پیشگامان انیمیشن ایران / دهه 20 و 30 خورشیدی
جعفر تجارتچی
کارگردان انیمیشن و کاریکاتوریست
... شواهدی در مورد تولید انیمیشن ایرانی پیش تر از اداره کل هنرهای زیبا وجود دارد. جعفر تجارتچی متولد 1297 افسر نیروی هوایی ارتش بود و به عنوان تصویرگر کتاب و کاریکاتوریست در نشریاتی مانند توفیق، سپید و سیاه و ماهنامه ارتش فعالیت داشت. غلامعلی لطیفی کاریکاتوریست و نورالدین زرین کلک فیلمساز انیمیشن، از مشاهده نخستین انیمیشنهای تبلیغاتی ِ ایران در اواخر دهه 20 در سینماهای تهران گفته اند : انیمیشن هایی بسیار کوتاه ساخته ی جعفر تجارتچی.
.
بخشی از مستند انیمیشن ایرانی
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است
جعفر تجارتچی
کارگردان انیمیشن و کاریکاتوریست
... شواهدی در مورد تولید انیمیشن ایرانی پیش تر از اداره کل هنرهای زیبا وجود دارد. جعفر تجارتچی متولد 1297 افسر نیروی هوایی ارتش بود و به عنوان تصویرگر کتاب و کاریکاتوریست در نشریاتی مانند توفیق، سپید و سیاه و ماهنامه ارتش فعالیت داشت. غلامعلی لطیفی کاریکاتوریست و نورالدین زرین کلک فیلمساز انیمیشن، از مشاهده نخستین انیمیشنهای تبلیغاتی ِ ایران در اواخر دهه 20 در سینماهای تهران گفته اند : انیمیشن هایی بسیار کوتاه ساخته ی جعفر تجارتچی.
.
بخشی از مستند انیمیشن ایرانی
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است
لینک متن:
https://www.etemadonline.com/fa/tiny/news-453879
.
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است
https://www.etemadonline.com/fa/tiny/news-453879
.
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است
مهرداد شیخان، کارگردان مستند «انیمیشن ایرانی»، در گفتوگو با «اعتمادآنلاین»:
*
مهرداد شیخان که با «انیمیشن ایرانی» در چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت شرکت کرده میگوید برای روایت تاریخچه انیمیشن در ایران هرچه کار پیش رفته با موارد تازه و دست اولی مواجه شده است. هرچند موارد بسیار تاریخی و ارزشمندی بودهاند که تاکنون مفقودند و به همان اندازه که احتمال نابودیشان میرود، احتمال جا خوش کردنشان در مجموعههای خصوصی و پنهان هم وجود دارد...
.
*شما پیش از این مستندهایی درباره عبدالرحیم جعفری یا نصرت کریمی ساخته بودید. چطور شد این بار به سراغ ساخت فیلمی درباره انیمیشن رفتید؟
- این تصمیم از روی یک نیاز و حتی میتوانم بگویم ضرورت برآمد. از حدود 20 سالگیام بیشتر از سه دهه است که در انیمیشن ایران فعالیت دارم. در این سالها فقدان یک تعریف جامع از انیمیشن ایران برای بسیاری از فعالان آن محسوس بود.
این ضرورت به ویژه زمانی بیشتر احساس میشود که بدانیم طی 10، 15 سال اخیر انیمیشن ایران به مدد رشد بیسابقه نیروهای تازهاش، ورود ابزار دیجیتالی و دگرگونیها در انواع تولیدات شتاب چشمگیری گرفته و برای سالهای آینده این ساختار به ناچار باید حرفهایتر و کاراتر باشد.
این در حالی است که انیمیشن ایران در تعریف ساختارهای تفکر و تولید دچار نوعی سردرگمی در نگاه و عملکرد است. در همین راستا تلاش این فیلم نمایش و تعریفی مشخص از هویت انیمیشن ایرانی است؛ تعریفی که امیدوارم یکی از سنگ بناهای تحلیل و در نهایت نقد شرایط انیمیشن برای فعالان آن باشد. در این صورت این نقد راهبردی به سوی هموارتر کردن مسیر رشد انیمیشن ایران است.
از سوی دیگر این فیلم میتواند کاربردهای پژوهشی مختلفی برای افراد فعال در هنر، رسانه و حتی علوم اجتماعی داشته باشد، به ویژه در بخشهای آموزشی و آکادمیک رشته انیمیشن. این مستند همچنین میتواند معرف انیمیشن ایران برای سایر کشورها باشد.
در این مورد به طور حتم میتوانم بگویم که هیچ تصور مشخص یا لااقل منسجمی از انیمیشن ایران و دورههایش نه تنها برای سایر کشورها که حتی برای اکثریت ایرانیان و فعالان کنونی انیمیشن ایران نیز وجود ندارد. از این بابت این فیلم میتواند با نمایش و ارائه بخش مهمی از فرهنگ ما، نگاه متفاوتی نسبت به انیمیشن ایران به دست دهد که با قبل از آن قابل قیاس نیست.
*عنوان فیلم شما «انیمیشن ایرانی» است. آیا پیش از ساخت این فیلم، فکر میکردید انیمیشن ایران دارای هویت یا ویژگی ایرانی است یا حین تحقیقهایتان به این نتیجه رسیدید؟
- در نهاد اغلب انیمیشنهای ایران به ویژه آثار کوتاه و تجربی یک روح واحد نهفته است که مثل هر هنر و مدیوم دیگری منشاء تاریخی دارد. نگاه و خصلتهای انیمیشنی در ایران بسیار پیشتر از پدیداری فن و تکنیک آن، در نهاد هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی و همچنین ادبیات داستانی ایران وجود داشته است. نگاه کنید به داستانهایی نظیر «موش و گربه» عبید. نگاه کنید به پردهخوانی، خیمهشببازی و نمایش سایه و نگاه کنید به نمایش حرکت بر سطح سفال شهر سوخته.
این رویکرد تاریخی به خصلتهای انیمیشن ایران در همان آغاز برای ساخت این مستند وجود داشته و از اصلیترین ویژگیها برای ساخت آن بوده است. اعتقاد دارم انیمیشن ایران به طور بالقوه دارای نوعی نگاه خاص و ویژه است که به جز مقاطع زمانی معدود و محدودی فرصت رخنمایی و بروز نداشته است. امیدوارم با دیده شدن این فیلم مخاطبها هم به این نتیجه مهم برسند و برای احیای بیشتر آن بکوشند.
*با توجه به اینکه شما در این اثر به سراغ تاریخچه انیمیشن ایران رفتهاید و به نظر میرسد اولین فیلمی است که چنین پژوهشی درباره تاریخچه انیمیشن انجام داده، به نظرتان چرا تاکنون این خلأ حس نشده بود که فیلمی در این زمینه ساخته شود؟
-این فیلم پاسخ به بخشی از یک ضرورت بود. به هر حال برای تولید هر فیلم و اثری باید شرایطی مهیا باشد که نخستین و مهمترین آنها انگیزه فرد است. به نظرم تولید این فیلم میتواند آغازگر یکسری پژوهشهای دیگر درباره انیمیشن ایران باشد؛ پژوهشهایی شامل فعالان، آثار، جریانها و خاستگاههای انیمیشن که از نگاهی دیگربه زوایای پنهان و مغفولمانده هنر انیمیشن ایران بپردازند.
*
مهرداد شیخان که با «انیمیشن ایرانی» در چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت شرکت کرده میگوید برای روایت تاریخچه انیمیشن در ایران هرچه کار پیش رفته با موارد تازه و دست اولی مواجه شده است. هرچند موارد بسیار تاریخی و ارزشمندی بودهاند که تاکنون مفقودند و به همان اندازه که احتمال نابودیشان میرود، احتمال جا خوش کردنشان در مجموعههای خصوصی و پنهان هم وجود دارد...
