یک مطالعه Network Meta-Analysis نشان داده است که استفاده از توسیلیزومب و یا ساریلومب هر دو در کاهش معنادار مرگ در بیماران کووید-۱۹ موثر بوده اند و این یعنی کاهش مرگ صرف نظر از نوع آنتاگونیست گیرنده ی اینترلوکین شش بوده است. نسبت شانس ذکر شده برای توسیلیزومب‌ و ساریلومب به ترتیب ۰/۸۲ و ۰/۸۰ بوده است. گایدلاین موسسه ملی سلامت آمریکا هم اخیرا توصیه کرده است در صورت نبود توسیلیزومب از ساریلومب استفاده شود.

در یک مطالعه در BMJ، بروز ترومبوسایتوپنی و ترومبوآمبولی و سکته مغزی و قلبی بعد از واکسیناسیون (فایزر و استرازنکا) و همچینن بعد از عفونت کووید-۱۹ بررسی شده است.

جمعیت مورد مطالعه:
۱۹/۶ میلیون نفر دز اول استرازنکا و ۹/۵ میلیون نفر نیز با دز اول فایزر واکسینه شده اند. همچنین ۱/۸ میلیون نفر نیز با تست مثبت کووید-۱۹ بررسی شده اند.

یادم هست که وزیر بهداشت از تهیه داروهای کرونا (رمدسیویر و فاویپیراویر) صحبت می کردند که مردم ایران احساس کمبودی نکنند (نقل به مضمون).
به شکلی این موضوع جلوه داده شده که انگار همین داروها وجود دارد و دیگر دارویی نیست. وقتی می‌دانیم یک درمان ثابت شده (آنتی بادی های مونوکلونال) برای بیماران سرپایی (در شرایطی خاص) وجود دارد (هر چند با دردسرهایی مثل تزریق و ...) چرا از این داروها صحبتی نشد و الان هم نمی‌شود؟ یک وقت مردم ایران نباید از آنها چیزی بدانند که احساس کمبود کنند؟

حق مردم ایران این نیست که وقتی قوی ترین شواهد در دنیا وجود دارد که نشان می‌دهد هیدروکسی کلروکین بی اثر است، همچنان در دستورالعمل درمان ایران این طور نوشته شود که این دارو در صورت لزوم به عنوان ضد ویروس یا ضد التهاب صرفا در شروع بیماری می‌تواند تجویز شود. و البته این شاید یکی از ساده ترین مثالها در مورد داشتن رویکرد علمی نسبت به مسائل است.

در پذیرش یک ادعا (در طب مکمل یا طب ایرانی یا حتی پزشکی کلاسیک یا ....) به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

ویدئو بسیار دیدنی مربوط به صحبتهای دکتر سلطانی در نقد طب مکمل

۱- به جای استدلال کردن، تببین می کنند (reasoning vs explanation)
مثلا می پرسیم آیا حجامت یا انرژی درمانی موثر است؟ در جواب روش آن یا مکانیسم آن را توضیح می دهند که این تبیین است. در وهله اول دنبال مکانیسم اثر یا چگونگی اثر نیستیم، دنبال این هستیم که موثر بودن آن را بدانیم. پس باید دلیل بیارورند. مستند بیاورند. شواهد و اویدنس بیاورند. با تببین نباید فریب بخوریم.

بیان چگونگی می تواند به شکل گیری فرضیه کمک کند ولی دلیل نیست. گاهی طب سنتی، طب کلاسیک را محکوم می کند که شما نمی دانید طب سنتی یا حجامت یا .. چیست و چگونه عمل می کند. این اصلا مهم نیست. مهم این است که شما سند بیاورید این روش شما کار می کند.

۲- گاهی در جواب برای دلیل از بیان تجربه استفاده می‌شود. مثلا می گویند ما تعداد زیادی مریض دیدیم و به این شکل درمان کردیم و جواب گرفتیم. با تجربه هم نباید فریب بخوریم. تجربه گاهی دلیل است ولی همیشه نیست. تجربه در دادگاه قابل قبول نیست. تجربه برای تصمیم های مهم و غیر قرینه که طب هم جزو آن است ارزش کمی دارد. مثال: به تجربه من کمربند بستن برای رانندگی لازم نیست و گردن من را هم زخم می کند پس من دیگر استفاده نمی کنم. اما این تحربه غلط است. چرا که این تجربه شاهد مرگ و آسیب افرادی که کمربند نبسته اند، نبوده است. یا این که فردی بگوید من دو بچه ام را که تنبیه کردم لوس نشدند ولی دو بچه دیگرم که تنبیه نشدند لوس شدند، پس تنبیه شدن خوب و لازم است.
حتی تجربه من در پزشکی مثلا در درمان یک بیمار کوید-۱۹ با یک داروی خاص نیز غیر متقارن است.

