فیلسوفانْ ابتدا به «جهان» اندیشیده‌اند [از آغاز سنّتِ متافیزیکی در یونان قدیم تا عصر جدید]٬ سپس به «شیوه‌»ای که جهان دانسته می‌شود [از قرن ۱۷ و به طور جدّی با انقلابِ معرفتی کانت در قرن ۱۸]، و سرانجام به «ابزار»ی که آن دانش از جهان را ممکن می‌کند [تقریباً همزمان با کانت ولی به طور فراگیر در قرن ۲۰]. این گذر، راهِ طبیعی و منطقی از «متافیزیک» به «شناخت‌شناسی» و سپس «فلسفهٔ زبان» است. 💢

فریدریش لودویگ گوتلوب فرگه ( ۱۸۴۸ _ ۱۹۲۵) ریاضی‌دان، منطق‌دان، و فیلسوف آلمانی

🔴دگماتيسم روش شناختي در فلسفه اسلامي

🔹دگماتيسم روش شناختي در فلسفه اسلامي؛ به اين معني كه مثلاً وقتي در فلسفه اسلامي به انتهاي يك بحث مي رسيد، گويا پرونده اين بحث كاملاً بسته مي شود. شما وقتي با سنت فلسفه انگليسي برخورد مي كنيد، مثل باركلي، هيوم لاك، راسل و ... اگر نوشتار ايشان را تحليل بكنيد درمي يابيد قيدهايي مانند شايد، احتمالاً، چنين به نظر مي رسد، ظاهراً، مي توان گفت كه، شايد بشود ادعا كرد كه و... قيدهايي دال بر احتمال و عدم تقين و قطعيت به فراواني قابل مشاهده هستند.

🔹 همچنين درمي يابيد يك بحث با سؤال هايي تمام مي شود كه مخاطب را به احتمالي بودن بحث صورت گرفته آگاه مي كند. در حالي كه در فلسفه اسلامي و متون آن با چنين مسائلي برخورد نخواهيد كرد و اين ناشي از دگماتيسمي است كه در اين فلسفه وجود دارد. مبناي اين نظر در فلسفه اسلامي عبارت است از اينكه به لحاظ معرفت شناسي فيلسوفان اسلامي مبناگرا (Foun dationalism) هستند. ما عده اي گزاره يا باورهايي داريم كه نياز به توجيه ندارند و خود اينها توجيه گر باورها و معارف ديگر ما هستند، از اين رو ساير باورها حتي صدق خود را مديون اين باورهاي بنيادين هستند.

🔹دو مطلب مهم در اين ديدگاه قابل طرح است:
۱- همه باورهاي بشر هم عرض نيستند. ۲- نوعي ابتناء منطقي ميان باورها به دسته اي از باورها كه خود نياز به توجيه ندارند، وجود دارد.
البته لازم به ذكر است كه در ميان افرادي كه معتقد به بنيادگرايي در معرفت شناسي هستند، تفاوت هاي زيادي وجود دارد كه اين اختلافات خلاصه مي شود در الف- كيفيت باورهاي بنيادين كه نياز به توجيه ندارند و ب- كيفيت ابتناء ساير باورها بر باورهاي موجه.

🔹فلاسفه اسلامي به تبع ارسطو بنيادگرا هستند. اين ديدگاه، يا مدباوري را بوسيله آن باورهاي بنيادين توجيه مي كند، يا خود، جزو همان باورهاي بنيادين است. نتيجه چنين بينشي اين است كه نظام فلسفي شما، اكسيوماتيك بوده و قبول كل نظام فلسفي، منوط به پذيرش آن باورهاي بنيادين است.
حاصل اين نگرش معرفت شناسانه سه مسئله است:
۱- از بين بردن روحيه مداراي فكري كه عبارت است از دگماتيسم
۲- شما ديگر چيزي به نام فرضيه نخواهيد داشت
۳- به تبع آن، ديگر چيزي به نام استدلال از راه بهترين تبيين ظهور نمي يابد.

🔹 قدماي ما استدلال را منحصر در ۳ صورت قياس و استقراء و تمثيل مي دانستند و استدلال از راه بهترين تبيين براي آنها معني و مفهومي نداشت. اما امروزه ما هم فرضيه و هم استدلال را از راه بهترين تبيين فراهم مي كنيم، به عبارت ديگر اين گونه نيست كه هر چيزي صدق و يا گزينش محرز باشد. بخشي از فلسفه صدرايي را چندين سال پيش همراه با يكي از محققان شايسته در اين زمينه، براي اكسيوماتيزه كردن مورد جست وجو قرار داديم و نتيجه كار نيز چاپ شد، اما ادامه دادن كار غيرممكن بود، زيرا اساساً امكان چنين كاري وجود ندارد، بر فرض پيدا كردن اصول نيز، شما جست و جو كنيد كه آيا واقعاً اين اصول بديهي اند يا مبتني بر بديهيات هستند. حتي بعضي از محققان بر آن بوده اند كه دگماتيسم نتيجه منطقي و لازمه «مبناگرايي» است.

