🔺صوت نشست پیروزی یا شکست دانشگاه ایرانی/ گفتگو با میثم مهدیار/ ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱/ بسیج دانشجویی تهران

🔖در این نشست کوشیدم روایتی جامع از تحول تاریخ دانشگاه ایرانی در نسبت با دولت و جامعه در چهار مقطع قاجار و پهلوی/ دهه شصت/ دهه هفتاد و هشتاد/ دانشگاه کارآفرین ارائه کنم

می‌خواستم چیزی درباره الهیات نیهیلیستی-میلیتاریستی پشت سرود “سلام فرمانده” که مشخصه‌ی تام و تمامی از گذارهای قهقرایی الهیات سیاسی ماست بنویسم که منصرف شدم. مسأله تنها این نیست که مخاطبین در قدرت این نقدها گوششان پر است و حتی برعکس دقیقا به دلیل همان چیزی که مورد نقد قرار گرفته در مسیری اینچنین پرگاز می‌رانند؛ بلکه مسأله اساسی‌تر اینجاست که در یک سوءبرداشت اساسی هر یادداشتی از این جنس در شعله‌های آتش احساسات آنی مخاطبین می‌سوزد و خاکستر می‌شود و نه آنکه کوره‌ای باشد برای ساختن جهانی دیگر. تا زمانی که «احساس مسئولیتی» از تغییر در ما نباشد و هر مطلبی را ابزار فرافکنی مسئولیت و تطهیر خود از گناه جمعی می‌کنیم؛ نه تنها به پیش نمی‌رویم که بیش از پیش به خالی کردن زیرپای خود مشغولیم. اگر «خواندن و نوشتن» عزمی واقعی در ما برنمی‌انگیزد، ولو به قدر پول خردی که خوانندگان قدیمی روزنامه‌های نسل قبل برای بقای رسانه خود خرج می‌کردند، پس هوسی پوچ و سرابی بی‌ارزش است.

🔺بادامچی, محمدحسین. (۱۴۰۱). برنامه‌ریزی بدون نظریه؛ صدای شنیده نشده فروپاشی برنامه‌ریزی تکنوکراتیک در ایران. فصلنامه سیاستگذاری عمومی, 8(1), 75-87. doi: 10.22059/jppolicy.2022.85912

📝چکیده:
علی‌رغم گذشت بیش از هفتاد سال از آغاز برنامه‌ریزی رسمی در ایران، اصطلاح «برنامه‌ریزی» همچنان بصورتی مطلق، مجرد، تخصصی، پوزیتیویستی، غیرقابل خدشه و بی‌نیاز از مباحثات نظری به کار می‌رود و حال آنکه بررسی تحولات معرفتی این حوزه بویژه در آمریکا و اروپا از پایان پارادایم پوزیتیویستی-تکنوکراتیک برنامه‌ریزی و ظهور حوزه معرفتی میان‌رشته‌ای و بسیار پویایی به نام «نظریه برنامه‌ریزی» در پنجاه سال اخیر حکایت دارد. در این مقاله نشان داده می‌شود که صدای فروپاشی برنامه‌ریزی عقلانی-تکنوکراتیک و ظهور رشته نوینی به نام نظریه برنامه‌ریزی در ایران شنیده نشده است.

رابطه سیاست و منبر

ماشینی که به روانی به سوی مقصدی می‌راند ارکان مختلفی در حرکت خود دارد: یکی جاده است و دیگری ماشین و سومی رانندگی و چهارمی کلام راننده! دانش سیاسی در ایران روی چهارمی متمرکز است و کمتر کسی درباره جاده (سراشیبی قهقرایی تاریخمان) ماشین (سازوکار مخرب دولت-ملت بودنمان) و رانندگی (بی‌بهرگی از فن مدیریت امکانات برای پیشرفت جمعی) می‌پرسد، چه برسد به آنکه در آن کنکاش کند. در عوض همه هم و غم راننده و ایادی او ساکت کردن سرنشینان و حفظ و تثبیت عقیده بر صراط مستقیم بودن است. دانش سیاسی اسلامی-ایرانی زمانه ما حول همین مهارت آخری شکل می‌گیرد که در آن جامعه به مثابه طفلی صغیر و زنی زیاده‌خواه دست‌بسته و نابالغ نشسته بر صندلی عقب فرض می‌شود که خوش‌خیالی و عقیده‌مند بودن و شک به دل راه ندادنش هم به نفع خودش است و هم به نفع راننده. در فقدان دانش سیاسی، هر تغییری تنها در سطح بعد منبری سیاست در ایران باقی می‌ماند.

