خودکشی پزشکان

از پادکست دکتر سلامتی (لینک): این که نمی شود یک پزشکی در یک مراسم رسمی روسری خود را بر می‌دارد، چند مسئول عوض می‌شود، اما ۱۳ رزیدنت در یکسال خودکشی می‌کنند، آب از آب تکان نمی‌خورد.


در پژوهشی (مقاله هنوز منتشر نشده) ۳۵۳ رزیدنت در شهر تهران در اواخر ۱۴۰۰ بررسی شده‌اند
که ۳۴/۳ درصد افکار خودکشی داشتند و ۱۰ درصد از آنها پرخطر بودند.

مطالب قبلی:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6650

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6678

پژوهشی بر روی نزدیک به ۴ هزار پرسنل دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده و مشخص شده که تقریبا نیمی از آنها از زندگی خسته بودند و به مرگ فکر میکردند.

(sometimes tired of life and thought about death)

شیوع افکار خودکشی، برنامه ریزی برای خودکشی و اقدام به خودکشی در طول عمر برای این افراد به ترتیب ۸/۱، ۷/۳ و ۳/۱ درصد بوده است.

در مقایسه با افرادی که در قسمت اداری شاغل بوده اند، کارکردن در محیط بالینی و ارتباط مستقیم داشتن با ارائه خدمات درمانی به بیماران با ریسک بیشتر افکار خودکشی (۱/۴۱ برابر)، برنامه ریزی برای خودکشی (۱/۵ برابر) و احساس خستگی از زندگی و فکر کردن به مرگ (۱/۲۲ برابر) همراه بوده است.

جنسیت خانم، جدایی از همسر و سطح تحصیلات پایین از دیگر عواملی بوده که بر روی خستگی از زندگی و فکر به مرگ، فکر خودکشی، برنامه ریزی برای خودکشی و اقدام به خودکشی تاثیر معنادار داشته است.

مقاله در آگوست ۲۰۲۳ در مجله Front Public Health منتشر شده است.

@Scientometric

بی توجهی وزارت بهداشت به نامه‌های انجمن علمی روانپزشکان (لینک) در مورد موضوع خودکشی پزشکان باعث شده است تا این‌بار این انجمن به رئیس دولت نامه بنویسد و درخواست کمک کند.

@Scientometric

🖤 چهارشنبه ۱۸ دیماه ۱۳۹۸، ساعت ۶:۱۸ صبح: انهدام هواپیمای پرواز شماره ی ۷۵۲ خطوط هوایی اکراین🖤

ساینتومتریکس ضمن گرامی داشت یاد همه ۱۷۶ نفر فوت شده در این سانحه، به مروری کوتاه از گزارشهای خود در آن زمان می پردازد:

✅ نیچر در گزارشی به این موضوع پرداخت👇

دانشگاههای کانادا برای محققینی (دانشجویان و اعضای هیئت علمی)که در سانحه ی هواپیمایی #ایران جان باختند، سوگواری می کنند.
ده نفر از جان باختگان مربوط به دانشگاه آلبرتا و ۶ نفر مربوط به دانشگان تورنتو بوده اند. در این مقاله آمده است که ۱۷۶ نفر فوت شده اند و‌ حداقل ۶۳ نفر کانادایی بوده اند و بنابر گفته های نخست وزیر کانادا، ۱۳۸ نفر مرتبط با کانادا بوده اند. در این مقاله خبری در مورد برخی محققین کانادایی صحبت شده است.

۷۲ ساعت و ۴۸ دقیقه طول کشید تا ایران مسئولیت سرنگونی هواپیما را بپذیرد.

✅ بعد از آن بود که نیچر خبر خود را ویرایش کرد:

با توجه به اعلام مقامات نظامی ایران مبنی بر ساقط شدن غیر عمدی هواپیما با موشک (درحالی که دولت ایران ابتدا آن را تکذیب کرده بود) #نیچر این خبر خود را ویرایش و به روز رسانی کرد.

The Iranian government at first denied such reports. But on 11 January, the country's military announced that it had unintentionally shot down the plane. "The Islamic Republic of Iran deeply regrets this disastrous mistake," Iranian president Hassan Rouhani said on Twitter. "Investigations continue to identify & prosecute this great tragedy & unforgivable mistake.

✅ اینجا من اطلاعاتی در مورد برخی مسافران این پرواز را گذاشته بودم:

در این پرواز،

۲۵ دانشجو و فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد

۲۸ دانشجو و فارغ التحصیل مقطع Ph.D

۱۶ فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی شریف (توئیت دکتر زارچی)

(ایمان آقابالی،
‏منصور اثنی‌عشری،
‏مهدی اسحاقیان،
‏امیر اشرفی،
‏محمد الیاسی،
‏محمدامین بیروتی،
‏حمیدرضا ستاره‌کوکب،
‏فائزه فلسفی،
‏میلاد قاسمی،
‏مریم ملک،
‏الناز نبیی،
‏غزل نوریان،
‏زهرا حسنی‌سعدی و محمد صالحه،
‏پونه گرجی و آرش پورضرابی )

۲ مدال آور المپیاد

۳ استاد و‌ مدرس دانشگاه
(مژگان دانشمند (شاخص اچ ۲۸)، پدارم موسوی (شاخص اچ ۲۴)، رزگار رحیمی)

۱ دامپزشک‌

۳ دندانپزشک
(پریسا اقبالیان، شریفه فقیهی، فرهاد نیکنام)

۷ پزشک و دانشجوی‌‌ رشته ی پزشکی‌
(نداصدیقی، محمد امین جبلی، محمد اسدی، فیروزه مدنی، شکوفه چو‌پان نژاد، ناصر پورشبان، امیر حسین قاسمی (طبق گفته ی همراهان در کامنتها))
جان خود را از دست دادند. طبق گفته ی همراهان کانال در کامنتها ۶ فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی امیر کبیر و یک دانش آموخته ی دانشگاه علامه طباطبایی هم در این پرواز بودند.

