درسهایی از تفکر سیستمی
#الگوهای_تفکر_سیستمی
الگوی #انتقال_فشار از راه حل اساسی به راه حل موقت
اسلایدهای این درس به تدریج بارگزاری خواهند شد...
t.me/systemsthinking
#الگوهای_تفکر_سیستمی
الگوی #انتقال_فشار از راه حل اساسی به راه حل موقت
اسلایدهای این درس به تدریج بارگزاری خواهند شد...
t.me/systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید دوم
«راه حل موقت» به نشانه مشکل توجه دارد و آن را از بین میبرد...
@systemsthinking
اسلاید دوم
«راه حل موقت» به نشانه مشکل توجه دارد و آن را از بین میبرد...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید سوم
پیدا کردن و اجرای راهحلهای اساسی معمولا سختتر از راهحلهای موقت است و نتیجه آنها هم معمولا با تاخیر دیده میشود...
@systemsthinking
اسلاید سوم
پیدا کردن و اجرای راهحلهای اساسی معمولا سختتر از راهحلهای موقت است و نتیجه آنها هم معمولا با تاخیر دیده میشود...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید پنجم
فشار برای از بین بردن نشانه مشکل، باعث افزایش تمایل به استفاده از راه حل موقت می شود...
@systemsthinking
اسلاید پنجم
فشار برای از بین بردن نشانه مشکل، باعث افزایش تمایل به استفاده از راه حل موقت می شود...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید ششم
در حالی که نشانه مشکل رفع شده و افراد به کارهای دیگر مشغول هستند، با گذشت زمان ریشه مشکل گسترش پیدا میکند...
@systemsthinking
اسلاید ششم
در حالی که نشانه مشکل رفع شده و افراد به کارهای دیگر مشغول هستند، با گذشت زمان ریشه مشکل گسترش پیدا میکند...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید هفتم
راه حلهای موقت ممکن است پیامدهای ناخواستهای داشته باشند...
@systemsthinking
اسلاید هفتم
راه حلهای موقت ممکن است پیامدهای ناخواستهای داشته باشند...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید هشتم
یکی از پیامدهای ناخواسته راه حل موقت ممکن است کاهش توان انجام اقدامات اساسی باشد...
@systemsthinking
اسلاید هشتم
یکی از پیامدهای ناخواسته راه حل موقت ممکن است کاهش توان انجام اقدامات اساسی باشد...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید نهم
شکل گیری دو حلقه تعدیلی و دو حلقه تقویتی.
کدام حلقه کنترل سیستم را به دست خواهد گرفت...؟
@systemsthinking
اسلاید نهم
شکل گیری دو حلقه تعدیلی و دو حلقه تقویتی.
کدام حلقه کنترل سیستم را به دست خواهد گرفت...؟
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید دهم
مثال: کسری نقدینگی
برای مواجهه با کسری نقدینگی، قرض میگیریم یا هزینه و درآمد را تنظیم میکنیم؟
@systemsthinking
اسلاید دهم
مثال: کسری نقدینگی
برای مواجهه با کسری نقدینگی، قرض میگیریم یا هزینه و درآمد را تنظیم میکنیم؟
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید یازدهم
مثال: کسری نقدینگی
راه حل استقراض که در کوتاه مدت کسری نقدینگی را از بین میبرد، در بلند مدت از دو مسیر کسری نقدینگی را افزایش میدهد.
@systemsthinking
اسلاید یازدهم
مثال: کسری نقدینگی
راه حل استقراض که در کوتاه مدت کسری نقدینگی را از بین میبرد، در بلند مدت از دو مسیر کسری نقدینگی را افزایش میدهد.
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید دوازدهم
مثال: کسری نقدینگی
بر احوال آن مرد باید گریست، که دخلش بود نوزده، خرج بیست...
چو دخلت نیست، خرج آهسته تر کن...
@systemsthinking
اسلاید دوازدهم
مثال: کسری نقدینگی
بر احوال آن مرد باید گریست، که دخلش بود نوزده، خرج بیست...
