روزنوشت – Telegram
روزنوشت
3K subscribers
531 photos
77 videos
288 files
3.47K links
یادداشت‌هایی درمورد توسعه بر اساس دروس دانشکده حکمرانی دانشگاه هاروارد

ابتدای کانال:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/3

ارتباط با ادمین:

kennedynotes1@gmail.com
Download Telegram
دولت الکترونیک؛ شفافیت و پاسخ‌گویی
✍️علی‌رضا اعظم‌پور (دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد شریف)

📌توسعه دولت الکترونیک یکی از محبوب‌ترین پاسخ‌هایی است که به معضل عدم شفافیت داده می‌شود. اما علی رغم اهمیت آن شواهد سیستماتیک کمی درباره‌ی تاثیر دولت الکترونیک بر فساد وجود دارد. مقاله بنرجی و همکارانش سعی در پر کردن این خلا دارد.

📌در این مقاله به بررسی نتایج حاصل از اجرای طرح ثبت الکرونیک و بررسی داده‌ها در ایالت بهار پرداخته می‌شود. طرح اجرا شده در ایالت بهار برای اصلاح فرآیند شرکت در برنامه کارورزی پیاده گردیده است.

📌برنامه کارورزی، برنامه‌ای با محوریت دولت است که برای کاهش فقر و ایجاد اشتغال برای خانواده‌های کم‌درآمد، در هندوستان اجرا می‌شود. مطابق این برنامه در مناطق کم‌درآمد، افراد برای اشتغال و دریافت حقوق دولتی مربوط به این طرح ثبت نام می‌کنند. سپس بر اساس تعداد متقاضیان و منابع قابل تخصیص به هر منطقه، مجموعه‌ای از طرح‌های عمرانی آن منطقه تعریف می‌شود. در هر یک از این طرح‌ها به منظور بیشینه‌سازی کارآفرینی، سهم سرمایه‌ی استفاده شده از 40% نباید بیشتر باشد.

📌تا پیش از اجرای این طرح اطلاعات مربوط به کارورزان، توسط مسئول محلی ثبت و سپس به ترتیب توسط مسئولین ناحیه‌ای، منطقه‌ای و ایالتی بررسی می‌شده است. به جهت تسریع امور، مبلغ بودجه لازم به صورت علی‌الحساب به مسئولین محلی پرداخت می‌شده است.

📌با اجرای طرح دولت الکترونیک ، مسئولین محلی اطلاعات متقاضیان محله خود را به صورت مستقیم در سامانه ایالت ثبت می‌کنند و بلافاصله پردازش اطلاعات وارد شده آغاز خواهد شد. پس از صحت‌سنجی اطلاعات وارده، مبلغ دستمزد کارورزان مربوط به هر محله، به مسئولین محلی پرداخت می‌شود و سپس پرداخت به کارورزان انجام می‌شود. بنابراین در این ساختار جدید، پرداخت پس از انجام بررسی صورت می‌گیرد.

📌از نکات قوت این مقاله، دسترسی به منابع داده جامع و مختلف است. در این مقاله از داده‌های سامانه ایالتی کارورزی، سامانه نظارت مرکزی بر عملکرد مسئولین، اطلاعت پیمایش (survey) خانوار، پیمایش عملکرد مسئولین، پیمایش دارایی‌ها موجود در هر محله، اطلاعات ثبت احوال و سامانه ثبت دارایی‌های مسئولین استفاده می‌شود. همکاری مسئولان در اجرای رندم این طرح در برخی مناطق این امکان را به بنرجی و همکارانش داده که تاثیر علّی اجرای دولت الکترونیک بر ابعاد مختلف برنامه کارورزی را اندازه‌گیری بکنند.

نتایج این مقاله نشان می‌دهد که با اجرای طرح دولت الکترونیک میزان هزینه‌های مربوط به طرح کارورزی به صورت معناداری و به مقدار 24% کاهش می‌یابد. این کاهش ناشی از کاهش پرداختی به کارورزان نیست و تنها در اثر کاهش نشتی منابع اتفاق افتاده است که با کاهش دارایی‌ها مسئولین (به خصوص دارایی‌ها نقد آن‌ها) تأیید می‌شود.

⚠️تأثیر دیگر توسعه دولت الکترونیک تغییر زمان لازم برای بررسی هر پرونده است. از یک‌سو با کاهش مراتب اداری و ایجاد دسترسی راحت‌تر به داده‌های مربوط به هر پرونده، زمان بررسی هر پرونده می‌تواند کاهش یابد. از طرف دیگر، نوع ساختار استفاده شده در دولت الکترونیک، که معمولا ساختاری متمرکزتر است، ممکن است که باعث شود که بررسی هر پرونده نیازمند زمانی بیشتر برای ارجاع پرونده به مراتب بالاتر اداری باشد. همچنین کیفیت و کمیت زیرساخت‌های الکترونیک، بر چگونگی اثرگذاری دولت الکترونیک در زمان بررسی پرونده‌ها موثر است. نبود زیرساخت‌ها لازم یا آشنایی با نرم‌افزار هم زمان انجام کارها را افزایش خواهد داد. در مورد هندوستان، با توجه شرایط این کشور و نحوه‌ی طراحی دولت الکترونیک، این طرح به طور متوسط منجر به تأخیر در پرداخت‌ها شده.

نتایج این مقاله نشان می‌دهد که:

1️⃣دولت الکترونیک واقعا می‌تواند به طرز معناداری از اتلاف منابع جلوگیری کند (حدود 25% در مورد هند).

2️⃣به منظور بهره‌مندی هر چه بیشتر از نتایج مطلوب گسترش دولت الکترونیک، لازم است تا در وهله اول زیرساخت‌ها لازم نظیر آشنایی مسئولین محلی با کار با رایانه، دسترسی به اینترنت و سخت‌افزار مناسب و استفاده از برنامه کاربرپسند فراهم شود.

3️⃣استفاده از ساختار اداری غیرمتمرکز در بررسی درخواست ها نیز نکته دیگری است که می‌باید به آن توجه نمود.

4️⃣لزوم بررسی مرکزی درخواست‌ها، معضلی است که می‌توان آثار آن را در اطاله زمان بررسی درخواست‌ها در ایران نیز مشاهده نمود.