✅ اینجا هم آخرین مقاله خانم دکتر فروغ خادم را گذاشته بودم که بعد از مرگشان منتشر شد و تا به حال در اسکپوس بیش از ۱۶ بار مورد استناد قرار گرفته است.

پژوهش‌های مرتبط با خودکشی پزشکان و به خصوص دستیاران رشته های تخصصی پزشکی در ایران

آیا پژوهشی منتشر شده و یا در حال انجام است که هدفش بررسی افکار و رفتار خودکشی در بین پزشکان در ایران باشد؟

مثلا روند آن در طی دوره های زمانی مختلف (دوره های پنج یا ده ساله، قبل و بعد از کووید-۱۹، قبل و بعد از ورود به دوره دستیاری و …) را بررسی کرده باشد؟

تاثیر یک یا چند مداخله را در جهت کاهش افکار و رفتار خودکشی در پزشکان ارزیابی کرده باشد؟

شیوع آن را در بین رشته های مختلف پزشکی، کادر درمان و یا دیگر مشاغل مقایسه کرده باشد؟

نظام ثبتی برای این موضوع و یا به صورت کلی تر اختلالات روانپزشکی برای پزشکان وجود دارد که بتوان از آن داده ای استخراج کرد و پژوهشی انجام داد و از آن برای بهبود شرایط استفاده کرد؟

ممنون می‌شوم اگر چنین مواردی وجود دارد، من را در این زمینه راهنمایی کنید.

حتما وزارت بهداشت، نظام پزشکی و یا پزشکی قانونی در این زمینه مسئول هستند و احتمالا حداقل داده های خام را تا حد زیادی در اختیار دارند که می‌تواند در اختیار گروه‌های مختلف مثل اپیدمیولوژی و یا رواپزشکی برای انجام پژوهتش مرتبط قرار بگیرد.

در پژوهشی که با بررسی داده ها در فاصله سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۹ (قبل از پاندمی کووید-۱۹) در آمریکا صورت گرفته، نشان داده شده است که نسبت به افراد با مشاغل غیر از کادر بهداشتی درمانی، میزان خودکشی در پرسنل بهداشتی درمانی به صورت کلی ۱/۳۲ بیشتر است.

وقتی این به تفکیک مشاغل بهداشت و درمان بررسی شده است، این افزایش ریسک خودکشی برای پزشکان تفاوت معناداری با مشاغل غیر از بهداشت و درمان نداشته است.

این پژوهش بر روی حدود ۱۸۰ هزار کادر بهداشت و درمان و نزدیک به ۱/۷ میلیون نفر از افراد با شغل غیر مرتبط به بهداشت و درمان انجام شده و نتایج آن در سپتامبر ۲۰۲۳ در مجله جاما منتشر شده است.

شش زیر گروه شغلی از مشاغل مرتبط به بهداشت و درمان که بررسی شده شامل موارد زیر بوده است:

1- Physicians (n=13 000)
2- Registered Nurses (n=42 000)
3- Other Health Care–Diagnosing or Treating Practitioners (n=22 500)
4- Health Technicians (n=32 500)
5- Health Care Support Workers (n=39 000)
6- Social/Behavioral Health Workers (n=27 000)



وقتی مشاغلِ بهداشت و درمانی به تفکیک نوع آنها بررسی شده، میزان خودکشی برای زیر گروهای شامل

Registered Nurses،

Health Care Support Workers

Health Technicians

به ترتیب ۱/۶۴، ۱/۸۱ و ۱/۳۹ برابر بیشتر از افراد با مشاغل غیر از کادر بهداشت و درمان بوده است. اما این برای زیرگروه های

Social/Behavioral Health Workers

Other Health Care–Diagnosing or Treating Practitioners

Physicians and surgeons

تفاوت معناداری با میزان خودکشی در مشاغل غیر مرتبط با بهداشت و درمان نداشته است.

این در حالی است که مطالعات قبلی به صورت کلی ریسک خودکشی را در بین پزشکان حدودا دو برابر بیشتر از جمعیت عادی جامعه گزارش کرده اند.

بر اساس نتایج مطالعه متاآنالیز 2019 در مجله PLOS ONE، پزشکان و به خصوص پزشکان خانم و پزشکان در آمریکا ریسک بالاتری برای خودکشی داشته اند. برخی تخصص ها از جمله بیهوشی، روان پزشکی، جراحی عمومی و همین طور پزشکان عمومی با ریسک بیشتر برای خودکشی گزارش شده بودند. این مطالعه همین طور نشان داده بود که ریسک خودکشی پزشکان در طول زمان کاهشی بوده است (به خصوص در اروپا).