.
*شما پیش از این مستندهایی درباره عبدالرحیم جعفری یا نصرت کریمی ساخته بودید. چطور شد این بار به سراغ ساخت فیلمی درباره انیمیشن رفتید؟
- این تصمیم از روی یک نیاز و حتی میتوانم بگویم ضرورت برآمد. از حدود 20 سالگیام بیشتر از سه دهه است که در انیمیشن ایران فعالیت دارم. در این سالها فقدان یک تعریف جامع از انیمیشن ایران برای بسیاری از فعالان آن محسوس بود.
این ضرورت به ویژه زمانی بیشتر احساس میشود که بدانیم طی 10، 15 سال اخیر انیمیشن ایران به مدد رشد بیسابقه نیروهای تازهاش، ورود ابزار دیجیتالی و دگرگونیها در انواع تولیدات شتاب چشمگیری گرفته و برای سالهای آینده این ساختار به ناچار باید حرفهایتر و کاراتر باشد.
این در حالی است که انیمیشن ایران در تعریف ساختارهای تفکر و تولید دچار نوعی سردرگمی در نگاه و عملکرد است. در همین راستا تلاش این فیلم نمایش و تعریفی مشخص از هویت انیمیشن ایرانی است؛ تعریفی که امیدوارم یکی از سنگ بناهای تحلیل و در نهایت نقد شرایط انیمیشن برای فعالان آن باشد. در این صورت این نقد راهبردی به سوی هموارتر کردن مسیر رشد انیمیشن ایران است.
از سوی دیگر این فیلم میتواند کاربردهای پژوهشی مختلفی برای افراد فعال در هنر، رسانه و حتی علوم اجتماعی داشته باشد، به ویژه در بخشهای آموزشی و آکادمیک رشته انیمیشن. این مستند همچنین میتواند معرف انیمیشن ایران برای سایر کشورها باشد.
در این مورد به طور حتم میتوانم بگویم که هیچ تصور مشخص یا لااقل منسجمی از انیمیشن ایران و دورههایش نه تنها برای سایر کشورها که حتی برای اکثریت ایرانیان و فعالان کنونی انیمیشن ایران نیز وجود ندارد. از این بابت این فیلم میتواند با نمایش و ارائه بخش مهمی از فرهنگ ما، نگاه متفاوتی نسبت به انیمیشن ایران به دست دهد که با قبل از آن قابل قیاس نیست.
*عنوان فیلم شما «انیمیشن ایرانی» است. آیا پیش از ساخت این فیلم، فکر میکردید انیمیشن ایران دارای هویت یا ویژگی ایرانی است یا حین تحقیقهایتان به این نتیجه رسیدید؟
- در نهاد اغلب انیمیشنهای ایران به ویژه آثار کوتاه و تجربی یک روح واحد نهفته است که مثل هر هنر و مدیوم دیگری منشاء تاریخی دارد. نگاه و خصلتهای انیمیشنی در ایران بسیار پیشتر از پدیداری فن و تکنیک آن، در نهاد هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی و همچنین ادبیات داستانی ایران وجود داشته است. نگاه کنید به داستانهایی نظیر «موش و گربه» عبید. نگاه کنید به پردهخوانی، خیمهشببازی و نمایش سایه و نگاه کنید به نمایش حرکت بر سطح سفال شهر سوخته.
این رویکرد تاریخی به خصلتهای انیمیشن ایران در همان آغاز برای ساخت این مستند وجود داشته و از اصلیترین ویژگیها برای ساخت آن بوده است. اعتقاد دارم انیمیشن ایران به طور بالقوه دارای نوعی نگاه خاص و ویژه است که به جز مقاطع زمانی معدود و محدودی فرصت رخنمایی و بروز نداشته است. امیدوارم با دیده شدن این فیلم مخاطبها هم به این نتیجه مهم برسند و برای احیای بیشتر آن بکوشند.
*با توجه به اینکه شما در این اثر به سراغ تاریخچه انیمیشن ایران رفتهاید و به نظر میرسد اولین فیلمی است که چنین پژوهشی درباره تاریخچه انیمیشن انجام داده، به نظرتان چرا تاکنون این خلأ حس نشده بود که فیلمی در این زمینه ساخته شود؟
-این فیلم پاسخ به بخشی از یک ضرورت بود. به هر حال برای تولید هر فیلم و اثری باید شرایطی مهیا باشد که نخستین و مهمترین آنها انگیزه فرد است. به نظرم تولید این فیلم میتواند آغازگر یکسری پژوهشهای دیگر درباره انیمیشن ایران باشد؛ پژوهشهایی شامل فعالان، آثار، جریانها و خاستگاههای انیمیشن که از نگاهی دیگربه زوایای پنهان و مغفولمانده هنر انیمیشن ایران بپردازند.
*از آنجا که موضوع فیلم شما گستره زیادی از وزارت فرهنگ، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و تلویزیون و... را در برمیگرفت، چقدر کارتان در این زمینه سخت بود و آیا رسیدن به منابع اطلاعاتی راحت بود یا با موانعی روبهرو شدید؟
با یک دامنه وسیع از حوزههای متفاوت مواجه بودم که هر یک به تنهایی پژوهش مجزا و متفاوتی نیاز داشت. این اولین تحقیق و پژوهش جامع در انیمیشن ایران بود که انجام میشد و به همین دلیل در ابتدا منابع پراکنده، دور از دسترس، گاهی غیرموثق و حتی مفقود بودند؛ مثلاً در بخش پژوهش شفاهی بسیاری از اطلاعات- به ویژه سالهای نخست- با مرور زمان فراموش یا مستهلک شده بودند، مواردی مثل نقلقولها و خاطرات افرادی که دیگر نبودند.
به هر روی کار با این شرایط آغاز شد، اما به مرور وضعیت عوض شد. چون هرچه پیش میرفت با موارد تازه و دست اولی مواجه میشدم. این اتفاقها عین کشف هیجانانگیز و مثل موتور محرکهای پروسه تحقیق و پژوهش را از سطحی معمولی به سطوح بالاتری منتقل کردند.
آرشیوهای فیلمخانه ملی ایران، موزه سینمای ایران، تلویزیون، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ارتش و افراد مختلف امکانات خوبی را برای جستوجوها فراهم کردند. با وجود این، متاسفانه موارد بسیار تاریخی و ارزشمندی بودهاند که تا الان مفقودند. مواردی که به همان اندازه که احتمال نابودیشان میرود، احتمال جا خوش کردنشان در مجموعههای خصوصی و پنهان هم وجود دارد.
انیمیشنهای «ملانصرالدین» اسفندیار احمدیه، «قمر مصنوعی» پرویز اصانلو، بسیاری از انیمیشنهای تبلیغاتی دهه 20 تا 50 و همچنین نخستین انیمیشن سینمایی ایران «موش و گربه» به تهیهکنندگی شادروان آشتیانی از این جملهاند.
*کار ساخت این فیلم چقدر طول کشید و پیش از آنکه فیلم را بسازید همین شیوه روایت را در نظر داشتید یا حین کار به این شیوه رسیدید؟
-پژوهش، پیشتولید و تولید آن حدود چهار سال زمان برد. از ابتدا قرار بود مجموعهای از آرشیوها در محور فیلم قرار بگیرند و روایت آن با گفتار پیش برود. گفتاری که برای سندیت بیشتر، در نقاطی مشخص تقاطعهای کوتاهی با گفتوگوی افراد داشته باشیم که چنین هم شد. اما در ابتدا بر اساس فیلمنامه اولیه قرار بود توالی سکانسها شکل دیگری باشد که در نهایت با نظر و نگاه دقیق آرش زاهدیاصل در تدوین به ساختار فعلی رسیدیم.
