کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران – Telegram
کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران
23.7K subscribers
7.61K photos
297 videos
3.28K files
4.76K links
وب سايت کتابخانه مرکزی:
Library.ut.ac.ir

آدرس:
خیابان انقلاب، خیابان ۱۶ آذر، داخل پردیس مرکزی دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و تامین منابع علمی.
Download Telegram
کتابخانه‌های آموزش عالی در مرکز تحول دیجیتال: ابزار و راهبردهای نوین

در گزارش تازه‌ای که توسط CILIP با مشارکت Jisc منتشر شده، تأکید شده است که تحول دیجیتال فراتر از فناوری است و نیازمند تغییر فرهنگ، توانمندسازی کارکنان و مشارکت فعال در استراتژی‌های کلان دانشگاهی است.
گزارش اشاره می‌کند که بسیاری از کتابخانه‌های دانشگاهی، گرچه در سال‌های اخیر پیشگام استفاده از فناوری‌های دیجیتال بوده‌اند، نقش خود را در برنامه‌های تحول دیجیتال جامع دانشگاه کمتر دیده‌اند یا احساس دخالت کافی نمی‌کنند.
به همین دلیل Jisc با همکاری نهادهای حرفه‌ای اقدام به توسعه ابزاری به نام Digital Transformation Library Lens کرده است تا دیدگاه و مشارکت کتابخانه‌ها را در چارچوب تحول دیجیتال گسترده‌تر کند.
این ابزار کمک می‌کند تا نقش‌های کلیدی کتابخانه‌ها در شش حوزه اصلی چارچوب تحول دیجیتال شناخته و تقویت شود، ازجمله: فرهنگ دیجیتال سازمانی، تولید و مدیریت دانش، نوآوری، همکاری و زیرساخت‌های دیجیتال.
کتابخانه‌ها با استفاده از این لنز می‌توانند نقش خود را در تعریف و پیشبرد استراتژی‌های دیجیتال دانشگاه روشن‌تر نشان دهند و به تصمیم‌گیری‌های استراتژیک کمک کنند.
گزارش خاطرنشان می‌کند که دانشگاه‌ها باید کتابداران و متخصصان اطلاعات را به‌عنوان شرکای برابر در فرایند تحول دیجیتال بشناسند و از تجربه گسترده آنان در فناوری دیجیتال بهره ببرند.
ابزار ارائه‌شده شامل نمونه‌های عملی، مدل بلوغ دیجیتال، قالب‌های برنامه‌ریزی و ابزارهای مشارکت ذی‌نفعان است که می‌تواند برای تیم‌های کتابخانه‌ای در طراحی مسیر تحول موثر باشد.
پایلوت این ابزار در چند دانشگاه آغاز شده و نتایج آن تا سال ۲۰۲۶ منتشر خواهد شد تا نشان دهد چه راهبردهایی برای ادغام کتابخانه‌ها در برنامه‌های تحول دیجیتال موفق‌تر عمل کرده‌اند.
هدف کلی این ابتکار، توانمندسازی کتابخانه‌ها برای مشارکت فعال و مؤثر در تحول دیجیتال سازمان و افزایش ارزش افزوده خدمات آنها برای پژوهش و یادگیری در آموزش عالی است.

منبع: CILIP و Jisc، منتشرشده در ۶ اکتبر ۲۰۲۵

https://www.cilip.org.uk/news/711791/Approaching-digital-transformation-in-higher-education-libraries.htm

 @UT_Central_Library
كتابخانۀ مركزی و مركز اسناد دانشگاه تهران با همكاري مؤسسۀ مطالعات اماميه و مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشگاه تهران، نمايشگاهي با عنوان «ايران و ايمان: سكه‌های شيعی ايران پيشاصفوي» برگزار مي‌نمايد.

اين نمايشگاه با هدف تبيين جايگاه و اهميت سكه‌های شيعی در تاريخ ايران پيش از عصر صفويه برپا شده و همراه با نشستي تخصصی با حضور استادان و پژوهشگران برجسته برگزار خواهد شد.