🔹در فلسفه اسلامي فيلسوف اسلامي هميشه دغدغه هماهنگي و پاسداشت متون ديني را دارد. از اين منظر گاهي بنده فلسفه اسلامي را به «الهيات اسلامي» يا «فلسفه كلامي» تعبير مي كنم. به هر حال، پاسداشت متون ديني در فلسفه، خطايي روش شناختي محسوب مي شود. خواه فرآورده اين پاسداشت، فرآورده اي درست يا نادرست باشد. الزاماً فرآورده درست حاصل روش درست نيست و ممكن است به رغم خطابودن روش، به نتيجه اي درست برسيد

▪️سخنرانی 10 ملاحظه روش شناختی پیرامون فلسفه اسلامی،سال84
@mostafamalekian

یکی از کتاب های بسیار خوب
که خواندن چند باره و فهمیدن
آن و کسب توانایی و ایجاد مهارت
در مباحث هر فصل اش را توصیه
می کنم به هر فردی که اهل علم
است، کتاب :
"درآمدی بر تحلیل فلسفی" نوشته
جان هاسپرس ترجمه سهراب
علوی نیا (1370) است.

ساختار کتاب :

کتاب از 3 بخش و 11 فصل
به شرح زیر تشکیل شده است:

بخش اول_ معنی و تعریف
فصل اول - معنی واژه
فصل دوم - تعریف
فصل سوم - طیف معنی
فصل چهارم - معنی جمله

بخش دوم_ نظریه ی شناخت

فصل پنجم - مفاهیم
فصل ششم - صدق
فصل هفتم - منابع شناخت
فصل هشتم - ماهیت شناخت

بخش سوم_ حقایق ضروری

فصل نهم- حقیقت تحلیلی و
امکان منطقی
فصل دهم - قضیه ی پیشینی
فصل یازدهم - اصول منطقی

در پایان هر فصل تمرین های خوبی وجود دارد که با انجام دادن آن ها
توانایی و مهارت خواننده افزایش
می یابد.

دکتر موسی اکرمی هم ترجمه‌ای از
همین کتاب در سال 1394 منتشر
کرده است که با توجه به ترجمه
بسیار خوب و روان و دقیق سهراب
علوی نیا آن را مفت خوری می دانم.

ماجراهای سرگشته-بخش اول تا پانزدهم
داستان پروسه تحول فکری یک جوان
کانال خرد سنجشگر
@CriticalThinker

https://news.1rj.ru/str/CriticalThinker

🍀🍀🍀🍀مواجهه با سوال های اساسی و حیاتی🍀🍀🍀


📎

بشر با مقداری سوالات دشوار رو‌برو‌ست که برای آنها جواب قانع‌ کننده‌ای ندارد.
خب، دو کار می‌توان کرد: یا می‌توانیم خودمان و بقیه جهان را گول بزنیم و وانمود کنیم که آن‌ چه را باید بدانیم می دانیم، یا می توان تا ابد چشم بر مسائل مهم بست
و از پیشرفت باز‌ ایستاد. بشریت از این بابت به دو دسته تقسیم شده‌ است.
مردم به طور کلی یا صد‌در‌صد مطمئن‌اند یا صد‌در‌صد بی‌تفاوت.
مثل آن است که یک دست ورق بازی را دو قسمت کنی.
خال‌های سیاه را یک‌ سو و خال‌های قرمز را سوی دیگری روی هم گذاری.
ولی ناگهان در این میان جوکری سر‌ بر‌‌‌‌‌ می‌آورد که نه خشت و نه دل است نه خاج و پیک.
سقراط در آتن همین جوکر بود.
نه مطمئن بود نه بی تفاوت.
تنها می‌دانست که هیچ نمی‌داند و این آزارش می‌داد.
پس فیلسوف شد...!