5️⃣در نهایت تغییر ساختار نظارتی و انگیزشی (پرداخت حقوق و مزایا) متناسب با امکانات دولت الکترونیک، می‌تواند اثربخشی طرح را به مراتب افزایش دهد. برای مثال با اجرای ساختار منساب می‌توان علاوه بر کاهش نشتی منابع، شاهد تخصیص این منابع به طرح مورد نظر نیز بود.
#ایده


در باب اضافه کردن مثال‌هایی از مسایل در ایران به بحث‌های کلاسی:


یکی از مشاهداتم، مشابهت تسلط اساتید و دستیاران حل تمرین اقتصادم (به‌صورت خاص، دروس اقتصاد خرد و کلان) در ایران بر موضوعات، با تسلط اساتید و دستیاران آموزشی بر محتوای مطالب در این جا بوده.

تفاوتی که ولی شاهد بوده‌ام، میزان «از خود دانستن» علم بوده: میزان ارتباط مطلب با بستر جامعه یا آن‌چه که در واقعیت زندگی رخ می‌دهد، در اینجا به شکل قابل توجهی بیشتر از تجربه قبلی‌ام در ایران بوده.

البته این قضیه به تفاوت در محیط هم مربوطه: مثلا موارد بسیاری از مطالب اقتصاد خرد، مانند قیمت گذاری پلکانی، یا تمایز قیمت (price discriminiation) براساس مشتری، در این کشور به شکل گسترده‌ای مشاهده میشه. در حالی که موارد آن در ایران کمتر است.

مثال دیگر از اقتصاد خرد: این که در ایران، مساله قیمت‌گذاری کربن برای کنترل آلودگی هوا بیشتر از قیمت‌گذاری انرژی (آب و سوخت و مانند آن) که کشورمان چالش اساسی دارد، در کلاس درس بحث می‌شود. در حالی که هرچند هر دو مهم هستند،‌ ولی بحث انرژی در ایران به موضوع مرگ و زندگی در کوتاه مدت تبدیل شده و بحث آلودگی هوا، کمی طولانی مدت‌تر است.

یا مثلا مواردی که در کلاس‌های اقتصاد کلان در ایران تجربه کرده‌ام، معمولا با مفروض دانستن اقتصادی است دارای «تورم کنترل شده و پایین» که کمتر به وضع کنون کشور شبیه است. و بخشی از علت از این ناشی می‌شود که مشکل تورم بالا را تعداد انگشت‌شماری از کشورهای دنیا دارند و اکثر کشورها از این چالش در سال‌های ۱۹۸۰-۱۹۹۰ عبور کرده‌اند. لذا اکثر کتاب‌ها و مقالات جدید و به‌روز دنیا، کمتر مساله تورم را موضوع خود قرار می‌دهند.

چالش معلم‌ها به این ترتیب به نوعی از جنس مساله انتخاب بین ارایه مطالب به‌روز و جلو رفتن با دانش دیگر کشورها، و یا، تطبیق با فضا و دغدغه در کشور است.

به نظرم بشود با توجه بیشتر به کاربرد محتوای ارایه شده در بستر زندگی در ایران، محتوایی به‌صورت ترکیبی از دو موضوع ارایه داد. به این ترتیب، دانشجویان در کنار تسلط بر دانش جهانی، برای حل مسایل روز در ایران هم تجهیز شوند.

انجام چنین کاری، احتمالا به معنای مطالعه مقالات قدیمی‌تر و یا افزایش گستره نویسندگان مورد مطالعه خواهدبود.


@kennedy_notes
#معرفی


یادداشت هایی درمورد تجارت بین الملل:


@trade_notes
#ایده


دیدم که در کانال دغدغه ایران، محمد فاضلی در واکنش به از دست رفتن رومینا، سوالات زیر رو مطرح کرده‌اند.

به نظرم آمد تاکید کنم که مخاطب این سوالات تک تک ما هستیم.

به اندازه داشته و توانایی خود، مسولیت قبول کنیم و سرمایه‌گذاری کنیم برای جوان‌ترها.

سوالات ایشون:


سيزده سؤال درباره قتل رومینا سيزده ساله

محمد فاضلي – عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي

رومينا دختر سيزده ساله‌اي که با پسري از خانه فرار کرده بود، بعد از دستگيري و بازگرداندن به خانه، توسط پدرش، با داس، در قتلی ناموسي، کشته شده است. چند خبرنگار از صبح تا حالا خواسته‌اند تحليلم را بنويسم، اما من چند سؤال دارم.

⭕️ يک. آيا رومينا به حقوق فرزندي‌اش آگاهي داشت؟ آيا او در مدرسه يا هر جاي ديگري درخصوص خشونت خانگي يا هر تهديد ديگري که ممکن است يک دختر نوجوان را تهديد کند آموزش ديده بود؟

⭕️ دو. آيا رومينا در زمانه‌اي که سن و سال اولين ارتباط‌هاي عاشقانه و جنسي به همين حدود سيزده چهارده سال کاهش يافته است، براي مديريت عواطف و احساسات انساني‌اش آموزشي دريافت کرده بود؟

⭕️ سه. آيا قانون جامع و کم‌نقصي وجود دارد که از فرزندان و بالاخص دختران در مقابل خشونت‌هاي خانگي – از تحقير گرفته تا کودک‌آزاري، تجاوز جنسي و قتل – دفاع کند؟

⭕️ چهار. آيا رومينا به مراکز مشاوره، مراجع حقوقي مسئول در زمينه حمايت از حقوق کودکاني که ممکن است در معرض خشونت خانگي قرار گيرند، دسترسي داشت؟ آيا او شماره تلفن‌ مراکزي را که مي‌توانستند از او در مقابل خشونت خانگي دفاع کنند، مي‌دانست؟

⭕️ پنج. آيا پدر رومينا براي اعمال آن‌چه خير فرزندش مي‌دانسته – ممانعت از ازدواج با فرد نامناسب – به مراکز مشاوره يا هر مرجع کمک‌کننده ديگري دسترسي داشته است؟

⭕️ شش. آيا جامعه در حال گذار ايران به اندازه کافي درباره پديده‌هاي ناشي از تغييرات اجتماعي – از جمله همين بروز زودهنگام احساسات دختران و پسران و ارتباطات جنسي – دانش، خرد و گفت‌وگو توليد مي‌کند؟ (همين ديروز در شمال ميدان تجريش، کمي بالاتر از مرکز خريد ارگ، دختر و پسري در همين سن و سال را ديدم که در تاريکي پياده‌رو، عاشقانه يکديگر را بغل کرده بودند، پديده تا اين حد عادي شده است.)

