تعداد کل تزریق های دز سوم واکسن کووید-۱۹ تا روز قبل، ۲۸٫۹۱۹٫۰۷۵ دز اعلام شده بود. امروز آمار کل تزریق های دز سوم و چهارم ۲۹٫۷۷۳٫۴۸۹ دز اعلام شده است.

اختلاف این دو ۸۵۴٫۴۱۴ دز است. با توجه به این که این آمار تعداد دز سوم تزریق شده ی‌ روز قبل را هم شامل می‌شود، احتمالا کل دز چهارم تزریق شده در کشور چیزی حدود ۸۰۰ هزار دز باشد. (؟) متاسفانه وزارت بهداشت مثل خیلی از آمارهای دیگر، این آمار را هم به تفکیک اعلام ‌نمی‌کند.

t.me/scientometric

یک روز صحبتهای وزیر بهداشت، یک روز جناب روازاده، یک روز ماجرای دکتر سیم فروش، یک روز صحبت دکتر کیوانی و حالا هم صحبتهای دکتر اکبری در پاسخ به نامه نظام پزشکی تهران برای بحث غربالگری. حدس می‌زنید یکی از ویژگی های مشترک همه اینها چیست؟

یکی از ویژگی‌های مشترک همه اینها، حمایت یا امضای نامه حمایت از منع ور‌ود برخی واکسنها به کشور است. این نامه در تاریخ ایران ماندگار خواهد شد و‌ به نظر می‌رسد می‌توان از آن حداقل به عنوان یکی از ابزارهای ⁧ #چک⁩ سابقه و رزومه فرد استفاده کرد.

t.me/scientometric

استفاده طولانی مدت از داروهای مهار کننده‌ پمپ پروتون (مثل پنتوپرازول و …) ممکن است با ایجاد دیابت مرتبط باشد.

یک مطالعه‌ی مورد شاهدی در ایتالیا با بررسی بیش از ۱۰۰ هزار نفر انجام شده است. در مقایسه با بیمارانی که برای کمتر از هشت هفته از مهار کننده‌های پمپ پروتون استفاده کرده‌اند، شانس بیشتری از بروز دیابت (۱۹، ۴۳ و ۵۶ درصد) در گروههایی که به ترتیب بین هشت هفته تا ۶ ماه و ۶ ماه تا دو سال و بیشتر از دو سال از این داروها استفاده می‌کرده‌اند دیده شده است. شاید لازم باشد از نسخه کردن غیر ضروری این داروها مخصوصا برای استفاده طولانی مدت و منظم آنها و بویژه در گروه بیماران در مرحله قبل از دیابت خودداری شود.

این یافته با یافته مطالعه قبلی در آمریکا (سه کوهورت آینده نگر در بین پرسنل بهداشتی درمانی) همسو می‌باشد که در آن مشخص شده بود که در مقایسه با افرادی که از این داروها استفاده نمی‌کنند، ریسک بروز دیابت، ۲۴٪ در افراد استفاده کننده از این داروها بیشتر است و این میزان با افرایش زمان استفاده از این داروها بیشتر می‌شود. از مکانیسم‌های احتمالی اثر بر ایجاد دیابت توسط این داروها، تغییر میکروبیوم روده ذکر شده است. هیچ کدام از این مطالعات رابطه علت و معلولی را ثابت نمی‌کنند.

t.me/scientometric

آیا واکسن کووید۱۹ می‌تواند در جلوگیری از انتقال ویروس هم موثر باشد؟

✅ نتایج مطالعه از Nature Medicine با بررسی میزان بار یا لود ویروسی عفونت‌زا نشان می‌دهد که واکسن‌های کووید-۱۹ احتمالا ریسک انتقال ویروس را هم کاهش می‌دهند و این علاوه بر مزیت آنها در جلوگیری از بیماری شدید برای خود فرد واکسینه شده است.