چو دخلت نیست، خرج آهسته تر کن...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید سیزدهم
مثال: اعتراضات خیابانی
برای مواجهه با اعتراضات خیابانی، به سرکوب اعتراضات میپردازیم یا برای اصلاح امور کشور تلاش میکنیم...؟
@systemsthinking
اسلاید سیزدهم
مثال: اعتراضات خیابانی
برای مواجهه با اعتراضات خیابانی، به سرکوب اعتراضات میپردازیم یا برای اصلاح امور کشور تلاش میکنیم...؟
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید چهاردهم
مثال: اعتراضات خیابانی
سرکوب اعتراضات، اگرچه در کوتاه مدت نشانه مشکل را رفع میکند، اما در بلند مدت از دو مسیر اعتراضات را تشدید میکند...
@systemsthinking
اسلاید چهاردهم
مثال: اعتراضات خیابانی
سرکوب اعتراضات، اگرچه در کوتاه مدت نشانه مشکل را رفع میکند، اما در بلند مدت از دو مسیر اعتراضات را تشدید میکند...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید پانزدهم
مثالهای دیگری از این الگو: استفاده از مسکن، تنبیه، اجبار و فیلترینگ به عنوان راه حل موقت...
@systemsthinking
اسلاید پانزدهم
مثالهای دیگری از این الگو: استفاده از مسکن، تنبیه، اجبار و فیلترینگ به عنوان راه حل موقت...
@systemsthinking
#الگوی_انتقال_فشار
اسلاید شانزدهم
راهکارهای تفکر سیستمی برای مواجهه با الگوی انتقال فشار
@systemsthinking
اسلاید شانزدهم
راهکارهای تفکر سیستمی برای مواجهه با الگوی انتقال فشار
@systemsthinking
پایان درس الگوی #انتقال_فشار از راه حل اساسی به راه حل موقت
اگرچه این درس در قالب ۱۶ اسلاید ارایه شده و با مرور این اسلایدها میتوانید ساختار این الگو را بشناسید، مواجهه با این الگو پیچیدگیهای بسیاری دارد که در عمل مانع از یادگیری و پرهیز از آسیبهای ذکر شده میشود:
۱- در بسیاری از موارد نشانه مشکل با ریشه مشکل اشتباه گرفته میشود. در نتیجه راه حلی که نشانه مشکل را هدف گرفته است و در واقع راه حل موقت است، به عنوان راه حل اساسی معرفی میشود.
۲- فشار دیگران برای از بین بردن نشانه مشکل، بهانهای برای توجیه استفاده از راه حل موقت میشود.
۳- تمایل داریم عوارض جانبی راه حل موقت را ناچیز ارزیابی کنیم.
نتیجه این است که معمولا حتی کسانی که با این الگو آشنایی دارند، در دام این الگو میافتند و دچار بحرانهای فزاینده میشوند.
t.me/systemsthinking
اگرچه این درس در قالب ۱۶ اسلاید ارایه شده و با مرور این اسلایدها میتوانید ساختار این الگو را بشناسید، مواجهه با این الگو پیچیدگیهای بسیاری دارد که در عمل مانع از یادگیری و پرهیز از آسیبهای ذکر شده میشود:
۱- در بسیاری از موارد نشانه مشکل با ریشه مشکل اشتباه گرفته میشود. در نتیجه راه حلی که نشانه مشکل را هدف گرفته است و در واقع راه حل موقت است، به عنوان راه حل اساسی معرفی میشود.
۲- فشار دیگران برای از بین بردن نشانه مشکل، بهانهای برای توجیه استفاده از راه حل موقت میشود.
۳- تمایل داریم عوارض جانبی راه حل موقت را ناچیز ارزیابی کنیم.
نتیجه این است که معمولا حتی کسانی که با این الگو آشنایی دارند، در دام این الگو میافتند و دچار بحرانهای فزاینده میشوند.
t.me/systemsthinking
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
خیانت صاحبان قدرت و ثروت برای استفاده از رانت ارزی
شاید به نظر برسد تصمیمهای ارزی دولت از سر ناآگاهیاست. ما هم همچنان به همین امید هستیم و گاهی مطالبی تحلیلی به همین امید و البته بیشتر برای آگاهی عموم مردم مینویسیم.