⭕️ هفت. آيا رومينا مدرسه مي‌رفت؟ آيا نظام آموزش و پرورش ما در قبال بروز چنين مسائلي مسئوليتي دارد؟ آيا معلمان و مديران مدرسه مسئوليت داشتند وضعيت روحي او را زير نظر داشته و نسبت به بروز واقعه‌اي نظير فرار او با يک پسر حساسيت نشان دهند؟

⭕️ هشت. آيا پليس به ابزارهاي قانوني لازم براي بررسي شرايط روحي و رواني اعضاي خانواده و ممانعت از بروز خشونت احتمالي مجهز است؟

⭕️ نه. آيا پليس، بهزيستي، قوه قضائيه و ... مجازند آمارهاي قتل‌هاي ناموسي را منتشر نکنند و به گونه‌اي عمل کنند که گويي اين چنين وقايعي در کشور رخ نمي‌دهند؟

⭕️ ده. آيا کساني که نقشي در توقيف نُه ساله فيلم «خانه پدري» (با محوريت قتل ناموسي) – فقط به عنوان ابزاري براي طرح مسأله و نمادي از گفت‌وگوي اجتماعي درباره پديده قتل ناموسي - داشتند و حتي پس از صدور مجوز اکران، باز هم آن‌را از اکران بازداشتند، نقش و مسئوليتي در اين گونه قتل‌ها دارند؟ آيا آن‌ها به جز پنهان کردن اين رخدادها و پاک دانستن جامعه از اين گونه وقايع، راهبرد و راهکار ديگري هم براي جلوگيري از تکرار اين وقايع دارند؟

⭕️ يازده. آيا اين ظرفيت در رسانه صدا و سيما وجود دارد که آزادانه در اين ماجرا ورود کند و از همه جوانب حقوقي، رواني، خانوادگي، جامعه‌شناختي و ... به مسأله بپردازد و جامعه را نسبت به چنين رخدادهايي آگاه کند و مبدأ گفت‌وگوي اجتماعي فراگيري درباره اين پديده باشد؟ آيا صدا و سيما اجازه خواهد داشت ابعاد واقعي اين گونه قتل‌ها در ايران را آشکار کند؟

⭕️ دوازده. سياست و جامعه ايران امروز تا چه زماني مي‌خواهد يا مي‌تواند وضعيت «سکس» و «امر جنسي» را زير فرش جارو کرده و چنان با آن روبه‌رو شود که گويي وجود ندارد يا به‌سامان است؟ نظريه سياست بدن و مواجهه با امر جنسي در اين کشور که سياست اجتماعي و فرهنگي بر اساس آن تدوين مي‌شود چيست؟ کجا درباره آن بحث شده و جامعه در جريان آن قرار گرفته است؟ بنياد ِرَد_جنسي اين جامعه چيست و کجا و چگونه اين خرد بررسي مي‌شود؟ سياست اجتماعي #امر_جنسي در جامعه ايراني چگونه وضع مي‌شود؟

⭕️ سيزده. سياست رسمي حکومت براي حفاظت از کودکان، زنان و قربانيان خشونت خانگي چيست؟ آيا سندي بالادستي براي مهار اين پديده وجود دارد؟

قتل رومينا ريشه‌هاي اجتماعي، سياسي و سياستي دارد که اگر کاوش نشوند، دردي درمان نمي‌شود. بُهت، حيرت و گريستن بدون پرسش و پاسخ مطالبه کردن، بي‌فايده است.

(اگر مي‌پسنديد به اشتراک بگذاريد.)


@fazeli_mohammad



@kennedy_notes
#tax


جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامه‌های فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ به‌صورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش اول


یکی از محل‌های صرف درآمد مالیاتی دولت‌ها در کشورهای درحال توسعه، پرداخت‌های انتقالی (یارانه) به اقشار ضعیف‌تر جامعه است. این کلاس به بررسی شاخص‌های مهم برای انتخاب بین دو روش پرداخت یارانه هدفمند به خانوار فقیرتر یا همگانی (Universal Base Income یا UBI) به همه شهروندان، اختصاص دارد.

اخیرا در این کشور و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه (از جمله ایران)، موضوع ارایه یارانه همگانی (نامشروط) به خانوار و به خصوص، جایگزینی آن به جای یارانه‌های غیرنقدی، مطرح شده‌است. ایده آن است که خود خانوار بهتر می‌توانند درمورد نحوه مصرف پول براساس نیازها انتخاب کنند و با دادن پول نقد به خانوار، این انتخاب در اختیار خود ایشان قرار می‌گیرد.

ولی پرسش اساسی‌تر آن است که اول، اساسا نقش دولت‌ در تامین کالای عمومی در جامعه چیست و دوم، چطور باید کالاهای عمومی را تامین کند.

یک وبسایت برای تحلیل سیاست‌های یارانه همگانی:

https://www.ubicenter.org/


مطلب کانال برگ سبز دکتر امیر کرمانی درمورد انتخاب بین دو روش پرداخت یارانه:

https://news.1rj.ru/str/amirrkermani/65


@kennedy_notes
#آموزنده


یکی از مکالماتی که سال گذشته با دوستی داشتم و هنوز تو ذهنم تازه است، این بود که یک مرتبه درمورد یادگیری صحبت میکردیم و بهش گفتم که انگار «اصل اصل دانش» که باهاش بشه کاری کرد رو جایی تدریس نمی‌کنن و همیشه به نظر میاد تکه گمشده‌ای هست تا تکمیل کل کار.

جواب داد که ببین، تو خودت باید به خودت آموزش بدی!

Educate yourself!