متاآنالیزی که هم که خیلی قبل‌تر در 2004 در American Journal of Psychiatry منتشر شده بود نیز ریسک خودکشی در پزشکان مرد و زن را به ترتیب ۱/۴۱ و ۲/۲۷ برابر نسبت به جمعیت عادی جامعه گزارش کرده بود.

البته این مطالعه جدید هم مرتبط به قبل از پادندمی کووید-۱۹ می باشد.

@Scientometric

«ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی به کشور ممنوع است. این را من به مسئولین هم گفته‌ام و الان هم به طور عمومی می‌گویم.»

نوزدهم دی ماه ۱۳۹۹، رهبری در یک سخنرانی، به یکی از بزرگترین دستاورهای علمی دنیا در ۲۰۲۰ ابراز بی اعتمادی کردند (لینک)

رهبری در آن زمان برای این دستور خود سه استدلال عمده عنوان کردند (وضعیت آن زمان کووید در آمریکا، آزمایش واکسن روی دیگر ملت‌ها و ماجرای خون‌های آلوده) که نادرست بود و قبلا مفصلا بررسی شده است (لینک)

در اولین اقدام تحت تاثیر این سخنرانی، ورود ۱۵۰ هزار دز فایزر به ایران کنسل شد که می‌توانست در شرایط کمیود واکسن در دنیا و نبود واکسن در ایران، در اختیار گروههای پرخطر از جمله کادر درمان قرار بگیرد و نجات بخش جان‌ها باشد.

وزیر وقت بهداشت، دکتر نمکی، از صحبتهای رهبری دفاع کردند.

افراد زیادی شامل دکتر عین اللهی که بعدا در دولت ۱۳ وزیر بهداشت شدند، (نامه معروف به نامه ۲۵۰۰ پزشک) به رئیس جمهوری نامه نوشتند و در این نامه آنها پا را فراتر از صحبت رهبری گذاشته و فقط به انگلستان و آمریکا و فرانسه اکتفا نکردند و گفتند که " مراقبت بفرمایید که واکسن های تولیدی این کشورها و هر گونه واکسن تولید شده از سوی مراکز غیرقابل اعتماد، به واسطه گری کشور ثالث نیز وارد کشور نشده و برخی واکسن‌های مربوط به ساز و کار کوواکس نیز که ماهیت مورد شبهه و مشکوک به ارتباط با جریانات کاملا مسئله دار بین‌المللی دارد، خریداری نشود.".
برخی هم مثل دکتر پیام طبرسی از اعضای کمیته علمی در تلویزیون گفتند که تصمیم رهبری درست بوده و در مورد فناوری mRNA تردید ایجاد کردند.

اگر گفته شود که ما آن زمان اطلاعات الان را نداشتیم، نامه را نخوانده امضا کردیم، متخصص ژنتیک، واکسن، داروساز‌و‌… نبودیم و …، باید گفت که شما به عنوان چشم پزشک، رادیولوژیست و جراح عروق و … لازم نبود که در مورد فناوری mRNA و واکسن به ابن شکل نظر دهید.کافی بود تذکر دهید تا فقط مسیر علمی دنبال شود. در واقع مشکل این نبود که از واکسن و mRNA و… خبر نداشتند، بلکه مشکل اینجا بود که بر خلاف آموخته ها و تعهدشان برای نجات جان انسان‌ها، از مسیر علمی پیروری نکردند.

در این مدت صدا و سیما مدام علیه واکسنmRNA گزارش تهیه می کرد. در نامه دکتر علویان رئیس وقت نظام پزشکی تهران به رئیس صدا و سیما (مرداد ۱۴۰۰) آمده بود که
«در تاریخ ۲۰ دی ماه ۹۹ خبرنگار نامبرده شجاعت مقام رهبری را در ممنوعیت ورود واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی ستود درحالی‌که در برنامه مورخه ۲۷ مرداد ۱۴۰۰ موضوع ممنوعیت واردات واکسن خارجی را از جانب مقام رهبری یک دروغ آشکار خواند»

دقت داریم که این سخنان رهبری زمانی انجام شد که واکسن فایزر، تا آن زمان در آمریکا، انگلستان، اتحادیه اروپا و ۲۱ کشور دیگر تایید (اضطراری)شده بود (چندین رگولاتور معتبر دنیا). روند تایید آن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا کاملا شفاف بود. بیش از شش میلیون دز از آن به همراه مودرنا تا آن زمان فقط در آمریکا تزریق شده بود. فایزر تنها واکسنی بود که آن زمان سازمان بهداشت جهانی آن را تایید کرده بود.

به نظر من یکی از مهمترین مثالهای دخالت سیاست در علم که به صورت بارز منجر به بی اعتمادی به علم و بازی با سلامت و جان مردم شد، تصمیم عدم ورود واکسن از کشورهای خاص به ایران بود و این بی اعتمادیِ به علم و ضرر و زیان فعلی و آتی آن، صرف نظر از میزان واکسنی است که می‌توانست از این راه وارد شود. ما این موضوع را در مقاله BMJ Opinion هم متذکر شدیم.