*این دوره جشنواره، به خصوص که به صورت آنلاین برگزار شد، به نظرتان چطور است؟
-مسلماً به دلیل حذف فاصله فیزیکی مخاطبان دسترسی بیشتری به پخشهای آنلاین خواهند داشت و تمام علاقهمندان در هر مسافتی که باشند از یک امتیاز برابر برخوردارند. از این بابت توفیقی اجباری و راهحل خوب و هوشمندانهای برای تداوم و ادامه جشنواره حقیقت انتخاب شد. اما به نظرم تفاوتهای کیفی در نمایش آثار به وجود آمد.
در دورههای قبل، بینندهها در محیط متمرکز یک سالن با نمایشی واحد در زمان و مکانی واحد مواجه میشدند و به دریافتی مشابه و مشترک از اثر میرسیدند. اما در این دوره گذشته از عدم تمرکز نسبی در محیط، فیلمها به تعداد دستگاههای نمایش اعم از تبلتها، تلویزیونها و انواع مانیتورها و حتی گاهی گوشیهای هوشمند فیلمها دیده میشوند. به عبارتی یک اثر به تعداد و اشکال گوناگونی دیده و شنیده میشود که در نهایت برداشتهای متفاوتی از آن میشود.
دی ماه 1399
لینک متن:
https://www.etemadonline.com/fa/tiny/news-453879
.
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است
با یک دامنه وسیع از حوزههای متفاوت مواجه بودم که هر یک به تنهایی پژوهش مجزا و متفاوتی نیاز داشت. این اولین تحقیق و پژوهش جامع در انیمیشن ایران بود که انجام میشد و به همین دلیل در ابتدا منابع پراکنده، دور از دسترس، گاهی غیرموثق و حتی مفقود بودند؛ مثلاً در بخش پژوهش شفاهی بسیاری از اطلاعات- به ویژه سالهای نخست- با مرور زمان فراموش یا مستهلک شده بودند، مواردی مثل نقلقولها و خاطرات افرادی که دیگر نبودند.
به هر روی کار با این شرایط آغاز شد، اما به مرور وضعیت عوض شد. چون هرچه پیش میرفت با موارد تازه و دست اولی مواجه میشدم. این اتفاقها عین کشف هیجانانگیز و مثل موتور محرکهای پروسه تحقیق و پژوهش را از سطحی معمولی به سطوح بالاتری منتقل کردند.
آرشیوهای فیلمخانه ملی ایران، موزه سینمای ایران، تلویزیون، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ارتش و افراد مختلف امکانات خوبی را برای جستوجوها فراهم کردند. با وجود این، متاسفانه موارد بسیار تاریخی و ارزشمندی بودهاند که تا الان مفقودند. مواردی که به همان اندازه که احتمال نابودیشان میرود، احتمال جا خوش کردنشان در مجموعههای خصوصی و پنهان هم وجود دارد.
انیمیشنهای «ملانصرالدین» اسفندیار احمدیه، «قمر مصنوعی» پرویز اصانلو، بسیاری از انیمیشنهای تبلیغاتی دهه 20 تا 50 و همچنین نخستین انیمیشن سینمایی ایران «موش و گربه» به تهیهکنندگی شادروان آشتیانی از این جملهاند.
*کار ساخت این فیلم چقدر طول کشید و پیش از آنکه فیلم را بسازید همین شیوه روایت را در نظر داشتید یا حین کار به این شیوه رسیدید؟
-پژوهش، پیشتولید و تولید آن حدود چهار سال زمان برد. از ابتدا قرار بود مجموعهای از آرشیوها در محور فیلم قرار بگیرند و روایت آن با گفتار پیش برود. گفتاری که برای سندیت بیشتر، در نقاطی مشخص تقاطعهای کوتاهی با گفتوگوی افراد داشته باشیم که چنین هم شد. اما در ابتدا بر اساس فیلمنامه اولیه قرار بود توالی سکانسها شکل دیگری باشد که در نهایت با نظر و نگاه دقیق آرش زاهدیاصل در تدوین به ساختار فعلی رسیدیم.
*این دوره جشنواره، به خصوص که به صورت آنلاین برگزار شد، به نظرتان چطور است؟
-مسلماً به دلیل حذف فاصله فیزیکی مخاطبان دسترسی بیشتری به پخشهای آنلاین خواهند داشت و تمام علاقهمندان در هر مسافتی که باشند از یک امتیاز برابر برخوردارند. از این بابت توفیقی اجباری و راهحل خوب و هوشمندانهای برای تداوم و ادامه جشنواره حقیقت انتخاب شد. اما به نظرم تفاوتهای کیفی در نمایش آثار به وجود آمد.
در دورههای قبل، بینندهها در محیط متمرکز یک سالن با نمایشی واحد در زمان و مکانی واحد مواجه میشدند و به دریافتی مشابه و مشترک از اثر میرسیدند. اما در این دوره گذشته از عدم تمرکز نسبی در محیط، فیلمها به تعداد دستگاههای نمایش اعم از تبلتها، تلویزیونها و انواع مانیتورها و حتی گاهی گوشیهای هوشمند فیلمها دیده میشوند. به عبارتی یک اثر به تعداد و اشکال گوناگونی دیده و شنیده میشود که در نهایت برداشتهای متفاوتی از آن میشود.
دی ماه 1399
لینک متن:
https://www.etemadonline.com/fa/tiny/news-453879
.
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است
اعتمادآنلاین
مستند «انیمیشن ایرانی» میتواند آغازگر پژوهشهای دیگر درباره انیمیشن ایران باشد
مهرداد شیخان که با «انیمیشن ایرانی» در چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت شرکت کرده میگوید برای روایت تاریخچه انیمیشن در ایران هرچه کار پیش رفته با موارد تازه و دست اولی مواجه شده است. هرچند موارد بسیار تاریخی و ارزشمندی بودهاند که تاکنون مفقودند و به همان اندازه…
"انیمیشن ایرانی" یا "تاریخ سرّی انیمیشن ایران!"
کتابی در دست نگارش با موضوع تاریخچه انیمیشن ایران
نوشته مهرداد شیخان
خلاصهی بخشی از فصل دوم:
در نیمه دهه چهل تهیه و تولید انیمیشنهای کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر به اوج خود رسیده بود. مهمترین دلیل این اتفاق ورود و حضور نصرت کریمی در این کارگاه بود. او پس از اتمام تحصیلاتش در رشتهٔ کارگردانی سینما و تلویزیون و نیز گذراندن دوره فنی فیلمهای عروسکی، از پراگ به تهران عزیمت میکند و کمی بعد مدیریت کارگاه نقاشی متحرک را به دست میگیرد. کریمی زمانی وارد کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر شده بود که حدود 6 سال از راه اندازی آن گذشته بود...
(متن کامل در پست بعدی )
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
.
کتابی در دست نگارش با موضوع تاریخچه انیمیشن ایران
نوشته مهرداد شیخان
خلاصهی بخشی از فصل دوم:
در نیمه دهه چهل تهیه و تولید انیمیشنهای کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر به اوج خود رسیده بود. مهمترین دلیل این اتفاق ورود و حضور نصرت کریمی در این کارگاه بود. او پس از اتمام تحصیلاتش در رشتهٔ کارگردانی سینما و تلویزیون و نیز گذراندن دوره فنی فیلمهای عروسکی، از پراگ به تهران عزیمت میکند و کمی بعد مدیریت کارگاه نقاشی متحرک را به دست میگیرد. کریمی زمانی وارد کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر شده بود که حدود 6 سال از راه اندازی آن گذشته بود...
(متن کامل در پست بعدی )
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
.