تمام درس‌ها و سیلابس‌ها تنها «نقشه کلی مسیر» هستن و خودت باید بری دنبال تکمیل مطلب تا واقعا چیزی دستت بیاد. خیلی از مطالب رو فرصت نمی‌کنی که حتی در دانشگاه یاد بگیری یا اصلا ممکنه دانشگاه یاد نده. خودت برای آموزش خودت وقت بذار و یاد بگیر.

پرسیدم که خوب با وجود این همه دامنه گسترده کتاب و محتوا، چطور باید راه رو پیدا کنم؟ چطور باید بدونم که کدام کتاب ارجحه بر دیگری؟ جواب داد که از یک جا شروع کن و به خودت اجازه بده با آزمون و خطا، مسیر رو پیدا کنی.

مکالمه ساده بود ولی گره‌‌‌گشا.


@kennedy_notes
#tax

جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامه‌های فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ به‌صورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش دوم


- تعریف: به پرداخت مبلغی ثابت به همه افراد، مستقل از میزان درآمد خانوار، یارانه همگانی گفته‌می‌شود. در این کلاس، فرض شده‌است که محل تامین بودجه برای این یارانه، درآمد مالیاتی حاصل از مالیات مستقیم بر درآمد است (direct income tax). در این جلسه خواهیم دید که بخشی از دشواری‌ طراحی یارانه همگانی، ناشی از میزان تطبیق بقیه پایه مالیات بر درآمد برای تامین بودجه، ناشی می‌شود.

یادآوری: بحث نظری درمورد مالیات بر درآمد در جلسه هفتم ارایه شده‌است. خوب است اگر مرور شود.


۱- موارد لازم به توجه در طراحی یارانه همگانی:

- مساله مهم برای تامین مالی یارانه همگانی در کشورهای در حال توسعه از محل درآمد مالیاتی، کوچک بودن پایه مالیاتی در این کشورهاست (یعنی درصد کمی از مردم و بنگاه‌ها مالیات می‌دهند). مرجع: مقاله سال ۲۰۱۹ نوشته Anders Jensen.

- تبعات این قضیه برای طراحی یارانه همگانی آن است که: بار مالی ناشی از یارانه همگانی، بر دوش اقلیت مالیات‌دهنده که درآمدی بالاتر از حداقل درآمد مشمول مالیات دارند، می‌افتد. در این صورت، ملاحظات مربوط به «نرخ بهینه مالیات» که انگیزه برای کسب‌و‌کار را کاهش ندهد، محدودیتی برای حداکثر بودجه ممکن برای بارانه همگانی ایجاد می‌کند.

- حال اگر تامین مالی یارانه همگانی از محل مالیات بر مصرف و نه مالیات مستقیم بر درآمد انجام شود، احتمالا خانوار کم درآمد بخش بزرگ‌تری از بودجه یارانه همگانی را تامین خواهندکرد و لذا نقض غرض خواهدشد. چون به این ترتیب، مالیات از خانوار فقیرتر دریافت و بین بقیه افراد جامعه توزیع خواهدشد. ولی از طرف دیگر، چون پایه مالیاتی مالیات برمصرف بزرگتر است، بودجه بیشتری برای یارانه همگانی تامین خواهدشد.

(علت آن است که با افزایش سطح درآمد، سهم مصرف کالا از درآمد کل خانوار کاهش می‌یابد. این موضوع با منحلی انگل نشان داده شده‌است).

۲- موارد لازم به توجه در طراحی یارانه مشروط:

- از آن‌جا که توانایی مشاهده مستقیم میزان درآمد و فقر محدود است، دولت‌ها می‌توانند براساس «تخمینی» از میزان درآمد و فقر، خانوار فقیر را شناسایی کنند. شیوه مداول این کار، آزمون تقریب وسع یا proxy means test است.

- در این شیوه، اطلاعات از خانوار به‌صورت ادواری و شبه‌سرشماری، جمع‌اوری شده و میزان تمکن مالی خانوار براساس دارایی آن‌‌ها، ارزیابی می‌شود.

(استفاده از آزمون وسع برای شناسایی خانوار نیازمند، در برنامه ششم توسعه کشور آمده‌است)

- علت استفاده از «تخمین» درآمد به‌جای مثلا پرسش مستقیم درمورد درآمد، حذف احتمال دریافت پاسخ غیرواقعی از افراد است. هم‌‌چنین، به علت محدودیت پوشش مالیاتی، منابع داده مالیات خانوار، منبع قابل اعتمادی برای تعیین درآمد واقعی آن‌ها نیست.

- هم‌چنین، علت دوره‌ای بودن این روش، هزینه‌ بالای سرشماری است. باید توجه داشت که این فاصله زمانی بین شبه‌سرشماری‌ها، در شرایطی مانند وقوع کرونا که خانوار به شدت بیشتری فقیر می‌شوند، می‌تواند مشکل زا باشد.


منابع:

مقاله سال ۲۰۱۹ نوشته Anders Jensen:

https://www.nber.org/papers/w25502


درمورد منحنی انگل:

https://en.wikipedia.org/wiki/Engel_curve

(این صفحه ترجمه فارسی ندارد. خوب است اگر ترجمه شود)


مقالات کاربرد آزمون تقریب وسع در فصلنامه رفاه اجتماعی:

http://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-817-61&slc_lang=fa&sid=1

و جهاد دانشگاهی:

https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=207412

گزارش درمورد استفاده از آزمون وسع طبق برنامه ششم توسعه:

https://www.mehrnews.com/news/4761138/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B2%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%88%D8%B3%D8%B9


@kennedy_notes
#tax


جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامه‌های فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ به‌صورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش سوم


۳- مقاله سال ۲۰۱۸ نوشته Hanna and Olken:

- این مقاله عملکرد آزمون تقریب وسع را در دو کشور پرو و اندونزی مورد مطالعه قرار می‌دهد. این مطالعه نشان می‌دهد که هم تعداد بسیاری از فقیران که قاعدتا باید یارانه می‌گرفتند، از دریافت یارانه محروم شده‌اند و هم بسیاری که نباید یارانه می‌گرفتند، یارانه دریافت کرده‌اند (به این دو خطا در اصطلاح، به ترتیب خطاهای exclusion و inclusion گفته می‌شود).

- سه نکته مهم در این رابطه:

اول، این خطاها به خاطر ماهیت آماری و غیرقطعی داده‌های و تخمین رخ می‌دهد و ذات تخمین، با خطا همراه است.