آيين اختتاميه:
📍 دوشنبه، 8 دی ۱۴۰۴
ساعت 11 تا 13
سخنران اختتاميه:
دكتر رسول جعفريان

📍 محل برگزاری: كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه تهران، طبقه همكف، اتاق شورا

📍 آدرس حضور مجازی در سخنراني: http://vroom.ut.ac.ir/library
جست‌وجوی هوشمند (Smart Search) در وب آو ساینس برای پژوهشگران

شرکت کلاریویت ابزار جدید Smart Search را در وب آو ساینس معرفی کرده است که می‌تواند کشف منابع پژوهشی را ساده‌تر و هوشمندتر کند.
این سیستم به‌جای نیاز به دستورات پیچیده و عملگرهای Boolean، پرسش‌های طبیعی به زبان ساده را می‌فهمد و نتایجی مرتبط‌تر ارائه می‌دهد که با درک واقعی هدف کاربر تطبیق دارد.
ابزار فوق از پردازش زبان طبیعی (NLP) و مدل‌های تشخیص موجودیت (NER) طراحی‌شده برای متون علمی استفاده می‌کند تا عناصری مانند نویسنده، نشریه یا واژگان تخصصی را بشناسد و جست‌وجو را دقیق‌تر سازد.
این ابزار همچنین جست‌وجوی معنایی (semantic) را با جست‌وجوی سنتی Boolean ترکیب می‌کند تا کاربر بتواند هم نتایج لغوی و هم نتایج مفهوم‌محور را ببیند و بین آن‌ها جابه‌جا شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم، پشتیبانی چندزبانه است؛ Smart Search می‌تواند پرسش‌ها را ترجمه کند و عناوین و چکیده‌ها را به زبان دلخواه کاربر نمایش دهد تا موانع زبانی در جست‌وجوی علمی کاهش یابد.
طراحی این ابزار با هدف پاسخگویی به بازخوردهای واقعی جامعه پژوهشی جهانی انجام شده است. کلاریویت تأکید کرده است که Smart Search از هوش مصنوعی مولد مستقل استفاده نمی‌کند و تمرکز آن بر روش‌های پایه و قابل‌اعتماد جست‌وجو است تا استانداردهای علمی و حریم خصوصی حفظ شود.
این تجربه جدید، هم برای دانشجویان که در آغاز مسیر پژوهشی هستند و هم برای پژوهشگران حرفه‌ای که در پی کشف سریع و جامع منابع‌اند، طراحی شده است.
با این رویکرد، وب آو ساینس تلاش می‌کند جست‌وجوی علمی را مؤثرتر، سریع‌تر و قابل‌فهم‌تر سازد و ابزارهای پژوهشی را با انتظارات امروزی کاربران هم‌راستا کند.

منبع: Clarivate، منتشر شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵.

https://clarivate.com/academia-government/blog/smart-search-designing-search-for-todays-scholars/

 @UT_Central_Library
سایت (futurelibrary.no) مربوط به یک پروژه هنری و ادبی بسیار جذاب و منحصربه‌فرد به نام «کتابخانه آینده» (Future Library) در کشور نروژ است.

خلاصه فعالیت و محتوای این پروژه به شرح زیر است:

۱. ایده اصلی: این پروژه که توسط هنرمند اسکاتلندی «کیتی پاترسون» طراحی شده، از سال ۲۰۱۴ آغاز شده و قرار است ۱۰۰ سال طول بکشد (تا سال ۲۱۱۴). هدف این است که هر سال یک نویسنده برجسته دنیا، یک اثر جدید و منتشرنشده (کتاب، شعر یا مقاله) به این کتابخانه هدیه دهد.

۲. محتوای مخفی: نکته عجیب اینجاست که هیچ‌کس—حتی خودِ برگزارکنندگان—حق ندارند محتوای این نوشته‌ها را بخوانند. این آثار به صورت دست‌نوشته‌های مهروموم شده در یک اتاق مخصوص در کتابخانه عمومی اسلو (Deichman Library) نگهداری می‌شوند و تا سال ۲۱۱۴ باز نخواهند شد.

۳. جنگل کتاب‌ها: در سال ۲۰۱۴، هزار اصله درخت در جنگلی در نزدیکی اسلو کاشته شد. این درختان قرار است ۱۰۰ سال رشد کنند تا در سال ۲۱۱۴ قطع شده و از چوب آن‌ها کاغذ لازم برای چاپ این ۱۰۰ کتاب فراهم شود.

۴. نویسندگان شرکت‌کننده: تا کنون نویسندگان مشهوری مثل مارگارت اتوود (اولین نویسنده)، دیوید میچل، الیف شافاک و هان کانگ آثار خود را به این پروژه سپرده‌اند. ما فقط عنوان کتاب‌های آن‌ها را می‌دانیم (مثلاً کتاب اتوود "Scribbler Moon" نام دارد)، اما از داستان یا محتوای آن چیزی نمی‌دانیم.

