آنتی بیوتیک ها (مثل آزیترومایسین، داکسی سایکلین، تاوانکس و …) توصیه نشده است، مگر این که دلیل دیگری برای استفاده از آن وجود داشته باشد.

✅ در بیماران با شدت خفیف بیماری هم، استفاده از کورتیکواستروئید توصیه نشده است.

✅ گفته شده که برای پیشگیری از ابتلا، قبل یا بعد از مواجهه، مستندی برای استفاده از هیچ دارویی وجود ندارد. این هم درست نیست و در شرایط حتی با واریانت امیکرون هم ترکیب tixagevimab plus cilgavimab (Evusheld)می تواند (NIH)به عنوان پروفیلاکسی قبل از مواجهه در شرایطی و به شکل عضلانی تزریق شود.

✅ در بیماران سرپایی، با در نظر گرفتن سابقه واکسیناسیون و‌ شرایط و فاکتورهای خطر مطرح (سن بالا، بدخیمی ها، بیماری های قلبی، بیماری های کلیوی مزمن، بیماری های ریوی مزمن، دیابت، نقص ایمنی یا دریافت کنندگان داروهای ایمونوساپرسیو، چاقی، آنمی سیکل سل)، درمان سه روزه ی رمدسیویر پیشنهاد شده است. درمان رمدسیویر برای افراد با تست مثبت و حداکثر‌ هفت روز از شروع علائم توصیه شده است.

✅ بر اساس جمع بندی کمته علمی، گقته شده که تاکنون کمیته توصیه ای برای استفاده از سه داروی مولنوپیرواویر، پکس لووید و آنتی بادی مونوکلونال (شامل سوتروویمب) ندارد. در حالی که آمریکا و کشورهای اروپایی به این داروها حتی برای امیکرون هم مجوز داده اند. عجیب آنکه در ابتدای این دستورالعمل هم مطرح شده که تاکنون هیچ داروی ضد ویروس ثابت شده ای در درمان بیماری کووید-۱۹ مطرح نشده ولی داروهای مختلفی معرفی شده‌اند که ممکن است در شرایطی مورد استفاده قرار بگیرند! به هر صورت این راهنما هم‌ برای دی ماه است و در آذرماه تصویب شده و نیاز به بروز رسانی سریع دارد.

✅ بیماران با شدت متوسط و شدید و بحرانی باید بستری شوند و برای آنها استفاده از اکسیژن، کورتیکواستروئید، رمدسیویر (تا قبل از ده روز از شروع علائم)، توسیلیزومب، باریسیتینیب و پروفیلاکسی ترموبوز (با هپارین و یا انوکساپارین) به تناسب مرحله بیماری و … توصیه شده است.

✅ این اولین باری است که در گایدلاین ایران، باریسیتینیب توصیه می‌شود. این دارو مدتهاست که در گایدلاین NIH قرار دارد.

✅ از طرفی بنابر مقالات مهم منتشر شده در مجلات معتبر دنیا، در گایدلاین NIH توصیه شده تا در شرایطی از دز درمانی هپارین (در نبود PTE یا DVT) هم استفاده شود که متاسفانه چنین توصیه ای در گایدلاین ایران دیده نمی‌شود. موثر بودن این روش در کاهش مرگ بیماران کووید-۱۹ در چندین ترایال مهم و قوی نشان داده شده که در همین کانال قبلا بررسی شده است.


✅ حداقل دوره جداسازی بیمار، ۱۰ روز گفته شده است. اگر فردی بدون علامت است و فقط با تست پی سی آر، ابتلای وی تشخیص داده شده، بعد از ده روز از تست مثبت می‌تواند جدابودن و ایزولاسیون را خاتمه دهد.
برای خاتمه جداسازی در افراد با بیماری علامت دار سرپایی، سه شرط لازم است: حداقل ده روز گذشته باشد، تب برای ۲۴ ساعت بدون استفاده از تب بر قطع شده باشد و بقیه علائم هم برطرف شده باشد (قطع یا کاهش واضح سرفه ها و نبود تنگی نفس)
نکته آخر در این مورد این است که برای هر نوع بازگشت زودتر به محل کار نیاز به انجام دو پی سی آر با جواب منفی به فاصله ی ۲۴ ساعت است. برای امیکرون البته، کشورهای اروپایی و آمریکایی دوران جداسازی را با رعایت ماسک و یا انجام تستهای آنتی ژنی، کوتاه‌تر اعلام کرده اند.
توصیه اخیر دبیر کمیته علمی کووید-۱۹ را در مورد مرخصی کادر درمان برای دوران ایزولاسیون را از اینجا ببینید.

✅ در پایان هم قویا توصیه شده به توصیه های پیشگیرانه و درمان های کمک کننده طب ایرانی در کووید-۱۹ مراجعه شود و برای علائم مختلف درمانهایی گیاهی، بدون ارائه مستندات آن، ذکر شده است!

✅ نکته آخر این که خیلی از‌ محققین واکسنها و داروهای مورد استفاده برای درمان کووید-۱۹ جزو کمتیه علمی هستند اما هیچ گونه تضاد منافعی در این دستور العمل ذکر نشده است. برخی اعضا قبلا به خاطر تضاد منافع از کمیته کنار گذاشته شده بودند که مجددا به آن اضافه شدند!

کانال تلگرامی @Scientometric