"انیمیشن ایرانی" یا "تاریخ سرّی انیمیشن ایران!"
کتابی در دست نگارش با موضوع تاریخچه انیمیشن ایران
نوشته مهرداد شیخان
خلاصهی بخشی از فصل دوم:
در نیمه دهه چهل تهیه و تولید انیمیشنهای کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر به اوج خود رسیده بود. مهمترین دلیل این اتفاق ورود و حضور نصرت کریمی در این کارگاه بود. او پس از اتمام تحصیلاتش در رشتهٔ کارگردانی سینما و تلویزیون و نیز گذراندن دوره فنی فیلمهای عروسکی، از پراگ به تهران عزیمت میکند و کمی بعد مدیریت کارگاه نقاشی متحرک را به دست میگیرد. کریمی زمانی وارد کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر شده بود که حدود 6 سال از راه اندازی آن گذشته بود. طی این سالها کارگاه نقاشی متحرک تولیدات کوتاهی با تکنیک عمومی و شناخته شدهی سلانیمیشن تولید کرده بود. موش با اراده، مرغ ماهیخوار و لاکپشت و مرغابیها ساختهی جعفر تجارتچی، موش و گربه و خوشهگندم ساخته اسفندیار احمدیه ازجمله این انیمیشنها بودند. این آثار به طور عمده با تاثیر از انیمیشنهای والت دیزنی و با هدف نزدیک شدن به سبک آن تهیه و تولید شده بودند اما در نهایت به شکل نمونههایی اولیه باقی مانده بودند.
کریمی جوان به سبب انگیزهی بالا و خوی طبع آزمایاش از همان بدو ورود در سال 1343 با همکاری هنرمندان و انیماتورهای کارگاه دست به پیش تولید و برنامه ریزی برای تولیدات گستردهی انواع انیمیشنهای تجربی زد. همین اتفاق باعث شد سالهای میانی دهه چهل انیمیشنهایی تجربی با گوناگونی تکنیکی مانند استاپ موشن، کات اوت و پیکسلیشن در کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر تهیه و تولید شدند. تولیداتی که در عین تنوع تکنیکی، رویکردی مدرن و گرایشی ملی به مضامین ایرانی داشتند. اینها شاخصترین ویژگیهای انیمیشنهای این دوران بودند و هنوز و همچنان به عنوان آثاری ناب و قابل تامل، جزیی مهم از تاریخچه انیمیشن ایرانی و آثار پیشگامان آن به شمار میروند.
در نیمه دهه چهل کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر رفته رفته به امکانات نسبتا بهتری مجهز شد. مواد و اقلام مصرفی بیشتر و امکانات کاملتری اعم از فیلمبرداری و لابراتوار در اختیار سازندگان قرار گرفت. وجود اسفندیار احمدیه و پروین تیموری در کارگاه و سپس ملحق شدن هنرمندانی مانند نفیسه ریاحی و همچنین فریدون فرشباف - طراح عروسک و پیشگام انیمیشن عروسکی – و اسداله کفافی به عنوان فیلمبردار انیمیشن و نصرت اله شیرازی نقاش و مینیاتوریست به تیم نصرت کریمی هسته اولیه فیلمسازان انیمیشن کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر را شکل داد.
انیمیشنهای زندگی ، ملک جمشید، پیدایش آتش و سلسله مراتب مهمترین انیمیشنهای نیمه دهه چهل کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر بودند که هر یک اثری کامل در دوران خود به شمار می رفتند و از نظر تکنیکی هر یک اولین در ایران بودند...
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
کتابی در دست نگارش با موضوع تاریخچه انیمیشن ایران
نوشته مهرداد شیخان
خلاصهی بخشی از فصل دوم:
در نیمه دهه چهل تهیه و تولید انیمیشنهای کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر به اوج خود رسیده بود. مهمترین دلیل این اتفاق ورود و حضور نصرت کریمی در این کارگاه بود. او پس از اتمام تحصیلاتش در رشتهٔ کارگردانی سینما و تلویزیون و نیز گذراندن دوره فنی فیلمهای عروسکی، از پراگ به تهران عزیمت میکند و کمی بعد مدیریت کارگاه نقاشی متحرک را به دست میگیرد. کریمی زمانی وارد کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر شده بود که حدود 6 سال از راه اندازی آن گذشته بود. طی این سالها کارگاه نقاشی متحرک تولیدات کوتاهی با تکنیک عمومی و شناخته شدهی سلانیمیشن تولید کرده بود. موش با اراده، مرغ ماهیخوار و لاکپشت و مرغابیها ساختهی جعفر تجارتچی، موش و گربه و خوشهگندم ساخته اسفندیار احمدیه ازجمله این انیمیشنها بودند. این آثار به طور عمده با تاثیر از انیمیشنهای والت دیزنی و با هدف نزدیک شدن به سبک آن تهیه و تولید شده بودند اما در نهایت به شکل نمونههایی اولیه باقی مانده بودند.
کریمی جوان به سبب انگیزهی بالا و خوی طبع آزمایاش از همان بدو ورود در سال 1343 با همکاری هنرمندان و انیماتورهای کارگاه دست به پیش تولید و برنامه ریزی برای تولیدات گستردهی انواع انیمیشنهای تجربی زد. همین اتفاق باعث شد سالهای میانی دهه چهل انیمیشنهایی تجربی با گوناگونی تکنیکی مانند استاپ موشن، کات اوت و پیکسلیشن در کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر تهیه و تولید شدند. تولیداتی که در عین تنوع تکنیکی، رویکردی مدرن و گرایشی ملی به مضامین ایرانی داشتند. اینها شاخصترین ویژگیهای انیمیشنهای این دوران بودند و هنوز و همچنان به عنوان آثاری ناب و قابل تامل، جزیی مهم از تاریخچه انیمیشن ایرانی و آثار پیشگامان آن به شمار میروند.
در نیمه دهه چهل کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر رفته رفته به امکانات نسبتا بهتری مجهز شد. مواد و اقلام مصرفی بیشتر و امکانات کاملتری اعم از فیلمبرداری و لابراتوار در اختیار سازندگان قرار گرفت. وجود اسفندیار احمدیه و پروین تیموری در کارگاه و سپس ملحق شدن هنرمندانی مانند نفیسه ریاحی و همچنین فریدون فرشباف - طراح عروسک و پیشگام انیمیشن عروسکی – و اسداله کفافی به عنوان فیلمبردار انیمیشن و نصرت اله شیرازی نقاش و مینیاتوریست به تیم نصرت کریمی هسته اولیه فیلمسازان انیمیشن کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر را شکل داد.
انیمیشنهای زندگی ، ملک جمشید، پیدایش آتش و سلسله مراتب مهمترین انیمیشنهای نیمه دهه چهل کارگاه نقاشی متحرک وزارت فرهنگ و هنر بودند که هر یک اثری کامل در دوران خود به شمار می رفتند و از نظر تکنیکی هر یک اولین در ایران بودند...
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
Forwarded from مستند در جستجوی صبح
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ادامه اکران مستند"در جستجوی صبح" در سایت هاشور:
" این مستند به بنیانگذاری، شکلگیری، توسعه و مصادره "موسسه انتشارات امیرکبیر" میپردازد. انتشاراتی که هنوز هم با پایان غمبار آن، مصادره و برکناری عبدالرحیم جعفری یکی از بزرگترین مؤسسات تولید و نشر کتاب در ایران به حساب میآید.
در دوران مدیریت عبدالرحیم جعفری حدود دوهزار عنوان کتاب در زمینههای ادبیات، تاریخ، علوم اجتماعی، فلسفه و هنر از نویسندگان، فلاسفه، پژوهشگران، شاعران و مترجمین پیشرو به چاپ رسیده است.