به طور خلاصه: این سایت درباره پروژه‌ای است که یک «کپسول زمان ادبی» برای نسل‌های آینده (۱۰۰ سال بعد) می‌سازد. پیامی از نویسندگان امروز برای خوانندگانی که هنوز به دنیا نیامده‌اند، با این امید که در قرن آینده هنوز درختی برای کاغذ و انسانی برای خواندن وجود داشته باشد.
@UT_Central_Library
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
⚠️ آخرین گفت‌وگوی دکتر جواد صفی‌نژاد: نقشه‌های ما را سوزاندند/ فرانسوی‌ها کل کاخ داریوش را با کشتی جنگی از ایران بردند

✍️ مجله نقد اندیشه، شماره ۴ و ۵، پائیز ۱۴۰۴

🔴بسیاری از نقشه‌های ایران را سوزاندند، اما آن‌هایی که توانستیم در سراسر دنیا جمع کنیم را در کتابم آورده‌ام. من کتاب هفت اقلیم را چاپ کرده‌ام. جهان در نقشه‌های قدیم شامل هفت اقلیم بود که ایران در مرکز آن قرار داشت. کتاب‌های بسیاری دارم که می‌توانم چاپ کنم، اما کاغذ آن‌قدر گران شده است که نه می‌توان کتاب چاپ کرد و نه می‌توان کتاب خرید. در کتاب نقشه‌ها، نقشه کره زمین را قبل از اسلام و بعد از آن کشیده‌ام.

🔴فرانسوی‌ها با شاه ایران قرارداد می‌بندند که روی زمین هرچه گیر آمد، برای شاه ایران باشد و زیر زمین هر چه پیدا شد، برای فرانسوی‌ها. قلعه شوش را باز می‌کنند و می‌بینند کاخ داریوش زیر آن قرار دارد. این کاخ حدود نود ستون داشته است. کشتی جنگی فرانسه می‌آید و هرچه از زیر خاک بیرون می‌آورند را نمد پیچ می‌کنند و به فرانسه می‌برند. یکی از ستون‌ها بیرون باقی ماند که آن را شکستند و به دریا ریختند.

🆔
@AbdiMediaNet I #عبدی_مدیا
🌐
وبسایت | 🌐 واتس‌اپ I 📻کست باکس
مرا ز غايب من يک خبر که می آرد
دو ديده در قدم اوست هر که می آرد
حديث يوسف و يعقوب مختصر کرديم
ز غايبی به رفيقی خبر که می آرد
شب سياه بپوشيد راه بر قاصد
پيام صبح به مرغ سحر که می آرد - ( امیر حسن دهلوی )

کتبه العبد المذنب علی الکاتب السّلطانی

علی الله فی کلّ الامور توکّلی
و بالخمس اصحاب العباء توسّلی
محمّد المبعوث و ابنیه بعده
و فاطمة الزّهراء و المرتضی علی

( اندازه : ۴۱ × ۲۵.۵ سانتی متر )
( محلّ نگهداری : کتابخانه دولتی برلین - آلمان )
( با تشکّر از آقای محمّد زال پور )

#میر_علی_هروی
#نستعلیق_قدما
#نستعلیق
@Calligraphy_Archive
امروز در کتابخانه مرکز ساعتی در خدمت آقای دکتر منصوری بودم. سالهاست در حوزه علم و چگونگی آن، از نوشته های ایشان استفاده می کنم و گاه به گاه، گفتگوهایی در این باره داریم. کتاب جدیدشان با عنوان انسان ایرانی، آینده ی ایران را آوردند که گفتگوی جنابشان با سید محمد بهشتی و شهرام پازوکی بود. این سبک گفتگوها می تواند راه آینده جامعه ایرانی و بویژه موقعیت علم و دانش در جامعه ایران را روشن تر کند.
@UT_Central_Library
کتاب قابل تأملی است. شما وقتی می نویسید، یک جور فکر می کنید، و اما وقتی گفتگو می کنید، جور دیگری. اینها یک جور خاصی متفاوت هستند به طوری که جای هم را نمی گیرند. این کتاب، در باره ایران، پیشرفت و پسرفت آن، و به خصوص مقایسه وضع آن با کشورهای در حال توسعه، و توقف گاه های آن و در جازدنها و دشواری های دیگر را در پیشرفت مورد بحث قرار می دهد، آن در دل یک گفتگوی طولانی.
در نشست «تجربه‌نگاری و مرور دستاوردهای آرشیو مطبوعات» عنوان شد؛

📌 مطبوعات، دست اول‌ترین منابع تاریخی هستند/ نسخه کاغذی؛ تنها مرجع قابل اتکا برای راستی‌آزمایی

