قرارداد اجتماعیِ «فدراسیونِ دموکراتیکِ شمالِ سوریه»

مترجمان: امین زرگرنژاد و الناز بابایی



یادداشتِ مترجمان:
متنی که پیشِ رو دارید قراردادِ اجتماعی یا همان قانونِ اساسی «فدراسیونِ دموکراتیکِ شمالِ سوریه» است. با تشکیلِ شورای مؤسّسانِ متشکّل از همه‌ی گروه‌های اجتماعی شمالِ سوریه و اعلامِ نظامِ فدرال در مارسِ ۲۰۱۶، تدوینِ این قرارداد هم در دستورِ کار قرار گرفت و پس از کش‌و‌قوس‌ها و تغییراتِ مختلف در پیش‌نویس، نهایتاً در ۲۹ دسامبرِ ۲۰۱۶ نسخه‌ی نهایی آن ارائه شد. قراردادِ جدید جایگزینی بود برای متنِ پیشین که در سالِ ۲۰۱۴ تحتِ عنوانِ «منشورِ قراردادِ اجتماعی» برای نظامی ارائه شده بود که خودگردانی‌های‌ دموکراتیکِ روژاوا یا غربِ کردستان نامیده می‌شد. پس از دورانِ مقاومت و نبرد علیهِ داعش و آزادی بسیاری از مناطق از دستِ آن‌ها و ظهورِ شرایطِ جدید و پیوستنِ مناطقِ جدید، ضرورتِ بازنگری در مفادِّ قانونِ اساسی پیشین و چارچوب و نامِ نظامِ موجود در منطقه مطرح شد و در نهایت «فدراسیونِ دموکراتیکِ شمالِ سوریه» از دلِ چنین وضعیتی بیرون آمد و قراردادِ قبلی هم از جنبه‌های مختلف تغییر کرد. در فرایندِ تدوین و تصویب، نام «روژاوا» از عنوانِ نظامِ خودگردانی و قراردادِ اجتماعی حذف شد و روژاوا یک نامِ جغرافیایی باقی ماند. این حذف، اگر چه با مخالفتِ برخی از ناسیونالیست‌ها مواجه شد، امّا به‌خوبی با روحِ حاکم بر این قرارداد سازگار بود و نشان از تأسیسِ نظامی داشت که کلّیتِ آن تقلیل‌پذیر به هیچ قومی نیست. در این میان امّا نامِ روژاوا به‌عنوانِ سرآغازِ تجربه‌ی این دموکراسی رادیکال در خاطر و کلامِ همگان هست و برای همیشه خواهد ماند.
ما (مترجمان) در کورانِ مقاومتِ کوبانی و نبرد علیهِ داعش در اواخرِ سالِ ۲۰۱۴، متنِ قراردادِ اجتماعی قبلی را ترجمه کردیم. به‌ دلایلی، آن ترجمه منتشر نشد و دیگر لزومی هم برای انتشار آن نیست. اینک حتّی متنِ اصلی آن نیز صرفاً یک سندِ تاریخی بایگانی‌شده است. امّا آن ترجمه دست‌کم این شانس را به ما داد تا در مواجهه با متنِ جدید، ردّپای تأثیرِ پیکارها و تنش‌های مردم آن منطقه را در یک روندِ تاریخی، در دگرگونی متنِ جدید ببینیم و نکاتِ زیادی بیاموزیم. متنِ جدید به‌وضوح بسیار مترقّی‌تر و پیشرو‌تر و نمایانگرِ بهتری برای آن نظامِ دموکراسی رادیکال و مستقیمی است که در قالبِ خودگردانی دموکراتیک، معطوف به هم‌زیستی هم‌پیمانانه‌ی تمامی اقوام، مذاهب و گروه‌های مختلف اجتماعی است. ما این بار هم در حالی شروع به ترجمه‌ی متنِ جدیدِ قراردادِ اجتماعی کردیم که مرزهای شمالی فدراسیون از زمین و هوا زیرِ بمبارانِ ارتشِ ترکیه بود. بحث درباره‌ی چرایی یورشِ اخیر و سرانجامِ این فدارسیونِ نوپا و شکننده‌، در اینجا ممکن نیست. امّا به‌زعمِ ما تجربه‌ی فدراسیون، با تمامِ ضعف‌ها و تناقضات‌اش، شاید یکی از آخرین فرصت‌ها و امکان‌ها برای زنده‌ماندنِ امیدِ هم‌زیستی در این منطقه‌ی پرآشوب و مملو از جنگ‌های فرقه‌ای و قومی است. همچنین زنده‌ماندنِ ایده‌ی تعمیمِ چنین دموکراسی مستقیم و رادیکالی که به عبور از مرزهای تنگِ ملّت‌ـ‌دولتِ کاپیتالیستی می‌اندیشد. چنین تجاربی اگر شکست بخورند، فضای منطقه بیش از پیش آماده‌ی نزاع‌های خونینِ فرقه‌ای، مذهبی و قومی خواهد شد. فضایی بابِ میل کسانی که از قضا هم‌اینک (در سطوحِ مختلف) کمر به نابودی چنین تجربه‌هایی بسته‌اند. در نهایت، هدفِ ما از این ترجمه چیزی نیست جز تلاشی محدود برای شناختن و شناساندنِ واقعیت و ساختارِ اداره‌ی جامعه در آن منطقه به میانجی یک سندِ حقوقی.
ما این ترجمه را به جان‌های زیبای ۳۲ جوانِ سوسیالیستِ ترکیه‌ای تقدیم می‌کنیم که از نقاطِ مختلف‌ِ ترکیه برای کمک به مردمِ کوبانی گردهم آمده بودند و در ۲۰ جولای ۲۰۱۵ در انفجارِ مقرِّ گردهمایی در سوروچ در مرزِ ترکیه و سوریه کشته شدند.