✅ قبلا مطالعه نیوانگلند نشان داده بود که در مقایسه با افراد واکسینه نشده، دو دز فایزر و دو دز استرازنکا به ترتیب ۶۸٪ و ۵۲٪ باعث کاهش ریسک انتقال کووید-۱۹ با واریانت آلفا شده اند.
این مقادیر کاهش ریسک انتقال برای واریانت دلتا به ترتیب برای فایزر و استرزانکا ۵۰ و ۲۴٪ بوده است. کاهش انتقال ویروس کووید-۱۹ توسط واکسیناسیون برای واریانت دلتا کمتر از آلفا بوده و برای هر دو واریانت، فایزر در این کاهش نسبت به استرازنکا موفق تر بوده است.

✅ مطالعه مجله ساینس هم نشان داده بود که در دوره غالب بودن واریانت آلفا، به ترتیب اگر یک نفر و یا هر دو نفر از والدین واکسینه (با فایزر) شده باشند، واکسیناسیون به ترتیب ۲۶ و ۷۱/۷ درصد در کاهش ابتلای کودکان موثر بوده است. این مقادیر برای دوران دلتا به ترتیب ۲۰/۸ و ۵۸/۱ درصد بوده است.



خلاصه ای از یافته های مطالعه Nature Medicine:

در افراد غیر واکسینه، میزان لود ویروسی عفونت زا، در افراد مبتلا به کووید-۱۹ قبل از پیدایش واریانتهای نگران کننده کمتر از افراد مبتلا به کووید-۱۹ با واریانت دلتا بوده است.

در افراد واکسینه شده کامل (دو هفته بعد از دز دوم)، میزان لود ویروسی عفونت‌زا، در افراد مبتلا به کووید-۱۹ با واریانت دلتا به شکل معناداری کمتر از افراد غیر واکسینه بوده است.

کاهش معنادار میزان لود ویروسی عفونت‌زا، در افراد مبتلا به کووید-۱۹ با واریانت امیکرون (BA.1)، فقط در افراد واکسینه شده با دز بوستر دیده شده است.

جالب این که لود ویروسی عفونت زا در افراد واکسینه شده با دو دز برای واریانت امیکرون کمتر از واریانت دلتا بوده و این احتمال وجود سایر مکانیسم‌ها برای افزایش سرایت پذیری امیکرون را نشان می‌دهد.

t.me/scientometric

کاخ سفید قرار است امروز اجلاسی را با حضور دانشمندان ارشد و همچنین نمایندگان شرکت‌های دارویی از جمله فایزر و مودرنا برگزار کند تا به بررسی تکنولوژی های جدید برای طراحی واکسن‌های نسل جدید کووید-۱۹ و ترسیم نقشه راه برای تولید آنها بپردازد.

واکسنهایی که بتوانند بدون توجه به تکامل ویروس، محافظت طولانی مدتی ایجاد کنند و به خوبی از انتقال ویروس هم جلوگیری کنند و این مطمئنا نیاز به بودجه بسیار بیشتری از سوی کنگره آمریکا دارد.

برخی شخصیتهای علمی برجسته، این اقدام کاخ سفید را تحسین کرده و ابراز امیدواری کرده‌اند این می‌تواند به تولید واکسنهای نسل جدید کمک کند.

دو استراتژی کلی برای ساخت این واکسنها مطرح است. یکی شامل واکسنهای استنشاقی می‌باشد که می‌توانند منجر به ایجاد آنتی بادی در سطح مخاط بینی و … شوند و از همان ابتدا از ورود ویروس و ایحاد عفونت و همین طور از انتقال آن جلوگیری کنند. (در ایران یک نوع از اینها همان واکسن رازی است). Nasal or oral vaccines.

استراتژی دوم مربوط به طراحی واکسنهایی است که بتوانند علیه طیف وسیع تری از واریانتهای کووید-۱۹ و کروناویروسها عمل کنند و ایمنی بادوام تری ایجاد کنند. (pan-coronavirus vaccine)

این دو استراتژی می‌توانند توام با یکدیگر هم استقاده شوند. چالش های بزرگی پیش روی هر دو استراتژی وجود دارد.