مستند "در جستجوی صبح" ساخته مهرداد شیخان را در بخش مستندهای هاشور به تماشا بنشینید."
.
سایت هاشور
www.hashure.com
لینک صفحه اینستاگرام و کانال تلگرام مستند « در جستجوی صبح »:
https://www.instagram.com/jostojooye_sobh/
https://news.1rj.ru/str/jostojooye_sobh
لینک نمایش:
https://hashure.com/movies/%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%B5%D8%A8%D8%AD
" این مستند به بنیانگذاری، شکلگیری، توسعه و مصادره "موسسه انتشارات امیرکبیر" میپردازد. انتشاراتی که هنوز هم با پایان غمبار آن، مصادره و برکناری عبدالرحیم جعفری یکی از بزرگترین مؤسسات تولید و نشر کتاب در ایران به حساب میآید.
در دوران مدیریت عبدالرحیم جعفری حدود دوهزار عنوان کتاب در زمینههای ادبیات، تاریخ، علوم اجتماعی، فلسفه و هنر از نویسندگان، فلاسفه، پژوهشگران، شاعران و مترجمین پیشرو به چاپ رسیده است.
مستند "در جستجوی صبح" ساخته مهرداد شیخان را در بخش مستندهای هاشور به تماشا بنشینید."
.
سایت هاشور
www.hashure.com
لینک صفحه اینستاگرام و کانال تلگرام مستند « در جستجوی صبح »:
https://www.instagram.com/jostojooye_sobh/
https://news.1rj.ru/str/jostojooye_sobh
لینک نمایش:
https://hashure.com/movies/%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%B5%D8%A8%D8%AD
Forwarded from مستند در جستجوی صبح
این فیلم داستان بنیانگذاری و شکلگیری یکی از بزرگترین مؤسسات تولید و نشر کتاب در ایران را به تصویر میکشد. انتشارات امیرکبیر طی سه دهه فعالیت از ۱۳۲۸ تاثیری عمیق بر دیدگاهها و فرهنگ ایرانیان داشت و بیشتر از یک بنگاه تولید و نشر کتاب، یک جریان فرهنگی با مؤلفههای واقعی بود.
مؤسسه انتشارات امیرکبیر در ابتدای سالهای ۶۰ مصادره و عبدالرحیم جعفری از مدیریت آن خلع ید شد.
در دوران مدیریت عبدالرحیم جعفری حدود دوهزار عنوان کتاب در زمینه های ادبیات، تاریخ، علوم اجتماعی، فلسفه و هنر از نویسندگان، فلاسفه، پژوهشگران، شاعران و مترجمین پیشرو از جمله بدیعالزمان فروزانفر، محمد معین، ابراهیم پورداود، سعید نفیسی، محمدتقی بهار، علی دشتی، پرویز ناتل خانلری، ذبیحالله صفا، مجتبی مینوی، رشید یاسمی، یحیی مهدوی، عبدالحسین زرین کوب، عباس زریاب خویی، احسان نراقی، سید محمدعلی جمالزاده، بزرگ علوی، احمد آرام، ابراهیم یونسی، اسماعیل رائین، محمد جعفر محجوب، شجاعالدین شفا، مرتضی کیوان، ایرج افشار، محمد عباسی، مشفق همدانی، فریدون آدمیت، سید ابوالقاسم انجوی شیرازی، محمود تفضلی، محمدابراهیم باستانی پاریزی، حسین مکی، امیرحسین آریان پور، سادات ناصری، ذبیحالله منصوری، کریم کشاورز، منیر جزنی، فروغ فرخزاد، غلامحسین ساعدی، صادق هدایت، محمد قاضی، هوشنگ ابتهاج، احمد شاملو، نادر نادرپور، رهی معیری، حمید مصدق، فریدون کار، شاهرخ مسکوب، بهمن محصص، سیمین دانشور، جلال آل احمد، اسماعیل فصیح، بهمن فرزانه، مهدی سحابی، سیاوس کسرایی، نصرت رحمانی، فریدون تنکابنی، سعید سلطانپور، احمد محمود را چاپ و منتشر می کند.
در این مستند عبدالرحیم جعفری، سیمین بهبهانی، بهمن فرزانه، پوری سلطانی، احسان نراقی، پرویز شهریاری، لیلی گلستان، محمدرضا جعفری، ابراهیم حقیقی، علی دهباشی، بهاء الدین خرمشاهی، کامران فانی، عبدالحسین آذرنگ، مهدخت معین، رضا یکرنگیان، محمد بهرامی و داوود موسایی حضور دارند.
.
فیلم مستند « در جستجوی صبح » حاصل سه سال پژوهش و تولید میباشد. مهرداد دفتری تصویربردار، محمود یارمحمدلو و آرش زاهدیاصل تدوینگرها، بهروز شهامت صداگذار، مرتضی ساعدی آهنگساز و مهرداد شیخان پژوهشگر، تهیه کننده و کارگردان این فیلم مستند هستند.
طول این فیلم ۸۳ دقیقه است و تهیه و تولید آن در استودیو فیلم تاریکخانهی ما در سال 1393 به اتمام رسيد.
مؤسسه انتشارات امیرکبیر در ابتدای سالهای ۶۰ مصادره و عبدالرحیم جعفری از مدیریت آن خلع ید شد.
در دوران مدیریت عبدالرحیم جعفری حدود دوهزار عنوان کتاب در زمینه های ادبیات، تاریخ، علوم اجتماعی، فلسفه و هنر از نویسندگان، فلاسفه، پژوهشگران، شاعران و مترجمین پیشرو از جمله بدیعالزمان فروزانفر، محمد معین، ابراهیم پورداود، سعید نفیسی، محمدتقی بهار، علی دشتی، پرویز ناتل خانلری، ذبیحالله صفا، مجتبی مینوی، رشید یاسمی، یحیی مهدوی، عبدالحسین زرین کوب، عباس زریاب خویی، احسان نراقی، سید محمدعلی جمالزاده، بزرگ علوی، احمد آرام، ابراهیم یونسی، اسماعیل رائین، محمد جعفر محجوب، شجاعالدین شفا، مرتضی کیوان، ایرج افشار، محمد عباسی، مشفق همدانی، فریدون آدمیت، سید ابوالقاسم انجوی شیرازی، محمود تفضلی، محمدابراهیم باستانی پاریزی، حسین مکی، امیرحسین آریان پور، سادات ناصری، ذبیحالله منصوری، کریم کشاورز، منیر جزنی، فروغ فرخزاد، غلامحسین ساعدی، صادق هدایت، محمد قاضی، هوشنگ ابتهاج، احمد شاملو، نادر نادرپور، رهی معیری، حمید مصدق، فریدون کار، شاهرخ مسکوب، بهمن محصص، سیمین دانشور، جلال آل احمد، اسماعیل فصیح، بهمن فرزانه، مهدی سحابی، سیاوس کسرایی، نصرت رحمانی، فریدون تنکابنی، سعید سلطانپور، احمد محمود را چاپ و منتشر می کند.
در این مستند عبدالرحیم جعفری، سیمین بهبهانی، بهمن فرزانه، پوری سلطانی، احسان نراقی، پرویز شهریاری، لیلی گلستان، محمدرضا جعفری، ابراهیم حقیقی، علی دهباشی، بهاء الدین خرمشاهی، کامران فانی، عبدالحسین آذرنگ، مهدخت معین، رضا یکرنگیان، محمد بهرامی و داوود موسایی حضور دارند.
.
فیلم مستند « در جستجوی صبح » حاصل سه سال پژوهش و تولید میباشد. مهرداد دفتری تصویربردار، محمود یارمحمدلو و آرش زاهدیاصل تدوینگرها، بهروز شهامت صداگذار، مرتضی ساعدی آهنگساز و مهرداد شیخان پژوهشگر، تهیه کننده و کارگردان این فیلم مستند هستند.