🎤 سخنرانان:
- مهران آشوری (مدیر آرشیو جراید دانشگاه تهران)
- روح‌الله امین‌آبادی (مدیر آرشیو روزنامه ایران)
- علی فولادی (معاون اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی)

📊 نکات کلیدی مطرح‌شده:

📌 مهران آشوری:
🔸 تغییر سیستم چیدمان نشریات از الفبایی به فهرست‌نویسی توصیفی و تحلیلی
🔸 لزوم تشکیل کنسرسیوم ملی برای جلوگیری از موازی‌کاری در دیجیتال‌سازی
🔸 مشکل عدم همکاری برخی ناشران در اجرای «طرح واسپاری»

📌 روح‌الله امین‌آبادی:
🔹 مطبوعات = دست‌اول‌ترین منابع تاریخی
🔹 جمع‌آوری شخصی ۱۵-۱۶ ترابایت آرشیو دیجیتال مطبوعات داخلی و خارجی
⚠️ تأکید: «نسخه کاغذی تنها مرجع قابل اتکا برای راستی‌آزمایی است»

📌 علی فولادی:
🔸 تغییر رویکرد مرکز اسناد انقلاب اسلامی از سال ۱۴۰۰ به سمت دسترس‌پذیر کردن منابع برای نسل جوان
🔸 وجود ۹۴۲ هزار نسخه مطبوعات دیجیتال از دوره قاجار تا امروز

مشروح مطلب: https://B2n.ir/se5829
روندهای فناوری در کتابخانه‌ها: کتابخانه‌های متاورس در برابر کتابخانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی

در سال ۲۰۲۵، فناوری‌های نوظهور توجه متخصصان کتابداری را به خود جلب کرده‌اند و دو مفهوم کتابخانه‌ی متاورس و کتابخانه‌ی مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) به‌طور گسترده مورد بحث قرار گرفته‌اند.
کتابخانه‌ی متاورس با هدف ایجاد فضاهای تعاملی و تجربی با واقعیت مجازی (VR) تصور می‌شود، جایی که کاربران می‌توانند در محیطی دیجیتالی گشت‌وگذار کنند و با منابع و کتابداران مجازی تعامل داشته باشند. با این حال، تحقق این چشم‌انداز با محدودیت‌هایی چون هزینه بالا و دسترسی محدود به تجهیزات VR مواجه است و در عمل کمتر می‌تواند خدمات پژوهشی و یادگیری را به‌صورت کارآمد ارائه دهد. به‌علاوه، کتابخانه‌های متاورس معمولاً در یک اکوسیستم بسته کار می‌کنند و هنوز ادغام مؤثر با خدمات واقعی مانند جست‌وجوی فهرست یا امانت بین‌کتابخانه‌ای را ارائه نمی‌دهند.
در نقطه مقابل، کتابخانه‌های AI هم‌اکنون در عمل کاربرد دارند و با بهره‌گیری از پردازش زبان طبیعی، یادگیری ماشین و داده‌کاوی خدمات را هوشمندتر کرده‌اند. این کتابخانه‌ها می‌توانند جست‌وجوی اطلاعات را تسریع کنند، پیشنهادهای شخصی‌سازی‌شده بدهند و وظایف تکراری را با اتوماسیون انجام دهند که منجر به صرفه‌جویی در زمان کارکنان و بهبود دسترسی کاربران می‌شود. از جمله کاربردهای AI در کتابخانه‌ها می‌توان به سیستم‌های توصیه‌گر، پاسخ‌دهی خودکار به سوالات و دسته‌بندی هوشمند منابع اشاره کرد که ارزش عملی و بسامد استفاده بالاتری نسبت به کاربردهای متاورس دارند. هوش مصنوعی همچنین از طریق دسترس‌پذیری آسان‌تر از طریق تلفن همراه یا رایانه‌های معمولی، برای طیف گسترده‌تری از کاربران قابل‌دستیابی است.
به‌طور خلاصه، اگرچه متاورس چشم‌اندازی جذاب برای آینده ارائه می‌دهد، کتابخانه‌های AI اکنون مزایای عملی‌تری در جهت افزایش کارایی، دسترسی و خدمات اطلاعاتی دارند. این گزارش آموزشی تأکید می‌کند که تمرکز کتابخانه‌ها باید بر ابزارهایی باشد که به‌طور مستقیم به آموزش، پژوهش و نیازهای کاربران پاسخ می‌دهند، و AI‌ در این مسیر گزینه‌ای عملی و مؤثرتر است.