۳- حالا ما در طب کلاسیک برای غلبه بر این غیر قرینگی چه می کنیم؟ از ابزار استفاده می کنیم تا آن را به حداقل برسانیم و اینجا در پزشکی از ابزارها و روشهای صحیح پژوهش و علم مثل پرسشنامه، دارونما، پیگیری بیمار و ... استفاده می کنیم. یعنی از علم استفاده می کنیم.

لینک ویدئو در اینستاگرام

در مورد ترایال واکسن سوبرانا۲ و سوبرانا پلاس در ایران:

دکتر احسان مصطفوی اپیدمیولوژیست روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا اظهار داشت: نتایج گزارش آنالیز میانی مطالعه در مداخله دو دُزه و سه دُزه به زودی در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.

مطالعه بررسی اثربخشی و عوارض واکسن در شهرهای با مداخله سه دُزه (یزد و زنجان) و پی گیری عوارض احتمالی واکسن در ۶ شهر مطالعه همچنان ادامه دارد.

با توجه به پیک جدید اپیدمی کرونا در کشور، سرعت گرفتن واکسیناسیون گروه های مختلف، به دست آمدن تعداد موارد لازم برای مطالعه اثربخشی در رژیم دو دُزه و تایید سازمان غذا و دارو، مقرر شد به شرکت کنندگان مطالعه در ۶ شهر (در صورت تمایل داوطلبان)، دُز یادآور نیز تزریق شود که این کار در حال انجام است.

همچنین دکتر مصطفوی در ‌پاسخ به سوال من در مورد نوع مجوز این واکسن این طور توضیح دادند که مجوز اضطراری این واکسن برای دریافت سه دز (دو دز سوبرانا۲ و یک دز سوبراناپلاس) بوده است.

متوسط مرگ روزانه ناشی از ابتلا به کووید-۱۹ به ازای هر یک میلیون نفر در هفت روز گذشته در کدام کشورها بیشتر از بقیه بوده است؟

🇬🇪 Georgia 16.2
🇲🇰 North Macedonia 12.9
🇱🇰 Sri Lanka 9.3
🇸🇿 Eswatini 9.3
🇹🇳 Tunisia 8.7
🇲🇾 Malaysia 8.1
🇧🇼 Botswana 7.9
🇮🇷 Iran 7.6
🇨🇺 Cuba 7.4
🇰🇿 Kazakhstan 7

تایم لاین احتمالی مطالعات واکسن کووید-۱۹ از فایزر:

نتایج مطالعه واکسن برای گروه سنی ۵ تا ۱۱ سال احتمالا در سپتامبر آماده می‌شود و انتظار می‌رود مجوز آن در اوخر نوامبر با اوایل دسامبر داده شود.

نتایج برای گروه سنی ۲ تا ۵ سال نیز احتمالا در نوامبر آماده می‌شود.

در مورد پاستوکوووک

مجوز اضراری در ابتدا در تاریخ هشتم تیرماه برای پاستووکوک صادر شده بود (تزریق دو دز) که در توئیت دکتر جهانپور در آن زمان به آن اشاره شده و اطلاع رسانی گردیده بود.

https://twitter.com/drjahanpur/status/1409862178186960901?s=21


بر اساس توضیحات تکمیلی که دکتر احسان مصطفوی به من دادند، با ارائه داده های بیشتر در مورد تاثیرگذاری بیشتر با دز سوم و در عین حال بی خطری آن، مجوز برای تزریق دز سوم با سوبراناپلاس حدود دو‌هفته قبل صادر شده است.

بر‌همین اساس به افرادی که در فاز سوم مطالعه کارآزمایی انستیتو پاستور ایران در شش شهر دو دز واکسن را دریافت کرده بودند نیز بعد از پایان مطالعه اثربخشی و کدگشایی، دریافت دز سوم پیشنهاد شد که در حال انجام است.

بسیار مهم

در شش ماه اول ۲۰۲۱ در ۱۳ ایالت آمریکا و در افراد بالای ۱۸ سال، بستری افراد غیر واکسینه شده، ۱۷ برابر افراد واکسینه شده بوده است.