🕴 یوستین گردر

@CriticalThinker💜
📚 دنیای سوفی


https://news.1rj.ru/str/CriticalThinker

#دوره_اول_مهارت_سنجشگرانه_اندیشی
#بخش_هفده
#کانال_خرد_سنجشگر
#سرگشته_ودغدغه_های_فردا
#م_ناجی



☢️☢️☢️سرگشته و دغدغه فرداها☢️☢️☢️


هر روز که می گذشت سرگشته بیشتر و بیشتر به اهمیت موضوع پی می برد.
در درونش شورشی بود و طوفانی و هیجانی و امیدی و غمی
وقتی به گذشته می نگریست و اینکه روزها و ماهها و سالهای زیادی را در بی توجهی به خود و مثل یک ابزار یا یک عروسک کوکی یا برگی جدا از ساقه در دست باد فقط در حرکت بوده اما حرکتی که سمت و سویش را او تعیین نکرده بود شدیدا به خودش عصبانی می شد و نیز غمگین
خودش را تصور می کرد که در حال تلاش و کوشش و فعالیت بود و گمان می کرد که خودش است و خودش و همه چیز در اختیار خود اما الان که از خودش در مورد کارهایی که انجام داده بود سوال می کرد می دید که جوابی برایشان ندارد و اینجاست که علامت سوالی در ذهنش برق می زد که اگر این همه را من،خودم، خود خودم انجام داده بودم پس چرا حوابی برای کارهای انجام داده ام نمی یابم؟
و خوب که می نگریست می دید که انسانی که به تفکر بازتابی دست نیافته و نمی تواند رشته ی افکار خود را مطالعه و بررسی دوباره بکند گویی چاره ای جز این ندارد که حرکتش برآیند میدانهای جاذبه ای باشد که در دور وبرش او را احاطه کرده اند خانواده، محیط مدرسه و دوستان و معلمان، دوستانش در فامیل و محل زندگی روزنامه ها و مجلات رادیو تلویزیون و اخیرا ماهواره و اینترنت اما آنچه در این میان جایش خالی بود خودش بود گویی چیزی به نام خود وجود ندارد و در این شرایط بود که به شدت به خودش خشمگین می شد و کارهایی می کرد که اگر کسی در اطرافش بود او را دیوانه می پنداشت.
اما خوشحال هم بود روز به روز خود را بیشتر می یافت.
دیگر آن سرگشته سابق نبود. وقتی مطلبی از فردی می شنید فوری به خودش گوشزد می کرد که سرگشته مواظب باش زود قضاوت نکنی... قراره ما اصل به تعویق انداختن قضاوتها را فراموش نکنیم.در واقع بین مواجهه با مساله ای و قضاوت در مورد آن فاصله ای قایل شدیم به نام دوران تعلیق! در این فاصله مطلب و مساله حق دارد در درون ذهن من بچرخد و به هرگوشه بایگانی ذهنم مراجعه کند بپرسد از خیالم کمک بگیرد برای بازسازی مجدد صورت مساله و ترسیم جوابهای گوناگون اما اینکه تصمیم بگیریم نه باید آن هیجانها ی اولیه از هر نوعش از اشتیاق و نفرت و خشم و شادی و.. همه باید فروخوابد وهنگامی که آن میدانهای مساله زا قدرتشان ته کشید و تاثیرشان کمتر شد آنگاه با تامل به صورت علمی و با طی مراحلی که باید برای یافتن جواب لازم است می توانم مساله را حلاجی کنم و در باره مساله تصمیم بگیرم.
هر شب قبل از خواب رفتار روزش را مورد بررسی قرار می داد و خبط هایش را یادداشت می کرد و تصمیمهای لازم را برای فردا به خود گوشزد می کرد.
وقتی که حس می کرد زندگی چقدر کوتاه است غصه اش می گرفت.
احساس می کرد باید خیلی زودتر از این حرفها باید خیلی چیزها را می فهمید و در مورد زندگی خود و اهداف زندگی بیشتر و بیشتر می دانست و می توانست بهتر عمل کند.
یک نگرانی بزرگ او را در خود غرق می کرد و گویی او را به چارمیخ کشیده اند و می خواهند تکه پاره اش کنند.
نگرانی خیلی جدی بود و غیرقابل جبران
این سوال که اگر مرگ پایان راه نباشد و من زندگی مجددی داشته باشم با آمادگیهایی که در این زندگی کسب می کنم آنوقت چه باید کرد که این همه فرصت را از دست داده ام؟
از خودش سوال می کرد که وقتی تو در رحم مادر بودی اصلا به فکرش بودی که بعد از گذار از این مرحله در یک دنیای فراختری به زندگیت ادامه خواهی داد؟
اگر در آنجا من در اختیار خودم بودم و بازیگوشی می کردم و وقت را الکی تلف می کردم و از کسب اعضا و عناصری که در زندگی این جهان لازم داشتم به اینجا می آمدم چه می شد؟
مثلا اگر قلبم یا ریه ام کامل ساخته نمی شد یا دستگاه گوارشی ام را تکمیل نمی کردم یا مغزم نصفه نیمه بود؟؟؟؟؟؟
یا دستهام یا پاهام، چشمم،گوشهام خوب کار نمی کردند........
و از تصور اینها دود داد از سرش فوران می کرد و وحشت به جانش می افتاد.
اون یکی خودش بهش جواب می داد حالا از کجا معلوم زندگی دیگری منتظر ما باشه؟
و به خودش جواب می داد خیلی احمقی آآآ
دارم میگم اگر تو در رحم مادر که اصلا نمی دونستی زندگی دیگری داری یعنی باید بی تفاوت می شدی و وقتی دوره ی زندگی تو رحم تموم می شد قلپی می افتادی تو برهوت جهنم رنج و درد
و این حرفها او را هر روز جدیتر می کرد که وقت بیشتری برای مطالعه و تحقیق و تفکر کنار بگذارد.
از حجم ندانسته هایش تمام اندامش به لرزه می افتاد.
و در برخورد با دیگران حس می کرد چه خوش خیالند آنها که در مورد خود فکر نمی کنند و مانند یک شیء در مدار محتوم خود در گردشند.