برای دریافتِ متنِ به آدرس زیر بروید:
http://problematicaa.com/social-contract/
آدرس عضویت در تلگرام پروبلماتیکا:
https://news.1rj.ru/str/problematica

🔴 #فایل_صوتی سخنرانی آقای #روزبه_آقاجری درباره‌ی "نئولیبرالیسم؛ آزادی در حصار سرمایه"
🏛 @SBUpolitics
🏛 انجمن علمی علوم‌سیاسی دانشگاه شهید‌ بهشتی

بحران اقلیمی، توافق سبز و سرمایه‌داری

✍🏼 مصاحبه با جان بلامی‌فاستر، مصاحبه‌کننده: وائوس ترین‌تافیلو / ترجمۀ روزبه آقاجری

...سرمایه‌داری صرفا یک نظام نیست بلکه نظامی از روابط اجتماعی و فرایند‌های اجتماعی‌سوخت‌وسازانه است و ما باید بسیاری از این روابط و فرایندها را که به ‌شکلی ریشه‌ای از آن برآمده و مشخصا به اضطرار اکولوژیک کنونی مربوط‌ هستند. در یک بازه‌ زمانی‌ طولانی، ما بدون شک به یک انقلاب اجتماعی و اکولوژیکی تمام‌عیار و فراروی از روابط سرمایه‌دارانه تولید کنونی نیاز داریم. اما در وضع فعلی، در شرایط اضطراری قرار داریم و اولویت، خلاص ‌شدن از شر سوخت‌های فسیلی است که دربردارنده ویرانی آن‌ چیزی است که «سرمایه فسیلی» خوانده می‌شود. هدف اجتناب از آن چیزی است که دانشمندان سامانه زمین آن را «زمین گرمخانه» می‌خوانند؛ لحظه‌ای که در آن، تغییرات اقلیمی فاجعه‌بار ممکن است برای دهه‌‌ها تثبیت و برگشت‌ناپذیر شوند.

ما تحت تاثیر برخی جنبه‌ها از طرح نماینده کورتز یعنی نیودیل سبز قرار گرفتم. او برای بسیجی عمومی فراخوان می‌دهد که به‌شدت ضروری است و به اشکال نوآورانه همه را به تامین مالی فرامی‌خواند، مانند شبکه‌ای از بانک‌های عمومی که مستقیما در آن سرمایه‌گذاری کنند، درست مانند همان کاری که در زمان «نیودیل روزولت» انجام شد و مالیات‌های سنگین‌تری از ثروتمندان و شرکت‌ها دریافت شود چنانکه پیش‌تر در ایالات متحده انجام شده بود. عواید این کار باید برای تامین مالی طراحی چرخشی بزرگ به سمت نیروگاه‌های خورشیدی و بادی استفاده شود. او اینها را به مسائل اجتماعی نیز پیوند می‌دهد...


برای خواندن متن کامل به آدرس زیر بروید:
http://problematicaa.com/a-green-new-deal-is-the-first-step-toward-an-eco-revolution/
آدرس عضویت در تلگرام پروبلماتیکا:
https://news.1rj.ru/str/problematica

امپراتوری دروغ

محمدرضا کلاهی

▫️بعد از سه روز انکار، نیروی مسلح ایران امروز اعلام کرد هواپیما با موشک پدافند خودی سرنگون شده است. همه می‌پرسند آیا اگر پای نیروهای خارجی در میان نبود، ممکن بود هیچ‌گاه این اعتراف صورت گیرد؟

▫️آیاچیزی هول‌ناک‌تر از جان ۱۸۰ نفر بی‌گناه هست؟ بله، دروغ و پنهان‌کاری؛ و هول‌ناک‌تر از آن دروغ و پنهان‌کاری سیستماتیک. دروغِ فردی و پنهان‌کاری شخصی گناهی بزرگ است. اما فاجعه آن‌جا است که مجموعه‌ای از سازوکارها
تدوین و طراحی شده باشند که به طور نظام‌مند دروغ بگویند و پنهانکاری کنند.

▫️حتماً مجازاتی برای عامل اشتباه انسانی در سرنگونی هواپیما درنظر گرفته می‌شود. اما عامل‌های پنهان‌کاری و دروغ در این سه روزچه؟ زجرآور آن‌جا است که کسی که عامل اشتباه انسانی را تنبیه خواهد کرد، همان سازمان دروغ است.

