✅رأی وحدت رویه شماره ۸۶۶ ـ ۱۴۰۴/۴/۳۱ هیأت عمومی دیوان عالی كشور
✍مستفادازعبارات به کاربرده شده درمواد۳۷و۳۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، این است که در مقام تعیین مجازات متهمی که به سبب وجود یک یا چند جهت از جهات تخفیف،استحقاق تخفیف مجازات رادارد،اعمال کیفیات مخففه، جنبه ارفاقی داشته ودادگاه درراستای اصول تناسب و فردی بودن مجازات ها،اختیارداردمجازات مقررقانونی رابه نحوی که برای متهم مناسبتر بداند، تقلیل دهدیاتبدیل نماید. براین اساس،درمواردی که مجازات قانونی جرم ارتکابی، ترکیبی باشد،تشخیص اعمال تخفیف در موردهرمجازات وحسب موردتقلیل یاتبدیل آن از اختیارات دادگاه بوده واز منطوق مواد قانونی یادشده،الزام دادگاه به تخفیف یاتبدیل همه مجازات های موردحکم،استنباط نمیگردد. بنا به مراتب، رأی شعبه سی وپنجم دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد،با اکثریت آراء اعضای هیأت عمومی، صحیح وقانونی تشخیص داده میشود.
✍مستفادازعبارات به کاربرده شده درمواد۳۷و۳۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، این است که در مقام تعیین مجازات متهمی که به سبب وجود یک یا چند جهت از جهات تخفیف،استحقاق تخفیف مجازات رادارد،اعمال کیفیات مخففه، جنبه ارفاقی داشته ودادگاه درراستای اصول تناسب و فردی بودن مجازات ها،اختیارداردمجازات مقررقانونی رابه نحوی که برای متهم مناسبتر بداند، تقلیل دهدیاتبدیل نماید. براین اساس،درمواردی که مجازات قانونی جرم ارتکابی، ترکیبی باشد،تشخیص اعمال تخفیف در موردهرمجازات وحسب موردتقلیل یاتبدیل آن از اختیارات دادگاه بوده واز منطوق مواد قانونی یادشده،الزام دادگاه به تخفیف یاتبدیل همه مجازات های موردحکم،استنباط نمیگردد. بنا به مراتب، رأی شعبه سی وپنجم دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد،با اکثریت آراء اعضای هیأت عمومی، صحیح وقانونی تشخیص داده میشود.
✅توبه
🔻- توبه در حد قذف قصاص ،دیه ضرر و زیان ناشی از جرم تعزیرات منصوص شرعی و حد محاربه بی اثر است.
✅ توبه در تعزیرات
🔸درجه ۱ تا ۵ میتواند موجب کاهش مجازات شود.
🔸درجه ۶ تا ۸ موجب سقوط مجازات میشود.
🔹۱ در تعزیرات منصوص شرعی و در فرض تکرار جرم در تعزیرات توبه بی اثر است
🔹۲ در تعزیرات توبه مقید به زمان خاصی نیست اما ادله آن تا پیش از صدور حکم قطعی باید به دادگاه ارائه شود.
✅در خصوص احکام خاص توبه در تعزیرات به تبصره م ۵۱۲ م ۵۲۱ و ۵۳۱ تعزیرات توجه کنید.
🔸ب توبه در حدود
🔸۱ توبه در حدود به غیر از قذف و محاربه تا پیش از اثبات موجب سقوط مجازات است.
🔻نکته:در زنا یا لواط به عنف توبه پیش از اثبات موجب سقوط حد است اما مرتکب به حبس یا شلاق درجه ۶ یا هر دو
محکوم میشود.
🔻توبه در حدود به غیر از قذف پس از اثبات با اقرار میتواند موجب عفو خصوصی شود
🔻توبه در محاربه تا پیش از دستگیری و دستیابی موجب سقوط مجازات میشود.
🔸۴ توبه در حدود پس از اثبات با شهادت یا علم قاضی بی تأثیر است.
✅نکته :توبه پس از صدور حکم قطعی و توبه در مرحله اجرای مجازات اصولاً بی تأثیر است. مگر در ۲ مورد:
🔸الف. توبه در حبس ابد سرقت حدی بار سوم یا در حبس های غیر تعزیری
🔸ب توبه در نفی بلد در محاربه مدت نفی بلد حداقل ۱ سال تا توبه
🔸احراز توبه و سقوط مجازات به موجب آن در صلاحیت دادگاه است نه دادسرا
🔻- توبه در حد قذف قصاص ،دیه ضرر و زیان ناشی از جرم تعزیرات منصوص شرعی و حد محاربه بی اثر است.
✅ توبه در تعزیرات
🔸درجه ۱ تا ۵ میتواند موجب کاهش مجازات شود.
🔸درجه ۶ تا ۸ موجب سقوط مجازات میشود.
🔹۱ در تعزیرات منصوص شرعی و در فرض تکرار جرم در تعزیرات توبه بی اثر است
🔹۲ در تعزیرات توبه مقید به زمان خاصی نیست اما ادله آن تا پیش از صدور حکم قطعی باید به دادگاه ارائه شود.
✅در خصوص احکام خاص توبه در تعزیرات به تبصره م ۵۱۲ م ۵۲۱ و ۵۳۱ تعزیرات توجه کنید.
🔸ب توبه در حدود
🔸۱ توبه در حدود به غیر از قذف و محاربه تا پیش از اثبات موجب سقوط مجازات است.
🔻نکته:در زنا یا لواط به عنف توبه پیش از اثبات موجب سقوط حد است اما مرتکب به حبس یا شلاق درجه ۶ یا هر دو
محکوم میشود.
🔻توبه در حدود به غیر از قذف پس از اثبات با اقرار میتواند موجب عفو خصوصی شود
🔻توبه در محاربه تا پیش از دستگیری و دستیابی موجب سقوط مجازات میشود.
🔸۴ توبه در حدود پس از اثبات با شهادت یا علم قاضی بی تأثیر است.
✅نکته :توبه پس از صدور حکم قطعی و توبه در مرحله اجرای مجازات اصولاً بی تأثیر است. مگر در ۲ مورد:
🔸الف. توبه در حبس ابد سرقت حدی بار سوم یا در حبس های غیر تعزیری
🔸ب توبه در نفی بلد در محاربه مدت نفی بلد حداقل ۱ سال تا توبه
🔸احراز توبه و سقوط مجازات به موجب آن در صلاحیت دادگاه است نه دادسرا
❤2
✅نکات مهم و ضروری از جرم پولشویی
🔹1.جرم پولشویی جرمی است ساده و مطلق و غیر قابل گذشت .
🔻2.این جرم محدود به پول کثیف نمیشود و همه امول نامشروع را در برمی گیرد .
🔹3.این جرم در زمره جرایم بین المللی بوده و لزوما جرمی سازمان یافته نیست .
🔸4.مال نامشروع در نتیجه این جرم مشروع نمی شود بلکه ظاهر قانونی می یابد .
🔻5.با عدم وجود جرم منشا موضوع تحقق جرم پولشویی منتفی می شود .
🔹6.جرم منشا شامل کلیه جرایم است و جرم خاصی مدنظر نیست .
🔸7.هدف از جرم پولشویی کسب درامد نیست بلکه ظاهر قانونی دادن به منشا نامشروع میباشد .
🔻8.جرم پولشویی موخر به جرایم منشا است فلذا پولشویی نتیجه جرم منشا نیست .
🔹9.اگر مرتکب هردو جرم یک نفرباشد قواعد تعدد جرم موضوع ماده 48 جاری خواهد بود .
🔸10.پولشویی جرمی مستقل و جدا از منشا جرم میباشد .
🟥مجازات جرم پولشویی براساس میزان درامد و عواید حاصل از جرم منشا و پولشویی تعیین میشود.
🟩تا ۱۰ میلیارد ریال باشد:
۱_مصادره اصل مال
۲_حبس تعزیری درجه ۵
۳_جزای نقدی معادل مبلغ پولشویی
🟨بیش از ۱۰ میلیارد باشد:
۱_مصادره اصل مال
۲_حبس تعزیری درجه ۴
۳_جزای نقدی معادل مبلغ پولشویی
🔹1.جرم پولشویی جرمی است ساده و مطلق و غیر قابل گذشت .
🔻2.این جرم محدود به پول کثیف نمیشود و همه امول نامشروع را در برمی گیرد .
🔹3.این جرم در زمره جرایم بین المللی بوده و لزوما جرمی سازمان یافته نیست .
🔸4.مال نامشروع در نتیجه این جرم مشروع نمی شود بلکه ظاهر قانونی می یابد .
🔻5.با عدم وجود جرم منشا موضوع تحقق جرم پولشویی منتفی می شود .
🔹6.جرم منشا شامل کلیه جرایم است و جرم خاصی مدنظر نیست .
🔸7.هدف از جرم پولشویی کسب درامد نیست بلکه ظاهر قانونی دادن به منشا نامشروع میباشد .
🔻8.جرم پولشویی موخر به جرایم منشا است فلذا پولشویی نتیجه جرم منشا نیست .
🔹9.اگر مرتکب هردو جرم یک نفرباشد قواعد تعدد جرم موضوع ماده 48 جاری خواهد بود .
🔸10.پولشویی جرمی مستقل و جدا از منشا جرم میباشد .
🟥مجازات جرم پولشویی براساس میزان درامد و عواید حاصل از جرم منشا و پولشویی تعیین میشود.
🟩تا ۱۰ میلیارد ریال باشد:
۱_مصادره اصل مال
۲_حبس تعزیری درجه ۵
۳_جزای نقدی معادل مبلغ پولشویی
🟨بیش از ۱۰ میلیارد باشد:
۱_مصادره اصل مال
۲_حبس تعزیری درجه ۴
۳_جزای نقدی معادل مبلغ پولشویی
✅شرایطاساسیصحتمعامله
🟣به موجب ماده ۱۹۰ ق.م که شرایط معامله را بیان داشته این چنین مقرر می دارد که 《برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:
▪️۱- قصد طرفین و رضای آنها
▪️۲- اهلیت طرفین
▪️۳- موضوع معین که مورد معامله باشد
▪️۴- مشروعیت جهت معامله》
🔵معامله ای که فاقد یکی از شرایط صحت است ممکن است باطل یا غیر نافذ باشد.
