دالان باریک توسعه‌ی اقتصادی ایران

آسم‌اغلو و رابینسون در کتاب دالان باریک آزادی به تشریح دینامیکی در جوامع انسانی می‌پردازند که در آن قرار گرفتن در دالان توسعه‌ی همه‌شمول نیازمند برقراری تعادل بین قدرت حکومت و قدرت جامعه‌ی مدنی است. کتابی که به زودی در مورد آن و نقدهایش بیشتر خواهیم شنید.

❇️اما به نظر می‌رسد که اگر در مورد توسعه‌ی اقتصادی ایران -به عنوان یک کشور سرشار از منابع طبیعی با سطح توسعه‌ی نهادی و اقتصادی متوسط - بخواهیم صحبت کنیم می‌توان از یک دالان باریک دیگر هم نام برد.

🌷دالان باریکی که در آن توسعه‌ی اقتصادی نیازمند برقراری تعادل بین اصلاحات اقتصادی و گشایش‌های بین‌المللی است.
در این دالان توسعه‌ی پایدار (و نه موقتی) اقتصاد ایران نیازمند بهبود مستمر و متناسب گشایش‌های بین‌المللی و اصلاحات اقتصادی داخلی است.

⚠️در مقابل گشایش‌های بین المللی بدون اصلاحات اقتصادی متناظر با آن در عمل اقتصاد ایران را در یک چرخه‌ی سرکوب ارزی، افزایش وابستگی اقتصاد به منابع طبیعی و کاهش کیفیت نهادهای اقتصادی قرار می‌دهد. این چرخه در نهایت منجر به افزایش تحریم‌پذیری اقتصاد ایران و در عمل افزایش انگیزه‌ها برای تحریم اقتصاد ایران می‌شود. چرخه‌ای که نیمه‌ی دوم دهه‌ی هشتاد بهترین نمونه‌ی آن است.

⚠️همچنین اصلاحات اساسی اقتصادی بدون گشایش‌های بین‌المللی و در شرایط مضیقه‌ی ارزی به دلیل تاب‌آوری کم جامعه می‌تواند منجر به آشوب‌های اجتماعی و در نهایت به ضد خودش تبدیل شود. واقعیت آن است که بخش زیادی از اصلاحات اساسی اقتصادی حداقل در کوتاه مدت منجر به بازتوزیع منافع اقتصادی بین گروه‌های مختلف می‌شود. در شرایط بحرانی از آنجاییکه گروه‌های مختلف وضعیت خود را بدتر از وضعیت گذشته‌ی خودشان می‌بینند، آستانه‌ی تحمل آن‌ها برای هر گونه کاهش بیشتر رفاهشان بسیار کم است و در نتیجه‌ هزینه‌ی اجتماعی انجام اصلاحات بیشتر از هزینه‌ی اصلاحات در شرایط عادی است. اتفاقات آبان ۹۸ یکی از تلخ‌ترین مثال‌های این چرخه‌ی شوم است.

👈البته عواملی هم بر عریض شدن این دالان باریک موثر هستند. برخی از عواملی که منجر به عریض شدن این دالان باریک و در نتیجه افزایش تاب‌آوری اقتصاد ایران (در برابر شوک‌های بین المللی و در برابر اصلاحات اقتصادی) می‌شود عبارتند از:
🔹افزایش سرمایه‌ی اجتماعی دولت
🔹افزایش کیفیت نیروی انسانی (و علی‌الخصوص تیم اقتصادی) دولت
🔹کاهش نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی

مثلا اگر دولت بتواند مردم را متقاعد بکند که در بلند مدت اصلاحات اقتصادی به نفع خود آنان است، میزان تحمل‌پذیری برای این اصلاحات افزایش می‌یابد. داشتن نیروی انسانی بهتر در دولت نیز قطعا در کیفیت سیاست‌ها تصمیم بسزایی دارد. نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی هم بر میزان بازتوزیع اصلاحات اقتصادی و در نتیجه مقاومت در برابر اصلاحات تاثیر مستقیم دارد. اما بخش عمده‌ی این عوامل در کوتاه مدت غیر قابل تغییر است.

📣مهم‌ترین نتیجه‌ی این نگاه آن است که متوجه بشویم که برای رشد بلند مدت و پایدار اقتصاد ایران به شدت نیازمند اصلاحات متناسب و هم زمان در گشایش‌های بین‌المللی و مسائل داخلی (مانند نظام حکمرانی، کسری بودجه، رشد نقدینگی، نظام رفاهی، نظام تجاری،...) هستیم.

⚠️مثلا در این نگاه، آثار اقتصادی بلند مدت کاهش یک‌باره‌ی تمامی تحریم‌ها الزاما بهتر از آثار کاهش گام‌به‌گام اما مستمر تحریم‌ها و همزمانی آن با اصلاحات اقتصادی داخلی نیست.

⬅️به عبارت دیگر در صورت صحت این نگاه مهم‌ترین وظیفه‌ی مجموعه‌ی وزارت خارجه و تیم اقتصادی یافتن مجموعه‌ی تدریجی و گام به گامی از گشایش‌های بین‌المللی و اصلاحات اقتصادی است که بتوانند در کنار یکدیگر به پیش برود.