https://news.1rj.ru/str/CriticalThinker

عنوان #هنر_شفاف_اندیشیدن
نویسنده #رولف_دوبلی
مترجم #عدل_فردوسی_پور و #علی_شهروز_ستوده و #بهزاد_توکلی_نیشابوری
راوی #ماندانا_ملکی
دو فایل صوتی👇👇👇👇

این کتاب ارائه راهکارهای عملی با مثالهای داستانی است که به خواننده کمک میکند اندیشه خود را از تفکرات گمراه کننده و غیر واقعی رها کند.

#دوره_اول_مهارت_سنجشگرانه_اندیشی
#بخش_هجده
#کانال_خرد_سنجشگر
#هنر_فکر_مکتوب
#م_ناجی




🍀سرگشته و هنر فکر مکتوب و یادداشت برداری🍀


سرگشته سعی می کرد که تفکرات و اندیشه هایش را مکتوب کند.
این را دریافته بود که مکتوب کردن اندیشه ها و افکارش چند منفعت دارد:
اول اینکه باعث می شود به آنها صورتبندی دقیقی بدهد.
دوم اینکه کمک بزرگی به او می کند که تمرکز حواسش را از دست ندهد.
سوم اینکه امکان مرور مجدد افکارش را به او بدهد. یعنی برای بار دوم که نظر به نوشته هایش میکند می تواند به راحتی به عنوان شخص ناظری به آنها نگاه کند و همانگونه که می تواند نوشته های دیگران را به راحتی تحلیل و ارزیابی کند همینها را هم می تواند به عنوان نوشته های یک فرد دیگر در نظر گرفته و تحلیل و ارزیابی کند.
علاوه بر اینها نفع چهارمی هم داشت . باعث می شد افکارش رسوخ بیشتری داشته باشند و بهتر در حافظه ماندگار شوند.
و نیز نفع پنجمی هم می توانست در آن ببیند و آن اینکه احساس می کرد هر روز بهتر از دیروز می نویسد و قلمش به مرور روانتر می نوشت. اوایل جمله بندی برایش سخت بود و نمی دانست چگونه باید بنویسد ولی به مرور وقتی نوشته های خود را می خواند ، به نظرش ناقص می رسیدند و او آنها را اصلاح می کرد و بدین طریق این هم نفع ناخواسته ای بود که این روش برای او به ارمغان می آورد
و شاید نفع ششمی هم برایش می توانیم بشماریم و آن اینکه با نوشتن، افکار او ثبت می شد و ماندگار می گردید و می توانست به درد دیگران هم بخورد.
همه ی اینها باعث شده بود که او ترجیح بدهد که وقتی کتابی را می خواند حتما از خوانده هایش یاداشت بردارد.
و هر روز چیز جدیدی در مورد یادداشت برداری می آموخت که آنها را هم در نوشته ی دیگری برایتان ذکر خواهم کرد.
تمریناتی هم هر روزه سعی میکرد در مورد تفکر علت یاب انجام دهد هر روز او را با سوالهای مهمتری روبرو می کرد و هر روز دنیا را از دریچه سوالاتش بسیار وسیعتر و رازآلودتر و شگفت انگیزتر می دید.
حالا سوالها مثل یک ویروس خزنده دایره یبزرگتری از احوالات، اعمال، باورها و عقاید و مناسکش را شامل میشد.
همان نمازی که قبلا به صورت یک سنت و عادت به آن می پرداخت الان هزار سوال در مقابل چشمش نمودار می کرد. برای چه این نماز را می خوانم؟