🔻فرقبینمعاملهیباطلومعاملهیغیرنافذ
🟢معاملهباطل
فاقد یکی از ارکان صحت باشد و نقص آن را به هیچ وجه نتوان رفع کرد، معامله ی باطل همچون مرده ایست که نتوان زنده کرد. (مانند معامله ی مجنون و معامله در حالت مستی)
🟣معاملهغیرنافذ
فاقد بعضی از شرایط صحت معامله است اما با تنفیذ(اجازه، تایید) بعدی بتوان به آن اعتبار بخشید، معامله ی غیرنافذ همچون مریضی است که می توان درمانش کرد. پس از تنفیذ معامله از روز انعقادقرارداد معتبر است.
🔵معامله ی قابل فسخ با غیرنافذ متفاوت است؛ معامله قابل فسخ تمامی شرایط صحت را داراست اما به موجب قرارداد یا به حکم قانون حق فسخ شناخته شده. فسخ قرارداد به گذشته اثر نمی کند و فقط از تاریخ وقوع فسخ اثر قرارداد را از بین می برد.
🟣به موجب ماده ۱۹۰ ق.م که شرایط معامله را بیان داشته این چنین مقرر می دارد که 《برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:
▪️۱- قصد طرفین و رضای آنها
▪️۲- اهلیت طرفین
▪️۳- موضوع معین که مورد معامله باشد
▪️۴- مشروعیت جهت معامله》
🔵معامله ای که فاقد یکی از شرایط صحت است ممکن است باطل یا غیر نافذ باشد.
🔻فرقبینمعاملهیباطلومعاملهیغیرنافذ
🟢معاملهباطل
فاقد یکی از ارکان صحت باشد و نقص آن را به هیچ وجه نتوان رفع کرد، معامله ی باطل همچون مرده ایست که نتوان زنده کرد. (مانند معامله ی مجنون و معامله در حالت مستی)
🟣معاملهغیرنافذ
فاقد بعضی از شرایط صحت معامله است اما با تنفیذ(اجازه، تایید) بعدی بتوان به آن اعتبار بخشید، معامله ی غیرنافذ همچون مریضی است که می توان درمانش کرد. پس از تنفیذ معامله از روز انعقادقرارداد معتبر است.
🔵معامله ی قابل فسخ با غیرنافذ متفاوت است؛ معامله قابل فسخ تمامی شرایط صحت را داراست اما به موجب قرارداد یا به حکم قانون حق فسخ شناخته شده. فسخ قرارداد به گذشته اثر نمی کند و فقط از تاریخ وقوع فسخ اثر قرارداد را از بین می برد.
✅نکات مهم معامله معارض ( م ۱۷ ق.ث)
🔻هرکس به موجب سند عادی یا رسمی نسبت به عین یا منفعت مالی اعم از منقول یا غیرمنقول ، حقی به شخص یا اشخاصی
داد و بعد نسبت به همان عین یا منفعت به موجب سند رسمی معامله یا تعهدی معارض با حق مزبور کرد ، میشه معامله معارض
🟤معامله معارض در حکم کلاهبرداری نیست.
🟢یکی از شروط تحقق جرم ، سابقه مالکیت است.
🟡در معامله معارض باید حداقل 2 معامله وجود داشته باشد اما در
🟣انتقال مال غیرمی تواند 1 معامله باشد .
🔵معامله معارض شامل اموال اعم از منقول و غیرمنقول می شود.
⚫️تفاوت معامله معارض و انتقال مال غیر و با من یادبگیر
🟠معامله معارض توسط شخصی صورت میگیرد که صاحب مال هستش مثلا من یک خونه ی دارم که صاحبش هستم و مال ،مال خودمه میخوام معامله کنم
🟢اما انتقال مال غیر توسط شخصی صورت می گیره که ذینفع نیست یا اصلا صاحب اصلی مال نیست در واقع میاد مال شخص دیگری رو معامله میکنه
۱.در معامله معارض من مال خودم را معامله میکنم
۲.در انتقال مال غیر من مال شخص دیگه ای رو معامله میکنم
🟡در معامله معارض من سابقه مالکیت دارم و میخوام مالم رو الان بفروشم
اما تو انتقال مال غیر من هیچ سابقه مالکیتی ندارم و تمام مال یکی دیگه را میخوام بفروشم
🔴در معامله معارض انتقال یا معامله دوم الزاماً با سند رسمی هست
🟣اما در انتقال مال غیر انتقال الزاماً با سند رسمی نیست
🟢در معامله معارض= حداقل دو معامله و یا بیشتر هم انجام میشه در حالی که در انتقال مال غیر انجام یک معامله هم کافیه
مثال 👇
🔻فرض کن من خونم را به یکی فروختم الان دارم همونو به یکی دیگه هم میفروشم
🔵مثال بزنیم از انتقال مال غیر=فرض کن من اومدم خونه تورو فروختم
🔻هرکس به موجب سند عادی یا رسمی نسبت به عین یا منفعت مالی اعم از منقول یا غیرمنقول ، حقی به شخص یا اشخاصی
داد و بعد نسبت به همان عین یا منفعت به موجب سند رسمی معامله یا تعهدی معارض با حق مزبور کرد ، میشه معامله معارض
🟤معامله معارض در حکم کلاهبرداری نیست.
🟢یکی از شروط تحقق جرم ، سابقه مالکیت است.
🟡در معامله معارض باید حداقل 2 معامله وجود داشته باشد اما در
🟣انتقال مال غیرمی تواند 1 معامله باشد .
🔵معامله معارض شامل اموال اعم از منقول و غیرمنقول می شود.
⚫️تفاوت معامله معارض و انتقال مال غیر و با من یادبگیر
🟠معامله معارض توسط شخصی صورت میگیرد که صاحب مال هستش مثلا من یک خونه ی دارم که صاحبش هستم و مال ،مال خودمه میخوام معامله کنم
🟢اما انتقال مال غیر توسط شخصی صورت می گیره که ذینفع نیست یا اصلا صاحب اصلی مال نیست در واقع میاد مال شخص دیگری رو معامله میکنه
۱.در معامله معارض من مال خودم را معامله میکنم
۲.در انتقال مال غیر من مال شخص دیگه ای رو معامله میکنم
🟡در معامله معارض من سابقه مالکیت دارم و میخوام مالم رو الان بفروشم
اما تو انتقال مال غیر من هیچ سابقه مالکیتی ندارم و تمام مال یکی دیگه را میخوام بفروشم
🔴در معامله معارض انتقال یا معامله دوم الزاماً با سند رسمی هست
🟣اما در انتقال مال غیر انتقال الزاماً با سند رسمی نیست
🟢در معامله معارض= حداقل دو معامله و یا بیشتر هم انجام میشه در حالی که در انتقال مال غیر انجام یک معامله هم کافیه
مثال 👇
🔻فرض کن من خونم را به یکی فروختم الان دارم همونو به یکی دیگه هم میفروشم
🔵مثال بزنیم از انتقال مال غیر=فرض کن من اومدم خونه تورو فروختم
🖇🖇 سوالی که زیاد پرسیده میشود آیا حبس را می توان خرید؟
✅در شرایط خاصی، خرید حکم حبس تعزیری یا در واقع، تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی، امکان پذیر می باشد که موارد ، شرایط و نحوه خرید آن، در فصل نهم قانون مجازات اسلامی، تحت عنوان (مجازات های جایگزین حبس) و در مواد 64 به بعد قانون، مورد پیش بینی قانون گذار قرار گرفته است.
🟣 مطابق مواد مزبور، در موارد زیر، امکان خرید مجازات زندان یا در واقع، تبدیل آن به جزای نقدی وجود خواهد داشت:
✔️در جرایم عمدی، در صورتی که حداکثر مجازات قانونی جرم انجام گرفته، 3 ماه حبس باشد، مجازات های جایگزین حبس، من جمله جزای نقدی، اجبارا و الزاما اجرا می گردند.
✔️در جرایم عمدی، مشروط بر اینکه مجازات قانونی جرم، 91 روز تا 6 ماه حبس تعزیری باشد، به اجبار و الزاما، حکم به مجازات های جایگزین، از جمله جزای نقدی می گردد.
✔️در جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی جرم، بیش از 6 ماه تا 1 سال حبس بوده، مجازات های جایگزین حبس، من جمله جزای نقدی، به اختیار دادگاه اجرا می گردند.
🔵در کلیه جرایم غیر عمدی، به اجبار و الزاما، حکم به مجازات های جایگزین حبس، از جمله جزای نقدی صادر می گردد، مگر در صورت وجود شرایط خاص.
✅لازم به ذکر است که در قانون مجازات، تبدیل حکم حبس تعزیری، صرفا به جزای نقدی، مورد تصریح قانون گذار قرار نگرفته و قاضی، در تعیین یک از مجازات های جایگزین، به جای مجازات زندان، مخیر می باشد که این مجازات ها، عبارتند از:
دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی.
✅در شرایط خاصی، خرید حکم حبس تعزیری یا در واقع، تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی، امکان پذیر می باشد که موارد ، شرایط و نحوه خرید آن، در فصل نهم قانون مجازات اسلامی، تحت عنوان (مجازات های جایگزین حبس) و در مواد 64 به بعد قانون، مورد پیش بینی قانون گذار قرار گرفته است.
🟣 مطابق مواد مزبور، در موارد زیر، امکان خرید مجازات زندان یا در واقع، تبدیل آن به جزای نقدی وجود خواهد داشت:
✔️در جرایم عمدی، در صورتی که حداکثر مجازات قانونی جرم انجام گرفته، 3 ماه حبس باشد، مجازات های جایگزین حبس، من جمله جزای نقدی، اجبارا و الزاما اجرا می گردند.
✔️در جرایم عمدی، مشروط بر اینکه مجازات قانونی جرم، 91 روز تا 6 ماه حبس تعزیری باشد، به اجبار و الزاما، حکم به مجازات های جایگزین، از جمله جزای نقدی می گردد.