#کلیپ شماره ۶

⭕️ #رابطه_دولت_و_دانشگاه

👤 محمدحسین بادامچی
▫️مسئله دانشگاه در ایران در پاسخ به مسئله سیاسی بر می‌گردد یعنی دانشگاه به عنوان بخشی از تکامل "تکنولوژی قدرت" است تا دولت به کمک ابزارهای علمی به یک ساختار دولت-ملت جدید دست یابد.

👤میثم مهدیار
▫️تقلیل جامعه به ویژه نهاد دانشگاه به یک موجود منفعل و مغلوبه قدرت سیاسی و ندیدن پویایی‌ها و ظرفیت‌های اجتماعی آن محصول همان سیاست‌زدگی در جامعه‌شناسی است.

@khate_uni

#کلیپ شماره ۷

⭕️ #دانشگاه_قبل_انقلاب

🔸مسئله دانشگاه در ایران در پاسخ به مسئله سیاسی بر می‌گردد یعنی دانشگاه به عنوان بخشی از تکامل "تکنولوژی قدرت" است تا دولت به کمک ابزارهای علمی به یک ساختار دولت-ملت جدید دست یابد.

🔸در واقع به تناسب نیاز دولت به توسعه دستگاه اداری خود برای کنترل جامعه، دانشگاه و رشته های مختلف را تأسیس می‌کند.

🔸مقطع اول، دانشگاه به مثابه یک اداره است و رابطه ارگانیکی و مستقیمی بین دولت و دانشگاه وجود دارد.

👤محمدحسین بادامچی

@khate_uni

#کلیپ شماره ۸

⭕️ #دانشگاه_استعماری

🔸مقطع دوم، انقلاب و دستگاه دولت مناسبات و سازوبرگ دانشگاه را تغییر نداد بلکه تفسیر از آن سازوکار را تغییر می‌دهد.

🔸دولت دانشگاه را کنار زده و در بخش‌های مختلف خود، محافل کوچک علمی برپا می‌کند و دانش را به طور مقطعی استفاده می‌کند مانند وزارت خارجه، نیروهای مسلح.

🔸 در کل ما شاهد آن هستیم که دولت اسلامی نیازی به پشتیبانی علمی ندارد چرا که مسائل دولت از جنس دانشی نیست.

👤محمدحسین بادامچی

@khate_uni

#کلیپ شماره ۱۰

⭕️ #دانشگاه_علمی_فرهنگی

🔸مهم ترین کارکردهای دانشگاه، کارکردهای کاذب اجتماعی مثل پاسخ به تب تحصیل مردم-مدرک گرایی-تأمین پرستیژ اجتماعی-به تعویق انداختن مشکالت بیکاری، ازدواج است.

🔸ما شاهد "توسعه آموزشی و پژوهشی" در کشور هستیم؛ تعداد دانشگاه ها، آمارهای شاخص توسعه انسانی و شاخص حضور زنان افزایش می یابد.

🔸این سیستم آموزشی و تکنولوژی هیچ ارتباطی با نظام سیاسی-اقتصاد توسعه‌ای ما ندارد و دولت فاصله خودش را از این اتفاقات حفظ می کند.

👤محمدحسین بادامچی

@khate_uni

#کلیپ شماره ۱۱

⭕️ #دانشگاه_کارآفرین

🔸یک انقلاب آکادمیک دومی بی سروصدا از اواخر دهه ۸۰ شروع شد که دانشگاه از یک نهاد علمی-فرهنگی به یک نهاد اقتصادی، "دانشگاه کارآفرین"، تغییر ماهیت داد.

🔸نهادی که تا قبل از این مناسبات آن با سیاست و اقتصاد قطع بوده است، الان به سمت بازار هل بدهیم در حالی که نظام سیاسی-اقتصادی و صنایع بزرگ ما تغییری نکرده است، در واقع چوب حراج به سرمایه دانشگاه(نیرو انسانی و سرمایه دانشی) زده‌ایم.