طول این فیلم ۸۳ دقیقه است و تهیه و تولید آن در استودیو فیلم تاریکخانهی ما در سال 1393 به اتمام رسيد.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
سیزدهم تیرماه، زادروز استاد اکبر عالمی گرامی باد.
به یاد او که همواره بخشی از تاریخ انیمشین ایران با نام او همراه است.
.
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
به یاد او که همواره بخشی از تاریخ انیمشین ایران با نام او همراه است.
.
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
مراسم رونمایی از مستند "انیمیشن ایرانی" به کارگردانی مهرداد شیخان سه شنبه چهاردهم تیر ماه ساعت 17:30 در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار میگردد، همچنین در ادامه طرح «اکران حقیقت» همزمان با مراسم رونمایی، اکران آنلاین این مستند در هاشور آغاز میگردد.
این مستند بر اساس تحقیقی گسترده با موضوع انیمیشن ملی ایران، به پیدایش و شکلگیری انیمیشن در ایران - طی بیش از هفت دهه - میپردازد. مهمترین حوزهها و جریانهای انیمیشن ایران شامل تولیدات انیمیشن در وزارت فرهنگ و هنر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تبلیغات بازرگانی، سریال های تلویزیونی، آثار مستقل و تجربی و همچنین انیمیشنهای سینمایی میباشند که در این مستند به آنها پرداخته شده است.
.
فروش بلیت:
سایت هاشور
www.hashure.com
.
@hashuremostanad
@defc.ir
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
.
این مستند بر اساس تحقیقی گسترده با موضوع انیمیشن ملی ایران، به پیدایش و شکلگیری انیمیشن در ایران - طی بیش از هفت دهه - میپردازد. مهمترین حوزهها و جریانهای انیمیشن ایران شامل تولیدات انیمیشن در وزارت فرهنگ و هنر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تبلیغات بازرگانی، سریال های تلویزیونی، آثار مستقل و تجربی و همچنین انیمیشنهای سینمایی میباشند که در این مستند به آنها پرداخته شده است.
.
فروش بلیت:
سایت هاشور
www.hashure.com
.
@hashuremostanad
@defc.ir
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
.
گفتگو با خبرگزاری ایلنا
کارگردان مستند «انیمیشن ایرانی»:
استفاده ابزاری و مونوپلسازی تولیدات بخشنامهای آفت انیمیشن ایران است.
*
مهرداد شیخان معتقد است: انیمیشن ایران اگر قرار باشد در شکل جهانی به موفقیت برسد، چه در ارائه و فروش و چه به عنوان سازهای ملی و فرهنگی باید از حلقه انحصارات خارج شود.
لینک خبر:
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1252785
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
متن کامل گفتگو در پست بعدی
کارگردان مستند «انیمیشن ایرانی»:
استفاده ابزاری و مونوپلسازی تولیدات بخشنامهای آفت انیمیشن ایران است.
*
مهرداد شیخان معتقد است: انیمیشن ایران اگر قرار باشد در شکل جهانی به موفقیت برسد، چه در ارائه و فروش و چه به عنوان سازهای ملی و فرهنگی باید از حلقه انحصارات خارج شود.
لینک خبر:
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1252785
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
متن کامل گفتگو در پست بعدی
گفتگو با خبرگزاری ایلنا
.
کارگردان مستند «انیمیشن ایرانی»:
استفاده ابزاری و مونوپلسازی تولیدات بخشنامهای آفت انیمیشن ایران است
مهرداد شیخان معتقد است: انیمیشن ایران اگر قرار باشد در شکل جهانی به موفقیت برسد، چه در ارائه و فروش و چه به عنوان سازهای ملی و فرهنگی باید از حلقه انحصارات خارج شود.
.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مستند «انیمیشن ایرانی» به کارگردانی مهرداد شیخان در طرح اکران حقیقت نمایش خود را آغاز کرده است. این مستند روایتی از ورود انیمیشن به ایران، هنرمندان موثر در این رشته و سیری است که پویانمایی از گذشته تا امروز طی کرده است. به بهانه نمایش این اثر گفتگویی با مهرداد شیخان داشتیم که در ادامه میخوانید:
انیمیشن در ایران چقدر قدمت دارد و مستند شما به لحاظ تاریخی از چه زمانی تاریخ انیمیشن ایران را روایت میکند؟
آغاز رسمی تولید انیمیشن در ایران بازمیگردد به تاسیس واحد نقاشی متحرک در اداره کل هنرهای زیبای کشور یا همان وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۳۸. این واحد توسط پرویز اصانلو پس از فارغ التحصیلی او در رشته فیلمبرداری انیمیشن و بازگشتشان از آمریکا اتفاق میافتد. البته زمینههایی برای تاسیس این کارگاه در سالهای پیشتر نیز وجود داشته است.
پیش از تاسیس این واحد، در نیمه دوم سال ۱۳۳۶اسفندیار احمدیه که در کارگاه هنر-گرافیک اداره کل هنرهای زیبای کشور فعال بود، به طور خودآموخته یک قطعه انیمیشن کوتاه با زمان ۱۵ ثانیه به نام «ملانصرالدین» را ساخته بود. پیش از اسفندیار احمدیه اما، جعفر تجارتچی با حجمی بیشتر انیمیشن تولید کرده بود. گفتههایی وجود دارد مبنی بر اینکه تجارتچی از نیمه دوم دهه بیست انیمیشنهای کوتاه تبلیغاتی برای سینماها تهیه و تولید میکرده و اسنادی وجود دارد که میگوید جعفر تجارتچی در آبان سال ۱۳۳۴ یکی از انیمیشنهایش را در یکی از سینماهای تهران نمایش داده. جعفر تجارتچی در مصاحبههایی که با او شده، مدعی بود در دوران نوجوانیاش در ابتدای دهه ده خورشیدی با تکنیک نقاشی روی فیلم انیمیشنهای کوتاهی ساخته و با آپاراتی کوچک به دوستانش نشان داده است.
«انیمیشن ایرانی» از چه ابعادی به این پدیده در کشور ایران میپردازد؟
این مستند به روند ورود و رشد انیمیشن در ایران حد فاصل دهه بیست تا ابتدای دهه نود میپردازد و جریانهای متفاوت هر حوزه را به صورت مجزا توضیح میدهد. اهم فعالیتهای تولیدات انیمیشن ایران در وزارت فرهنگ و هنر در دهههای ۳۰ و ۴۰، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تبلیغات تجاری، تلویزیون، آثار مستقل و تجربی و همچنین انیمیشنهای سینمایی بودهاند. این حوزهها هر یک گسترهای متفاوت و جدا از دیگری بودند که جستجو و تحقیقی مجزا با حجمی بالا نیاز داشتند.
برای ساخت این اثر از چه منابعی استفاده کردید؟
برای این پژوهش منابع مشخص و منسجمی درباره انیمیشن ایران وجود نداشت و آنچه هم که دیده میشد بسیار اندک، پراکنده و گاهی دور از دسترس قرار گرفته بود. میتوانم به جرات بگویم پژوهشی که برای این مستند انجام شده، علاوه بر استفاده در این مستند، به منبعی مشخص و تازه برای انیمیشن ایران تبدیل شده است.