✔️در جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی جرم، بیش از 6 ماه تا 1 سال حبس بوده، مجازات های جایگزین حبس، من جمله جزای نقدی، به اختیار دادگاه اجرا می گردند.
🔵در کلیه جرایم غیر عمدی، به اجبار و الزاما، حکم به مجازات های جایگزین حبس، از جمله جزای نقدی صادر می گردد، مگر در صورت وجود شرایط خاص.
✅لازم به ذکر است که در قانون مجازات، تبدیل حکم حبس تعزیری، صرفا به جزای نقدی، مورد تصریح قانون گذار قرار نگرفته و قاضی، در تعیین یک از مجازات های جایگزین، به جای مجازات زندان، مخیر می باشد که این مجازات ها، عبارتند از:
دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی.
✍ اگر مستاجری مورد اجاره را بفروشد یا عملا تلف کند مرتکب جرم خیانت در امانت شده است .
🖋 نکته
در مواردی وصف امانت ناشی از عقود و قرار داد خاص نیست اماممکن است به حکمقانون باشد که اموالی برای حفظ و نگهداری به دیگری سپرده شود به طور مثال عمده ترین موارد قانونی عبارت است از ولایت وصایت قیمومت که در همه این موارد اشخاص نسبت به اموال مولی علیه خود امین محسوب خواهند شد ودر صورتی که نسبت به مالی که به این صورت به حکم قانون در اختیار آنها است خیانتی کنند مرتکب جرم خیانت در امانت شده اند ومستوجب مجازات می باشند.
🖋 نکته
شرط تحقق جرم خیانت در امانت تسلیم مال به خائن ضرورت دارد یعنی درصورتی که عنصر تسلیم شئ از طرف شخص مالک یامتصرف قانونی آن ثابت نشده باشد ، تحقق جرم خیانت در امانت منتفی است.
🖋 نکته
در مواردی که مالی نزد شخصی به امانت سپرده شده باشد و او فوت کند و پس از فوتش ورثه اش با سونیت در مال تصرف کنند جرم خیانت در امانت محقق نشده است چون مال به ورثه سپرده نشده بود.
🖋 نکته
در مواردی وصف امانت ناشی از عقود و قرار داد خاص نیست اماممکن است به حکمقانون باشد که اموالی برای حفظ و نگهداری به دیگری سپرده شود به طور مثال عمده ترین موارد قانونی عبارت است از ولایت وصایت قیمومت که در همه این موارد اشخاص نسبت به اموال مولی علیه خود امین محسوب خواهند شد ودر صورتی که نسبت به مالی که به این صورت به حکم قانون در اختیار آنها است خیانتی کنند مرتکب جرم خیانت در امانت شده اند ومستوجب مجازات می باشند.
🖋 نکته
شرط تحقق جرم خیانت در امانت تسلیم مال به خائن ضرورت دارد یعنی درصورتی که عنصر تسلیم شئ از طرف شخص مالک یامتصرف قانونی آن ثابت نشده باشد ، تحقق جرم خیانت در امانت منتفی است.
🖋 نکته
در مواردی که مالی نزد شخصی به امانت سپرده شده باشد و او فوت کند و پس از فوتش ورثه اش با سونیت در مال تصرف کنند جرم خیانت در امانت محقق نشده است چون مال به ورثه سپرده نشده بود.
❤2
✅خلاصه نویسی جذاب از ورشکستگی به تقلب
الف) اسباب ورشکستگی به تقلب:
جرم ورشکستگی به تقلب در مواردي اتفاق میافتد که شخص واقعاً ورشکسته نيست ولی اینطور وانمود کرده که ورشکسته است یا عمداً و متقلّبانه پنهان کاري هایی انجام داده که طلبکاران را از رسيدن به اموال خود محروم کند. این اسباب عبارت است از:
🔴1 )مفقود کردن دفاتر تجاری: مفقود کردن به معناي از بين بردن یا مخفی کردن دفاتر است. (مقایسه کنيد با مفقود بودن دفاتر که از اسباب ورشکستگی به تقصير اختياري است)
.
🟡2 )مخفی کردن تمام یا قسمتی از دارایی
🟢3 )از بین بردن اموال با تبانی یا معامالت صوری
🟣4)ادعای مدیون بودن به صورت غیرواقعی به وسيله اسناد یا صورت دارایی و قروض متقلبانه.
🔻ب) جرم در حکم ورشکستگی به تقلب:
اشخاصی که به اسم دیگري یا به اسم موهومی تجارت نموده و را مرتکب شده اند به مجازاتی که براي ورشکسته به تقلب مقرّر است محکوم میباشند«. با توجه به این که اگر کسی به نام دیگري یا به اسم موهوم تجارت کند هم تاجر میباشد، باید اینطور نتيجه گرفت که اگر تاجري به نام دیگري یا به اسم موهوم تجارت کند و به علاوه به یکی از روشهاي فوق از پرداخت دیون استنکاف کند(حتی اگر ورشکسته نباشد)،
در حکم ورشکسته به تقلب است.
🔻پ) مجازات ورشکستگی به تقلب: »کسانی که به عنوان ورشکستگی به تقلب محکوم میشوند به مجازات حبس از یك تا پنج سال محکوم خواهند شد.
🟢مطابق ماده ۵۴۹ ق.ت. اگر تاجر دفاتر تجارتی خود را از روی عمد و سوء نیت مفقود نماید یا قسمتی از دارائی خود را مخفی کند و یا به طریق مواضعه و معاملات صوری آن را از بین ببرد و بالاخره اگر به وسیله اسنادن یا به وسیله صورت دارائی و قروض به طور تقلب به میزانی که در واقع مدیون نمی باشد خود را مدیون قلمداد نماید ورشکسته به تقلب محسوب میشود. تقلب تعقیب جزائی تاجر ورشکسته به تقلب همانند تعقب جزائی ورشکسته به تقصیر می باشد و مجازات کسانی که به عنوان ورشکسته به تقلب محکوم میشوند از ۱ تا ۵ سال حبس می باشد (ماده ۶۷۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)).
🔵اگر از بین بردن تمام یا قسمتی از دارایی تاجر توسط یکی از اقوام ورشکسته و بدون مشارکت مشارالیه باشد به مجازات مقرر در ماده ۵۵۲ ق.م.ا محکوم می شود یعنی در حکم سرقت است اما اگر این امر از سوی سایر نزدیکان -غیر از اقوام- باشد و یا اقوام با مشارکت ورشکسته این اقام را بکنند مشمول مجازات مقرر در ماده ۵۵۱ ق.ت محکوم می شوند یعنی در حکم ورشکستگی به تقلب است.
الف) اسباب ورشکستگی به تقلب:
جرم ورشکستگی به تقلب در مواردي اتفاق میافتد که شخص واقعاً ورشکسته نيست ولی اینطور وانمود کرده که ورشکسته است یا عمداً و متقلّبانه پنهان کاري هایی انجام داده که طلبکاران را از رسيدن به اموال خود محروم کند. این اسباب عبارت است از:
🔴1 )مفقود کردن دفاتر تجاری: مفقود کردن به معناي از بين بردن یا مخفی کردن دفاتر است. (مقایسه کنيد با مفقود بودن دفاتر که از اسباب ورشکستگی به تقصير اختياري است)
.
🟡2 )مخفی کردن تمام یا قسمتی از دارایی
🟢3 )از بین بردن اموال با تبانی یا معامالت صوری
🟣4)ادعای مدیون بودن به صورت غیرواقعی به وسيله اسناد یا صورت دارایی و قروض متقلبانه.
🔻ب) جرم در حکم ورشکستگی به تقلب:
اشخاصی که به اسم دیگري یا به اسم موهومی تجارت نموده و را مرتکب شده اند به مجازاتی که براي ورشکسته به تقلب مقرّر است محکوم میباشند«. با توجه به این که اگر کسی به نام دیگري یا به اسم موهوم تجارت کند هم تاجر میباشد، باید اینطور نتيجه گرفت که اگر تاجري به نام دیگري یا به اسم موهوم تجارت کند و به علاوه به یکی از روشهاي فوق از پرداخت دیون استنکاف کند(حتی اگر ورشکسته نباشد)،
در حکم ورشکسته به تقلب است.
🔻پ) مجازات ورشکستگی به تقلب: »کسانی که به عنوان ورشکستگی به تقلب محکوم میشوند به مجازات حبس از یك تا پنج سال محکوم خواهند شد.
🟢مطابق ماده ۵۴۹ ق.ت. اگر تاجر دفاتر تجارتی خود را از روی عمد و سوء نیت مفقود نماید یا قسمتی از دارائی خود را مخفی کند و یا به طریق مواضعه و معاملات صوری آن را از بین ببرد و بالاخره اگر به وسیله اسنادن یا به وسیله صورت دارائی و قروض به طور تقلب به میزانی که در واقع مدیون نمی باشد خود را مدیون قلمداد نماید ورشکسته به تقلب محسوب میشود. تقلب تعقیب جزائی تاجر ورشکسته به تقلب همانند تعقب جزائی ورشکسته به تقصیر می باشد و مجازات کسانی که به عنوان ورشکسته به تقلب محکوم میشوند از ۱ تا ۵ سال حبس می باشد (ماده ۶۷۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)).
🔵اگر از بین بردن تمام یا قسمتی از دارایی تاجر توسط یکی از اقوام ورشکسته و بدون مشارکت مشارالیه باشد به مجازات مقرر در ماده ۵۵۲ ق.م.ا محکوم می شود یعنی در حکم سرقت است اما اگر این امر از سوی سایر نزدیکان -غیر از اقوام- باشد و یا اقوام با مشارکت ورشکسته این اقام را بکنند مشمول مجازات مقرر در ماده ۵۵۱ ق.ت محکوم می شوند یعنی در حکم ورشکستگی به تقلب است.
✅اعمال جایگزین حبس
۱)اگر قانون الزامی بداند ←نیازمند گذشت شاکی و اعمال کیفیت مخففه نیست.
۲ )اگر قانون اختیاری بداند منوطه به← گذشت شاکی و اعمال کیفیت مخففه است.