دوم، کاهش هر یک از دو خطا، تنها به هزینه افزایش خطای دیگر می‌تواند رخ دهد. یعنی اگر می‌خواهیم تعداد خانوار فقیر جامانده از یارانه را کم کنیم، حتما تعداد بیشتری خانوار غیرفقیر در بین دریافت‌کنندگان یارانه خواهیم‌داشت. از طرف دیگر، اگر بخواهیم تعداد خانوار غیرفقیر دریافت‌کننده یارانه را کاهش دهیم، حتما تعداد بیشتری از افراد واقعا فقیر را از دریافت یارانه محروم خواهیم‌کرد.

سوم، انتخاب بین دو گزینه، بسته به بودجه موجود و اولویت‌بندی سیاست‌گذاران دارد: این که ترجیح می‌دهند حداکثر تعداد خانوار فقیر را تحت پوشش قرار دهند یا ترجیح می‌دهند که از مصرف ناخواسته بودجه برای یارانه به غیرفقیران خودداری کنند.

- یافته این مقاله آن است که از نظر رفاه اجتماعی، یارانه هدفمند به ۲۰ درصد از جمعیت، بهتر از یارانه همگانی به کل جمعیت است.

مرجع:

مقاله سال ۲۰۱۸ نوشتهRema Hanna و Olken:

https://economics.mit.edu/files/15434

خلاصه فارسی این مقاله به همراه تحلیلی برای ایران:

https://news.1rj.ru/str/amirrkermani/65


@kennedy_notes
#tax


جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامه‌های فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ به‌صورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش چهارم


نکته مهم آن است پرداخت یارانه همگانی به‌جای یارانه مشروط، راحت‌تر می‌تواند حمایت سیاسی کسب کند. چرا که اول، وقتی «همه مردم» دریافت می‌‌کنند، میزان حمایت عمومی برای اجرای آن بیشتر است و دوم، پیاده‌سازی آن دارای شفافیت بیشتری است (چون مشخص است که همه چقدر دریافت می‌کنند). ولی مخالفتی هم که وجود دارد، آن است که افرادی که نیازمند به این یارانه نیستند، آن را دریافت خواهندکرد.

- جنبه مهم دیگر موضوع یارانه‌ها، شیوه مصرف آن است، مخصوصا وقتی که افکار عمومی جامعه نسبت به این خانوار دریافت‌کننده، چطور پول دریافتی را خرج می‌کنند. اصل بحث بر سر انتخاب بین یارانه نقدی یا کالایی، همین جنبه است.

۴- مقاله سال ۲۰۱۹ نوشته Banerjee:

- این مقاله، نحوه مصرف یارانه‌ها را در کشورهای در حال توسعه مورد مطالعه قرار می‌دهد و به‌صورت خاص، دو بحث وابستگی (یعنی خروج از بازار کار به علت بی‌نیازی مالی ناشی از دریافت یارانه) و مصرف کالاهای وسوسه‌برانگیز و برای صرف لذت (مانند مصرف دخانیات) را بررسی می‌کند.

- مقاله نمی‌تواند شاهدی برای این دو پدیده پیدا کند.

- ولی این تحقیق، توانسته تاثیر مثبت یارانه بر این موارد بیابد: ۱) افزایش سرمایه و پس انداز، ۲) مخارج خانوار و ۳) حضور در مدرسه، بهبود عملکرد دانش‌اموزان و عمکرد شناختی آنها (cognitive performance)

۵- درمورد هزینه‌های اجرایی پرداخت یارانه به دو شیوه:

هدفمندسازی یارانه‌ها، نیازمند صرف هزینه بالا برای جمع‌اوری داده است. از طرفی، دو خطای ناشی از ماهیت آماری شناسایی خانوار نیازمند، یعنی حذف نادرست خانوار فقیر و پرداخت یارانه به خانوار غیرفقیر (خطاهای inclusion و exclusion) همیشه در این روش به ناچار وجود خواهندداشت.

از طرف دیگر، یارانه همگانی مبتنی بر جمع‌آوری پرهزینه اطلاعات همه شهروندان است (مثل حساب بانکی یا افتتاح حساب بانکی درصورت عدم وجود آن و موارد مشابه). به این ترتیب، هزینه اولیه طرح، بالاست.

با این حال، درصورت اتصال سیستم شناسایی به دیگر سیستم‌های مبتنی بر فناوری، مانند اپلیکیشن‌های تلفن همراه پرداخت بانکی، می‌توان هزینه اجرایی طرح را کاهش داد.


جمع‌بندی:

- اجرای هر دو نوع روش پرداخت یارانه، با مشکلات اجرایی متعدد مواجه است. از این میان، می‌توان این موارد را نام برد: کوچک بودن پایه مالیاتی، دشواری تعیین میزان واقعی دارایی و مشکلات پیاده‌سازی طرح.

- شواهد مستدل و مناسب (robust evidence) برای موارد یادشده فعلا موجود نیست و از این رو، انتخاب بین دو روش پرداخت یارانه در جوامع و شرایط مختلف، نیازمند مطالعه بیشتر است.


منبع:

https://scholar.harvard.edu/files/remahanna/files/151016_labor_supply_paper_draft_final.pdf

مطالب تکمیلی معرفی شده توسط استاد برای مطالعه بیشتر:

https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29115

https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3208737

https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2018/12/10/Universal-Basic-Income-Debate-and-Impact-Assessment-46441

https://www.developmentpathways.co.uk/publications/hit-and-miss-an-assessment-of-targeting-effectiveness-in-social-protection/


@kennedy_notes
#tax


جلسه بیست و ششم (جلسه پایانی): برنامه‌های فقرزدایی: یارانه را چطور باید بین خانوار توزیع کرد؟ به‌صورت هدفمند یا همگانی (UBI)؟- بخش آخر


جمع‌بندی درس:

اول، در این درس سعی شد نشان داده‌شود که چقدر تبعات اتخاذ یک سیاست مالیاتی می‌تواند بسته به شرایط جامعه، متفاوت و حتی دور از انتظار باشد.