▫️البته ایرادی ندارد. انسان خطاکار است. می‌توان به آینده امیداور بود. حتماً در سال‌های آینده سازوکارهای مهندسی تشخیص هدف، دقیق‌تر می‌شوند. حتماً سیستم‌های آفند و پدافند کارآمدتری خواهیم داشت که اهداف را درست‌تر تشخیص می‌دهند و آدم‌های بیشتری را با دقت بالاتری، به درستی، نه به اشتباه، خواهند کشت.
اما فاجعه‌ی بزرگ‌تر آن‌جا است که به موازات همه‌ی این‌ها، سیستم پنهانکاری و دروغ هم بهبود خواهد یافت. در آینده دستگاه‌ها با دقت و ظرافت بیش‌تری هم دروغ خواهند گفت و با دقت بیش‌تری حقیقت را پنهان خواهند کرد. حتماً در آینده حقایق بیش‌تری را می‌توان پنهان کرد. در سال‌های آینده، اگر کشتار مشابهی، به درست یا به اشتباه، رخ دهد، به نحوی کارآمدتر می‌توان حقیقت را پوشاند و واقعیت را واژگون نشان داد. امپراتوری دروغ، قلمرو خود را گسترش خواهد داد.

▫️در پرتو این اتفاق، حوادث تاریخی، با سماجت دربرابر چشمان من رژه می‌روند تا دوباره دیده شوند و دوباره خوانده شوند: در همه‌ی رخدادهایی که در سالیان گذشته من را و جامعه‌ی من را متأثر کرده است کدام‌ها واقعی و کدام‌ها غیرواقعی بوده‌اند؟ کدام وقایعی که امروز در اطراف من می‌گذرد واقعی است؟ آرمان‌های من، عشق‌هام، هدف‌هام، «خودم»... چه چیزی واقعیت دارد؟ خود «من» آیا واقعیت دارم یا توهمی بیش نیستم؟

▫️آینده، رو به سوی دروغ بیشتر دارد و به حقیقتِ اکنون وگذشته اعتمادی نیست. با این دروغ نظام‌مند، آینده و اکنون و گذشته پوچ شد و به هوا رفت. در امپراتوری دروغ، چیزی از جامعه، از اخلاق و از انسان باقی نخواهد ماند.

@mohammadrezakolahi

عقلانیت علم؛ از تجربه‌گرایی تا فازی‌محوری
نقد و بررسی کتاب عقلانیت دانش علمی؛ روش‌شناسی انتقادی نوشته علی ساعی

✍🏼روزبه آقاجری

نوشتن درباره‌ی یک کتاب ـ آن هم کتابی که داعیه بررسی مفهومی بنیادی را در گستره‌ای قابل توجه دارد ـ دربردارنده‌ی این مخاطره است که غرق‌شدن در شرح‌وتوضیح آن به وانهادن موضع نقادانه نسبت به آن بینجامد یا مجال اندک بررسی آن، نتواند حق مطلب را نسبت به آن ادا کند. این، وضعیتی بود که در برخورد با کتاب عقلانیت دانش علمی؛ روش‌شناسی انتقادی نوشته علی ساعی با آن مواجه شدم؛ کتابی که از یک سو، سویه‌ی آموزشی و گام‌به‌گام آن، از آن اثری مشخصاً درسی ساخته و از سوی دیگر، همین ویژگی باعث شده است که نویسنده در برخی نقاط به فشرده‌نویسی یا حتا فروکاهی برخی مباحث رو بیاورد، هر چند فروکاهی مورد نظر به‌شیوه‌ای آگاهانه صورت گرفته باشد.

مواجهه نظری با کتاب ساعی این دوگانگی را پیش می‌آورد که آیا یک شرح ساده از آن کفایت می‌کند یا می‌توان در جاهایی وارد مجادله نظری با نویسنده شد و سمت‌وسویی انتقادی به کار داد. انتخاب اولی، نتیجه‌ی نهایی را بدل به بازگویی صرف مباحث کتاب می‌کند و تنها تحشیه‌ای بر آن به حساب می‌آید و انتخاب دومی، ممکن است به شرح دل‌به‌خواهانه و گزینشی مباحث کتاب به نفع نقد برخی مباحث آن بینجامد. اولی، خطر تکرار را در بر دارد و دومی خطر تقلیل را. در این نوشته تلاش کردم به هیچ یک از این دو راه محدود نشوم. کوشیده‌ام که نقد این کتاب هم دربردارنده‌ی شرحی منصفانه از مباحث آن و هم انتقاد‌هایی روشن و جدی درباره‌ی آن باشد. به‌هر‌روی تنها خواننده این متن و خود کتاب می‌تواند داوری‌ای درست درباره‌ی روایت و نقد من داشته باشد.

برای خواندن متن کامل به آدرس زیر بروید:
http://problematicaa.com/the-rationality-of-scientific-knowledge/
آدرس عضویت در تلگرام پروبلماتیکا:
https://news.1rj.ru/str/problematica