🔸 موارد الزامی جایگزین حبس(نیاز به گذشت شاکی و اعمال تخفیف مخفف نیست):
۱ )جرایم عمدی با حداکثر مجازات قانونی سه ماه یا کمتر.
۲)جرایم عمدی با حداکثر مجازات ۹۱روز تا ۶ ماه: مگر به دلیل ارتکاب جرم عمدی دارای سابقه
🔸محکومیت کیفری به شرح زیر داشته باشد و از اجرای آن پنج سال نگذشته باشد:
الف) بیش از یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس تا شش ماه یا جزای نقدی بیش از ۱۰ میلیون ریال یاشلاق تعزیری.
ب)یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس بیش از شش ماه یا حد یا قصاص یا پرداخت بیش از یک پنجم دیه.
۳ )جرائم غیر عمدی که حداکثر مجازات قانونی آن ها ۲ سال کمتر است
۴ )مرتکبان جرایمی که نوع و میزان تعزیر آن ها در قوانین موضوحه تعیین نشده است.
۱)اگر قانون الزامی بداند ←نیازمند گذشت شاکی و اعمال کیفیت مخففه نیست.
۲ )اگر قانون اختیاری بداند منوطه به← گذشت شاکی و اعمال کیفیت مخففه است.
🔸 موارد الزامی جایگزین حبس(نیاز به گذشت شاکی و اعمال تخفیف مخفف نیست):
۱ )جرایم عمدی با حداکثر مجازات قانونی سه ماه یا کمتر.
۲)جرایم عمدی با حداکثر مجازات ۹۱روز تا ۶ ماه: مگر به دلیل ارتکاب جرم عمدی دارای سابقه
🔸محکومیت کیفری به شرح زیر داشته باشد و از اجرای آن پنج سال نگذشته باشد:
الف) بیش از یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس تا شش ماه یا جزای نقدی بیش از ۱۰ میلیون ریال یاشلاق تعزیری.
ب)یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس بیش از شش ماه یا حد یا قصاص یا پرداخت بیش از یک پنجم دیه.
۳ )جرائم غیر عمدی که حداکثر مجازات قانونی آن ها ۲ سال کمتر است
۴ )مرتکبان جرایمی که نوع و میزان تعزیر آن ها در قوانین موضوحه تعیین نشده است.
🔵 منابع و قوانین خاص آزمون کانون وکلا اعلام شد
📣 دو قانون خاص جدید اضافه شده است ذیل درس آییندادرسیمدنی به این شرح:
۱. قانون نظارت بر رفتار قضات
۲. قانون اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت و قانون دفاتر اسناد رسمی
📣 دو قانون خاص جدید اضافه شده است ذیل درس آییندادرسیمدنی به این شرح:
۱. قانون نظارت بر رفتار قضات
۲. قانون اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت و قانون دفاتر اسناد رسمی
✅تصفیــه در قانون تجارت
🔹 این عملیات توسط مدیرتصفیه(اداره تصفیه) انجام می شود
🔻ارگان های تصفیه در جاهایی که اداره تصفیه نیست کیا هستند؟
دادگاه / دادستان / عضو ناظر / مدیر تصفیه
🔵 ارگان های تصفیه در جاهایی که اداره تصفیه هست چی؟
دادگاه / دادستان / اداره تصفیه
🟣عملیات تصفیه برای چی انجام میشه؟
پرداخت بدهیهای تاجر / وصول مطالبات تاجر / انجام تعهدات تاجر و تقسیم اموال باقی مانده
🌱 نقش دادگاه در تصفیه چی این وسط: رسیدگی به شکایات از تصمیمات عضو ناظر / تعویض عضو ناظر / تعیین میزان حق الزحمه مدیر تصفیه
🌱 نقش دادستان چیه این وسط :
تعقیب تاجربه اتهام تقلب به تقصیر یا تقلب
🌱 نظارت دادستان برتنظیم صورت دارایی و مراجعه به دفاتر و اسناد تاجر صدور مجوز در فروش اثاث البیت و مال التجاره تاجر به وسیله مدیر تصفیه
🌱 استحضار دادستان در صورت عدم حضور تاجر در خصوص صلح اموال به وسیله مدیر تصفیه / نظارت در فروش مال مورد وثیقه
🌱 نقش مدیر تصفیه :
تقاضای مهر و موم اموال تاجر ورشکسته از عضو ناظر / فروش اموال سریع الفساد و آن هایی که مقرون به صرفه نیست و به کار انداختن سرمایه تاجر با اجازه عضو ناظر بررسی و تنظیم صورت صورت دارایی تاجر ورشکسته / تهیه و تنظیم صورت دارایی تاجر پس از تقاضای رفع توقیف و...
🌱 نقش عضو ناظر هم این که:
گزارش منازعات ناشی از ورشکستگی
تسلیم گزارش وضعیت تاجر به دادستان
گزارش اختلاف در طلب طلبکارها به دادگاه و...
اداره تصفیه : نهادی دولتی است که تحت نظر قوه قضاییه بوده و امر تصفیه با وجود این اداره بر عهده دولت است که برخی از کارکنان این اداره دارای ابلاغ قضایی هستند و گروهی دیگر ، کادر
اداری هستند .
🌱 دفاترکه لازمه : فهرست ورشکستگان / فهرست مأموریت های این اداره / روزنامه / صندوق / کل / ترازنامه آزمایش / نماینده
🌱مهر و موم و صورت برداری از اموال ورشکسته :
توسط عضو ناظر
و توسط اداره تصفیه
🌱شناسایی طلبکارهای تاجر ورشکسته :
از طرق مراجعه به دفاتر و صورت حساب های تاجر ورشکسته و آگهی در روزنامه
اعتراض طلبکارهای تاجر ورشکسته به تشخیص و تصدیق طلب :
🌱قابل رسیدگی و دارای 3 حالت :
طلبکار نسبت به رد مطالبات خود توسط اداره تصفیه/مدیر تصفیه معترض باشد .
مدیر تصفیه با اداره تصفیه طلبکار بودن شخص را پذیرفته اما میزان طلب او را کمتر تشخیص داده است. طلبکاری نسبت به طلبکار شناخته شدن شخص دیگری معترض است
🔹 این عملیات توسط مدیرتصفیه(اداره تصفیه) انجام می شود
🔻ارگان های تصفیه در جاهایی که اداره تصفیه نیست کیا هستند؟
دادگاه / دادستان / عضو ناظر / مدیر تصفیه
🔵 ارگان های تصفیه در جاهایی که اداره تصفیه هست چی؟
دادگاه / دادستان / اداره تصفیه
🟣عملیات تصفیه برای چی انجام میشه؟
پرداخت بدهیهای تاجر / وصول مطالبات تاجر / انجام تعهدات تاجر و تقسیم اموال باقی مانده
🌱 نقش دادگاه در تصفیه چی این وسط: رسیدگی به شکایات از تصمیمات عضو ناظر / تعویض عضو ناظر / تعیین میزان حق الزحمه مدیر تصفیه
🌱 نقش دادستان چیه این وسط :
تعقیب تاجربه اتهام تقلب به تقصیر یا تقلب
🌱 نظارت دادستان برتنظیم صورت دارایی و مراجعه به دفاتر و اسناد تاجر صدور مجوز در فروش اثاث البیت و مال التجاره تاجر به وسیله مدیر تصفیه
🌱 استحضار دادستان در صورت عدم حضور تاجر در خصوص صلح اموال به وسیله مدیر تصفیه / نظارت در فروش مال مورد وثیقه
🌱 نقش مدیر تصفیه :
تقاضای مهر و موم اموال تاجر ورشکسته از عضو ناظر / فروش اموال سریع الفساد و آن هایی که مقرون به صرفه نیست و به کار انداختن سرمایه تاجر با اجازه عضو ناظر بررسی و تنظیم صورت صورت دارایی تاجر ورشکسته / تهیه و تنظیم صورت دارایی تاجر پس از تقاضای رفع توقیف و...
🌱 نقش عضو ناظر هم این که:
گزارش منازعات ناشی از ورشکستگی
تسلیم گزارش وضعیت تاجر به دادستان
گزارش اختلاف در طلب طلبکارها به دادگاه و...
اداره تصفیه : نهادی دولتی است که تحت نظر قوه قضاییه بوده و امر تصفیه با وجود این اداره بر عهده دولت است که برخی از کارکنان این اداره دارای ابلاغ قضایی هستند و گروهی دیگر ، کادر
اداری هستند .
🌱 دفاترکه لازمه : فهرست ورشکستگان / فهرست مأموریت های این اداره / روزنامه / صندوق / کل / ترازنامه آزمایش / نماینده
🌱مهر و موم و صورت برداری از اموال ورشکسته :
توسط عضو ناظر
و توسط اداره تصفیه
🌱شناسایی طلبکارهای تاجر ورشکسته :
از طرق مراجعه به دفاتر و صورت حساب های تاجر ورشکسته و آگهی در روزنامه
اعتراض طلبکارهای تاجر ورشکسته به تشخیص و تصدیق طلب :
🌱قابل رسیدگی و دارای 3 حالت :
طلبکار نسبت به رد مطالبات خود توسط اداره تصفیه/مدیر تصفیه معترض باشد .
مدیر تصفیه با اداره تصفیه طلبکار بودن شخص را پذیرفته اما میزان طلب او را کمتر تشخیص داده است. طلبکاری نسبت به طلبکار شناخته شدن شخص دیگری معترض است
👏2
صلاحیت در خواسته با بهای نامشخص
به موجب بند١ ماده ١٢ قانون شوراهای حل اختلاف، دعاوی مالی تا نصاب یک میلیارد ریال در صلاحیت دادگاه صلح است. طبعاً بالاتر از این رقم، در دادگاه عمومی رسیدگی خواهد شد.