- امکان دارد تلاش برای افزایش درآمد مالیاتی، به‌علت تغییر رفتار مودیان مالیاتی، به کاهش درآمد منجر شود. یا از طرفی، به‌علت اثرات ناخواسته جانبی مثبت (positive externalities)، به شکلی پیش‌بینی نشده، به افزایش درآمد مالیاتی منجر شود.

- یا برای مثال، اثر اعمال مالیات بر تغییر نابرابری درآمدی در جامعه، خیلی از پیش واضح نیست و کشف آن، نیازمند بررسی است.

دوم، تلاش شد اهمیت استفاده از شواهد برای طراحی سیاست مالیاتی، نشان داده‌شود. هر چه داده بیشتری در این رابطه در کشور جمع‌اوری شود، شواهد بیشتر برای این که مبنای تصمیم‌گیری قرار گیرد، به دست خواهدآمد.

در طراحی سیاست مالیاتی، روش‌های شبه تجربی (مانند regression discontinuity و difference in difference) بیش تر از روش‌های کاملا آزمایش‌محور (مانند RCT) کاربری دارند.


سوم، ظرفیت دولت برای دریافت مالیات و پرداخت یارانه، نقشی اساسی در تعیین توانمندی کل دولت دارد. این ظرفیت برای کسب مالیات، تابع عوامل متعددی است: پایه مالیاتی، نرخ مالیات، توانایی اجرایی اجرای قانون مالیات، روحیه اخلاقی جامعه به پرداخت مالیات (tax morale)، کیفیت کار کارمندان ادارات مالیات و میزان فساد در مجموعه.

-------------------
درمورد انواع روش‌های طراحی برنامه برای ارزیابی سیاست‌ها در هفته چهارم درس #plc گفته‌شده‌است. خوب است اگر مرور شود.


@kennedy_notes
dev-215-summary-posted.pdf
733 KB
#tax


خلاصه مطالب درس سیاست گذاری مالیاتی

ترم چهارم تحصیلی
--------------
مطالب جلسه بیست و ششم درمورد انتخاب نوع یارانه، اعم از هدفدار و همگانی، دارای معرفی مطالب تکمیلی برای مطالعه بیشتر است.

برای کسب اطلاع، به این پیغام مراجعه کنید:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1705


@kennedy_notes
Forwarded from روزنوشت
#plc


هفته چهارم:


در این هفته، دانش‌جویان ابتدا با مفاهیم معناداری آماری و عملیاتی آشنا می‌شوند

(statistical and empirical significance)

درمورد معناداری آماری:

https://en.wikipedia.org/wiki/Statistical_significance

درمورد معناداری عملیاتی:

https://online.stat.psu.edu/stat200/lesson/6/6.4
-----------------
سپس با ۴ شیوه ارزیابی اثربخشی سیاست‌ها آشنا شده و ضمن یادگیری نقاط قوت و ضعف هر یک، می‌اموزند که بهتر است هر یک در چه شرایطی به کار گرفته شوند.

چهار شیوه ارزیابی اثربخشی:

تطبیق (matching method):

https://en.wikipedia.org/wiki/Matching_(statistics)

(این صفحه دارای ترجمه فارسی نیست. خوب است اگر تهیه کنید)


تفاوت اختلاف‌ها (difference in difference method):

https://en.wikipedia.org/wiki/Difference_in_differences

(این صفحه دارای ترجمه فارسی نیست. خوب است اگر تهیه کنید)


رگرسیون حول نقطه قطع (regression discontinuity method):

https://conjointly.com/kb/regression-discontinuity-analysis/

آزمون‌های تصادفی کنترل‌شده (randomized controlled trial method):

https://en.wikipedia.org/wiki/Randomized_controlled_trial

(ترجمه فارسی این صفحه ضعیف است. خوب است اگر بهتر کنید)


مرجع مطالعه برای محدودیت‌های اجرایی انواع روش‌های فوق:

https://www.amazon.com/RealWorld-Evaluation-Working-Political-Constraints/dp/1412979625
-----------------

در پایان، در بررسی میزان کارایی هر یک از چهار روش، بررسی می‌کنند که آیا هر یک قادر به کنترل وقوع این خطاها در حین کار هستند یا خیر:

خطای ناشی از خود انتخابی (selection bias)

خطای ناشی از حذف تعدادی از افراد جامعه هدف (attrition bias)

خطای ناشی از حضور روندهای پیشینی (pre-existing trends)

خطای ناشی از وقوع رخدادهای همزمان (concurrent events)

خطای ناشی از اندازه‌گیری نادقیق (inaccurate measurement)
-----------------

خلاصه درس روش های عددی ۲ شامل مراجع دقیق‌تر برای مطالعه درمورد چهار روش یادشده‌است:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1144


@kennedy_notes
Forwarded from روزنوشت
#آموزنده


هر ساله، آقای Ronald Heifetz جلسه‌ای جمع‌بندی برای کل دانشجویان در شرف فارغ‌التحصیلی دانشکده برگزار می‌کنن و از آمادگی برای ورود به بازار کار میگن.

در جلسه امروز، از این گفتن که تو این مدت یک یا دو سال تحصیل، از این موهبت تمرکز بر آموزش بهره‌مند بوده‌اید. ولی فارغ‌‌التحصیلی نباید به منزله نقطه پایان یادگیری‌تان باشد. همین تفکر و روحیه یادگیری را در خود حفظ کنید. چرا که با چالش‌هایی در فضای حرفه‌ای مواجه خواهیدشد که با احتمال بسیار بالایی راه‌حل مشخصی ندارند و تنها با روحیه اشتیاق برای یادگیری از طریق مطالعه یا هم‌صحبتی با دیگران، می‌توانید در مسیر حل مسایل گام بردارید.

دوم از این گفتن که با سکوت و تواضع به جامعه برگردید. به جای راه‌حل دادن، به تحلیل مسایل کمک کنید. مسایل زیادی هست که علم‌تان درمورد آن‌ها کافی نیست ولی در مدت تحصیل، یاد گرفته‌اید که سوالات خوب بپرسید و چارچوبی برای فکر کردن به مسایل کسب کرده‌اید. حداقل برای یک سال اول پس از فارغ‌التحصیلی، به جای ارایه راهکار، سوال بپرسید و به تحلیل مسایل کمک کنید.