این نماز به درد من خواهد خورد یا به دردخدا؟
اگر به درد خدا بخورد که خدا نیازی به آن ندارد وانگهی خم و راست شدن عادتگونه ی من به چه دردش می خورد؟
به درد خودم می خورد؟ به چه دردی؟ اگر من نفهمم چه می گویم و چه می خواهم و برای چه می خواهم؟
واقعا نمازی که خدا از من خواسته همینه؟ یا من ادای نماز را در می آورم؟اینکه بعد از نماز به هم میگیم قبول باشه یعنی چه؟
اگر نماز به درد من خواهد خورد به درد این دنیای من یا به درد اون یکی دنیا؟
اون یکی دنیا؟
کدوم اون یکی دنیا؟
اونجا کجاست؟ چه جور جاییه؟
واااای خدا واقعا من حق دارم این سوالات را از خودم بکنم؟
چرا نباید حق نداشته باشم؟
از کجا بفهمم حق دارم؟
اگه به درد این دنیام می خوره به چه دردی؟ چطور این کار ممکنه؟
تاثیرش چیه؟
اگه به درد اون دنیام می خوره به چه دردی؟
و........................
گاهی اونقدر این سوالات زیاد می شد که مغزش می خواست منفجر بشه ولی حتی از این سوالها هم لذت می برد. حس می کرد هرچقدر سوالاش بیشتر میشه یعنی ارج و منزلتش پیش خودش بیشتر میشه.آخه انسان به چیزی که بهش ارزش می ده اینقدر درموردش وسواس به خرج میده.
همه اینها را در دفترش می نوشت و در مرورهای بعدی سعی می کرد آنها را منظم کنه.
و از اینجا به نکته دیگری متوجه شده بود.
طبقه بندی
حس می کرد برخی از سوالات یه جورایی مشابه به نظر می رسند.
یعنی احتمالا پاسخهای آنها به هم مربوط است.
آنها را در کنار هم می نوشت.
این پیشرفت خیلی بزرگی بود. مفهوم طبقه بندی معلومات ذهنی خودش هم جا می افتاد .
احساس می کرد همانگونه که برخی سوالات با هم شبیه هستند معلومات اسان هم همینگونه برخی از یک سنخند و می توان آنها را هم مثل سوالات طبقه بندی کرد.اما چگونه؟ باید کمی بیشتر در این مورد مطالعه می کرد.
و کم کم می فهمید که یکی از کارهای مهمی که باید بکند سامان دادن به معلوماتش و دسته بندی و طبقه بندی و کلاسیفیکیشن(classification)آنهاست.
اما لازمه این کار این بود که بتواند قبلا مطالب بیشتری در مورد انواع دانشهای بشری بداند و بفهمد که ملاک و معیار دسته بندی آنها چیست و چطور باید آنها را از هم تمییز دهد.
م.ناجی

https://news.1rj.ru/str/CriticalThinker

قطعه‌ای از کتاب

اندیشیدن را جدی بگیریم.
اندیشیدن !
آنچه ما کم داریم ، مردان و زنانی است که اندیشیدن را جدی نگرفته اند. اندیشیدن باید به مثابه ی یک کار مهم تلقی شود. اندیشه ورزیدن.
بند زبان را ببندیم و بال اندیشه بگشاییم.

📕 نون نوشتن

✍ محمود دولت آبادی

@book_Man

#دوره_اول_مهارت_سنجشگرانه_اندیشی
#بخش_نوزده
#کانال_خرد_سنجشگر
#مطالعه_فعالانه
#م_ناجی