✳️در ابتدا یک پرسش مطرح است:
«با توجه به اینکه در بسیاری دعاوی، خواسته به صورت علیالحساب تقویم میشود و این تقویم به کمتر از مبلغ یک میلیارد ریال است، دعوا ابتدا در دادگاه صلح مطرح میشود؛ چنانچه پس از رسیدگی اولیه و ارجاع امر به کارشناسی، میزان ارزش خواسته بالغ بر یک میلیارد ریال برآورد شود، آیا میتوان برای جلوگیری از اطاله دادرسی و به جهت استثنایی بودن صلاحیت دادگاه صلح و اصل بودن صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی، در چنین مواردی که خواسته به صورت علیالحساب تقویم میشود، دادگاه صلح را فاقد صلاحیت و موضوع را در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی دانست؟
✳️اداره کل حقوقی قوه قضائیه طی شماره ٧/١۴٠۴/٩٩ مورخ ١۴٠۴/٠۴/٢۵ نظر مشورتی داده:
«اولاً، در مواردی که خواسته به صورت علیالحساب تعیین میشود و موضوع مشمول بند 14 ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 با اصلاحات و الحاقات بعدی است، برای رسیدگی توسط دادگاه صلح تا پیش از مشخص شدن میزان دقیق خواسته منعی وجود ندارد؛ زیرا صلاحیت دادگاه صلح نسبت به دادگاه عمومی حقوقی از نوع صلاحیت نسبی است و نه ذاتی و همچنان که قانونگذار برای دادگاه صلح رسیدگی به دعوای خارج از نصاب را تجویز نکرده است، به صورت ضمنی دادگاه عمومی حقوقی را نیز از رسیدگی به دعاوی داخل در نصاب مقرر برای صلاحیت دادگاه صلح منع کرده است و در خصوص موارد مشمول بند 14 ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 با اصلاحات و الحاقات بعدی، هیچیک از محاکم عمومی حقوقی و یا صلح نسبت به دیگری اولویت خاصی ندارند و حسب مورد پس از مشخص شدن میزان دقیق خواسته، مطابق عمومات مرجع صالح تعیین میشود.
ثانیاً، در صورت طرح این دعوا در دادگاه حقوقی، چنانچه پس از جلب نظر کارشناس مشخص شود ارزش خواسته کمتر از یک میلیارد ریال است، با توجه به صلاحیت نسبی دادگاه حقوقی و با رعایت بند یک ماده 12 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1402، دادگاه حقوقی صلاحیت رسیدگی ندارد و باید پرونده را با صدور قرار عدم صلاحیت نزد دادگاه صلح ارسال کند.»
🔆چند نکته:
🔷این نظریه تنها در بارهی صلاحیت است، اما با این حال، چندان پذیرفتنی نیست که صلاحیت قضایی، معلق به آینده پرونده شود؛ زیرا نتیجه این خواهد شد که بخشی مهم از فرآیند دادرسی، شامل حقوق ویژهی طرفین در جلسه نخست دادرسی و ایرادات و مسائل ماهوی، باید انجام شود و در آخر کار، دادگاه از نظر کارشناس تبعیت کند!
سپس، مرجع بعدی ناچار است روند پیشین را بپذیرد و یا از تصمیمات قاضی اول عدول کند که هردو، به گونهای نابسامانی در پی دارد.
شایسته بود قانونگذار در بارهی چنین خواستههایی، به طور ویژه تعیین تکلیف میکرد.
🔷تقویم و ارزش خواسته در هزینه دادرسی موثر و تعیین کننده است:
بند 14 ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت:
📕«در صورتی که قیمت خواسته در دعاوی مالی در موقع تقدیم دادخواست مشخص نباشد مبلغ دو هزار ( 2000 ) ریال تمبر الصاق و ابطال می شود و بقیه هزینه دادرسی بعد از تعیین خواسته و صدور حکم دریافت خواهد شد و دادگاه مکلف است قیمت خواسته را قبل از صدور حکم مشخص نماید»
🔷همچنین، تقویم خواسته در قابلیت تجدیدنظر یا قطعیت حکم اثر دارد.
اکنون، احکام راجع به خواسته کمتر از ۵٠ میلیون تومان قطعی است.
طبق ماده ۶١ قانون آئین دادرسی مدنی:
📕بهای خواسته از نظر هزینه دادرسی و امکان تجدیدنظرخواهی همان مبلغی است که در دادخواست قید شدهاست، مگر این که قانون ترتیب دیگری معین کرده باشد.
در صورت اختلاف در ارزش خواسته، برابر ماده ۶٣ همین قانون رفتار میشود
🔺نتیجه اینکه، هرچند در باب صلاحیت، ترجیحی بین دادگاه صلح و عمومی نمیتوان قائل شد، اما اهمیت تقویم خواسته در مسالهی تجدیدنظرخواهی یا قطعی بودن حکم دادگاه صلح، ما را بر آن میدارد که دست کم، خواسته را بیش از ۵٠ میلیون تومان تقویم کنیم، تا از تجدیدنظر محروم نشویم؛حتی اگر ارزش واقعی خواسته معلوم نباشد.
به موجب بند١ ماده ١٢ قانون شوراهای حل اختلاف، دعاوی مالی تا نصاب یک میلیارد ریال در صلاحیت دادگاه صلح است. طبعاً بالاتر از این رقم، در دادگاه عمومی رسیدگی خواهد شد.
✳️در ابتدا یک پرسش مطرح است:
«با توجه به اینکه در بسیاری دعاوی، خواسته به صورت علیالحساب تقویم میشود و این تقویم به کمتر از مبلغ یک میلیارد ریال است، دعوا ابتدا در دادگاه صلح مطرح میشود؛ چنانچه پس از رسیدگی اولیه و ارجاع امر به کارشناسی، میزان ارزش خواسته بالغ بر یک میلیارد ریال برآورد شود، آیا میتوان برای جلوگیری از اطاله دادرسی و به جهت استثنایی بودن صلاحیت دادگاه صلح و اصل بودن صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی، در چنین مواردی که خواسته به صورت علیالحساب تقویم میشود، دادگاه صلح را فاقد صلاحیت و موضوع را در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی دانست؟
✳️اداره کل حقوقی قوه قضائیه طی شماره ٧/١۴٠۴/٩٩ مورخ ١۴٠۴/٠۴/٢۵ نظر مشورتی داده:
«اولاً، در مواردی که خواسته به صورت علیالحساب تعیین میشود و موضوع مشمول بند 14 ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 با اصلاحات و الحاقات بعدی است، برای رسیدگی توسط دادگاه صلح تا پیش از مشخص شدن میزان دقیق خواسته منعی وجود ندارد؛ زیرا صلاحیت دادگاه صلح نسبت به دادگاه عمومی حقوقی از نوع صلاحیت نسبی است و نه ذاتی و همچنان که قانونگذار برای دادگاه صلح رسیدگی به دعوای خارج از نصاب را تجویز نکرده است، به صورت ضمنی دادگاه عمومی حقوقی را نیز از رسیدگی به دعاوی داخل در نصاب مقرر برای صلاحیت دادگاه صلح منع کرده است و در خصوص موارد مشمول بند 14 ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 با اصلاحات و الحاقات بعدی، هیچیک از محاکم عمومی حقوقی و یا صلح نسبت به دیگری اولویت خاصی ندارند و حسب مورد پس از مشخص شدن میزان دقیق خواسته، مطابق عمومات مرجع صالح تعیین میشود.
ثانیاً، در صورت طرح این دعوا در دادگاه حقوقی، چنانچه پس از جلب نظر کارشناس مشخص شود ارزش خواسته کمتر از یک میلیارد ریال است، با توجه به صلاحیت نسبی دادگاه حقوقی و با رعایت بند یک ماده 12 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1402، دادگاه حقوقی صلاحیت رسیدگی ندارد و باید پرونده را با صدور قرار عدم صلاحیت نزد دادگاه صلح ارسال کند.»
🔆چند نکته:
🔷این نظریه تنها در بارهی صلاحیت است، اما با این حال، چندان پذیرفتنی نیست که صلاحیت قضایی، معلق به آینده پرونده شود؛ زیرا نتیجه این خواهد شد که بخشی مهم از فرآیند دادرسی، شامل حقوق ویژهی طرفین در جلسه نخست دادرسی و ایرادات و مسائل ماهوی، باید انجام شود و در آخر کار، دادگاه از نظر کارشناس تبعیت کند!
سپس، مرجع بعدی ناچار است روند پیشین را بپذیرد و یا از تصمیمات قاضی اول عدول کند که هردو، به گونهای نابسامانی در پی دارد.
شایسته بود قانونگذار در بارهی چنین خواستههایی، به طور ویژه تعیین تکلیف میکرد.
🔷تقویم و ارزش خواسته در هزینه دادرسی موثر و تعیین کننده است:
بند 14 ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت:
📕«در صورتی که قیمت خواسته در دعاوی مالی در موقع تقدیم دادخواست مشخص نباشد مبلغ دو هزار ( 2000 ) ریال تمبر الصاق و ابطال می شود و بقیه هزینه دادرسی بعد از تعیین خواسته و صدور حکم دریافت خواهد شد و دادگاه مکلف است قیمت خواسته را قبل از صدور حکم مشخص نماید»
🔷همچنین، تقویم خواسته در قابلیت تجدیدنظر یا قطعیت حکم اثر دارد.
اکنون، احکام راجع به خواسته کمتر از ۵٠ میلیون تومان قطعی است.
طبق ماده ۶١ قانون آئین دادرسی مدنی:
📕بهای خواسته از نظر هزینه دادرسی و امکان تجدیدنظرخواهی همان مبلغی است که در دادخواست قید شدهاست، مگر این که قانون ترتیب دیگری معین کرده باشد.
در صورت اختلاف در ارزش خواسته، برابر ماده ۶٣ همین قانون رفتار میشود
🔺نتیجه اینکه، هرچند در باب صلاحیت، ترجیحی بین دادگاه صلح و عمومی نمیتوان قائل شد، اما اهمیت تقویم خواسته در مسالهی تجدیدنظرخواهی یا قطعی بودن حکم دادگاه صلح، ما را بر آن میدارد که دست کم، خواسته را بیش از ۵٠ میلیون تومان تقویم کنیم، تا از تجدیدنظر محروم نشویم؛حتی اگر ارزش واقعی خواسته معلوم نباشد.