مطالعات از کشورهای مختلف، همسو با هم نشان دادند که واکسنهای mRNA، در مقایسه با دیگر پلتفورمها و از جمله ویروس غیر فعال، تاثیرگذاری بیشتری در برابر واریانتهای مختلف و همین طور انتقال ویروس دارند و از طرفی کمتر از دیگر پلتفورم‌ها تحت تاثیر گذشت زمان (waning immunity) قرار می‌گیرند. برتری واکسنهای mRNA توسط انجمن‌های علمی ویروس‌شناسی و ایمونولوژی در داخل کشور هم عنوان شد. محققین چینی نیز در یک مقاله متاآنالیز در BMJ برتری این واکسنها را هم به عنوان واکسیناسیون اولیه و هم برای دز بوستر نشان دادند.

ایران به دلایل متعددی که برخی از آنها به راحتی می‌توانست حل شود و اصلا اتفاق هم نیفتد، واکسیناسیون را دیرتر شروع و با سرعت کندتر ادامه داد. ایران همچنین از واکسنهای با تاثیرگذاری بیشتر‌ استفاده نکرد.

ما در پروژه ای نشان دادیم که در مقایسه با تعداد مرگ در دو سال اول پاندمی در ایران، اگر ایران واکسیناسیون کووید-۱۹ خود را طبق مدل ترکیه انجام می‌داد (از نظر شروع و سرعت پیش‌برد)، این احتمالا می‌توانست‌، ۵۰ هزار مورد مرگ بیشتری ناشی از کووید-۱۹ را پیشگیری کند. (فاصله اطمینان ۹۵٪ بین ۳۸۱۰۰ تا ۵۳۵۰۰)

متاسفانه هم‌اکنون نیز مردم ایران از وجود واکسن‌های چند ظرفیتی mRNA محروم هستند.

@Scientometric

گام‌های کشف رابطه علیتی در پادکست فیل‌کست

به نظر شما بین شخصبت افراد و موارد دیگر مثل انجام قتل و … و نور ماه و یا کامل شدن ماه و … ارتباطی وجود دارد؟


در این قسمت از پادکست (لینک) با نام قاتلین مهتابی (قسمت دوم نفرین ماه)، به این جمله اشاره می‌شود که correlation is not causation و این یعنی وجود رابطه یا association حتما به معنای رابطه علیتی نیست. در ادامه هم به جمله ای از استاد ملک زاده اشاره می‌شود که برای این که یک جمله در علم پزشکی گفته شود که تریاک سرطان زاست بیش از پنجاه سال تحقیق شد.(لینک فایل سخنرانی)

از مهمانان این برنامه این پادکست، استاد اکبر فتوحی‌ از علوم پزشکی تهران هستند که به توضیح چگونگی رسیدن به رابطه علیتی می‌پردازند و من خلاصه‌ای از آن را اینجا قرار می‌دهم:

رابطه آماری معنادر به نوعی مشخص می‌کند که رابطه دیده شده بعید است ناشی از شانس باشد. پس فقط یک پیام اینجا وجود دارد و آن این که این رابطه شانسی نبوده ولی این به معنای وجود رابطه علیتی نیست.

در کشف رابطه علّیِ بین دو متغیر، ابتدا باید بررسی کرد که یک رابطه بین دو متغیر وجود دارد یا خیر؟

رابطه (Association)، با تکنیک های آماری مختلفی بررسی می‌شود که یکی از آنها بررسی همبستگی یا همان correlation است. موارد دیگری هم برای بررسی اختلاف یا Difference و همین طور تخمین یا پیش بینی یا Regression نیز وجود دارد.

اما این پایان کار نیست. هنوز نمی‌توان گفت این رابطه دیده شده حتما علیتی است. دو مورد دیگر باید بررسی شود. یکی وجود خطاهای سیستماتیک و دیگری وجود رابطه مخدوشگر بین منغیرها.

باید وجود خطاهای سیستماتیک یا منظم را (در نمونه گیری و یا اندازه گیری) هم بررسی کرد. وجود این خطاها باعث می‌شود که اگر ما آزمایش یا مطالعه‌مان را هزار (یا به هر تعداد) هم تکرار کنیم رابطه معنادار را ببینیم که ناشی از شانس نباشد (معنادار) اما این بواسطه وجود آن خطا بوده نه وجود یک رابطه علیتی.

مثلا (خطار در نمونه گیری)، واکسن کووید را به افراد شاغل در مشاغل کم خطر بزنیم و بعد نتیجه بگیریم که واکسن ابتلا به کووید را کاهش می‌دهد. یا مثلا (خطا در اندازه گیری)، در افراد واکسن زده کمتر دنبال ابتلا به کووید بگردیم تا در افراد واکسن نزده.

همان طور که گفته شد این خطاها سیستماتیک هستند و ربطی به حجم نمونه ندارند. اقدام موثر برای حذف این خطاها، استفاده از کارآزمایی بالینی است.