در غیر این صورت افزایش یکباره منابع ارزی در دسترس در عمل منجر به افزایش بی‌رویه‌ی واردات، سرکوب قیمت ارز (نسبت به نرخ رشد نقدینگی) و در نهایت بازگشت تحریم‌ها و شوک ارزی بعدی در سال‌های آینده می‌شود. از طرف دیگر عدم کاهش‌ تحریم‌های فعلی هم امکان هرگونه اصلاح اساسی اقتصادی از کشور را می‌گیرد و با وضعیت فعلی نظام ارزی، رفاهی و تجاری کشور وضع معیشت مردم روز به روز بدتر می‌شود.

🌷به نظرمی‌رسد یافتن مجموعه‌ی گام‌به‌گام و متناسب گشایش‌های بین‌المللی و اصلاحات اقتصادی داخلی در سال‌های پیش‌رو مهم‌ترین راهکار نجات اقتصاد ایران از وضعیت دهه‌های اخیر است.

#ایده


یک مرجع برای مطالعه و شروع پژوهش درمورد اثر تجارت بین‌الملل بر سلامت، می‌تواند نشریه Globalization and Health باشد:

https://www.biomedcentral.com/collections/trade-health


@trade_notes

🔵 4.12. گندم، آب و عربستان سعودی؛ داستان شکست برنامه‌های خودکفایی

🔸این داستان یکی از بدترین سیاست های اتلاف کننده آب تاریخ بشر است.

🔸طی سال­های 1980 تا 1992، حجم تولید گندم این کشور 290 درصد افزایش یافت و این کشور به ششمین کشور برتر تولید و صادرکننده گندم جهان ارتقا یافت. حتی این کشور به اتحاد جماهیر شوروی گندم صادر می کرد.

🔸چگونه این کشور خشک و بیابانی، چنین رشدی داشت؟

این فعالیت دولت پادشاهی عربستان سعودی با پرداخت یارانه های گسترده دولتی در فعالیت های کشاورزی و سامانه‌های آبیاری محقق شد. این کشور با تولید گندم که بهای تولید آن 5 برابر قیمت جهانی بود حجم گسترده‌ای از منابع آب را هدر داد.

🔻مقاله کامل را در سایت دورنمای اقتصاد مطالعه کنید
👇👇
https://ecoviews.ir/saudi-arabia-the-story-of-the-failure-of-self-sufficiency-programs/

#اقتصاد_آب

#فصل_چهارم

#الکس_تبرک

▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️

✅ رسانه اقتصادی اجتماعی دورنمای اقتصاد
👇👇👇👇
@econviews
اینستاگرام:
👇👇
https://www.instagram.com/econ.views
وب سایت:
👇👇
https://ecoviews.ir

🔸ترجمه از کانال درس اقتصاد توسعه

#phd
#tradepolicy



درس سمینار تجارت:


مقاله سال ۲۰۲۰ نوشته Jay Hyun بررسی می‌کند که چگونه اثر رفاهی ناشی از شوک‌های اقتصادی محلی بر جامعه از طریق زنجیره تولید شرکت‌ها به کل جامعه منتقل می‌شود:

https://ubcecon.github.io/2021CMSGOnsite/papers/HK_IntraFirmNetworks.pdf
------


پیوند به طرح درس:


https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/4076



@trade_notes

#معرفی


لیست دانشگاه‌های دارای دوره‌های تخصصی برای رشته تجارت بین‌الملل:

https://worldtradelaw.net/static.php?type=public&page=programs

لیست اساتید دانشگاه فعال در این حوزه:

https://worldtradelaw.net/static.php?type=public&page=professors


@trade_notes

#کتاب


فصل مقدمه در جلد دوم کتاب مذاکرات تجاری به این موضوع می‌پردازد که چطور عوامل ساختاری، سیاسی و روانی می‌توانند مانع اجرای توافق‌های تجاری بعد از عقد قرارداد شوند:

https://www.amazon.com/Case-Studies-Trade-Negotians-International/dp/0881323632

(این کتاب هنوز ترجمه نشده‌است.)


@trade_notes

#job


فلوشیپ در دانشگاه دارتموث در حوزه تجارت بین‌الملل:

https://econjobmarket.org/positions/8229


@trade_notes

#development2
#tradepolicy


مقاله سال ۱۹۹۰ نوشته Paul Milgrom درمورد نقش اعتماد متقابل و نهادهای اجتماعی بر رونق تجارت بین‌الملل:

https://web.stanford.edu/~milgrom/publishedarticles/The%20Role%20of%20Institutions%20in%20the%20Revival%20of%20Trade,%201990.pdf

مقاله سال ۱۹۸۹ نوشته Avner Greif هم در این رابطه است:

https://web.stanford.edu/~avner/Greif_Papers/1989%20Greif%20JEH%201989.pdf


@kennedy_notes

#phd
#سیلابس


میان‌ترم اول درس اقتصادسنجی ۳، ترم چهارم دوره دکتری اقتصاد:


جلسات ۱ تا ۶: نمونه‌گیری دوباره (Resampling)

مرجع: فصل ۱۰ از کتاب اقتصادسنجی
------------------

جلسات ۷ تا ۱۳: متغیرهای ابزاری (Instrumental variables)

مراجع:

فصل ۱۲ از کتاب اقتصادسنجی

مقاله سال ۲۰۰۳ نوشته James Stock درمورد تاریخچه متغیرهای ابزاری:

https://scholar.harvard.edu/stock/content/history-iv-regression
------------------

کتاب اقتصادسنجی نوشته Bruce Hansen:

https://www.ssc.wisc.edu/~bhansen/econometrics/Econometrics.pdf


@kennedy_notes

#مقاله


مقاله سال ۲۰۰۳ نوشته James Stock توضیح می‌دهد که ابداع روش متغیرهای ابزاری در حوزه تجارت بین‌الملل بوده و سپس در بقیه حوزه‌ها استفاده شده‌است.



@trade_notes

#foodpolicy
#معرفی


یک اقتصاددان که درمورد اثر تجارت بین‌الملل بر بخش کشاورزی کار می‌کند، Kym Anderson است.

لیست کتاب‌ها را در بخش Publications این صفحه ببینید:

https://www.adelaide.edu.au/directory/kym.anderson


ایشون مشاور سازمان جهانی تجارت در شکایات بر سر محصولات کشاورزی بوده‌اند.



@trade_notes

#phd
#tradepolicy


مقاله سال ۲۰۲۱ نوشته Michael Sposi پدیده کاهش سهم تولید صنعتی از اقتصاد کشورها و افزایش سهم بخش خدمات را بررسی می‌کند:

https://www.nber.org/papers/w29483

پیش از این، مقاله سال ۲۰۱۶ نوشته Dani Rodrik این پدیده را شناسایی کرده‌بود:

https://link.springer.com/article/10.1007/s10887-015-9122-3
---------

پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/4076



@trade_notes

فایل کتاب 👇

yyyyZyyyZ22-12-1400.pdf

#کتاب


ترجمه کتاب سال ۲۰۱۶ نوشته Janet Tai Landa. متن انگلیسی کتاب:

https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-642-54019-6
--------

پیگیری مطالب مترجم کتاب، آقای جعفر خیرخواهان:

https://twitter.com/kheir_jafar


@trade_notes

#کتاب


فصل ۲ از کتاب مذاکرت تجاری، به موضوع نظام ترجیحی اتحادیه اروپا برای واردات موز از کشورهای مستعمره سابق و شکایت آمریکا از این موضوع می‌پردازد.

نکته شگفت‌انگیز در این ماجرا آن است که:

۱- رخدادها بسیار مشابه اختلاف تجاری بین آمریکا و اتحادیه اروپا در دوران رییس جمهور سابق آمریکا است.

۲- نقش شرکت‌های خصوصی بزرگ و ترجیح منافع آن‌ها بر منافع مصرف‌کننده‌ها پررنگ است.

۳- شدت عمل آمریکا و اتحادیه اروپا برای «گرو کشی» از هم برای پیشبرد منافعشان، تعجب‌آور است.

کتاب:

https://www.amazon.com/Case-Studies-Trade-Negotians-International/dp/0881323632

(احتمالا هیچ یک از دو جلد این کتاب هنوز ترجمه نشده‌باشند.)
-----

مقاله سال ۱۹۹۷ نوشته Paul Sutton درمورد نظام ترجیحی اتحادیه اروپا برای واردات موز:

https://www.jstor.org/stable/166510


@trade_notes

#phd
#tradepolicy


مقاله سال ۲۰۲۲ نوشته Kishore Gawande بررسی می‌کند که چه زمان و چگونه دولت‌های دیکتاتور از سیاست تجاری برای کنترل روند افزایش دموکراسی استفاده می‌کنند:

https://economics.indiana.edu/documents/dictators-under-the-weather.pdf


@trade_notes

#phd
#tradepolicy

درس سمینار تجارت:


مقاله سال ۲۰۲۲ نوشته Michele Ruta اثر افزایش عمق توافق‌نامه‌های تجاری را بر الگوی تجاری بنگاه‌ها در کشورهای در حال توسعه بررسی می‌کند.

عنوان مقاله:

Do Deep Trade Agreements Boost Trade in Developing Countries? A Heterogeneous Firms Analysis

فایل مقاله متاسفانه موجود نیست.

دیگر مقالات ایشون:

https://sites.google.com/site/michelerutasite/michele-ruta/working-papers
-------

#data

اکثر مراجع داده استفاده شده در این مقاله در دسترس عموم هستند (عکس بالا). شاید بتوانید در کار خود از آن‌ها استفاده کنید.

پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/4076


@trade_notes

#phd
#tradepolicy
#labor



مقاله سال ۲۰۲۲ نوشته Rafael Dix-Carneiro اثر تراز تجاری کشورها بر بازار نیروی کار را مطالعه می‌کند:

https://www.nber.org/papers/w28315
--------

پیوند به طرح درس:


https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/4076



@trade_notes