👏1
🔻 قانون صدور چک هستش
روزانه یه چند تا از ماده های قوانین رو بصورت ساده براتون میزارم
پایینشون چند تا تست مربوط به اون بخش رو میزارم تا مطالب براتون تثبیت بشه
✅ تشریح ساده ماده ۱:
در این ماده، انواع چک به ۴ نوع اصلی تقسیم شده:
۱. چک عادی
یعنی همون چکهای معمولی که افراد از دستهچک خودشون مینویسن.
بانک فقط نقش واسطه داره؛ هیچ تعهدی در پرداخت نداره.
اگه حساب صادرکننده خالی باشه، مسئولیتی متوجه بانک نیست.
🔹مثال: آقای الف به آقای ب یک چک عادی به مبلغ ۲۰ میلیون تومان میده، ولی روز موعد پول در حسابش نیست. بانک پولی نمیده، چون چک عادیه.
۲. چک تأیید شده
اول توسط صادرکننده نوشته میشه، ولی بعدش بانک تایید میکنه که پول در حساب هست و پرداخت میشه.
این چک نسبت به چک عادی مطمئنتره، چون بانک تعهد پرداخت رو تأیید کرده.
🔹مثال: آقای الف چکی به خانم ج میده و بانک مهر "تأیید شد" روش میزنه؛ یعنی پول در حساب هست و قابل پرداخت خواهد بود.
۳. چک تضمینشده
این چک توسط خود بانک صادر میشه، نه مشتری.
مشتری درخواست میکنه و بانک از طرف خودش چک مینویسه و تضمین پرداخت میده.
🔹مثال: بانک ملت چکی به درخواست خانم الف صادر میکنه به نام آقای ب، بانک موظفه هر طور شده پرداخت کنه.
۴. چک مسافرتی
توسط بانک صادر میشه و توی همه شعب یا نمایندگیهای بانک قابل نقد شدن هست.
مثل پول نقد، برای سفر یا حمل امن پول استفاده میشه.
🔹مثال: بانک صادرات چکی صادر میکنه که مسافر بتونه در هر شعبه این بانک در کشور، پولش رو بگیره.
💬 تبصره:
اگه چک بهصورت الکترونیکی یا دادهپیام صادر بشه (مثلاً در سامانههایی مثل چک صیادی)، همون قوانین چکهای کاغذی براش لازمالرعایهست.
بانک مرکزی موظفه تا ظرف یک سال از لازمالاجرا شدن این قانون، برای چک الکترونیکی دستورالعمل بده.
📌 نکات مهم :
1. چک تضمینشده فقط توسط بانک صادر میشه.
2. چک تأیید شده باید اول توسط مشتری نوشته بشه و بعد بانک تایید کنه.
3. چک الکترونیکی هم مشمول همین مقرراته.
4. مسئولیت پرداخت چک عادی با صادرکنندهست، نه بانک.
روزانه یه چند تا از ماده های قوانین رو بصورت ساده براتون میزارم
پایینشون چند تا تست مربوط به اون بخش رو میزارم تا مطالب براتون تثبیت بشه
✅ تشریح ساده ماده ۱:
در این ماده، انواع چک به ۴ نوع اصلی تقسیم شده:
۱. چک عادی
یعنی همون چکهای معمولی که افراد از دستهچک خودشون مینویسن.
بانک فقط نقش واسطه داره؛ هیچ تعهدی در پرداخت نداره.
اگه حساب صادرکننده خالی باشه، مسئولیتی متوجه بانک نیست.
🔹مثال: آقای الف به آقای ب یک چک عادی به مبلغ ۲۰ میلیون تومان میده، ولی روز موعد پول در حسابش نیست. بانک پولی نمیده، چون چک عادیه.
۲. چک تأیید شده
اول توسط صادرکننده نوشته میشه، ولی بعدش بانک تایید میکنه که پول در حساب هست و پرداخت میشه.
این چک نسبت به چک عادی مطمئنتره، چون بانک تعهد پرداخت رو تأیید کرده.
🔹مثال: آقای الف چکی به خانم ج میده و بانک مهر "تأیید شد" روش میزنه؛ یعنی پول در حساب هست و قابل پرداخت خواهد بود.
۳. چک تضمینشده
این چک توسط خود بانک صادر میشه، نه مشتری.
مشتری درخواست میکنه و بانک از طرف خودش چک مینویسه و تضمین پرداخت میده.
🔹مثال: بانک ملت چکی به درخواست خانم الف صادر میکنه به نام آقای ب، بانک موظفه هر طور شده پرداخت کنه.
۴. چک مسافرتی
توسط بانک صادر میشه و توی همه شعب یا نمایندگیهای بانک قابل نقد شدن هست.
مثل پول نقد، برای سفر یا حمل امن پول استفاده میشه.
🔹مثال: بانک صادرات چکی صادر میکنه که مسافر بتونه در هر شعبه این بانک در کشور، پولش رو بگیره.
💬 تبصره:
اگه چک بهصورت الکترونیکی یا دادهپیام صادر بشه (مثلاً در سامانههایی مثل چک صیادی)، همون قوانین چکهای کاغذی براش لازمالرعایهست.
بانک مرکزی موظفه تا ظرف یک سال از لازمالاجرا شدن این قانون، برای چک الکترونیکی دستورالعمل بده.
📌 نکات مهم :
1. چک تضمینشده فقط توسط بانک صادر میشه.
2. چک تأیید شده باید اول توسط مشتری نوشته بشه و بعد بانک تایید کنه.
3. چک الکترونیکی هم مشمول همین مقرراته.
4. مسئولیت پرداخت چک عادی با صادرکنندهست، نه بانک.
👏1
☑️ نکات اسید پاشی
از قانون اسید پاشی و مجازات و حمایت از بزه دیده این رفتار اکثرا سوال امده.
مختصر و مفید این قانون خاص توضیح میدم
✅اسید پاشی یعنی "پاشیدن اسید" به همین راحتی..! پس در اسید پاشی رفتار این جرم که فعل مثبت هست محقق میشود...در قالب پاشیدن.
رفتارهای مثل تزریق اسید ؛ فروکردن شخص در سطل اسید نظایر اینها اسید پاشی نیست.بلکه در حکم اسید پاشی هست.
پس در این قانون به دنبال پاشیدن اسید هستیم.دیگه از این ساده تر!
☑️وسیله تحقق این جرم "اسید" هست. پس وسیله جرم مهم هست برعکس جرم تخریب که وسیله مهم نیست.
✅موضوع این جرم "انسان زنده" هست.پس اگر دست یا پای یا صورت انسانی جدا کرده و اسید بپاشه به روش جرم اسید پاشی رخ نداده.
انسان زنده گفتیم باشه..اگه اسید به روی میت بپاشیم میشود جنایت بر میت.
☑️اسید پاشی جرمی "مقید" هست.رفتار مرتکب بایست منتهی به نتایج مقرر در قانون شود.ینی نتایجی بر نفس ،عضو و منفعت داشته باشد.
✅برای تحقق این جرم که جزو جرایم "عمدی" هست بایست شرایط ماده ۱۴۴ ق.م.ا ۹۲ و رابطه سببیت احراز شود
☑️مجازات این جرم را حفظ نمایید. عینا سوال آمده از درجه مجازات این جرم.
✅اگه قربانیان این جرم بیش از یک نفر باشد با توجه به اصل عدم تداخل قصاص و دیات ؛ حق قصاص و دیه جداگانه محفوط هست.
☑️اجرای مجازات تعزیری موجب سقوط حق مدعی خصوصی در گرفتن دیه یا ارش نیست.پس اجرای مجازات تعزیری موجب سقوط دیه یا ارش نیست.
✅سوال تکرای آیا علاوه بر گرفتن دیه حق گرفتن هزینه درمان و خسارت معنوی به جهت از دست دادن زیبایی که وارد شده وجود دارد؟
در ماده ۵ این قانون امده که مرتکب ملزم به پرداخت کلیه هزینه های درمان به مجنی علیه هست در صورت عدم تمکن مالی هزینه ها از صندوق تامین خسارات های بدنی پرداخت میشود
ماده ۵ این قانون راجب خسارت معنویی امده تبصره ۲ م ۱۴ ق.آ.د.ک تخصیص زده
پس منافع ممکن الحصول و خسارت معنوی قابل جبران هست.
☑️جرم اسید پاشی و شروع به آن اصولا قابل تخفیف نبوده و تنها در صورت گذشت مجنی علیه یا اولیای دم دادگاه می تواند مجازات مرتکب یک درجه تخفیف بده.
✅این جرم قابل تعلیق و تعویق نیست. فقط مباشرت یا شروع به ان قابل تعلیق نیست.معاونت در این جرم قابل تعلیق هست.
☑️اخرین نکته ؛ دادگاه صالح هم برحسب مورد دادگاه کیفری یک یا دو هست ولی خارج از نوبت رسیدگی میشود.
اسید پاشی در حد گسترده و وسیع می تواند مصداق افساد فی الارض باشد.
از قانون اسید پاشی و مجازات و حمایت از بزه دیده این رفتار اکثرا سوال امده.
مختصر و مفید این قانون خاص توضیح میدم
✅اسید پاشی یعنی "پاشیدن اسید" به همین راحتی..! پس در اسید پاشی رفتار این جرم که فعل مثبت هست محقق میشود...در قالب پاشیدن.
رفتارهای مثل تزریق اسید ؛ فروکردن شخص در سطل اسید نظایر اینها اسید پاشی نیست.بلکه در حکم اسید پاشی هست.
پس در این قانون به دنبال پاشیدن اسید هستیم.دیگه از این ساده تر!
☑️وسیله تحقق این جرم "اسید" هست. پس وسیله جرم مهم هست برعکس جرم تخریب که وسیله مهم نیست.
✅موضوع این جرم "انسان زنده" هست.پس اگر دست یا پای یا صورت انسانی جدا کرده و اسید بپاشه به روش جرم اسید پاشی رخ نداده.
انسان زنده گفتیم باشه..اگه اسید به روی میت بپاشیم میشود جنایت بر میت.