✅ در فاصله بین ۲۷ ژوئن تا ۲۴ ژولای در دوره ای که واریانت دلتا غالب بوده، میزان بستری در گروه غیر‌واکسینه نسبت به واکسینه بیش از ده برابر بوده است

دو‌ نمودار مهم در تصاویر پایین پست یکی میزان بستری تجمعی است و‌ یکی هم میزان بر اساس هر هفته را نشان می‌دهد.

✅ مقایسه موارد بستری ناشی از کووید-۱۹ بعد از واکسیناسیون کامل نسبت به افراد بستری شده ی بدون دریافت واکسن در شش ماهه اول سال ۲۰۲۱ (اول ژانویه سی ام ژوئن)،

۱- مسن تر بوده اند. میانه سنی افراد بستری شده در گروه واکسینه شده ۷۳ و در گروه بدون واکسن ۵۹ سال)

۲- با احتمال بیشتری، تعداد سه یا بیشتر بیماری زمینه ای داشته اند.

۳- با احتمال بیشتری ساکن مراکز نگهداری و خانه سالمندان بوده اند.

۴- تقریبا یک سوم از بستری شده های واکسینه شده نقص ایمنی داشته اند و این برای واکسینه نشده ها ۱۱ درصد بوده است.

✅ از ۲۴ ژانویه تا ۲۴ ژولای، میزان بستری تجمعی در گروه غیر واکسینه نسبت به گروه واکسینه، ۱۷ برابر بوده است. در این بررسی ۶۷ هزار بستری کووید-۱۹ بررسی شده بوده اند. این نسبت برای گروه سنی بالای ۶۵ سال، ۱۳ برابر بوده است.

✅ در فاصله بین ۲۷ ژوئن تا ۲۴ ژولای در دوره ای که واریانت دلتا غالب بوده، میزان بستری در گروه غیر‌واکسینه نسبت به واکسینه بیش از ده برابر بوده است

لینک مطالعه در نسخه پیش مقاله

تزریق دز سوم واکسن کووید-۱۹ در اسرائیل برای همه افراد با سن حداقل ۱۲ سال که حداقل پنج ماه از واکسیناسیون آنها گذشته باشد، امکان پذیر شده است.

داده ها فعلی اسرائیل نشان می‌دهد که تزریق دز بوستر توانسته تا بیشتر از ده برابر بیماری شدید و تقریبا ۱۱ برابر ابتلا به کوید-۱۹ را کاهش دهد.

این تاثیرگذاری دز بوستر را به تقریبا همان ۹۵٪ می‌رساند.

از توئیتر اریک توپول

اعتماد به علم
نگاه کنید ببینید واکسن در آمریکا چه کرده است؟ میزان تجمعی بستری ناشی از کووید-۱۹ در گروه واکسینه نشده (آبی) در مقایسه با گروه واکسینه شده (سبز) در فاصله ۵ بهمن ۹۹ تا ۲ مرداد ۱۴۰۰ هفده برابر بوده است.

نسبت خطر قابل انتساب در جامعه (Population Attributable Fraction) يكي از شاخصهاي مهم براي ارزيابي اثر مداخلات در جامعه ميباشد. متاسفانه تعريف و توضيح نحوه محاسبه اين شاخص مهم حتي در كتب مرجع آمار و اپيدميولوژي داراي مشكلات اساسي است. مقاله ذيل ضمن بررسي اين مشكلات چارچوبي براي يادگيري نسبت خطر قابل انتساب در جامعه معرفي ميكند:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S259011332100016X

۲ میلیارد نفر در دنیا به صورت کامل علیه کووید-۱۹ واکسینه شده اند.

واکسیناسیون در فرانسه توانسته تاکنون از ۴۷۴۰۰ مرگ ناشی از کووید-۱۹ جلوگیری کند

برای بار دوم ، مشاهده ی آلودگی در واکسنهای مادرنا در ژاپن:

ژاپن قبلا استفاده از 1.63 میلیون دز واکسن مادرنا را به علت مشاهده ی آلودگی (فلز) در ویالهایی از این واکسن به حالت تعلیق در آورده بود. این واکسنها در اسپانیا تولید می شوند. آژانس دارویی اروپا نیز این موضوع را بررسی کرده و طبق نظر ایشان فعلا دلیلی برای عدم تولید واکسن و توقف موقت تولید در اسپانیا وجود نداشته است. بررسی در مورد نحوه آلودگی این واکسنها ادامه دارد. دو نفر از افرادی که این واکسنها را دریافت کرده بوده اند نیز فوت شده اند و علت فوت هنوز مشخص نیست و در دست بررسی است.