اما در مورد روش و شکل پژوهشی انجام شده؛ میتوانم بگویم که برای شکل دادن به هسته مرکزی پژوهش مستند انیمیشن ایرانی، در ابتدای کار به سراغ افراد مرتبط رفتم و گفتگوهایی با آنها داشتم و همین شد نقطه آغاز؛ یعنی این حرکت بر اساس تاریخ شفاهی شروع و شکل گرفت. البته فعالیتهای انیمیشنیام از سالهای دهه شصت هم شانس بزرگی برای من بود تا با آشنایی بیشتری وارد کار شوم و با افرادی که بیشترشان از نسل قبل و ماقبل انیمیشن ایران بودند، ارتباط بگیرم. به مرور اما متوجه شدم بسیاری از اطلاعات بهتدریج و با گذشت زمان فراموش و یا مستهلک شدهاند. بهخصوص در مورد سالهای نخستین؛ بخشی از این موارد شامل نقلقولها و خاطرات افراد بود که همهشان دقیق نبودند. در قدم بعدی و برای صحت یافتههایم به جستجو در آرشیوها روی آوردم. مهمترین این بخشها شامل آرشیوهای فیلمخانه ملی ایران، موزه سینمای ایران، تلویزیون، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نیروی هوایی ارتش، آرشیوهای شخصی افراد و حتی مهاجرین بودند که بخشهای زیادی از امکان این جستجوها را فراهم میکردند.
معتقدم پژوهشها و دستاوردهای این فیلم میتواند آغازگر یکسری پژوهشهای دیگر درباره انیمیشن ایران با دامنههایی گسترده شامل فعالان، آثار، جریانها و خاستگاههای آن باشد و همچنین شروعی باشد برای پرداختن به زوایای پنهان و مغفول مانده هنر انیمیشن ایران.
چقدر در ساخت مستند به جلب نظر مخاطب عام توجه داشتید و اثر را برای چه قشر مخاطبی مناسب میدانید؟
.
کارگردان مستند «انیمیشن ایرانی»:
استفاده ابزاری و مونوپلسازی تولیدات بخشنامهای آفت انیمیشن ایران است
مهرداد شیخان معتقد است: انیمیشن ایران اگر قرار باشد در شکل جهانی به موفقیت برسد، چه در ارائه و فروش و چه به عنوان سازهای ملی و فرهنگی باید از حلقه انحصارات خارج شود.
.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مستند «انیمیشن ایرانی» به کارگردانی مهرداد شیخان در طرح اکران حقیقت نمایش خود را آغاز کرده است. این مستند روایتی از ورود انیمیشن به ایران، هنرمندان موثر در این رشته و سیری است که پویانمایی از گذشته تا امروز طی کرده است. به بهانه نمایش این اثر گفتگویی با مهرداد شیخان داشتیم که در ادامه میخوانید:
انیمیشن در ایران چقدر قدمت دارد و مستند شما به لحاظ تاریخی از چه زمانی تاریخ انیمیشن ایران را روایت میکند؟
آغاز رسمی تولید انیمیشن در ایران بازمیگردد به تاسیس واحد نقاشی متحرک در اداره کل هنرهای زیبای کشور یا همان وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۳۸. این واحد توسط پرویز اصانلو پس از فارغ التحصیلی او در رشته فیلمبرداری انیمیشن و بازگشتشان از آمریکا اتفاق میافتد. البته زمینههایی برای تاسیس این کارگاه در سالهای پیشتر نیز وجود داشته است.
پیش از تاسیس این واحد، در نیمه دوم سال ۱۳۳۶اسفندیار احمدیه که در کارگاه هنر-گرافیک اداره کل هنرهای زیبای کشور فعال بود، به طور خودآموخته یک قطعه انیمیشن کوتاه با زمان ۱۵ ثانیه به نام «ملانصرالدین» را ساخته بود. پیش از اسفندیار احمدیه اما، جعفر تجارتچی با حجمی بیشتر انیمیشن تولید کرده بود. گفتههایی وجود دارد مبنی بر اینکه تجارتچی از نیمه دوم دهه بیست انیمیشنهای کوتاه تبلیغاتی برای سینماها تهیه و تولید میکرده و اسنادی وجود دارد که میگوید جعفر تجارتچی در آبان سال ۱۳۳۴ یکی از انیمیشنهایش را در یکی از سینماهای تهران نمایش داده. جعفر تجارتچی در مصاحبههایی که با او شده، مدعی بود در دوران نوجوانیاش در ابتدای دهه ده خورشیدی با تکنیک نقاشی روی فیلم انیمیشنهای کوتاهی ساخته و با آپاراتی کوچک به دوستانش نشان داده است.
«انیمیشن ایرانی» از چه ابعادی به این پدیده در کشور ایران میپردازد؟
این مستند به روند ورود و رشد انیمیشن در ایران حد فاصل دهه بیست تا ابتدای دهه نود میپردازد و جریانهای متفاوت هر حوزه را به صورت مجزا توضیح میدهد. اهم فعالیتهای تولیدات انیمیشن ایران در وزارت فرهنگ و هنر در دهههای ۳۰ و ۴۰، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تبلیغات تجاری، تلویزیون، آثار مستقل و تجربی و همچنین انیمیشنهای سینمایی بودهاند. این حوزهها هر یک گسترهای متفاوت و جدا از دیگری بودند که جستجو و تحقیقی مجزا با حجمی بالا نیاز داشتند.
برای ساخت این اثر از چه منابعی استفاده کردید؟
برای این پژوهش منابع مشخص و منسجمی درباره انیمیشن ایران وجود نداشت و آنچه هم که دیده میشد بسیار اندک، پراکنده و گاهی دور از دسترس قرار گرفته بود. میتوانم به جرات بگویم پژوهشی که برای این مستند انجام شده، علاوه بر استفاده در این مستند، به منبعی مشخص و تازه برای انیمیشن ایران تبدیل شده است.
اما در مورد روش و شکل پژوهشی انجام شده؛ میتوانم بگویم که برای شکل دادن به هسته مرکزی پژوهش مستند انیمیشن ایرانی، در ابتدای کار به سراغ افراد مرتبط رفتم و گفتگوهایی با آنها داشتم و همین شد نقطه آغاز؛ یعنی این حرکت بر اساس تاریخ شفاهی شروع و شکل گرفت. البته فعالیتهای انیمیشنیام از سالهای دهه شصت هم شانس بزرگی برای من بود تا با آشنایی بیشتری وارد کار شوم و با افرادی که بیشترشان از نسل قبل و ماقبل انیمیشن ایران بودند، ارتباط بگیرم. به مرور اما متوجه شدم بسیاری از اطلاعات بهتدریج و با گذشت زمان فراموش و یا مستهلک شدهاند. بهخصوص در مورد سالهای نخستین؛ بخشی از این موارد شامل نقلقولها و خاطرات افراد بود که همهشان دقیق نبودند. در قدم بعدی و برای صحت یافتههایم به جستجو در آرشیوها روی آوردم. مهمترین این بخشها شامل آرشیوهای فیلمخانه ملی ایران، موزه سینمای ایران، تلویزیون، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نیروی هوایی ارتش، آرشیوهای شخصی افراد و حتی مهاجرین بودند که بخشهای زیادی از امکان این جستجوها را فراهم میکردند.
معتقدم پژوهشها و دستاوردهای این فیلم میتواند آغازگر یکسری پژوهشهای دیگر درباره انیمیشن ایران با دامنههایی گسترده شامل فعالان، آثار، جریانها و خاستگاههای آن باشد و همچنین شروعی باشد برای پرداختن به زوایای پنهان و مغفول مانده هنر انیمیشن ایران.