☑️اسید پاشی جرمی "مقید" هست.رفتار مرتکب بایست منتهی به نتایج مقرر در قانون شود.ینی نتایجی بر نفس ،عضو و منفعت داشته باشد.
✅برای تحقق این جرم که جزو جرایم "عمدی" هست بایست شرایط ماده ۱۴۴ ق.م.ا ۹۲ و رابطه سببیت احراز شود
☑️مجازات این جرم را حفظ نمایید. عینا سوال آمده از درجه مجازات این جرم.
✅اگه قربانیان این جرم بیش از یک نفر باشد با توجه به اصل عدم تداخل قصاص و دیات ؛ حق قصاص و دیه جداگانه محفوط هست.
☑️اجرای مجازات تعزیری موجب سقوط حق مدعی خصوصی در گرفتن دیه یا ارش نیست.پس اجرای مجازات تعزیری موجب سقوط دیه یا ارش نیست.
✅سوال تکرای آیا علاوه بر گرفتن دیه حق گرفتن هزینه درمان و خسارت معنوی به جهت از دست دادن زیبایی که وارد شده وجود دارد؟
در ماده ۵ این قانون امده که مرتکب ملزم به پرداخت کلیه هزینه های درمان به مجنی علیه هست در صورت عدم تمکن مالی هزینه ها از صندوق تامین خسارات های بدنی پرداخت میشود
ماده ۵ این قانون راجب خسارت معنویی امده تبصره ۲ م ۱۴ ق.آ.د.ک تخصیص زده
پس منافع ممکن الحصول و خسارت معنوی قابل جبران هست.
☑️جرم اسید پاشی و شروع به آن اصولا قابل تخفیف نبوده و تنها در صورت گذشت مجنی علیه یا اولیای دم دادگاه می تواند مجازات مرتکب یک درجه تخفیف بده.
✅این جرم قابل تعلیق و تعویق نیست. فقط مباشرت یا شروع به ان قابل تعلیق نیست.معاونت در این جرم قابل تعلیق هست.
☑️اخرین نکته ؛ دادگاه صالح هم برحسب مورد دادگاه کیفری یک یا دو هست ولی خارج از نوبت رسیدگی میشود.
اسید پاشی در حد گسترده و وسیع می تواند مصداق افساد فی الارض باشد.
👏2
🔴 ۲۲ نکته کاربردی قانون مدنی
تنها عقدی که مال باید مثلی باشد: قرض
تنها عقدی که مال مورد معامله باید منفعت باشد: اجاره
تنها عقدی که هم میتواند مجهول باشد و هم مردد: جعاله
تنها عقدی که حتماً باید معلق باشد: وصیت
تنها عقدی که تابع قانون مدنی نیست و تابع شرایط خودش است: نکاح
تنها عقد مجانی که نمیتوان در آن شرط عوض گذاشت: وقف
تنها جایی که در قانون مدنی لفظ ایقاع به کار رفته: ماده ۱۳۱۲ ق.م
تنها عقدی که اگر طرف سفیه شود، عقد به قوت خود باقی میماند: هبه
تنها عقدی که هدف اصلی آن امانت است: ودیعه
تنها عقدی که قاعده تلف مبیع بعد از قبض در آن جاری است: بیع
تنها عقدی که خیار مجلس، خیار حیوان و خیار تأخیر ثمن در آن جاری است: بیع
تنها عقدی که تملک بعد از فوت ایجاد میکند: وصیت
تنها قراردادی که قرارداد ایجاد نمیکند ولی یک قرارداد دیگر را برهم میزند: اقاله
تنها عقد تملیکی که قرارداد عمومی بیع را ندارد: اقاله
تنها عقد فضولی که باطل است: وصیت فضولی
تنها مالی که امین ضامن آن میشود: طلا و نقره در عاریه
تنها سندی که در دفترخانه تنظیم میشود اما رسمی نیست: گواهی امضاء
تنها ایقاعی که با اراده موقع برای دیگری تکلیف ایجاد میکند و قابل رد نیست: وصیت عهدی (ماده ۸۴۰ ق.م)
تنها عقد سه ارادهای: حواله
تنها موردی که ابعد، اقرب را از ارث محروم میکند: پسرعمو ابوینی، عمو ابی (ماده ۸۶۳ ق.م)
تنها عقدی که خیار شرط، شرط فاسخ و اقاله آن غیرنافذ است: ضمان تضامنی
تنها عقدی که مال باید مثلی باشد: قرض
تنها عقدی که مال مورد معامله باید منفعت باشد: اجاره
تنها عقدی که هم میتواند مجهول باشد و هم مردد: جعاله
تنها عقدی که حتماً باید معلق باشد: وصیت
تنها عقدی که تابع قانون مدنی نیست و تابع شرایط خودش است: نکاح
تنها عقد مجانی که نمیتوان در آن شرط عوض گذاشت: وقف
تنها جایی که در قانون مدنی لفظ ایقاع به کار رفته: ماده ۱۳۱۲ ق.م
تنها عقدی که اگر طرف سفیه شود، عقد به قوت خود باقی میماند: هبه
تنها عقدی که هدف اصلی آن امانت است: ودیعه
تنها عقدی که قاعده تلف مبیع بعد از قبض در آن جاری است: بیع
تنها عقدی که خیار مجلس، خیار حیوان و خیار تأخیر ثمن در آن جاری است: بیع
تنها عقدی که تملک بعد از فوت ایجاد میکند: وصیت
تنها قراردادی که قرارداد ایجاد نمیکند ولی یک قرارداد دیگر را برهم میزند: اقاله
تنها عقد تملیکی که قرارداد عمومی بیع را ندارد: اقاله
تنها عقد فضولی که باطل است: وصیت فضولی
تنها مالی که امین ضامن آن میشود: طلا و نقره در عاریه
تنها سندی که در دفترخانه تنظیم میشود اما رسمی نیست: گواهی امضاء
تنها ایقاعی که با اراده موقع برای دیگری تکلیف ایجاد میکند و قابل رد نیست: وصیت عهدی (ماده ۸۴۰ ق.م)
تنها عقد سه ارادهای: حواله
تنها موردی که ابعد، اقرب را از ارث محروم میکند: پسرعمو ابوینی، عمو ابی (ماده ۸۶۳ ق.م)
تنها عقدی که خیار شرط، شرط فاسخ و اقاله آن غیرنافذ است: ضمان تضامنی
👍1👏1
📌نکات متفرقه وصیت☄
✔️ابراء قابل رجوع نیست،اما در وصیت به ابراء موصی میتواند تا قبل از فوت از وصیت رجوع کند.
✔️گرچه وقف قابل رجوع نیست،اما در وصیت به وقف موصی میتواند تا قبل از فوت از وصیت رجوع کند
✔️اگر وصیتنامه متضمن اقراری باشد،با رجوع از وصیت اقرار مزبور بی اثر نمیشود.
✔️اگر کسی به موجب وصیت یک یا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند وصیت مزبور باطل است.
✔️موصی له میتواند مسلمان باشد یا کافر.(برخلاف ارث که کافر از مسلمان ارث نمیبرد)
✔️تنفیذ وصیت زائد بر ثلث از سوی اشخاص محجور امکان پذیر نیست و امکان تنفیذ از سوی ولی یا قیم نیز وجود ندارد زیرا تماماً به ضرر آنهاست.
✔️وارثی که ورشکسته باشد حق تنفیذ زائد بر ثلث را ندارد زیرا به ضرر غرماست.
✔️وصیت شخص ورشکسته صحیح است زیرا هیچ خللی به حقوق طلبکاران وی وارد نمیکند.
✔️ اگر وارث بعد از فوت موصی وصیت زائد بر ثلث را تنفیذ کنند دیگر حق رد ندارند.
✔️ اگر وراث بعد از فوت موصی،وصیت زائد بر ثلث را رد کنند وصیت باطل شده وتنفیذ بعدی بلااثر است
✔️اگر وراث قبل از فوت موصی وصیت را رد کنند میتوانند بعد از فوت موصی آن را تنفیذ کنند.البته صرف سکوت تنفیذ محسوب نمیشود و سکوت ایشان به منزله عدم تنفیذ است.
✔️ اگر وراث قبل از فوت موصی وصیت را تنفیذ کنند میتوانند بعد از فوت موصی رد کنند.البته در صورت سکوت تنفیذ ایشان استصحاب میشود.
✔️ابراء قابل رجوع نیست،اما در وصیت به ابراء موصی میتواند تا قبل از فوت از وصیت رجوع کند.
✔️گرچه وقف قابل رجوع نیست،اما در وصیت به وقف موصی میتواند تا قبل از فوت از وصیت رجوع کند
✔️اگر وصیتنامه متضمن اقراری باشد،با رجوع از وصیت اقرار مزبور بی اثر نمیشود.
✔️اگر کسی به موجب وصیت یک یا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند وصیت مزبور باطل است.
✔️موصی له میتواند مسلمان باشد یا کافر.(برخلاف ارث که کافر از مسلمان ارث نمیبرد)
✔️تنفیذ وصیت زائد بر ثلث از سوی اشخاص محجور امکان پذیر نیست و امکان تنفیذ از سوی ولی یا قیم نیز وجود ندارد زیرا تماماً به ضرر آنهاست.
✔️وارثی که ورشکسته باشد حق تنفیذ زائد بر ثلث را ندارد زیرا به ضرر غرماست.
✔️وصیت شخص ورشکسته صحیح است زیرا هیچ خللی به حقوق طلبکاران وی وارد نمیکند.
✔️ اگر وارث بعد از فوت موصی وصیت زائد بر ثلث را تنفیذ کنند دیگر حق رد ندارند.
✔️ اگر وراث بعد از فوت موصی،وصیت زائد بر ثلث را رد کنند وصیت باطل شده وتنفیذ بعدی بلااثر است
✔️اگر وراث قبل از فوت موصی وصیت را رد کنند میتوانند بعد از فوت موصی آن را تنفیذ کنند.البته صرف سکوت تنفیذ محسوب نمیشود و سکوت ایشان به منزله عدم تنفیذ است.
✔️ اگر وراث قبل از فوت موصی وصیت را تنفیذ کنند میتوانند بعد از فوت موصی رد کنند.البته در صورت سکوت تنفیذ ایشان استصحاب میشود.