در نهایت باید وجود رابطه مخدوشگر را نیز بررسی کرد. ممکن است رابطه ای کشف شود که ناشی از شانس نباشد (P value معنادار) و ما دچار خطاهای نمونه گیری و اندازه گیری هم نشده باشیم. اما هنوز نمی‌توان رابطه علیتی را ادعا کرد. باید فاکتور مخدوش کنندگی را هم بررسی کرد.
ممکن است بین رابطه دو متغیر، یک متغیر سوم دیگری وجود داشته باشد، که رابطه آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد یا کمتر یا بیشتر می‌کند و یا اصلا باعث می‌شود رابطه آنها پنهان شود. مثلا در مطالعه‌ای ممکن است دیده شود که افرادی که قهوه مصرف می‌کنند بیشتر به سرطان مبتلا می‌شوند. اما در بررسی بیشتر متوجه شویم که این به خاطر این بوده که این افراد معمولا مصرف سیگار بیشتری هم داشته‌اند.

بالاخره بعد از همه اینها، باید دقت کنیم که برای تایید وجود یک رابطه، معمولا نمی‌توان فقط به یک مطالعه تکیه کرد و باید مطالعات دیگر هم انجام شود.
ما حتی برای این که بگوییم بین دو متغیر یک رابطه علیتی وجود ندارد هم معمولا نیاز به شواهد داریم.(Absence of evidence is not evidence of absence). احتمالا این پست را با دسترسی به فایل مصاحبه استاد فتوحی از طریق کانال تلگرام فیل‌کست کامل‌تر خواهم کرد.


به روز رسانی: فایل صحبت‌های کامل جناب دکتر فتوحی از اینجا در دسترس است.

برای مطالعه بیشتر و کامل در مورد موضوع رابطه علیتی می‌توانید از رفرنس زیر استفاده کنید:

https://www.hsph.harvard.edu/miguel-hernan/causal-inference-book/

@Scientometric

سال قبل بود که مجله ی RSC Advances چهار مقاله از وزیر علوم را ابطال (retract) کرد.
این مجله حالا از یک گروه دیگر از محققین ایرانی شش مقاله را ابطال و بازپس گیری کرده است.
https://doi.org/10.1039/D3RA90131A
https://doi.org/10.1039/D3RA90130K
https://doi.org/10.1039/D3RA90132G
https://doi.org/10.1039/D3RA90127K
https://doi.org/10.1039/D3RA90128A
https://doi.org/10.1039/D3RA90129G

دلایل ابطال در هر لینک مفصلا شرح داده شده است. این دلایل به صورت کلی بر اساس دادگان Retraction Watch به شرح زیر است:
Concerns/Issues about Third Party Involvement
Duplication of Data
Duplication of Image
Unreliable Data
Unreliable Results

میزان ارجاع به خود یا همان self-citation برای کشورهای مختلف چگونه است؟

وضعیت ارجاع به خود برای ۵۰ کشور با حداقل ۱۰۰ هزار مقاله در فاصله زمانی بین ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۹ بررسی شده است.

برای ۳۸ کشور روند ارجاع به خود در طول این ۲۴ سال کاهشی بوده است. اما برای ۱۲ کشور دیگر این روند افزایشی بوده است. این کشورها شامل کلمبیا، مصر، اندونزی، ایران، ایتالیا، مالزی، پاکستان، رومانی، روسیه، عربستان، تایلند و اکراین بوده‌اند.

محقققن نتیجه گرفته‌اند که این الگوی مربوط به خودارجاعی در این ۱۲ کشور ناشی از سیاستهایی است که مستقیم یا غیر مستقیم به تشویق محققین به دریافت ارجاع بیشتر می‌پردازد. اگر چه این سیاست در ۳۸ کشور دیگر بررسی نشده است.

در قسمت بحث مقاله به صورت اختصاصی این ۱۲ کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

یک نقل قولی برای ایران آمده است به این صورت که "حکومت، سیاست‌های پژوهشی (فقط با اهداف کوتاه مدت و بدون آینده نگری) را برای دانشگاه‌ها وضع کرده است که تنها هدف آن افزایش تعداد مقالات بوده است. (بدون توجه به نیازی که صنعت و تکنولوژی کشور دارد).
این برای این بوده که بتواند از آن برای تبلیغات (پروپاگاندا) برای نشان دادن پیشرفت در خودکفایی فناوری و پوشاندن کاستی‌های قابل توجه اش که ناشی از دهه ها انزوا به دلیل سیاستهای بین المللی بوده استفاده کند.".
اشاره شده است که در ایران هم مثل سایر کشورها، سیاست دولت در آموزش عالی، ارتقای اساتید و فارغ التحصیلی دانشجویان را منوط به انتشار مقالات در مجلات علمی می‌کند.
همین طور به میزان بالای ابطال مقالات محققین ایرانی نیز اینجا اشاره شده است.

مقاله در ‌PLOS ONE
گزارش از مقاله در Nature


به روز رسانی: برای درک بهتر دو روش استفاده شده برای بررسی country self-citation اینجا را ببینید.

@Scientometric

در مورد عربستان از برخی پستهای قبلی ساینتومتریکس:

از کشورهایی است که روند خودارجاعی یا Self-citation در آن رو به افزایش است. (همانند ایران)

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6700

بعد از تایلند و در فاصله ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲ بیشترین رشد را برای محققین با سرعت بالای نشر مقاله داشته است. به صورت کلی ایران در رتبه ۱۲ است.