مشخص نیست ایمنی حاصل از یک واکسن استنشاقی چقدر باقی خواهد ماند. از طرفی هر چند آنتی بادی هایی یافت شده اند که می‌توانند علیه انواع مختلفی از کروناویروس ها موثر باشند، اما تا زمانی که یک واکسن طولانی مدت و در طی چند سال استفاده نشود، مشخص نمی‌شود که این واکسن علیه واریانتهای مختلف می‌تواند موثر باشد یا خیر. (variant-proof)

این باور وجود دارد که فناوری های جدید ممکن است سه تا پنج سال از استفاده گسترده فاصله داشته باشند، اما سرمایه گذاری مناسب می‌تواند به طرز چشم‌گیری این زمان را کاهش دهد. به هر صورت راضی کردن کنگره برای گرفتن بودجه در این مورد هم از دیگر مشکلات است. نحوه تایید ایمنی و ایمنی زایی این واکسنها هم از دیگر چالش هاست که توسط FDA مشخص می‌شود.

خیلی خوش شانس بوده ایم که واکسنهای موجود علیه جدیدترین واریانت کووید-۱۹ هم توانسته تا موثر باشند. در نتیجه واکسنهای جدید باید به گونه ای باشند که در ایمن بودن و ایمنی زایی، بهتر از واکسنهای فعلی هم باشند.

t.me/scientometric

چینی ها به دنبال خرید واکسن از برکت!

آیا مصرف روزانه مکمل ویتامین دی (۲ هزار واحد روزانه و بدون کلسیم) می‌تواند در پیشگیری اولیه از شکستگی استخوان موثر باشد؟

کارآزمایی بالینی بزرگ منتشر شده در مجله نیوانگلند همراه با گروه پلاسبو، با بررسی بیش از ۲۵ هزار نفر مرد (بالای ۵۰ سال) و زن (بالای ۵۵ سال) در آمریکا با میانه پیگری بیش از پنج سال به این پرسش پاسخ داده و نشان داده که استفاده روزانه از این دز از ویتامین دی در پیشگیری از شکستگی استخوان در این گروه سنی تاثیر معناداری ندارد. بروز هایپرکلسمی و همین طور سنگ کلیه در بین دو گروه مطالعه تفاوت معناداری نداشته است. نتایج به تفکیک سن، جنسیت، شاخص توده بدنی و سطح سرمی ویتامین دی تفاوتی نداشته است. و البته مطالعه برای افراد با کمبود ویتامین دی طراحی طراحی نشده بوده است.

✅ در مورد تاثیر بر استخوان

قبلا ترایال جاما نشان داده بوده که استفاده درمانی ویتامنی دی با دز بالاتر (۴ هزار و ۱۰ هزار واحد روزانه در مقایسه با ۴۰۰ واحد روزانه) بر بهبود سلامت استخوان تاثیری ندارد. متاآنالیز یکی از مجلات خانواده لنست هم بی تاثیر بودن مکمل ویتامین دی در جلوگیری از شکستگی و یا بر تراکم استخوان را نشان داده بود.


✅ در مورد سرطان و بیماری های قلبی و عروقی:

مطالعه بزرگ نیوانگلند: استفاده روزانه از دز ۲۰۰۰ واحدی ویتامین دی در پیشگیری از بروز سرطان و حوادث قلبی و عروقی نقشی نداشته است.

✅ در مورد بیماری های قلبی و عروقی:

متاآنالیز جاما: بررسی بیش از ۸۳ هزار نفر در مطالعات کارآزمایی بالینی نشان داده است که استفاده از مکمل ویتامین دی با کاهش ریسک بیماری های قلبی و عروقی بزرگ، سکته قلبی و مغزی و مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی و مرگ و میر کلی مرتبط نبوده است.

✅ در مورد دیابت:

مطالعه نیوانگلند: در بین افراد با ریسک بالای ابتلای به دیابت نوع دو، استفاده از مکمل روزانه ویتامنی دی (۴ هزار واحد)، منجر به کاهش ریسک ابتلای به دیابت نشده است. مطالعه BMJ هم نتایج مشابهی داشته است.

✅ در‌ مورد عفونتهای تنفسی حاد:

در ترایالی از CID، استفاده از دز بالا (۱۰۰ هزار واحد) از ویتامین دی به صورت ماهانه تاثیری بر کاهش عفونتهای حاد تنفسی سیستم تنفسی تحتانی و فوقانی در افراد مسن (با شیوع کم کمبود زیاد ویتامین دی) نداشته است.