⚪️ عفو یعنی چی؟ مبحث مهم آزمونی جزا
عفو یعنی اینکه یه نفر دیگه به جای شاکی، مجازاتت رو کم یا کلاً میبخشه. این کار معمولاً توسط یه مقام رسمی مثل رییس قوه قضاییه یا رهبری انجام میشه.
انواع عفو
دو نوع اصلی داره: عمومی و خصوصی
۱️⃣ عفو عمومی
از طرف قانون و مجلس صادر میشه و فقط برای جرائم تعزیری کاربرد داره.
نیاز نیست متهم راضی باشه.
شامل هم متهم، هم محکوم، و حتی شرکا و کمککنندهها میشه.
وقتی عفو عمومی اجرا میشه، اون کار دیگه جرم محسوب نمیشه و اثرات جانبی مثل محرومیت از حقوق اجتماعی هم از بین میره.
اگه دوباره هم همون کارو بکنه، دیگه تکرار جرم محسوب نمیشه.
اما شاکی هنوز میتونه خسارتش رو مطالبه کنه.
۲️⃣ عفو خصوصی
از طرف رهبر کشور و بعد از پیشنهاد رییس قوه قضاییه صادر میشه.
فقط شامل محکومها (نه متهمها یا شرکا) میشه.
مجازات اصلی ممکنه کم یا کلاً بخشیده بشه، اما سابقه کیفری و اثرات جانبی جرم هنوز باقی میمونه.
هم در جرائم تعزیری و هم بعضی جرائم حدی اعمال میشه.
برای گرفتن عفو خصوصی، محکوم یا افراد مشخص باید درخواست بدن.
وقتی درخواست پذیرفته شد، تا تصمیم نهایی رهبری، اجرای مجازات متوقف میشه.
نکات مهم
عفو خصوصی فقط مجازات اصلی رو حذف میکنه و سابقه کیفری رو پاک نمیکنه.
عفو عمومی هم مجازات اصلی و هم اثرات جانبی جرم رو از بین میبره.
حق شاکی معمولاً باقیه، مگر اینکه قانون چیز دیگهای گفته باشه.
عفو یعنی اینکه یه نفر دیگه به جای شاکی، مجازاتت رو کم یا کلاً میبخشه. این کار معمولاً توسط یه مقام رسمی مثل رییس قوه قضاییه یا رهبری انجام میشه.
انواع عفو
دو نوع اصلی داره: عمومی و خصوصی
۱️⃣ عفو عمومی
از طرف قانون و مجلس صادر میشه و فقط برای جرائم تعزیری کاربرد داره.
نیاز نیست متهم راضی باشه.
شامل هم متهم، هم محکوم، و حتی شرکا و کمککنندهها میشه.
وقتی عفو عمومی اجرا میشه، اون کار دیگه جرم محسوب نمیشه و اثرات جانبی مثل محرومیت از حقوق اجتماعی هم از بین میره.
اگه دوباره هم همون کارو بکنه، دیگه تکرار جرم محسوب نمیشه.
اما شاکی هنوز میتونه خسارتش رو مطالبه کنه.
۲️⃣ عفو خصوصی
از طرف رهبر کشور و بعد از پیشنهاد رییس قوه قضاییه صادر میشه.
فقط شامل محکومها (نه متهمها یا شرکا) میشه.
مجازات اصلی ممکنه کم یا کلاً بخشیده بشه، اما سابقه کیفری و اثرات جانبی جرم هنوز باقی میمونه.
هم در جرائم تعزیری و هم بعضی جرائم حدی اعمال میشه.
برای گرفتن عفو خصوصی، محکوم یا افراد مشخص باید درخواست بدن.
وقتی درخواست پذیرفته شد، تا تصمیم نهایی رهبری، اجرای مجازات متوقف میشه.
نکات مهم
عفو خصوصی فقط مجازات اصلی رو حذف میکنه و سابقه کیفری رو پاک نمیکنه.
عفو عمومی هم مجازات اصلی و هم اثرات جانبی جرم رو از بین میبره.
حق شاکی معمولاً باقیه، مگر اینکه قانون چیز دیگهای گفته باشه.
🔵 مهلتهای قانونی در قانون آیین دادرسی مدنی
1. مهلت تقدیم دادخواست:
- 🕒 دعاوی مالی: ۵ سال
- 🕒 دعاوی غیرمالی: ۱۰ سال
2. مهلت پاسخ به دادخواست:
- 📄 خوانده: ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ دادخواست
3. مهلت تجدیدنظر:
- 🔄 تجدیدنظرخواهی: ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای
4. مهلت فرجامخواهی:
- ⚖️ فرجامخواهی: ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای
5. مهلت اعتراض به قرارهای دادگاه:
- ❗ اعتراض به قرار: ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ قرار
6. مهلت ارائه دلایل و مستندات:
- 📑 ارائه دلایل: در مهلتهای مقرر تعیینشده توسط دادگاه
7. مهلت اجرای احکام:
- ⏳ اجرا: ۱۰ سال، مگر اینکه قانون خاصی مهلت دیگری تعیین کند
⚠️ نکات مهم: ⚠️
- مهلتهای قانونی معمولاً غیرقابل تمدید هستند.
- عدم رعایت مهلتها ممکن است منجر به رد دادخواست یا عدم پذیرش ادعا شود.
1. مهلت تقدیم دادخواست:
- 🕒 دعاوی مالی: ۵ سال
- 🕒 دعاوی غیرمالی: ۱۰ سال
2. مهلت پاسخ به دادخواست:
- 📄 خوانده: ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ دادخواست
3. مهلت تجدیدنظر:
- 🔄 تجدیدنظرخواهی: ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای
4. مهلت فرجامخواهی:
- ⚖️ فرجامخواهی: ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای
5. مهلت اعتراض به قرارهای دادگاه:
- ❗ اعتراض به قرار: ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ قرار
6. مهلت ارائه دلایل و مستندات:
- 📑 ارائه دلایل: در مهلتهای مقرر تعیینشده توسط دادگاه
7. مهلت اجرای احکام:
- ⏳ اجرا: ۱۰ سال، مگر اینکه قانون خاصی مهلت دیگری تعیین کند
⚠️ نکات مهم: ⚠️
- مهلتهای قانونی معمولاً غیرقابل تمدید هستند.
- عدم رعایت مهلتها ممکن است منجر به رد دادخواست یا عدم پذیرش ادعا شود.
👍4❤2
✅نکات آزمونی:
آیا برای اخذ دیه رضایت پرداخت کننده آن نیاز است؟
برای پاسخگویی به این پرسش باید بین دو حالت زیر تفکیک قائل شویم
🔸حالت اول: دیه در جرایم غیر عمدی خطایی محض و شبه عمدی) و جنایات عمدی که قصاص قابل اجرا نیست، دیه مجازات اصلی
محسوب می گردد. در این دو مورد پرداخت دیه نیاز به رضایت پرداخت کننده ندارد.
🔸حالت دوم در جرایم عمدی که قصاص قابل اجراء است اما مصالحه به پرداخت دیه میشود در خصوص این که «آیا اخذ دیه نیازمند رضایت پرداخت کننده است یا خیر؟ با دو فرض مواجهیم:
🔸فرض (۱) ← اگر اجرای قصاص منوط به پرداخت فاضل دیه است، اخذ دیه در حالتی که اولیای دم خواهان دیه هستند، نیاز به رضایت پرداخت کننده دیه ندارد (ماده ۳۶۰ ق.م.ا).
🔻مثال ۱ :اگر مردی زنی را بکشد در فرضی که اولیای دم زن خواهان دیه باشند خواهان قصاص نباشند)، پرداخت دیه منوط به رضایت پرداخت کننده آن نیست؛ یعنی وی مکلف به پرداخت است.
✔️۱ در این موارد دیه به عنوان مجازات بدلی است.
🔸مثال ۲←اگر دو نفر یک نفر را بکشند در صورتی که اولیای دم بخواهند دیه اخذ نمایند نیازی به اخذرضایت پرداخت کننده دیه نیست.
🔸فرض (۲) ← اگر اجرای قصاص منوط به پرداخت فاضل دیه نباشد اولیای دم در صورت رضایت پرداخت کننده، حق اخذ دیه را دارند.
آیا برای اخذ دیه رضایت پرداخت کننده آن نیاز است؟
برای پاسخگویی به این پرسش باید بین دو حالت زیر تفکیک قائل شویم
🔸حالت اول: دیه در جرایم غیر عمدی خطایی محض و شبه عمدی) و جنایات عمدی که قصاص قابل اجرا نیست، دیه مجازات اصلی
محسوب می گردد. در این دو مورد پرداخت دیه نیاز به رضایت پرداخت کننده ندارد.
🔸حالت دوم در جرایم عمدی که قصاص قابل اجراء است اما مصالحه به پرداخت دیه میشود در خصوص این که «آیا اخذ دیه نیازمند رضایت پرداخت کننده است یا خیر؟ با دو فرض مواجهیم:
🔸فرض (۱) ← اگر اجرای قصاص منوط به پرداخت فاضل دیه است، اخذ دیه در حالتی که اولیای دم خواهان دیه هستند، نیاز به رضایت پرداخت کننده دیه ندارد (ماده ۳۶۰ ق.م.ا).
🔻مثال ۱ :اگر مردی زنی را بکشد در فرضی که اولیای دم زن خواهان دیه باشند خواهان قصاص نباشند)، پرداخت دیه منوط به رضایت پرداخت کننده آن نیست؛ یعنی وی مکلف به پرداخت است.
✔️۱ در این موارد دیه به عنوان مجازات بدلی است.
🔸مثال ۲←اگر دو نفر یک نفر را بکشند در صورتی که اولیای دم بخواهند دیه اخذ نمایند نیازی به اخذرضایت پرداخت کننده دیه نیست.
🔸فرض (۲) ← اگر اجرای قصاص منوط به پرداخت فاضل دیه نباشد اولیای دم در صورت رضایت پرداخت کننده، حق اخذ دیه را دارند.
❤1