حالا در lot دیگری از مادرنا که قبلا تعلیق شده بود آلودگی دیده شده و موادی سیاه و صورتی در برخی موارد در ویال دیده شده و بررسی در این مورد هم صورت می گیرد

در ژاپن 54% از مردم حداقل یک دز و 43% نیز به صورت کامل واکسینه شده اند.

آمار امروز نشان از رکورد جدید تزریق روزانه واکسن کووید-19 در ایران دارد که برابر با تزریق 765,134 دز (290,719 دز اول و 474,415 دز دوم) بوده است. رکورد قبلی 764,185 دز بود.
متوسط تزریق در هفت روز گذشته به 543,366 دز رسیده است.
تا به حال 22.08 درصد از مردم حداقل یک دز و 9.98 درصد نیز هر دو دز واکسن کووید-19 را دریافت کرده اند.

باقی مانده واکسن در‌کشور:

سینوفارم: ۳٫۴۲۹٫۵۷۳
استرازنکا: ۸۷۲٫۴۹۲
ماده برکت: ۴۱۳٫۰۶۵
(با احتساب این که تا ۳۰ مرداد، در کل ۳ میلیون دز از آن تحویل داده شده بوده است.)

البته جناب نیکی ملکی گفته اند تا امروز ۴/۲ میلیون دز از برکت تحویل داده شده و با این حساب باقی مانده ماده برکت در کشور ۱٫۶۱۳٫۰۶۵ دز خواهد بود.

اسپوتنیک: ۲۳۱٫۷۱۷
بهارت: ۱۱٫۵۰۳

پاستوکووک نیز با آن که در کشور تزریق می‌شود، جزو آمار رسمی کشور قرار نمی گیرد.

امروز طی حکمی از سوی وزیر بهداشت، علی نمکی به عنوان مشاور و دستیار امور ویژه منصوب شده است.

توئیت دکتر جهانپور در این مورد:

‏دوست گرامی آقای دکتر علی نمکی مشاور و دستیار وزیر محترم بهداشت البته نسبتی با دوست عزیزم آقای دکتر علی نمکی فرزند وزیر محترم سابق بهداشت ندارند!

‏دوستان عزیز قبل از انتشار شایعه و تحلیل های عجیب و غریب، اندکی تحقیق کنید.
‏ممنون!

این تصویر بر اساس داده‌های انگلیس است:
قرمز، ریسک مرگ از کرونا بدون واکسن و آبی، کم شدن این ریسک بعد از دو دز واکسن‌ را در آنجا برای هر سن نشان می‌دهد.
فرد ۵۰ ساله‌ حتی بعد از واکسن، ریسک فوتش برابر ۳۰ ساله‌ی غیرواکسینه است.
برای همین است که اولویت واکسیناسیون بر اساس سن در اکثر‌جاها انجام می‌شود.

از توییتر دکتر مهرنوش جعفری

یک ترایال کوچک نشان داده است که فاویپیراویر می‌تواند مدت زمان بهبود بالینی بیماران کووید-۱۹ متوسط و بدون نیاز به اکسیژن را تا تقریبا ۳ روز کمتر کند.

بررسی فاویپیراویر در یک تریال فاز سوم کوچک همراه با کورسازی و پلاسبو در درمان بیماران کووید-۱۹ متوسط بدون نیاز به اکسیژن

بیماران: ۱۵۶ نفر با سچوریشن حداقل ۹۴٪ در فاصله ی ۱۰ روز از شروع تب

مداخله: در‌گروه فاویپیراویر، روز اول ۱۸۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت و سپس روزهای بعد ۸۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت برای تا ۱۳ روز دریافت کرده اند.

پیامد مورد بررسی: به صورت ترکیبی شامل مدت زمان بهبودی برای تب و سچوریشن اکسیژن و یافته های سی تی ریه و ریکاوری تا تست منفی کووید-۱۹

نتایج: میانه مدت زمان برای پیامد اولیه در گروه فاویپیراویر و پلاسبو به ترتیب ۱۱/۹ و ۱۴/۷ بوده است و اختلاف آنها از نظر آماری معنادار بوده است و این تاثیرگذاری در بیماران با ریسک فاکتورهای کووید-۱۹ مثل چاقی و بیماری های زمینه ای بهتر بوده است. از طرفی هر چه دارو زودتر شروع شده بوده است، تاثیرگذاری بارز تر بوده است. عوارض (مثل hyperuricemia) در گروه فاویپیراویر به شکل قابل توجهی بیشتر اما به هر حال گذرا بوده است.