با این حال اگر به تکرار تصمیمهای اشتباه ارزی در دولتهای مختلف نگاه کنیم و بعد از خودمان بپرسیم که چه کسی از این اشتباهات منتفع میشود، مسیر دیگری برای بررسی گشوده میشود.
سالها پیش عضو یکی از اتاقهای مشترک بازرگانی بودم. در جلسات کمیسیونها، رییس اتاق که فرد بسیار پر نفوذی بود، اصرار داشت که راهحل مسایل کشور کاهش #نرخ_ارز است و وظیفه اتاق است که در این زمینه رایزنی کند. در جلسات متعدد و با اثباتهای مختلف نشان دادم که نرخ ارز در شرایط موجود واقعی نیست و باید افزایش پیدا کند. با این حال ایشان بر موضع خود اصرار داشتند و بعد هم در یک جلسه نمایشی اعضای اتاق را جمع کردند و ضمن یک سخنرانی یکطرفه دو ساعته، زمینه یک پوشش رسانهای را فراهم کردند و در رسانهها اعلام کردند که اعضای اتاق پیشنهاد کاهش نرخ ارز را مطرح کردهاند.
وقتی به ایشان گفتم با فرض کاهش نرخ ارز، تقاضا برای آن افزایش خواهد یافت و ارز به این مقدار در دسترس نیست، سخنی گفتند که از نقشه شومشان برای #اقتصاد_ایران پرده برداشت.
گفتند: بله، من هم میدانم که اینقدر ارز موجود نیست، برای همین باید پرداخت ارز را مدیریت کنیم و آنگاه ما خواهیم گفت که این ارز ارزان به چه کسی پرداخت شود.
دلیل اصرار ایشان بر کاهش نرخ ارز خیلی ساده بود. کاهش نرخ ارز رانتی ایجاد میکند که تنها افراد ذینفوذی مثل ایشان میتوانند از آن استفاده کنند. ارزش این رانت در حال حاضر به ازای هر دلار ۱۳۰۰ تومان است (فاصله دلار ۵ هزار تومانی بازار آزاد و دلار ۳۷۰۰ تومانی بانک مرکزی). یعنی ۳۵ درصد سود خالص برای کسی که بتواند به این رانت دسترسی پیدا کند. یعنی ماهیانه چند هزار میلیارد تومان ناقابل که به جیب افراد ذینفوذ میرود؛ این افراد ذینفوذ حاضر هستند به هر اقدام ناجوانمردانهای دست بزنند تا چنین رانتی را به دست آورند.
به این ترتیب به بهانه حفظ ارزش پول ملی، زمینه برای فریب مردم و دولت فراهم میشود و بانک مرکزی که پنج سال پیش در ابتدای دولت یازدهم اعلام کرد که حذف دلار دو نرخی را در دستور کار دارد، همچنان به بهانههایی از این کار طفره میرود و نتیجه این است که مردم با بیچارگی با دلار چند نرخی مواجه هستند و کسی نمیداند که بالاخره نرخ دلار چقدر است.
آن افراد ذینفوذ هم که دکانهای مختلفی به نام تولید کننده داخلی برای خودشان ساختهاند، رانتهای ایجاد شده را میخورند و به ریش من و شما و بانک مرکزی و دولت میخندند.
شاید ذکر این نکته هم لازم باشد که دست تولیدکننده واقعی به چنین ارزهایی نخواهد رسید و آنها هم مثل دیگران مجبور هستند از بازار آزاد ارز تهیه کنند.
در چنین شرایطی مهمترین #مطالبه ارزی مردم و نمایندگان مردم از دولت، باید تک نرخی کردن ارز باشد.