👤محمدحسین بادامچی

@khate_uni

🔺برنامه همایش سالیانه انجمن جامعه‌شناسی، کنکاشهای نظری و مفهومی درباره جامعه ایران؛ ۲۴ تا ۲۶ خرداد

📍سه‌شنبه در پنل صیرورت ایران فرهنگی و مساله اکنون به ارائه‌ی مقاله‌ای با عنوان «حزب رستاخیز و ابداع مفهوم تمدن ایرانی-اسلامی به مثابه آنتی‌تر انقلاب» خواهم پرداخت. (چکیده در پست بعد)

چکیده مقاله «حزب رستاخیز و ابداع مفهوم تمدن ایرانی-اسلامی به مثابه آنتی‌تر انقلاب»
برای ارائه در همایش کنکاشهای نظری و مفهومی درباره جامعه ایران

📝تغییرات فرهنگی-سیاسی اساسی دوره انتهایی رژیم پهلوی و تحول در گفتمان و ساخت دولت-ملت‌سازی در مقطع چندساله منتهی به انقلاب اسلامی بویژه ظهور مفهوم و استراتژی تمدن بزرگ، غلبه تدریجی گفتمان شرق‌انگاری و غرب‌ستیزی بر حاکمیت، داخل کردن خوانشی تمدنی از اسلام ذیل صورت‌بندی نوینی از سلطنت اسلامی، تشکیل حزب رستاخیز با رویکرد بسیج سیاسی متمرکز، و پروژه بنیادین دفتر فرح پهلوی در جهت تدوین نوعی فلسفه تاریخ تمدن اسلامی-ایرانی بر پایه فلسفه اسلامی علی رغم اهمیت بسیار زیاد، به دلایل مختلفی از دوره های تاریک تاریخ معاصر محسوب شده و هنوز مورد تحلیل و بررسی قرار نگرفته است. با اینحال پژوهشهای ایران‌شناسی جدید در چند سال اخیر که بیش از همه مدیون خروج از روش‌شناسیهای کلیشه‌ای و ایدئولوژیک حاکم بر تحقیقات گذشته است، توانسته تا حدی این خلأ پژوهشی را جبران کند. در این مقاله شفاهی با بهره گیری از پژوهشهای اخیر علی میرسپاسی، نگین نبوی، افشین متین و ژند شکیبی و در ادامه مقاله منتشرشده‌ی قبلی نگارنده با عنوان «امر قدسی به مثابه آنتی‌تز امر سیاسی» می‌کوشد نشان دهد که چگونه حزب رستاخیز با تدوین مفهوم «تمدن اسلامی-ایرانی» به مثابه یک گفتمان دولت-ملت‌سازی و یک استراتژی سیاسی به صورتی پیش‌دستانه کوشید انقلاب سیاسی در حال وقوع را به صورت «انقلابی فرهنگی» داخل نظام سلطنت استحاله و مصادره کند. اقدام مخاطره‌آمیزی که شاید بیش از آنکه امواج انقلاب را مهار کند، در عمل به تقویت نیروی انقلابی و پدیداری سنتز دیگری از تمدن اسلامی-ایرانی، پس از پیروزی انقلاب منجر شد.

🖍کنفرانس مطبوعاتی شاهزاده رضا پهلوی را امروز فرصت کردم بشنوم. از منظر جامعه‌شناسی سیاسی-ارتباطی می‌توانم اینطور بگویم که اینترنت و پدیداری شبکه‌های اجتماعی در پانزده سال اخیر پنجره‌ای نایاب به روی جامعه ایران بود به سوی اصلاح درونی وضعیت و احیای درون‌زای ریشه‌های گمشده‌ی جمهوری‌خواهی و عدالتخواهی و دموکراسی. برخورد شدید جاهلانه با این جمهوری نوپا و جوان و دلسوز مجازی با ذهنیت بازگرداندن اقتدار از دست‌رفته‌ی تلویزیون پدرسالار، عملا عرصه را به طور کامل در اختیار ماهواره‌ها قرار داده است. با قدر ندانستن عصر طلایی اینترنت، نیروی منسوخ تلویزیونی عملا جاده‌صاف‌کن نیروی بیرونی ماهواره‌ای و ارتجاعی مضاعف به سلطنت قدیم گردید.

📎درباره مبانی نظری این دیدگاه مقاله‌ای با عنوان «شبکه‌های اجتماعی: رسانه جامعه شبکه‌های غیررسمی ایران» نوشتم که علی‌رغم پذیرش، نوزده ماه بعد از آپلود هنوز در صف انتشار فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات است.

http://jcsc.iaocsc.ir/article_252565.html