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6655

از کشورهای با بیشترین نسبت تعداد مقاله ابطال شده در دو دهه گذشته است (رکورد دار)

ایران از این نظر در رتبه هفتم است. (بدون در نظر گرفتن فاصله زمانی نشر مقاله تا رترکت آن)

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6652

برخی دانشگاههای عربستان با پرداخت پول و دیگر مزایا به دانشمندان برتر جهان از آنها می‌خواهند تا افلیشین اصلی خود را به عربستان تغییر دهند.
بعد از مشخص شدن این موضوع، تعداد محققین مربوط به عربستان نزدیک به 30 مورد نسبت به سال قبل کاهش داشته است.

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6612

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6304

نسبت تعداد مقالات ایران به عربستان از نزدیک به شش برابر در ۲۰۰۸ به ۱/۶ برابر در ۲۰۲۱ رسیده است. تعداد مقالات ایران و عربستان به کمترین میزان تفاوت خود در ۱۹ سال گذشته رسیده است.

https://news.1rj.ru/str/scientometric/5952


از سرمقاله لنست: اگر چین را در نظر نگیریم، بیشترین تعداد اعدام در ۲۰۲۲ در ایران بوده و ۹۳% از کل اعدام های دنیا هم در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بوده است. از ۳۲۵ اعدام مرتبط با مواد مخدر در ۲۰۲۲، ۲۵۵ مورد در ایران و ۵۷ مورد در عربستان بوده است.

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6310

🔸#پادکست چیستا

🔸چیستا در قسمت اول خود به دنیای شگفت‌انگیز ساکنان درون دستگاه گوارش انسان و پژوهش‌های تازه برای برخی از بیماری‌ها با استفاده از ویرایش ژنتیکی بر روی این ساکنان پرداخته است.

🔸#چیستا که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر آگاهی و دانش و خردمندی در ایران باستان وام گرفته است، هر هفته سعی می‌کند داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده‌نگری را برای شما روایت کند.

🔸یزای اطلاعات بیشتر به لینک‌ها زیر مراجعه کنید:
مصاحبه جنیفر دودنا با مجله ویرد
جهان زنده ساکنان دستگاه گوارش
برندگان نوبل شیمی ۲۰۲۰
کریسپر-کَس ۹

🔸شما می‌توانید پیشنهادهای خود و سوژه‌هایی که دوست دارید در این پادکست مورد بررسی قرار گیرند را برای ما به آدرس: fardapodcasts@rferl.org بفرستید و اگر از شنیدنش لذت می‌برید آن را با دوستانتان هم به اشتراک بگذارید.
یا از طریق @contactfardamusic به ما پیام دهید.
پادکست فردا

یک محقق از ترکبه مجموعه مقالاتی را منتشر کرده و در آنها ادعا داشته که عمل به اصول اسلامی باعث‌ محافظت فرد در برابر بیماریها می‌شود. حالا اکثر این مقالات ابطال (Retract) شده اند.

برای مثال ادعا شده است که دلیل اصلی بیماری MS در برخی بیماران، موارد روحی است. یعنی مثلا MS به عنوان یک هدیه یا مجازات یا آزمایش از سوی خداست. یا حجاب در برابر آزار و اذیت جنسی محافظت کننده اند.

یا مثلا در مقاله دیگری در مجله Journal of Pediatric Neurology ، داستان حضرت ابراهیم و اسماعیل را عنوان می‌کند و می‌گوید قرآن گفته است فرزندان باید از والدین اطاعت کنند حتی اگر نتیجه مرگ باشد. ……بنابراین، ما معتقدیم که کودکان مبتلا به اختلالات عصبی عضلانی در بخش های مراقب ویژه (PICU)، به ویژه آنهایی که دارای بیماری لاعلاج هستند و همین طور خانواده های آنها، باید از نظر روحی توسط مراقبان سلامت و متخصصان حمایت شوند. (این مقاله رترکت نشده است)


لیست مقالات ابطال شده در این مورد:

• “The Importance of Religion, Spirituality, and Spiritual Care in Patients with Multiple Sclerosis,”
published on May 22, 2023 in Journal of Pediatric Neurology

• “Hijab Protects Adolescent Girls and Women from Sexual Harassment,”
published on May 26, 2023 in Journal of Pediatric Neurology

• “Islamic Psychology: Historical Notes from Herbert George Wells (1866–1946),”
published on Nov. 16, 2022 in Journal of Pediatric Neurology

• “Marriage and Marital Fidelity in Interparental Relationship: A View from Religious Perspective,”
published on May 4, 2023 in Journal of Child Science

• “The Role of Religious Coping in Neonatal Intensive Care Unit,”
published on May 4, 2023 in Journal of Child Science

• “Ruqyah and Its Use among Patients with Cancer,”
published on March 20, 2023 in Journal of Child Science

• “Neonatal Hypoglycemia: Oral Dextrose Gel and Tahneek Practice,”
published in June 2023 in the Journal of Pediatric Epilepsy

منبع از Retraction Watch


به روزرسانی: نویسنده این مقالات (Hüseyin Çaksen) ادیتور پنج مجله از انتشارات Thieme بوده که این مقالات را منتشر کرده است. حالا این ناشر اعلام کرده است که با این ادیتور‌ قطع همکاری می‌کند.

@Scientometric

کانادا، ۱۲ موسسه و دانشگاه از ایران (از جمله شریف، پاستور و شهید بهشتی) را در لیست موسساتی قرار داده است که به دلیل ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با نهادهای نظامی، دفاعی و امنیتی، بیشترین خطر را برای امنیت ملی کانادا دارند.