✅ در مورد کووید۱۹ :

مطالعه جاما: تک دز بالای ویتامین دی (۲۰۰ هزار واحد) در بیماران بستری کووید-۱۹، طول مدت بستری را کاهش نمی‌دهد. مطالعه پلاس مدیسین، هم از استفاده از مکمل ویتامین دی برای جلوگیری از بدتر شدن کووید-۱۹ پشتیبانی نمی‌کند.

✅ مرگ و میر بیماران بستری در ICU:

مطالعه نیوانگلند: استفاده از دز بالای ویتامین دی (۵۴۰ هزار واحد) در بیماران بستری در ICU با کمبود ویتامین دی، منجر به کاهش مرگ و میر ۹۰ روزه‌ی این بیماران نشده است.

✅ در مورد سل:

مطالعه نیوانگلند: مصرف مکمل ویتامین دی منجر به کاهش خطر عفونت سل، بیماری سل یا عفونت حاد تنفسی نسبت به دارونما در میان دانش‌آموزان دارای کمبود ویتامین دی در مغولستان نشده است.

✅ در مورد فشار خون

متاآنالیز JAMA Internal Medicine: مکمل ویتامین D به عنوان عاملی برای کاهش فشار خون بی اثر است و بنابراین نباید به عنوان یک عامل ضد فشار خون استفاده شود.

✅ از سوی دیگر مطالعاتی مثل مطالعه‌ی BMJ (۲۰۲۲) هم هستند که نشان داده‌اند که استفاده از مکمل ویتامین دی روزانه (۲۰۰۰ واحد) با یا بدون امگا۳ منجر به کاهش بیماری های خودایمن شده است.

t.me/scientometric

به نظر شما آیا رسیدن به سطح توصیه شده‌ی هفتگی از فعالیت بدنی متوسط تا شدید در فقط یک یا دو روز از هفته، با فعالیت بدنی منظم در طول هفته (توزیع همان سطح از فعالیت در طول هفته) تاثیر مشابهی بر کاهش مرگ دارند؟

مطالعه‌ی کوهورت آینده‌نگر از آمریکا و با بررسی بیش از ۳۵۰ هزار نفر با میانگین سنی ۴۱ سال، با پیگیری ۱۰/۴ ساله (میانه) تلاش کرده تا به این پرسش پاسخ دهد.

شرکت کنندگان در مطالعه، بر اساس مدت زمان فعالیت بدنی متوسط تا شدید ‌و همچنین تعداد جلسات از این فعالیتها دسته بندی شده اند.

۱- فعال (حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط و یا حداقل ۷۵ دقیقه فعالیت بدنی شدید در هفته) و
۲- غیر فعال (کمتر از ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید در هفته)

۱- فعالِ منظم در طول هفته (حداقل سه جلسه فعالیت در طول هفته) و
۲- فعال در آخر هفته (یک تا دو جلسه در طول هفته)


انجام فعالیت بدنی متوسط در مدت زمان حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته و یا فعالیت بدنی شدید در مدت زمان حداقل ۷۵ دقیقه در هفته، با کاهش معنادار مرگ و میر کلی، مرگ و میر ناشی از علل قلبی و عروقی و سرطان همراه بوده است. این صرف نظر از این بوده که جلسات فعالیت بدنی در طول هفته توزیع شود (حداقل سه جلسه در طول هفته) و یا این که جلسات به صورت متمرکز در آخر هفته انجام شود (۱ تا ۲ جلسه در طول هفته). در واقع، خطر مرگ و میر کلی، مرگ ناشی از بیماری های قلبی و عروقی و مرگ ناشی از سرطان در بین افرادی که فعالیت ورزشی منظم در طول هفته داشته اند و افرادی که فقط فعالیت فیزیکی آخر هفته داشته اند، مشابه بوده است.

t.me/scientometric

هفته قبل بیماری داشتم (خانم جوان) که با علائم تب بالا، بدن درد، سرفه و تهوع استفراغ مراجعه کرده بود.
بر خلاف خیلی ها از جلوی کولر بودن و … صبحت نکرد و خودش گفت که می‌دانم کرونا دارم.
فقط گفت چون گلودرد زیادی داشتم امشب مشروب زیاد خوردم تا ویروسهای گلو را از بین ببرم!!
t.me/scientometric

در کمتر از یکماه، تعداد شهرهای با وضعیت قرمز کرونا از صفر به ۱۲۰ رسید.