سوم، مطالبی که آموخته‌اید را به زبان ساده و قابل فهم بیان کنید. چرا که به محض این که از لغات و اصطلاحات پیچیده استفاده ‌کنید که تنها اقلیتی متوجه می‌شوند، باعث می‌شوید دیگران متوجه منظورتان نشوند و به اشتباه، شخص خودتان به کانون توجه تبدیل خواهیدشد. به این ترتیب، قابلیت‌تان را برای حل مساله و کمک به رفع چالش‌های مردم از دست خواهیدداد.

چهارم، دنبال انجام دادن کارهای بزرگ نباشید. الزامی ندارد که حتما عنوان بالای شغلی کسب کنید تا بتوانید اثربخش باشید. در تله اندازه‌گیری اثربخشی نیوفتید: این طور نیست که اثربخشی وزیر، بیشتر از کارشناس باشد. بعد مثلی از مذهب یهودیت در تایید این مطلب آوردند مبنی بر این که «اگر جان یک نفر را نجات دهید، مانند این است که جان همه را نجات داده‌اید». لذا، باید به اثربخشی‌های در ابعاد کوچک‌ آگاه بود و آن‌ها رو کم اهمیت نگرفت.


کتاب مرجع درس #leadership، نوشته آقای Heifetz است:

https://www.amazon.com/Leadership-Without-Answers-Ronald-Heifetz/dp/0674518586

---------------
در همین رابطه یادگیری، مطلب جالبی که از همکلاسی‌‌ها یاد گرفتم، اینه که به سیلابس درس‌ها به چشم نقشه یادگیری نگاه می‌کنند و پس از فارغ‌التحصیلی، به مراجع معرفی شده برای مطالعه عمیق‌تر و کسب تخصص بیشتر، مراجعه می‌کنند.

سیلابس درس‌ها را می‌توانید با #سیلابس یا با # نام درس موردنظرتان در کانال پیدا کنید.

اگر مثل من درمورد تورات کنجکاو شدید، این سایت به نظر منبع خوبی به زبان فارسی میاد:

http://www.iranjewish.com/Torah.htm


@kennedy_notes
#ایده

در باب نحوه گذار از دوره‌ای به دوره بعد در زندگی:


هم‌تیمی ام در نگارش پایان‌نامه، سبکی جالب برای گذار از دوره‌ای از عمر به دوره بعد داره. از زمان پایان امتحانات و در حالی که همه سرخوش و در حال گشت‌و‌گذارند، ایشون در حال مشاهده فیلم‌هایی در یوتیوب و مطالعه و پیاده‌روی‌های طولانی و برنامه‌ریزی برای دوره بعد از فارغ‌التحصیلیه.

ایده‌ ایشون اینه که بعد از یک دوره زندگی، لازمه مرکز ثقل رو دوباره پیدا کرد و با روحیه جدید، و انرژی بازیافته، سراغ مرحله بعدی رفت. و این کار، با تغذیه روح با مشاهده و مطالعه و فکر کردن، ممکنه.

خوشبخت بوده‌ام که به تبع هم‌تیمی بودن، تا حدودی در جریان شیوه گذار ایشون قرار گرفته‌ام.

فیلم‌ مرجع:

https://www.youtube.com/watch?v=RPTOrqQvABE&feature=youtu.be

دیگر فیلم‌ها و احیانا کتاب‌های این نویسنده، گام‌های بعدی هستند.
------------------------
کتاب‌های ترجمه شده سخنران این فیلم به فارسی:

https://www.ketabrah.ir/author/9913-%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%88%D9%84



@kennedy_notes
#plc


هفته پنجم: ترکیب روش‌های کمی و کیفی


در این هفته، دانشجویان ابتدا با روش‌های کیفی تحلیلی آشنا می‌شوند و سپس می‌آموزند چطور آن‌ها را در مدل‌سازی خود وارد کنند.

۱- درمورد تفاوت میان روش‌های کیفی (مصاحبه و مانند آن) و کمی:

اول، روش‌های کیفی نقش مکمل برای روش‌های کمی را در تحلیل‌ها ایفا می‌کنند. در حالی که پاسخ به سوالات تحلیل‌های کمی از جنس «عدد» است و سوالاتی از جنس «چند تا، چند بار، با چه فاصله زمانی‌ای» و مانند آن می‌پرسند، روش‌های کیفی، به «علل وجودی» می‌پردازند و سوالاتشان از جنس «چرا و چطور» است. به این ترتیب، روشهای کیفی سوالات عمیق تری می پرسند.

دوم، اندازه نمونه: در روش‌های کیفی نمونه‌های کوچک مورد استفاده می گیرد و در روش‌های کمی، نمونه‌های بزرگ. لذا امکان «تعمیم نتایج» در روش‌های کمی بیشتر از روش‌های کیفی است.

۲- شباهت دو روش:

یک نمونه طراحی خوب برای هر دو روش، دارای رویکردی سیستمی و دقیق (rigorous) به طراحی است.

3- کاربرد روش‌های کیفی:

۱) شناسایی زنجیره علیت رابط بین مداخله سیاستی و نتیجه (theory of change)

۲) پیدا کردن توضیح‌های متفاوت برای وقوع رخدادها: برای مثال، برای شناسایی علل رضایت والدین به ازدواج کودکان، ممکن است در وهله اول، چنین به نظر برسد که مثلا فشار اقتصادی مسبب اصلی است. تنها ولی با استفاده از انواع روش‌های کیفی، مانند مصاحبه و گروه کانونی (focus group) می‌توان به علل دیگر، از جمله فشار اجتماعی و مانند آن، پی برد.

4- انتخاب نوع: انتخاب نوع روش کیفی معمولا براساس بودجه مالی و زمانی، صورت می‌گیرد.