دولت محترم: ارز را به صاحبان قدرت و ثروت به همان قیمتی بدهید، که به مردم عادی میفروشید.
t.me/systemsthinking
شاید به نظر برسد تصمیمهای ارزی دولت از سر ناآگاهیاست. ما هم همچنان به همین امید هستیم و گاهی مطالبی تحلیلی به همین امید و البته بیشتر برای آگاهی عموم مردم مینویسیم.
با این حال اگر به تکرار تصمیمهای اشتباه ارزی در دولتهای مختلف نگاه کنیم و بعد از خودمان بپرسیم که چه کسی از این اشتباهات منتفع میشود، مسیر دیگری برای بررسی گشوده میشود.
سالها پیش عضو یکی از اتاقهای مشترک بازرگانی بودم. در جلسات کمیسیونها، رییس اتاق که فرد بسیار پر نفوذی بود، اصرار داشت که راهحل مسایل کشور کاهش #نرخ_ارز است و وظیفه اتاق است که در این زمینه رایزنی کند. در جلسات متعدد و با اثباتهای مختلف نشان دادم که نرخ ارز در شرایط موجود واقعی نیست و باید افزایش پیدا کند. با این حال ایشان بر موضع خود اصرار داشتند و بعد هم در یک جلسه نمایشی اعضای اتاق را جمع کردند و ضمن یک سخنرانی یکطرفه دو ساعته، زمینه یک پوشش رسانهای را فراهم کردند و در رسانهها اعلام کردند که اعضای اتاق پیشنهاد کاهش نرخ ارز را مطرح کردهاند.
وقتی به ایشان گفتم با فرض کاهش نرخ ارز، تقاضا برای آن افزایش خواهد یافت و ارز به این مقدار در دسترس نیست، سخنی گفتند که از نقشه شومشان برای #اقتصاد_ایران پرده برداشت.
گفتند: بله، من هم میدانم که اینقدر ارز موجود نیست، برای همین باید پرداخت ارز را مدیریت کنیم و آنگاه ما خواهیم گفت که این ارز ارزان به چه کسی پرداخت شود.
دلیل اصرار ایشان بر کاهش نرخ ارز خیلی ساده بود. کاهش نرخ ارز رانتی ایجاد میکند که تنها افراد ذینفوذی مثل ایشان میتوانند از آن استفاده کنند. ارزش این رانت در حال حاضر به ازای هر دلار ۱۳۰۰ تومان است (فاصله دلار ۵ هزار تومانی بازار آزاد و دلار ۳۷۰۰ تومانی بانک مرکزی). یعنی ۳۵ درصد سود خالص برای کسی که بتواند به این رانت دسترسی پیدا کند. یعنی ماهیانه چند هزار میلیارد تومان ناقابل که به جیب افراد ذینفوذ میرود؛ این افراد ذینفوذ حاضر هستند به هر اقدام ناجوانمردانهای دست بزنند تا چنین رانتی را به دست آورند.
به این ترتیب به بهانه حفظ ارزش پول ملی، زمینه برای فریب مردم و دولت فراهم میشود و بانک مرکزی که پنج سال پیش در ابتدای دولت یازدهم اعلام کرد که حذف دلار دو نرخی را در دستور کار دارد، همچنان به بهانههایی از این کار طفره میرود و نتیجه این است که مردم با بیچارگی با دلار چند نرخی مواجه هستند و کسی نمیداند که بالاخره نرخ دلار چقدر است.
آن افراد ذینفوذ هم که دکانهای مختلفی به نام تولید کننده داخلی برای خودشان ساختهاند، رانتهای ایجاد شده را میخورند و به ریش من و شما و بانک مرکزی و دولت میخندند.
شاید ذکر این نکته هم لازم باشد که دست تولیدکننده واقعی به چنین ارزهایی نخواهد رسید و آنها هم مثل دیگران مجبور هستند از بازار آزاد ارز تهیه کنند.
در چنین شرایطی مهمترین #مطالبه ارزی مردم و نمایندگان مردم از دولت، باید تک نرخی کردن ارز باشد.
دولت محترم: ارز را به صاحبان قدرت و ثروت به همان قیمتی بدهید، که به مردم عادی میفروشید.
t.me/systemsthinking