سرگشته و مطالعه ی فعالانه


قرار سرگشته با سنجشگر این بود که با هم کتاب تفر نقادانه – پرسیدن سوالهای به جا را مرور کنند.
منظورم این نیست که قرار بود در کنار هم این کار رابکنند . منظورم این بود که قرار بود سرگشته خودش کتاب را بخواند و بعد از خواندن سوالات و ابهامهایش را با سنجشگر در میان بگذارد و سپس سنجشگر تمرینات بخصوصی را برای وی طراحی کند و سرگشته روی آنها کار کرده و بعد جوابهای سوالها را با هم بررسی کنند.
اما قبلش سنجشگر چیزهایی را در باره نحوه ی مطالعه به او گفت.
او دو نوع مطالعه را از هم تفکیک کرد: مطالعه منفعلانه.............مطالعه فعالانه
او توضیح داد که منظورش از مطالعه کتاب مطالعه ی منفعلانه نیست بلکه مطالعه ی فعالانه است.
مطالعه فعالانه در واقع یک دیالوگ فعال بین خواننده و نویسنده است.
گویی نویسنده در مقابل ما حضور دارد و سعی در فهماندن نظر خود و اثبات چیزی برای مخاطب است و ما که در مقابل وی ایستاده ایم و گوش می کنیم یک ضبط صوت نیستیم بلکه یک انسان صاحب فکر که تصمیم دارد فقط حرفهایی را که از درستی آن اطمینان دارد از گمرک ورودی ذهنش به داخل راه دهند.
از اینرو ممکن است در هر موردی از مطلب ادعا شده برای فهم درستی یا نادرستی مجبور شویم از وی سوالاتی بپرسیم و سعی کنیم جوابش را پیدا کنیم و اگر جوابی پیدا نکردیم فعلا در گمرک توقیفش کنیم.
در ضمن وی سرگشته را موظف کرد تا مطالبی را در تلگرام در مورد مطالعه فعالامه بخواند از این لینک در کانال خرد سنجشگر :
#شیوه_مطالعه_فعالانه

که در آنجا لااقل هفت اصل برای مطالعه فعالانه نوشته شده است.
اما چون در آنجا در مورد مطالعه منفعلانه چیزی نوشته نشده است گوشه ای از خصوصیات شیوه ی منفعلانه مطالعه را برشمرد:
مطالعه منفعلانه در واقع از یک ذهن بی گمرک بر می آید.
در ذهن های ساده معمولا پیشفرضی گنجانده شده که هیچ کتابی آن را مدهی نشده است. بماند که کسی آن را بخواهد ثابت کند.
آن پیشفرض ناخودآگاه این است که سخنانی در کتابها می آید که درست باشند.
یعنی فرد خواننده گمان می کند وقتی چیزی را در کتابی می خواند باید آن را درست تلقی کند.
این فقط در صورتی نقض می شود که مطلبی که تضاد آشکار بایکی از عقاید قبلی خواننده داشته باشد در کتاب ببیند.
در آن صورت هم خواننده منفعل دیگر خواندن آن کتاب را ادامه نمی دهد و کتاب را می بندد و به کناری می گذارد.
ذهن های منفعل گمرک ندارند بدین معنی که قدرت تحلیل و بررسی ندارند . و تنها اگر باوری یاغی از آب درآمد و در شهر ذهن غائله ایجاد کرد و شورش به پا کرد ماموران حکومتی او را مجکوم به ترک شهرو دیار می کنند.
تا زمانی که تعارض در بین عقاید وجود نداشته باشد همه می توانند در شهر باشند و نیازی به شناسنامه و یا برگ اعتبار شهروندی ندارند. یعنی مثل شهرهای قدیم مرزی وجود ندارد و هرکس بی پاسپورت می تواند به هرکجا خواست برود و فقط کافی است که شورش به پا نکند.
در مورد شیوه ی مطالعه فعالانه بخشی از نوشته ها را در اینجا می آورم. اگر لازم باشد در نوشته های بعدی خود سرگشته تجربیاتش از مطالعه را برایتان بیان خواد کرد.
در زمینه ی شیوه مطالعه کتابهای زیادی وجود دارد ولی آنچه سرگشته تاکید کرد این بود که کتابها و تمام وسایلی که برای یادگیری وجود دارند بسان مواد غذایی ذهن هستند ولی اینگونه نیست که مواد غذایی بدون عمل تجزیه ئ تحلیل معده و روده به درد بدن انسان بخورند پس ذهن انسان هم باید دستگاه تجزیه و تحلیل داشته باشد و مواد غذایی را که از بیرون وارد ذهن می شوند در دستگاه گوارشی ذهن تجزیه و تحلیل شده و قسمتهای به درد نخور دفع شوند و قسمتهای به درد بخور جذب هاضمه ی انسان شوند و در مواردی که به درد می خورند بایگانی شوند.
اما برای نمونه گوشه هایی از آنچه را که سنجشگر برای سرگشته توصیه کرده بود در اینجا می آوریم:



اصل چهارم: موتور محرکه ی ذهن آدمی سوالهای اوست

همه ما به تجربه می دانیم که هر عمل ارادی انسان مبتنی بر عوامل متعددی است که از جمله ی آنها انگیزش کافی برای آن عمل است.
حال سوال این است که عمل مطالعه و تبع آن تفکر و فلسفیدن و اندیشه ورزی که عملی ارادی و شاید از سختترین کارهای انسان است با چه انگیزشی شروع شده ادامه می یابد؟
شاید علل مختلفی را بتوان پیدا کرد که گاه به گاه موجب اندیشه ی انسان و غور در دریای تفکر شوند اما اصلی ترین عامل در این کار یکی از دوچیز است:
الف- حل مساله
ب- رفع مشگل

این تقسیم بندی در واقع مربوط می شود به یک تقسیم بندی دیگر در توانایی های ذهنی انسان و درگیری ها و مشگلات وی

انسان در تلاشهای روزمره خود لااقل با دو امر سروکار دارد
الف- یا می خواهد چیزی را بشناسد
ب- می خواهد تغییری در پیرامون خود ایجاد کند
ادامه👇👇👇👇👇👇https://news.1rj.ru/str/CriticalThinker/430

ادامه سرگشته و مطالعه فعالانه👇👇👇👇👇
https://news.1rj.ru/str/CriticalThinker/429
و ازاینرو رشته های آکادمیک هم به دو بخش عمده تقسیم میشوند
الف- معرفت به معنای عام کلمه اعم از علمی یا فلسفی یا حتی دینی
ب- فنون و هنرها و تکنولوژی

در بخش اول مساله شناسایی است و پاسخ دادن به پرسشها و سوالات
و در بخش دوم مساله تغییراتی است که در دنیای پیرامون خود می دهیم و مساله تغییر است و رفع مشگل

اما به هرصورت در هر دو محرک اصلی انسان سوالاتی است که با آن مواجه است با تفاوت در نوع سوالات
سوالات بخش اول با چرا شروع می شود وبرایknowing why? است

و در بخش دوم سوالات معمولا با چطور و چگونه آغاز می شود و برای knowing how می باشد
بنابراین یکی از مهمترین کارهایی که هریک از ماها موظفیم انجام دهیم تکثیر سوال است و اینکه تمام سعی و همت خود را مصروف این امر کنیم که در مواجهه با هرچیزی و هر سخنی به سرعت سوالاتی را راجع به آن در ذهن تولید کنیم
این امر تا آن اندازه اهمیت دارد که می توان گفت یکی از مهمترین توانایی های یک ذهن خلاق تولید پرسش و سوالبرانگیزی است
به طوری که آن روز من به خواهرزاده ام نیکی به درستی یا نادرستی گرامری اش گفتم
Thinking is the art of questioning

بنابر این یکی از اساسی ترین کارهایی که باید برای تقویت مطالعه ی فعالانه و نه منفعلانه انجام داد توسعه و تقویت قدرت سوال سازی و تکثیر پرسش است
باید ذهنمان را عادت دهیم که با خواندن یا شنیدن هر جمله ای فوری سوال کند که چرا؟ یا چگونه؟و یا یکی دیگر از ادوات پرسش
اوایل کار وقتی من با این مساله مواجه شدم با عنوان تفکر علت یاب آشنا شدم که البته در مواجهه با گزاره ها باید یا لااقل ممکن است که آن را به تفکر دلیل یاب اصلاحش کنیم زیرا دلیل در واقع همان علت درستی یک گزاره است

باید هرچه می توانیم بر سوال کردن تاکید کنیم تا کم کم ذهنمان کنجکاو گردد برای یافتن دلایل و برهانها یا استدلالهایی برای درستی گزاره هایی که با آن مواجه می شود.
در این حالت است که کم کم چه ما بخواهیم و چه نخواهیم خود ذهنمان به بایگانی معلوماتش مراجعه خواهد کرد برای یافتن گزاره هایی که ممکن است برای اثبات درستی یا نادرستی این قضیه به درد می خورد.

https://news.1rj.ru/str/CriticalThinker

تمرین:مساله ، نتیجه/مدعا و دلیل را مشخص کنید.

🔹در قديم دايره ماذونات انسان سنتى ، کوچکتر از دايره مقدورات او بود ، چون معتقد بود اگر همه ماذونات او به مقدوراتش تبديل شود براى خود او و ديگران خطرناک است. ولى انسان جديد به دليل نهيليسم ارزشى که به آن معتقد است ، مى گويد هر کارى را که مى تواند بکند ، اجازه هم دارد انجام بدهد.