۱۰ تیرماه: تعداد صفر شهر با وضعیت قرمز کرونا

۱۷ تیرماه: ۴ شهر قرمز

۲۴ تیرماه: ۱۵ شهر قرمز

۳۱ تیرماه: ۵۷ شهر قرمز

هفتم مرداد: تعداد شهرهای قرمز به ۱۲۰ مورد رسید.

t.me/scientometric

اروپا اولین مرگ ناشی از آبله میمونی را در اسپانیا گزارش کرد. در آمریکا فقط سه ایالت (Montana, West Virginia, and Vermont) هستند که تا به حال آبله میمونی را گزارش نکرده‌اند.

برزیل هم اول مرگ ناشی از آبله میمونی را در خارج از افریقا گزارش کرد.

به روز رسانی ۱ : با گزارش آبله میمونی در Vermont حالا فقط دو ایالت هستند که در آمریکا این بیماری را گزارش نکرده‌اند.

به روز رسانی ۲ : اسپانیا دومین مرگ ناشی از آبله میمونی را گزارش کرد. مورد مرگ اول در اسپانیا ناشی از انسفالیت بوده است.


به روز رسانی ۳ : حالا هند هم اولین مورد مرگ ناشی از آبله میمونی را در بک مرد ۲۲ ساله گزارش کرده است (انسفالیت). غنا ه یک مورد مرگ را گزارش کرده است.

t.me/scientometric

این نمودار ساده، تزریق روزانه واکسنهای کووید-۱۹ (هر چهار دز) را در چند روز اخیر در ایران نشان می دهد.

افت شدیدی در تعداد تزریق در دو روز گذشته داشته‌ایم که با آمار پنجشنبه و جمعه هفته‌های قبل مشابه نیست.

در ایران ۷۷/۰۷ درصد از کل جمعیت، حداقل یک دز و ۶۹/۱۹ درصد هم هر دو دز واکسن را دریافت کرده اند.

بیش از ۶/۲ میلیون نفر از تزریق دز اولشان حداقل ۳۰ روز می گذرد ولی دز دوم را تزریق نکرده اند.

چند درصد از مردم دز سوم و چهارم را تزریق کرده اند؟

چرا وزارت بهداشت آمار تفکیکی دز سوم و چهارم را اعلام نمی کند؟

آمار تزریق واکسنها به تفکیک نوع آنها، استان محل تزریق و گروه سنی به چه صورت است؟

وزارت بهداشت در پاسخ به نامه انجمن‌ها در موضوع غربالگری:
دستورالعمل جدید غربالگری را اجرا می کنیم.

نامه انجمن‌ها خطاب به جناب وزیر بود. پاسخ این نامه اما معلوم نیست توسط چه فرد یا افرادی نوشته شده است.

در پاسخ نامه، با اشاره به امضای انجمن هایی مثل طب سوزنی و بهداشت محیط و دنداپزشکی، این فرضیه را عنوان کرده اند که نامه مدنظر صرفا صنفی- سیاسی است و نه علمی"

همین طور در پاسخ فقط ظاهرا غربالگری را برای سندروم داون دانسته و هر چه توضیح داده شده فقط برای این سندروم بوده است.


وزارت بهداشت به نامه ۵۷ انجمن علمی (و غیر علمی) در مورد موضوع غربالگری پاسخ داده و از کار خود دفاع کرده است. اینجا می توانید متن کامل آن را ببینید.

من برخی موارد جالب را اینجا قرار می دهم.

" ... افراد، موسسات و حتی برخی جوامع علمی به جهت نگاه صرفا بالینی یا دیدگاه تجاری که دارند، ممکن است رویکردشان صرفا گسترش برنامه های غربالگری باشد که این نگاه با اصل کارایی و اثربخشی در تناقض است ..."