5- درمورد ترکیب روش‌های کیفی و کمی:

روش‌های کمی به ارزیابی اثربخشی ناشی از اجرای پروژه‌ها در ابعاد بزرگ و پس از اجرا به‌صورت پایلوت، کمک می‌کنند. در این جلسه، شیوه ترکیب روش‌های کیفی و کمی در پروژه «شفافیت برای توسعه» دانشگاه مورد بررسی قرار گرفت. درمورد این پروژه بخوانید:

https://ash.harvard.edu/transparency-development/publications-1
----------
یک کتاب مرجع برای طراحی آزمون برای استفاده از روش‌های کیفی، کمی و ترکیبی:

https://www.amazon.com/Research-Design-Qualitative-Quantitative-Approaches/dp/1506386709?ref_=fsclp_pl_dp_2


@kennedy_notes
#plc

هفته ششم (هفته پایانی): به‌روزرسانی باورهای پیشین پس از کسب اطلاعات جدید (updating priors)


در این جلسه، برنامه بیمه اجتماعی این کشور برای خانوار فقیر، موسوم به Medicaid، مورد تحلیل قرار گرفت. مساله اینجاست که تحلیل‌های اقتصادی مختلف، ارزیابی‌های مختلفی از اثربخشی پوشش بیمه اجتماعی بر سلامت خانوار تحت پوشش داشته‌اند.

به منظور ارزیابی اثربخشی پوشش بیمه خانوار، تجربه ایالت اورگون که در آن، افراد به ‌صورت تصادفی و براساس قرعه‌کشی تحت پوشش بیمه قرار گرفتند، مورد بررسی قرار گرفت.

پس از ارایه نتایج اثر پوشش بیمه بر وضعیت سلامت فیزیکی و روحی افراد، درمورد نحوه به‌روزرسانی باورهای پیشین درمورد اثربخشی پوشش بیمه بحث شد.



مرجع مطالعه درمورد نظام بیمه اجتماعی این کشور:

https://evidencenetwork.ca/backgrounder-making-sense-of-the-u-s-health-care-system-a-primer-2/

مقالات بیشتر درمورد اثربخشی پوشش بیمه در ایالت اورگون:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3535298/


https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMsa1212321


@kennedy_notes
plc-summary-posted.docx
93.3 KB
#plc

خلاصه دوره استفاده از شواهد برای سیاست‌گذاری

-----

مطالب هفته پنجم دارای دو غلط املایی مهم است. نسخه صحیح‌تر را در این آدرس بخوانید:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1712


@kennedy_notes
#معرفی


ابتدای مطالب ترم اول تحصیلی:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/3

ابتدای مطالب ترم دوم تحصیلی:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/406

ابتدای مطالب ترم سوم تحصیلی:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/765

ابتدای مطالب ترم چهارم تحصیلی:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1187
------------------------------
کتابخانه:

موارد عمومی:

#آموزنده: یادگیری‌های شخصی از محیط
#ایده: ایده‌هایی برای زندگی
#معرفی: معرفی فرصت‌های شغلی، تحصیلی، مراکز علمی یا مانند آن
#سیلابس: سیلابس درس‌ها
#توسعه:‌ نوشتار در مورد توسعه اقتصادی
#plc: دوره حرفه‌ای استفاده از شواهد برای سیاست‌گذاری

#data: کاربرد تحلیل داده در سیاست‌گذاری
#استتا:‌ آموزش نرم افزار استتا

------------------------------
دروس ترم اول:

#اقتصادخرد۱: اقتصاد خرد ۱
#اقتصادخرد: اقتصاد خرد ۱

#اقتصادکلان۱:‌ اقصاد کلان ۱

#توسعه-اقتصادی: درس توسعه اقتصادی
#توسعه_اقتصادی: درس توسعه اقتصادی
#اقتصادـتوسعه: درس توسعه اقتصادی
#توسعهـاقتصادی: درس توسعه اقتصادی

#مطالعهcase: درس مطالعات موردی (case study)
#case: درس مطالعات موردی (case study)
#مطالعهـcase:‌ درس مطالعات موردی (case study)

#روش‌های-عددی: درس روش‌های عددی ۱ (آمار ریاضی)
#روش‌هایـعددی: درس روش‌های عددی ۱ (آمار ریاضی)

------------------------------
دروس ترم دوم:

#micro2:‌اقتصاد خرد ۲
#macro2: اقتصاد کلان ۲
#dev2: توسعه اقتصادی ۲
#case:‌ مطالعه case (ادامه ترم قبل)

#stat2:‌ روش‌های عددی ۲ (اقتصادسنجی)
#stats2:‌ روش‌های عددی ۲ (اقتصادسنجی)

------------------------------
دروس ترم سوم:

#pdia: چطور کارها را به ثمر برسانیم؟ (Getting things done)
#sypa: پایان‌نامه
#tradepolicy: اقتصاد سیاسی تجارت
#institutions: اصول هنجاری، نهادهای سیاسی و توسعه

------------------------------
دروس ترم چهارم:

#tax:‌ مالیه عمومی
#social:‌ نهادهای اجتماعی
#infrastructure: تنظیم مقررات زیرساخت‌های حوزه عمومی
#impact: پرورش دیگران
#leadership: رهبری
-----------------------

#ایده

در مطالعه مقالات و کتاب ها, توجه داشته باشید که شرط حداقل لازم برای فهمیدن «اهمیت» سیاست اجرا شده در هر کشور و نکات #آموزنده آن برای کشورمان، دانستن درمورد جغرافیا، تاریخ و نظام سیاسی آن کشورهاست. لذا داشتن اطلاعات عمومی درمورد کشورهایی که موضوع مقالات هستند، مهم است.

درخواست:

اول،‌ در کنار مطالعه مقالات درمورد هر کشور، صفحه مربوط به آن‌جا را نیز در ویکیپدیا مطالعه کنید.

دوم، اگر متوجه شدید هر یک از صفحات فاقد ترجمه فارسی است یا ترجمه فارسی آن ضعیف است، صفحه مربوطه را تهیه کنید یا مطلب را بهتر کنید.


@kennedy_notes
روزنوشت pinned «#معرفی ابتدای مطالب ترم اول تحصیلی: https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/3 ابتدای مطالب ترم دوم تحصیلی: https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/406 ابتدای مطالب ترم سوم تحصیلی: https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/765 ابتدای مطالب ترم چهارم تحصیلی: https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1187…»
پایان دوره کارشناسی ارشد مدیریت دولتی برای توسعه بین‌الملل (MPA/ID)

28 ماه می 2020
در دور جدید فعالیت، به تدریج دیگر دروس دانشکده کندی به اشتراک گذاشته خواهدشد.