🔷 حاجت بشر به اخلاق - استاد مصطفى ملکيان

حل تمرین:


نکته اول در تمرین : اینکه اگر بخواهیم قسمت پایین متن را هم جزو تمرین قرار دهیم کل متن تبدیل به یک نقل قول خواهد شد که تنها دلیلی که ما از نویسنده می توانیم بخواهیم سندی است برای اثبات درستی این انتساب یعنی اینکه جناب استاد ملکیان این مطلب را در یک مجلسی یا یک سخنرانی ای گفته باشند.
اما ما این قسمت را نادیده گرفته فرض می کنیم که تمرین خود مطلب است(با حذف قسمت پایین آن)
گام اول: تفکیک متن به گزاره های ساده:
ا- دايره ماذونات انسان سنتى ، کوچکتر از دايره مقدورات او بود
( انسان قدیم قدرت انجام کاری را سبب مجاز بودن آن نمی دانست.)

2-قدما باور داشتند که اگر همه ماذونات او به مقدوراتش تبديل شود براى خود او خطرناک است

3- قدما باور داشتند که اگر همه ماذونات او به مقدوراتش تبديل شود براى ديگران خطرناک است
نکته: میتوان شماره دو و سه را مجموعا به صورت یک گزاره ذکر کرد:

قدما باور داشتند که اگر همه ماذونات او به مقدوراتش تبديل شود براى همه انسانها خطرناک است

(بنده این دو جمله را جدا نوشتم که نشان دهم که دو گزاره هستند گرچه در این متن چون در ابتدای جمله کلماتی حاکی از نقل وجود دارد نیاز به اثبات جداگانه ای حس نمی شود.)
4-انسان امروز به نیهیلیسم ارزشی معتقد است
5- نیهیلیسم ارزشی معتقد است که انسان اجازه دارد هر کاری را می تواند بکند، انجام دهد
6- انسان قدیم با انسان جدید فرق دارد.

اگر متن را به گزاره های بسیط تجزیه نکنید هر پاسخی به سوال بدهید نادرست یا ناقص خواهد بود.

گام دوم: تحلیل متن و پیدا کردن نقش گزاره های بسیط در کل متن

نتیجه/مدعای متن این است:
انسان جدید از نظر ارزشی با انسان سنتی (قدما)متفاوت است.

و اما دلیل:

می دانید که برای اثبات درستی مدعای متن کافی است تنها یک تفاوت ارزشی بین انسان جدید با انسان قدیم پیدا کنیم.

زیرا مدعای ما با این جمله از لحاظ ارزشی یکسان است :
نظام ارزشی انسان قدیم با نظام ارزشی انسان جدید یکی نیست.
و برای اثبات آن کافی است که ثابت کنیم نقیض آن درست نیست .
یعنی ثابت کنیم که:
نظام ارزشی قدما با نظام ارزشی انسان جدید همانند است
نادرست است
و برای نادرستی یک گزاره کلی کافی است یک مورد بیابیم که آن را نقض کند.


و متن تفاوت این دو نظام ارزشی را در مورد رابطه ی مقدورات و ماذونات را نشان داده است. با این وصف چیدن جملات بالا برای این گونه استدلال نباید کار سختی باشد.
اشکال:
استاد من حس میکنم این جمله (انسان جدید از نظر ارزشی با انسان سنتی (قدما)متفاوت است).یکی از پیش فرض های اولیه ی متنه
پاسخ:
شما نتیجه /مدعا را چیزی می گیرید که منتهی می شود به اینکه نهایتا نتیجه بگیرید که:
اینجا فقط یک نظر بیان شده و دلایلی دال بر صحیح بودنش ارائه نشده

و به نظر من این اصلا انصاف نیست. خصوصا در مورد استاد ملکیان که واقعا در استدلال ورزی کمتر نظیر دارد.

من پیشنهاد میکنم که برای اینکه به اشتباه نیفتید هیچگاه تجزیه ی متن به گزاره های بسیط را نادیده نگیرید زیرا اولا اگر این کار رانکنید در مقام ارزیابی به مشگل برخواهید خورد علتش را در بالا برای دوستی دیگر نوشتم. زیرا در مقام ارزیابی یا ناچار خواهید بود این کار را انجام دهید یا مجبور خواهید شد گاهی گزاره ای درست را به جرم همنشینی با گزاره ای نادرست قربانی کنید و یا از گناه ناراستی گزاره ای نادرست به خاطر گزاره ای درست بگذرید.
و ثانیا باعث می شود که مطلب را روشنتر ببینید.
م.ناجی
https://news.1rj.ru/str/joinchat/BQRrFkOzDes29HwD5I4e_w

یک تمرین ساده برای پیدا کردن نتیجه/مدعا و دلیل در یک متن