چقدر در ساخت مستند به جلب نظر مخاطب عام توجه داشتید و اثر را برای چه قشر مخاطبی مناسب میدانید؟
این مستند کاربردهای آکادمیک برای پژوهشگران، علاقهمندان و دانشجویان رشتههای هنر، علوم اجتماعی و رسانه دارد. این مستند همچنین میتواند معرف هنر انیمیشن ایران برای مخاطبین جهانی، مردم کشورمان و حتی اکثر فعالین انیمیشن ایران باشد، مخاطبینی که انیمیشن ایرانی برایشان همچنان پدیدهای ناشناخته باقی مانده است. گذشته از این موارد این فیلم بهنوعی ثبت تاریخی انیمیشن کشورمان است که بخشی از فرهنگ این مرز و بوم به شمار میرود. «انیمیشن ایرانی» با اینکه یک فیلم کاربردی است، اما تلاش دارد با مخاطب عام نیز ارتباط مؤثری داشته باشد.
آیا انیمیشن در کشور ما طی سالهای اخیر مسیر رو به رشدی داشته؟ به نظر شما چه عواملی باعث شده تا امروز انیمیشن کشور ما نتواند اقبال و موفقیت آثار خارجی را داشته باشد؟
بله طی دو دهه اخیر به خصوص از دهه نود انیمیشن ایران رشد قابل توجهی داشته است، اما رشد کیفی انیمیشن ایران بیشتر در آثار کوتاه و مستقل دیده شده است. آثاری که بیشتر به همت نوآمدگان انیمیشن ایران تهیه و تولید شده است و افتخارات جهانی را کسب کردهاند.
انیمیشن ایران اما اگر قرار باشد در شکل جهانی به موفقیت برسد، چه در ارائه و فروش و چه به عنوان سازهای ملی و فرهنگی باید از حلقه انحصارات خارج شود. این حرف البته تازگی ندارد و مدتهاست گفته میشود. قبضه کردن تولیدات و استفاده ابزاری از انیمیشن و مونوپلسازی تولیدات بخشنامهای و امتیازدهی به این گونه تولیدات و تولیدکنندگان از مهمترین آفتهای انیمیشن ایران طی این سالها بوده است. این گونه تولیدات در نهایت مورد مصرف رسانههای داخلی نظیر تلویزیون و چند شبکه داخلی خواهند بود و همزمان راه را برای سایر گونهها و نگاهها میبندند. ابزاری شدن و فاصله گرفتن انیمیشن از ذات هنری خود و صرفا ارائه تفکر سفارش دهنده، باور یا لااقل اثر بخشی کار را از بین میبرد و در نهایت اثر در همان دور و چنبره خودش باقی میماند.
در حوزه فیلمنامهنویسی، طی سالهای اخیر انیمیشنهایی که ساخته شدهاند را در چه سطحی میبینید؟ آیا میتوان در این حوزه انتظار داشت که بتوانیم با دیگر کشورهای صاحب این صنعت رقابت کنیم؟
مورد فیلمنامه و نگاه حرفهای به این موضوع یکی از مهمترین دغدغههای صاحبان آثار است. فیلمنامه عامل و نیروی محرکهای ست که فیلم یا انیمیشن را به پیش میبرد و کار بر اساس و درباره آن ساخته میشود. در آثار کوتاه معمولا فیلمنامهها خوب عمل میکنند یا لااقل ضعف کمتری دارند. چون آثار کوتاه بر اساس دینامیسم فرم پیش میروند و در مرحله دوم درام را ارائه میدهند. اما در آثار بلند برعکس است. درام در پیش زمینه متن است و معمولا فرم در پس زمینه قرار میگیرد. ما معمولا در انیمیشنهای کوتاه فیلمنامههای منسجم و خوبی داریم، اما انیمیشنهای بلند اینطور نیستند. غالب اینها انگار با منطق تلویزیونی تولید شدهاند و یا ساخته شدهاند تا چیزی را با صدای بلند اعلام کنند. البته که بخشی از این ضعف از نگاهی شعارزده برمیآید. با این وصف اگر قرار باشد آثار انیمیشن ایران با کشورهای صاحب این صنعت یا لااقل در سطح جهانی مطرح شود، باید فیلمنامهنویسی و از آن مهمتر انتخاب موضوع با دست باز انجام شود. ما موضوعهای خوبی برای تبدیل به انیمیشن داریم.
لینک خبر:
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1252785
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
.
آیا انیمیشن در کشور ما طی سالهای اخیر مسیر رو به رشدی داشته؟ به نظر شما چه عواملی باعث شده تا امروز انیمیشن کشور ما نتواند اقبال و موفقیت آثار خارجی را داشته باشد؟
بله طی دو دهه اخیر به خصوص از دهه نود انیمیشن ایران رشد قابل توجهی داشته است، اما رشد کیفی انیمیشن ایران بیشتر در آثار کوتاه و مستقل دیده شده است. آثاری که بیشتر به همت نوآمدگان انیمیشن ایران تهیه و تولید شده است و افتخارات جهانی را کسب کردهاند.
انیمیشن ایران اما اگر قرار باشد در شکل جهانی به موفقیت برسد، چه در ارائه و فروش و چه به عنوان سازهای ملی و فرهنگی باید از حلقه انحصارات خارج شود. این حرف البته تازگی ندارد و مدتهاست گفته میشود. قبضه کردن تولیدات و استفاده ابزاری از انیمیشن و مونوپلسازی تولیدات بخشنامهای و امتیازدهی به این گونه تولیدات و تولیدکنندگان از مهمترین آفتهای انیمیشن ایران طی این سالها بوده است. این گونه تولیدات در نهایت مورد مصرف رسانههای داخلی نظیر تلویزیون و چند شبکه داخلی خواهند بود و همزمان راه را برای سایر گونهها و نگاهها میبندند. ابزاری شدن و فاصله گرفتن انیمیشن از ذات هنری خود و صرفا ارائه تفکر سفارش دهنده، باور یا لااقل اثر بخشی کار را از بین میبرد و در نهایت اثر در همان دور و چنبره خودش باقی میماند.
در حوزه فیلمنامهنویسی، طی سالهای اخیر انیمیشنهایی که ساخته شدهاند را در چه سطحی میبینید؟ آیا میتوان در این حوزه انتظار داشت که بتوانیم با دیگر کشورهای صاحب این صنعت رقابت کنیم؟
مورد فیلمنامه و نگاه حرفهای به این موضوع یکی از مهمترین دغدغههای صاحبان آثار است. فیلمنامه عامل و نیروی محرکهای ست که فیلم یا انیمیشن را به پیش میبرد و کار بر اساس و درباره آن ساخته میشود. در آثار کوتاه معمولا فیلمنامهها خوب عمل میکنند یا لااقل ضعف کمتری دارند. چون آثار کوتاه بر اساس دینامیسم فرم پیش میروند و در مرحله دوم درام را ارائه میدهند. اما در آثار بلند برعکس است. درام در پیش زمینه متن است و معمولا فرم در پس زمینه قرار میگیرد. ما معمولا در انیمیشنهای کوتاه فیلمنامههای منسجم و خوبی داریم، اما انیمیشنهای بلند اینطور نیستند. غالب اینها انگار با منطق تلویزیونی تولید شدهاند و یا ساخته شدهاند تا چیزی را با صدای بلند اعلام کنند. البته که بخشی از این ضعف از نگاهی شعارزده برمیآید. با این وصف اگر قرار باشد آثار انیمیشن ایران با کشورهای صاحب این صنعت یا لااقل در سطح جهانی مطرح شود، باید فیلمنامهنویسی و از آن مهمتر انتخاب موضوع با دست باز انجام شود. ما موضوعهای خوبی برای تبدیل به انیمیشن داریم.
لینک خبر:
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1252785
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc
@IranianAnimationDoc
.
خبرگزاری ایلنا
استفاده ابزاری و مونوپلسازی تولیدات بخشنامهای آفت انیمیشن ایران است
مهرداد شیخان معتقد است: انیمیشن ایران اگر قرار باشد در شکل جهانی به موفقیت برسد، چه در ارائه و فروش و چه به عنوان سازهای ملی و فرهنگی باید از حلقه انحصارات خارج شود.