منبع: CNinTech، منتشر شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۵
https://www.cnintech.com/Blogs/library-tech-trends-mataverse-library-vs-ai-library.html

@UT_Central_Library
۱۰۰ ایده برای پروژه‌های پژوهشی در هوش مصنوعی

وب‌سایت Immerse Education در دسامبر ۲۰۲۵ فهرستی از ۱۰۰ ایده پژوهشی کاربردی در حوزه هوش مصنوعی (AI) منتشر کرد که می‌تواند به دانشجویان و پژوهشگران در انتخاب موضوع برای پروژه‌های پژوهشی، مقالات یا پایان‌نامه کمک کند. این فهرست با راهنمایی‌هایی درباره ویژگی‌های یک موضوع پژوهشی مناسب آغاز می‌شود؛ از جمله تطابق با علاقه شخصی، ارتباط با مسائل واقعی جامعه (مثل اخلاق و پیامدهای اجتماعی AI)، آگاهی از روندهای فعلی در حوزه اطلاعات و فناوری‌ها و قابل‌اجرا بودن موضوع در چارچوب زمانی و منابع موجود.
۱۰۰ ایده پژوهشی ارائه‌شده در زمینه‌های متنوعی از AI بدین شرح دسته‌بندی شده‌اند:
یادگیری ماشین و یادگیری عمیق (Machine & Deep Learning)، که موضوعاتی مثل بهینه‌سازی مدل‌ها، طبقه‌بندی تصاویر و یادگیری ماشین کوانتومی را شامل می‌شود.
پردازش زبان طبیعی (NLP) که موضوعاتی مثل بهبود مدل‌های زبانی، تحلیل احساسات، ترجمه ماشینی و توسعه سیستم‌های چندزبانه را پیشنهاد می‌کند.
حوزه بینایی ماشین و پردازش تصویر (Computer Vision)، که پژوهش‌هایی درباره‌ی تشخیص اشیاء، بهبود تصاویر، ردیابی Real-Time و کاربردهای محیطی ارائه شده است.
زمینه‌های مرتبط با بحث‌های اخلاقی، حریم خصوصی و حاکمیت AI شامل بررسی سوگیری الگوریتمی، نقش قوانین و پیامدهای اجتماعی به‌کارگیری AI در نظارت خودمختار.
کاربردهای پزشکی و سلامت که در آن، ایده‌هایی درباره بهبود تشخیص بیماری، پردازش تصاویر پزشکی، پیش‌بینی منابع بیمارستانی و بررسی چالش‌های اخلاقی در استفاده از AI در مراقبت‌های بهداشتی مطرح شده است.
موضوعات مرتبط با رباتیک و سیستم‌های خودگردان شامل استفاده از یادگیری تقویتی در کنترل ربات‌ها تا کاربرد AI در خودروهای خودران و پهپادهای امدادگر.
کاربردهای صنعتی و تجاری، که در آن ایده‌هایی برای بهبود خدمات مشتری، تشخیص تقلب، مدیریت موجودی و تصمیم‌سازی Real-Time با کمک AI ارائه شده است.
این مجموعه ایده‌ها به‌عنوان منبع آموزشی برای توسعه مهارت‌های پژوهشی، تفکر انتقادی و نوآوری در هوش مصنوعی می‌تواند به دانشجویان و پژوهشگران کمک کند تا پروژه‌های علمی معنادار و قابل‌دفاع طراحی کنند.

منبع:Immerse Education ، به‌روزرسانی‌ شده ۵ دسامبر ۲۰۲۵

https://www.immerse.education/beyond-syllabus/artificial-intelligence/100-ideas-for-research-projects-in-artificial-intelligence/

@UT_Central_Library
به مناسبت سالروز تأسیس مدرسه دارالفنون (٦ دی ۱۲۳۰)

محصلین و آموزگاران مدرسه دارالفنون در اواخر دوره قاجار

عکس دسته جمعی عده‌ای از آموزگاران و محصلین کودک و نوجوان مدرسه دارالفنون با لباس‌های متحدالشکل در حیاط مدرسه

شماره مدرک: ۲۰۶۹۰۵۷

#گشت_و_گذار_در_تاریخ_ایران
#ایران_شناسی
#سازمان_اسناد_و_کتابخانه_ملی_ایران

@etelaresaniiran
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
نشست اختتامیه نمایشگاه ایران و ایمان در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران

https://news.1rj.ru/str/UT_Central_Library
Audio
سخنرانی رسول جعفریان در مراسم اختتامیه ایران و ایمان 👆🌷
امروز خدمت دوستان آقایان محسنی، رحیمی ریسه، شیخ الحکما، و فیض بخش
درذکتابخانه مرکزی