علاوه بر ایران (۱۱ موسسه)، موسساتی از چین (۸۵ موسسه) و روسیه (۶موسسه) هم در این لیست قرار دارند. (توییتر کاوه مدنی)

این اقدام کانادا در راستای سیاست جدیدش با نام Policy on Sensitive Technology Research and Affiliations of Concern، برای اختصاص بودجه به پژوهش های مرتبط با فناوری‌های حساس است (لینک).

اگر یک موسسه یا دانشگاه در کانادا بخواهد برای دریافت گرنت پژوهشی در رابطه با فناوری‌های حساس اقدام کند و یکی از پژوهشگران مرتبط با موسساتی خاص از چین، روسیه یا ایران باشد و یا حتی یکی از پژوهشگران از این موسسات بودجه و پشتیبانی دریافت کرده باشد، موسسه کانادایی، بودجه یا فاند مربوطه را از کانادا دریافت نخواهد کرد. گفته شده که به این شکل از تحت تاثیر قرار گرفتن پژوهش‌های مرتبط با تکنولوژی‌های حساس توسط افلیشین های دارای خطر ممانعت خواهد شد.

این سیاست جدید برای دریافت گرنت دولتی از موسسات زیر از کانادا می‌باشد:

Canadian Institutes of Health Research

Natural Sciences and Engineering Research Council of Canada

Social Sciences and Humanities Research Council of Canada

Canada Foundation for Innovation


بر اساس این سیاست جدید دو لیست معرفی شده است. یکی مربوط به پژوهش‌های مرتبط به تکنولوژی‌های حساس و دیگری مربوط به دانشگاهها و موسسات که می‌تواند به صورت بالقوه تهدیدی برای امنیت کانادا باشد که لیست آنها به صورت منظم به روز‌رسانی می‌شود.


موسسات و دانشگاههای ایرانی این لیست شامل دانشگاهایی مثل شهید بهشتی، شریف و پاستور هم می‌شود. لیست کامل موسسات ایرانی از این نظر (لینک):

1- Aerospace Research Institute (Iran)

2- Baghyatollah Medical Sciences University (Iran)

3- Defence Industries Organization Training and Research Institute (Iran)

4- Explosion and Impact Technology Research Centre (Iran)

5- Imam Hossein University (Iran)

6- Iranian Research Organization for Science and Technology (Iran)

7- Pasteur Institute of Iran (Iran)

8- Physics Research Center (Iran)

9- Shahid Beheshti University (Iran)

10- Shahid Sattari Air Force University (Iran)

11- Sharif University of Technology (Iran)

12- Institute of Applied Physics (Iran)


لیست مربوط به حوزه‌های پژوهشی مرتبط با فناوری های حساس (لینک) :

1. Advanced Digital Infrastructure Technology

2. Advanced Energy Technology

3. Advanced Materials and Manufacturing

4. Advanced Sensing and Surveillance

5. Advanced Weapons

6. Aerospace, Space and Satellite Technology

7. Artificial Intelligence and Big Data Technology

8. Human-Machine Integration

9. Life Science Technology

Biotechnology
Biomanufacturing
Genomic sequencing and genetic engineering
Proteomics
Synthetic biology
Medical and Healthcare Technology
Chemical, Biological, Radiological and Nuclear (CBRN) medical countermeasures
Gene therapy
Nanomedicine
Tissue engineering and regenerative medicine

10. Quantum Science and Technology
11. Robotics and Autonomous Systems

@Scientometric

کمتر از ده ماه و ۱۶ خودکشی دستیار پزشکی یا رزیدنت

معاون آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پزشکی می‌گوید:

از ابتدای امسال تاکنون، تعداد خودکشی‌ها به ۱۶ مورد رسیده و فقط سه مورد آن هفته گذشته اتفاق افتاده است. (اعتماد)

@Scientometric

تصویر، محققین ایرانی را نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳ بیشترین همکاری در نشر مقالات و مستندات علمی را داشته اند.

سه محقق اول یعنی امیرحسین صاحبکار (علوم پزشکی مشهد)، باقر لاریجانی (علوم پزشکی تهران) و داوود طغرایی (دانشگاه آزاد خمینی شهر) این توانایی را داشته‌اند که در پنج سال گذشته (۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳)، به ترتیب و به طور متوسط هر ۱/۵ روز، هر ۲/۶ روز و هر ۳/۶ روز در نشر یک مقاله با مستند علمی همکاری داشته باشند.

همان طور که از تصویر مشخص است در این بررسی من مقالاتی مثل نامه به سردبیر و یا سرمقاله و‌… را در نظر نگرفته‌ام. لازم به ذکر است که احتمال بیشتر یا کمتر شدن تعداد مقالات سال ۲۰۲۳ نیز هنوز وجود دارد، چرا که ممکن است آخرین شماره های برخی مجلات هنوز به طور کامل منتشر نشده باشد.

مقالات رترکت شده:

یک مقاله که امیر حسین صاحبکار در آن یکی از نویسندگان مسئول بوده است نیز در ۲۰۲۳ رترکت شده است (به علت تشابه تصاویر و بر اساس دادگان رترکشن واچ:
Manipulation of Image
Original data not provided
Unreliable data

یک مقاله (۲۰۲۲) نیز از داوود طغرایی به دلیل مسائل مربوط به Authorship رترکت شده است.