" این سوال باقی می ماند که اگر مطابق نامه، ایراداتی به محتوای علمی و تخصصی دستورالعمل غربالگری ناهنجاری جنین وارد است، امضای انجمن های علمی- صنفی همچون جراحان توراکس، ویروس شناسی، جراحان دهان، فک و صورت، انجمن شنوایی شناسی، انجمن بهداشت محیط، انجمن دندانپزشکی، طب سوزنی و... که تخصصی راجع به این موضوع ندارند، ذیل نامه مزبور به چه معناست؟ آیا این امضاها خود مصداق «مداخلات غیرکارشناسانه» به شمار نمی آیند و آیا این فرضیه را بیش از پیش تقویت نمی کنند که نامه مدنظر صرفا صنفی- سیاسی است و نه علمی؟"

" «آیا دادن این آگاهی مفید است؟ آیا سود دانستن آن بیشتر از ضرر و آسیب های روانی و اجتماعی آن است؟». سیاست گذار سلامت باید به ازای هر آگاهی بخشی، خطر عوارض اجتماعی، روانی و اقتصادی آن را بسنجد؛ مخصوصاً وقتی که خط قرمزی چون «جان انسان» در میان است"

“ سوالی که مطرح می شود این است که اگر این آگاهی بخشی هزینه ساز درباره یک بیماری با شیوع پایین (1 در 1000) و فاقد راه حل درمانی یا پیشگیری، متوقف به درخواست والدین بشود به عدالت نزدیک تر نیست؟”

از سوی دیگر در کشورهای توسعه یافته جهت طراحی و تعیین نحوه اجرای یک برنامه ملی سلامت (مانند غربالگری)، افراد و مؤسسات ذی نفع، صلاحیت مداخله و قضاوت در شروع، گسترش یا محدود کردن این برنامه‌ها را ندارند.

اگر پزشکی مطابق این دستورالعمل عمل نموده و با مراجعه کننده خود درباره این آزمایش ها صحبت نکند، قانوناً ضامن نیست و مسئولیت ترک فعل ندارد.

t.me/scientometric

در مطالعه‌ی گذشته‌نگر، که مقاله‌ی آن به صورت Research Letter در مجله‌ی JAMA منتشر شده، نشان داده شده است که واکسیناسیون کامل کووید-۱۹ (دو دز mRNA یا آدنو وکتور) با کاهش خطر سکته‌ قلبی و سکته‌ی مغزی ایسکمیک بعد از ابتلا به کووید-۱۹ همراه بوده است. این مطالعه هم از انجام واکسیناسیون به خصوص برای افراد دارای ریسک فاکتور بیماری های قلبی و عروقی حمایت می‌کند. مطالعه در فاصله جولای ۲۰۲۰ تا دسامبر ۲۰۲۱ و بر روی بیش از ۲۳۰ هزار نفر انجام شده است. پیگیری در این مطالعه از ۳۰ روز بعد از ابتلا به کووید-۱۹ شروع و تا میانه حدود ۹۰ روز ادامه داشته است.

t.me/scientometric

در مطالعه‌ای که توسط #محققین_ایرانی به صورت کوهورت آینده نگر انجام شده و نتایج آن در Archives of Iranian Medicine منتشر شده، مشخص شده است که در مقایسه با افراد بدون بیماری التهابی روده (IBD)، در افراد دارای این بیماری میزان بستری ناشی از کووید-۱۹ بیشتر بوده است. اما از نظر فراوانی موارد شدید بیماری کووید-۱۹ بین دو گروه تفاوتی وجود نداشته است.

علاوه بر آن محققین نشان داده‌اند که در بین خود افراد دارای IBD، سن بیشتر، علائم گوارشی جدید و مصرف 5-ASA، با شانس بیشتر بستری شدن به علت کووید-۱۹، همراه بوده است. نویسنده اول و مسئول این مطالعه به ترتیب دکتر علی رضا سیما و رضا ملک زاده بوده‌اند.

t.me/scientometric