سرعت نشر در ده سال گذشته:

اگر تمام انواع مقالات را در نظر بگیریم، امیرحسین صاحبکار و باقرلاریجانی در ده سال گذشته ، به طور متوسط هر ۲/۱ روز وهر ۳/۴ روز در نشر یک مستند علمی همکاری داشته‌اند.

در مور‌د نویسندگان پرکار بیشتر بخوانید:

برخی از محققان به طور متوسط هر پنج روز یک مقاله جدید منتشر می کنند. افزایش تعداد نویسندگان بسیار پرکار، دانشمندان و ‌محققین را نگران کرده و این گمان وجود دارد که همه مقالات آنها از طریق کار و فعالیت صادقانه و اخلاقی به دست نیامده باشد. (لینک) ایران با ۵۸ محقق پرکار رتبه ۱۲ دنیا را از این نظر دارد.(تمام علوم به جز فیزیک)

قبل‌تر در سال ۲۰۱۸ در گزارشی در نیچر با عنوان برجسته سازی هنجارهای نامطمئنِ Authorship، شش نفر از محققین ایرانی نیز به عنوان نویسنده hyper-prolific معرفی شده بودند. در آن گزارش آمده بود که تعداد مقاله زیاد لزوما نشانه بداخلاقی پژوهشی نیست.

نام شش محقق که در آن زمان معرفی شده بود:

فریدون عزیزی از علوم پزشکی شهید بهشتی
محمد رضا گنجعلی از دانشگاه تهران
باقر لاریجانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران
امیر حسین صاحبکار از دانشگاه علوم پزشکی مشهد
مسعود صلواتی نیاسر از دانشگاه کاشان
محمد علی محجل شجاع از دانشگاه علوم پزشکی تبریز

@Scientometric

عملکرد موفقت آمیز داروی Simnotrelvir (به شکل قرص) در درمان بیماران سرپایی کووید-۱۹

نتایج بررسی این دارو طی یک مطالعه کارآزمایی بالینی فاز ۲ و ۳ توسط محققین چینی در مجله‌ی‌ NEJM منتشر شده است.

مطالعه به شکل دوسوکور انجام شده و در آن بیماران مبتلا به کووید-۱۹ (واکسینه شده و اکثرا جوان) با شدت خفیف تا متوسط، در فاصله سه روز از شروع علائمشان، داروی Simnotrelvir با ritonavir و یا دارونما را دریافت کرده‌اند. (حدودا ۶۰۰ نفر در هر گروه) پیامد اولیه مورد بررسی، مدت زمان تا برطرف شدن پیوسته علائم بوده است. (نبود ۱۱ علامت مرتبط با کووید-۱۹ در دو روز متوالی)

مدت زمان طول کشیده تا برطرف شدن پیوسته علائم در گروه دارو نسبت به گروه دارونما به شکل معناداری کوتاه تر بوده است. (تقریبا ۱/۵ روز)

همین طور کاهش وایرال لود نسبت به سطح پایه در گروه دارو نسبت به گروه دارونما به شکل معناداری بیشتر بوده است.استفاده از دارو با کاهش بیستر وایرال لود تا روز نهم همراه بوده است.

توانایی Simnotrelvir برای تسریع بهبودی در افراد با ریسک معمول برای کووید-۱۹، یادآور دار‌ی ensitrelvir است که در نوامبر 2022 در ژاپن مجوز مصرف مشروط دریافت کرد.

این داروی Simnotrelvir از سال قبل در چین در دسترس بوده و تقریبا یک چهارم پکسلوید قیمت دارد.

تاثیر دارو در پیشگیری از بستری و مرگ در افراد با خطر بالا برای کووید-۱۹ هنوز مشخص نیست.

هیچ کدام از این داروها از ازجمله پکسلوید در ایران در دسترس نیست.

@Scientometric

در مقایسه با گروهی که مصرف متفورمین نداشته‌اند، استفاده از این دارو با کاهش ۳۴ درصدی خطر بروز زوال عقلی یا دمانس در بیماران مسن مبتلا به دیابت همراه بوده است.
این کاهشِ خطر، با افزایش دزِ مصرفیِ روزانه و تجمعی متفورمین، بیشتر بوده است.

نتایج این مطالعه که با بررسی بیش از ۱۴ هزار بیمار مبتلا به دیابت نوع دوم در دو گروه یا و بدون مصرف متفورمین انجام شده، در مجله Brain منتشر شده است. متغیرهای مختلفی از جمله سن، جنس، دیگر داروهای مصرفی، بیماری های زمینه ای دیگر، مصرف سیگار و … در بررسی این رابطه در نطر گرفته شده بوده است.

@Scientometric

مقالات شماره جدید مجله لنست در مورد جنگ غزه و اسرائیل:

Gaza and the complexity and context of suffering (link)

Pregnant women in Gaza require urgent protection (link)


ویدئو هم مربوط به ارائه مقاله (قبلی) ریچارد هورتون، سردبیر مجله لنست، در مورد جنگ اسرائیل و غزه به زبان انگلیسی و با زیرنویس فارسی توسط دکتر پیمان سلامتی (کانال یوتیوب) است.

@scientometric